Thoát nước phía Tây Hà Nội: Từ yêu cầu cấp bách đến quyết tâm đầu tư đồng bộ hạ tầng đô thị

Mảnh ghép đô thị quan trọng

Thực tế cho thấy, Hà Nội có địa hình thấp dần từ Tây Bắc xuống Đông Nam, trong khi quá trình đô thị hóa mạnh mẽ ở phía Tây Thành phố đã làm thay đổi căn bản điều kiện tự nhiên vốn có. Nhiều diện tích đất nông nghiệp, ao hồ, kênh mương những không gian có chức năng điều hòa, trữ nước tự nhiên đã bị thu hẹp hoặc san lấp để phục vụ phát triển đô thị. Điều này khiến khả năng tiêu thoát nước mưa suy giảm nghiêm trọng.

Khu vực phía Tây Hà Nội hiện là nơi tập trung hàng loạt khu đô thị mới, trung tâm hành chính, thương mại, giáo dục và y tế. Tuy nhiên, hạ tầng thoát nước tại nhiều khu vực chưa theo kịp tốc độ phát triển, dẫn tới tình trạng ngập úng cục bộ mỗi khi xảy ra mưa lớn. Những điểm ngập quen thuộc không chỉ gây khó khăn cho sinh hoạt của người dân mà còn ảnh hưởng đến giao thông, sản xuất, kinh doanh và hình ảnh đô thị hiện đại của Thủ đô.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, các trận mưa cực đoan với lượng mưa lớn trong thời gian ngắn ngày càng xuất hiện nhiều hơn, làm gia tăng nguy cơ quá tải đối với hệ thống thoát nước hiện hữu. Nếu không có những giải pháp căn cơ, đồng bộ, Hà Nội sẽ tiếp tục đối mặt với vòng luẩn quẩn “mưa là ngập”, gây tổn thất lớn về kinh tế - xã hội.

Phía Tây Hà Nội hiện là nơi tập trung hàng loạt khu đô thị mới, trung tâm hành chính, thương mại, giáo dục và y tế, tuy nhiên, hạ tầng thoát nước tại nhiều khu vực chưa theo kịp tốc độ phát triển.

Nhiều ý kiến cho rằng, việc tiêu thoát nước không đơn thuần là xây thêm cống, mương hay trạm bơm, mà là một hệ thống tổng thể, gắn kết giữa quy hoạch không gian đô thị, hạ tầng kỹ thuật và quản lý vận hành. Việc đầu tư hệ thống thoát nước đồng bộ cho Hà Nội, đặc biệt là khu vực phía Tây, có ý nghĩa chiến lược lâu dài.

Trước hết, hệ thống thoát nước đồng bộ là điều kiện tiên quyết để bảo đảm an toàn cho đời sống người dân. Ngập úng kéo dài không chỉ gây thiệt hại tài sản mà còn tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông, phát sinh dịch bệnh, ô nhiễm môi trường. Việc chủ động tiêu thoát nước sẽ góp phần nâng cao chất lượng sống và sức khỏe cộng đồng.

Thứ hai, hạ tầng thoát nước là nền tảng cho phát triển đô thị bền vững. Các khu đô thị mới, trung tâm kinh tế hành chính phía Tây Hà Nội chỉ có thể vận hành hiệu quả khi được bảo đảm về hạ tầng kỹ thuật, trong đó thoát nước đóng vai trò không thể thiếu. Đầu tư bài bản cho hệ thống thoát nước sẽ giúp Thành phố tránh được tình trạng “phát triển nóng”, thiếu bền vững, phải sửa chữa, bổ sung tốn kém về sau.

Thứ ba, hệ thống thoát nước đồng bộ còn gắn với yêu cầu thích ứng biến đổi khí hậu. Việc kết hợp các giải pháp công trình và phi công trình, như tăng cường hồ điều hòa, không gian xanh, bề mặt thấm nước, sẽ giúp đô thị Hà Nội linh hoạt hơn trước các hiện tượng thời tiết cực đoan.

Hướng tới một Thủ đô phát triển bền vững

Việc Thành phố ban hành các lệnh xây dựng công trình khẩn cấp với quy mô đầu tư lớn cho thấy quyết tâm chính trị rất cao trong việc tháo gỡ những điểm nghẽn hạ tầng. Đối với khu vực phía Tây Hà Nội, các dự án thoát nước không chỉ mang tính xử lý tình huống trước mắt mà còn hướng tới mục tiêu lâu dài là kết nối đồng bộ với hệ thống thoát nước chung của toàn Thành phố.

Sau mỗi trận mưa lớn, công nhân Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội lại phải ứng trực hút nước tại các khu vực hầm chui Đại lộ Thăng Long.

Các công trình thoát nước phía Tây sẽ đóng vai trò điều tiết, dẫn dòng, giảm áp lực cho khu vực trung tâm, đồng thời tạo hành lang tiêu thoát an toàn ra các sông lớn. Khi được triển khai đồng bộ, hệ thống này sẽ góp phần hình thành mạng lưới thoát nước liên hoàn, khép kín, giảm thiểu tối đa nguy cơ úng ngập trên diện rộng.

Quan trọng hơn, quá trình triển khai các dự án cần được gắn với công tác quy hoạch, giải phóng mặt bằng, quản lý đất đai và tuyên truyền, tạo sự đồng thuận trong nhân dân. Chỉ khi người dân hiểu rõ lợi ích lâu dài của các dự án, việc triển khai mới có thể diễn ra thuận lợi, đúng tiến độ.

Song song với đó, việc quyết tâm hoàn thành hệ thống thoát nước phía Tây Hà Nội trong bối cảnh hiện nay cũng hoàn toàn phù hợp khi Thành phố đang triển khai mạnh mẽ các dự án đầu tư công khẩn cấp là bước đi đúng hướng. Đây không chỉ là giải pháp kỹ thuật trước mắt, mà còn là nền tảng quan trọng để từng bước hoàn thiện hệ thống thoát nước Thủ đô theo hướng đồng bộ, hiện đại và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Trong thời gian tới, cùng với việc triển khai các công trình khẩn cấp, Thành phố cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách, tăng cường ứng dụng khoa học, công nghệ và nâng cao năng lực quản lý vận hành hệ thống thoát nước. Đây chính là nền tảng quan trọng để Thủ đô không chỉ “chống ngập” hiệu quả mà còn từng bước xây dựng một đô thị xanh, an toàn, đáng sống, đáp ứng kỳ vọng của người dân và yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới.