Cần cung cấp ưu đãi đầu tư dành riêng cho hạ tầng giao thông xanh

Hội đồng nhân dân (HĐND) thành phố Hà Nội đang xây dựng dự thảo Nghị quyết về chính sách, biện pháp hỗ trợ chuyển đổi phương tiện giao thông sử dụng năng lượng sạch trên địa bàn Hà Nội (viết tắt là dự thảo Nghị quyết), trong đó có nội dung về phát triển hệ thống trạm tiếp năng lượng sạch công cộng và chính sách hỗ trợ đầu tư phát triển hệ thống trạm tiếp năng lượng sạch công cộng.

Dự thảo Nghị quyết nêu rõ chính sách hỗ trợ đầu tư phát triển hệ thống trạm tiếp năng lượng sạch công cộng gồm: Ngân sách Thành phố hỗ trợ 30% tiền lãi vay ngân hàng hoặc được vay vốn từ Quỹ đầu tư phát triển Thành phố với toàn bộ giá trị hợp đồng vay được thực hiện trong thời gian vay vốn (tối đa không quá 5 năm) đối với các doanh nghiệp đầu tư xây dựng hạ tầng trạm tiếp năng lượng sạch công cộng; hỗ trợ 50% chi phí giải phóng mặt bằng, 100% tiền thuê đất trong 5 năm đầu đối với dự án đầu tư trạm tiếp năng lượng sạch công cộng.

Hạ tầng giao thông xanh, đặc biệt là trạm sạc điện cần được khuyến khích đầu tư bằng nguồn lực tư nhân và vốn xã hội hóa, ưu tiên mô hình hợp tác công - tư (PPP). Ảnh minh họa

Ngoài ra, dự án đầu tư xây dựng hệ thống trạm tiếp năng lượng sạch công cộng được thực hiện ngay việc lập, thẩm định, quyết định đầu tư dự án mà không phải thực hiện thủ tục lập, thẩm định, quyết định chủ trương đầu tư và các thủ tục khác có liên quan đến quyết định chủ trương đầu tư theo quy định của pháp luật có liên quan. Miễn phí khảo sát, thiết kế đường dây khi thực hiện đấu nối lưới điện khu vực dự án.

Bàn về vấn đề này, ông Nguyễn Hoàng Hải - Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải hành khách công cộng Hà Nội cho rằng, hạ tầng giao thông xanh, đặc biệt trạm sạc điện, bảo trì xe điện, hệ thống chia sẻ xe xanh, cần được khuyến khích đầu tư bằng nguồn lực tư nhân và vốn xã hội hóa. Tuy nhiên, nếu chỉ “khuyến khích đầu tư” mà không có cơ chế ràng buộc, bù đắp rủi ro, lợi ích kinh tế cho nhà đầu tư thì khó hấp dẫn.

Ông Hải khuyến nghị cần cung cấp ưu đãi đầu tư dành riêng cho hạ tầng giao thông xanh: Miễn/giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế nhập khẩu linh kiện, miễn/giảm tiền thuê đất cho trạm sạc, hỗ trợ mặt bằng; có cơ chế hợp đồng khai thác minh bạch và ổn định: Cam kết từ Thành phố về lượng phương tiện chuyển đổi, ưu đãi khai thác dịch vụ sạc, bảo trì.

Bên cạnh đó, cần có chính sách hỗ trợ nhà đầu tư trong rủi ro công nghệ: Bảo lãnh tín dụng, bảo hiểm rủi ro, cơ sở dữ liệu sử dụng phương tiện xanh; kết hợp với chính sách hỗ trợ người dân, doanh nghiệp sử dụng phương tiện xanh; bổ sung vào dự thảo Nghị quyết nội dung về hợp tác công - tư (PPP) và ưu tiên xã hội hóa, liên doanh - để chia sẻ rủi ro đầu tư.

Hạ tầng giao thông xanh, đặc biệt là trạm sạc điện cần được khuyến khích đầu tư bằng nguồn lực tư nhân và vốn xã hội hóa. Ảnh minh họa

Cho rằng chính sách hỗ trợ đầu tư phát triển hệ thống trạm tiếp năng lượng sạch công cộng nêu trong dự thảo Nghị quyết còn thiếu quy định tiêu chuẩn an toàn, thiếu cơ chế yêu cầu các tòa nhà, bãi đỗ xe triển khai trạm sạc, PGS.TS. Bùi Thị An - Phó Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn Kinh tế, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Hà Nội kiến nghị cần quy định tiêu chuẩn kỹ thuật bắt buộc cho pin, trạm sạc, hệ thống phòng cháy; bắt buộc các tòa chung cư mới phải bố trí tối thiểu 5 - 10% diện tích để lắp đặt trạm sạc; khuyến khích xã hội hóa hạ tầng sạc gắn với PPP hoặc ưu đãi miễn giảm tiền thuê đất 5 năm; xây dựng cơ chế chia sẻ dữ liệu trạm sạc chung theo chuẩn quốc gia.

Bày tỏ quan điểm về dự thảo Nghị quyết về chính sách hỗ trợ đầu tư phát triển hệ thống trạm tiếp năng lượng sạch công cộng, ông Vũ Thành Vĩnh - Thành viên Hội đồng Tư vấn Dân chủ - Pháp luật, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Hà Nội cho rằng, Thành phố đang thiếu trầm trọng trạm sạc công cộng, thiếu cơ chế xã hội hoá đầu tư. Nếu hạ tầng không đi trước, việc chuyển đổi phương tiện sẽ gặp bế tắc. Từ thực tế đó, ông Vĩnh kiến nghị cần quy hoạch mạng lưới trạm sạc đến 2030; miễn giảm tiền sử dụng đất cho doanh nghiệp đầu tư trạm sạc; khuyến khích lắp đặt sạc tại chung cư, bãi gửi xe, tuyến phố.

Chuyển đổi phương tiện giao thông sang năng lượng sạch không chỉ là giải pháp môi trường, mà còn là đòn bẩy cho phát triển kinh tế - xã hội, động lực phát triển công nghiệp lắp ráp xe xanh, hệ sinh thái trạm sạc điện, dịch vụ hậu cần, công nghệ mới. Hà Nội đứng trước cơ hội “đi trước” trong lĩnh vực này. Dự thảo Nghị quyết về chính sách, biện pháp hỗ trợ chuyển đổi phương tiện giao thông sử dụng năng lượng sạch trên địa bàn Hà Nội khi được thông qua sẽ đóng vai trò như một khung chính sách rõ ràng để thúc đẩy đầu tư, thương mại hoá phương tiện xanh, tạo lợi thế cạnh tranh cho địa phương. Đồng thời giúp thích ứng với xu thế toàn cầu về giao thông xanh, giảm phụ thuộc nhiên liệu hóa thạch, góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững.