Để không còn tình trạng bạo lực, xâm hại phụ nữ và trẻ em

Kỳ 2: Những “khoảng trống” chính sách cần lấp đầy

(LĐTĐ) Thông qua nhiều hình thức, việc chủ động phòng, chống bạo lực, xâm hại đối với phụ nữ và trẻ em đang được các cấp, ngành, địa phương tích cực triển khai. Tuy nhiên, trên khía cạnh pháp lý, khi bảo vệ các nạn nhân nhiều chuyên gia cho rằng, hiện vẫn còn những bất cập và “khoảng trống” ở các văn bản quy phạm pháp luật cần sớm tháo gỡ.
ky 2 nhung khoang trong chinh sach can lap day Kỳ 1: Hãy cùng nhau hành động!
ky 2 nhung khoang trong chinh sach can lap day Chủ động phòng, chống bạo lực, xâm hại phụ nữ và trẻ em

Những bất cập cần tháo gỡ

Từ thực tế nảy sinh ở các vụ việc cho thấy, tại những nơi công cộng, phụ nữ và trẻ em thường là đối tượng gặp nhiều nguy cơ, trong đó, quấy rối tình dục là vấn đề đáng lo ngại nhất. Đơn cử như, đầu tháng 3/2019, chị P.H.V., sinh viên một trường đại học ở Hà Nội bị đối tượng Đỗ Mạnh Hùng sàm sỡ trong thang máy của chung cư Golden Palm (quận Thanh Xuân).

Vụ việc chưa kịp lắng xuống, những ngày đầu tháng 4/2019, dư luận lại bức xúc trước vụ việc bé gái khoảng 7 tuổi bị đối tượng Nguyễn Hữu Linh có hành vi ứng xử thiếu chuẩn mực khi cùng đi thang máy tại chung cư Galaxy 9. Cùng thời điểm, chị Hồ Thị L. huyện Nghi Lộc (tỉnh Nghệ An) đang điều khiển xe máy trên đường, thì bất ngờ bị một đối tượng lạ mặt dùng hung khí khống chế, rồi xâm hại...

ky 2 nhung khoang trong chinh sach can lap day
An toàn cho phụ nữ và trẻ em là hạnh phúc, bình an của mỗi gia đình, góp phần phát triển bền vững đất nước. Ảnh Giang Nam

Theo kết quả khảo sát của Tổ chức ActionAid Việt Nam (Tổ chức quốc tế chống đói nghèo) tại các thành phố lớn như Hà Nội và Hồ Chí Minh, cũng cho thấy hơn 80% trẻ em gái được hỏi đều khẳng định từng bị quấy rối tình dục ở những nơi công cộng. Tình trạng tương đồng trên cũng được thể hiện trong thống kê của Cục trưởng Cục Trẻ em (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) với trung bình mỗi năm, cả nước phát hiện khoảng 2.000 trường hợp trẻ em bị bạo lực, xâm hại, trong đó xâm hại tình dục chiếm hơn 60%.

Phần lớn vụ việc được phát hiện đều có tính chất nghiêm trọng, trong đó có cả những vụ xảy ra ở nơi công cộng. Đối với phụ nữ, nghiên cứu của Quỹ Dân số Liên hợp quốc tại Việt Nam chỉ rõ, khoảng 30% phụ nữ Việt Nam từng bị bạo lực tình dục, đa số phụ nữ từng bị quấy rối ở nơi công cộng.

Tuy nhiên, theo luật sư Nguyễn Văn Tú – Giám đốc Công ty Luật Fanci, qua hệ thống văn bản pháp luật như: Bộ luật Hình sự 2015, Luật lao động, Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Bình đẳng giới, Luật Trẻ em, Luật Phòng chống bạo lực gia đình… với 1 vụ việc phải có các hành vi như đụng chạm cơ thể thì mới xử lý được.

Nói cách khác, hệ thống pháp lý đang can thiệp ở khía cạnh quan hệ tình dục có xâm lấn. Đây là khoảng trống trong các văn bản quy phạm, đơn cử như quấy rối tình dục tấn công vào tư tưởng nạn nhân.

“Trong các tình tiết về định tội, chúng ta thường quan tâm xem nạn nhân bị thương tổn sức khỏe bao nhiêu phần trăm? Có làm nạn nhân bị ảnh hưởng, có làm nạn nhân có thai hay không…? Đây là chúng ta đang định danh tội phạm dựa trên hệ quả. Tuy nhiên, những ảnh hưởng mà nạn nhân gánh chịu nhiều nhất lại là tâm lý. Nếu có giám định về thần kinh, tâm lý và ảnh hưởng liên quan… thì mới đánh giá hết được hệ quả. Do vậy, cần phải sớm đưa vào áp dụng thực tế trong trong việc định danh khung hình phạt để có hướng xử lý tương xứng” – luật sư Nguyễn Văn Tú chia sẻ.

Cùng quan điểm trên, theo luật sư Lê Thị Ngân Giang – Giám đốc Công ty Luật Hòa An, hiện với quy định về hành vi quấy rối tình dục còn rất mờ nhạt. Hành vi xâm hại là trực tiếp ảnh hưởng đến danh dự và nhân phẩm nạn nhân song đôi khi vụ việc lại bị lái sang khía cạnh ảnh hưởng trật tự công cộng với mức bồi thường rất thấp.

Cần nhiều nỗ lực

ky 2 nhung khoang trong chinh sach can lap day
Vụ "Cưỡng ôm hôn cô gái trẻ trong thang máy" xảy ra tại quận Thanh Xuân (hình ảnh do camera an ninh ghi lại)

Khách quan nhìn nhận, tình trạng bất bình đẳng giới và bạo lực, xâm hại phụ nữ và trẻ em vẫn còn diễn ra ở nhiều khu vực, vùng miền và các thành phần trong xã hội. Phụ nữ, trẻ em không chỉ là nạn nhân chính của bạo lực trong gia đình mà còn là đối tượng bị mua bán, xâm hại tình dục và chịu nhiều hình thức bạo lực ngoài phạm vi gia đình. Các nguyên nhân của tình trạng bạo lực trên cơ sở giới bắt nguồn từ sự bất bình đẳng giới, định kiến giới, coi trọng sự thống trị của nam giới cũng như hạ thấp vai trò, vị trí của phụ nữ và trẻ em.

Trở lại với những vụ xâm hại phụ nữ và trẻ em, những câu hỏi đang được đặt ra ở đây là: Vì sao tình trạng này vẫn liên tục xảy ra? Vì sao gia đình các nạn nhân hay chính bản thân các em không lên tiếng tố giác? Quanh vấn đề này, theo tìm hiểu được biết, có rất nhiều vụ xâm hại tình dục mà đối tượng gây án thường hăm dọa, đánh đập hoặc dùng tiền mua chuộc để các nạn nhân là trẻ em không kể lại với người thân.

Theo báo cáo của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, tính từ ngày 1/1/2015 đến ngày 30/6/2019, trên địa bàn Thành phố có 322 trẻ bị xâm hại với các hình thức khác nhau. Điều đó cho thấy, tình hình xâm hại trẻ em trên địa bàn thành phố diễn biến phức tạp.

Cũng theo báo cáo, thời gian qua, Thành phố Hà Nội đã ban hành 15 văn bản chỉ đạo, liên quan trực tiếp đến công tác phòng, chống xâm hại trẻ em. Thành phố yêu cầu Ủy ban nhân dân các địa phương xảy ra các vụ bạo lực, xâm hại trẻ em nghiêm trọng có trách nhiệm báo cáo ngay sau khi vụ việc xảy ra và báo cáo bằng văn bản về kết quả giải quyết chậm nhất sau 3 ngày vụ việc được phát hiện.

Công tác hỗ trợ, can thiệp khi trẻ có nguy cơ bị xâm hại hoặc bị xâm hại được quan tâm. Trẻ em trong các vụ việc xâm hại đều được đánh giá, xác định mức độ tổn thương, các vấn đề cần can thiệp hỗ trợ và lập kế hoạch can thiệp, hỗ trợ. Đến nay, 30/30 quận, huyện, thị xã; 540/584 xã, phường, thị trấn đã có quyết định thành lập, kiện toàn Ban chỉ đạo công tác trẻ em. Tính đến hết tháng 6/2019, trên địa bàn thành phố Hà Nội có 1.694 cơ sở cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em.

Bên cạnh đó, phần lớn còn do tâm lý e ngại, xấu hổ nên một số gia đình cố tình che giấu thông tin khi có vụ việc xâm hại tình dục xảy ra… Những việc làm này đều gây nhiều khó khăn cho các cơ quan chức năng trong quá trình điều tra, xử lý.

Theo luật sư Lê Ngọc Luân – Giám đốc Công ty Luật Golden Key, một trong những lý do khiến những vụ việc rơi vào “bế tắc” ngay khi manh nha, một phần xuất phát từ chính những điều tra viên thiếu kinh nghiệm khi thu thập lời khai ban đầu của nạn nhân. Lấy ví dụ ngay tại một vụ án mà bản thân đang tiếp nhận, luật sư Lê Ngọc Luân chia sẻ, nạn nhân là cháu bé 3 tuổi, dù cháu đã khai và nhận dạng chính xác nhiều lần nghi can xâm hại tình dục mình.

Các kết quả điều tra cũng ghi rõ điểm này. Tuy nhiên, cơ quan điều tra và Viện kiểm sát lại ra quyết định không khởi tố vụ án, điều này buộc luật sư Lê Ngọc Luân và đồng nghiệp phải khiếu nại lên Viện trưởng Viện kiểm sát. “Rất may, họ đã hủy quyết định không khởi tố vụ án để điều tra lại. Nhưng điều này cho thấy, ở cấp cơ sở, do nhận thức chưa đầy đủ trong quá trình tiếp nhận và điều tra vụ án nên trở thành một tác nhân gây kéo dài các vụ án” - luật sư Lê Ngọc Luân nhấn mạnh.

Trao đổi thêm về vấn đề này, Trung tá Khổng Ngọc Oanh – Trưởng bộ phận Phòng chống xâm hại tình dục trẻ em, Cục Cảnh sát hình sự (Bộ Công an) cho biết, về vấn đề tố tụng, công tác tiếp nhận và giải quyết tin báo, xác minh ban đầu là “chìa khóa” để mở ra các vấn đề quanh vụ việc.

“Chúng tôi chỉ có khoảng 20 ngày để triển khai giai đoạn xác minh tin báo. Tuy nhiên, phải thừa nhận về lĩnh vực này ở một số địa phương, do cơ quan cấp cơ sở như huyện, xã, phường… nơi tiếp nhận thông tin ban đầu chưa được tập huấn nhiều. Nhiều cán bộ còn vô cảm, chưa tin tưởng, chưa có nghiệp vụ dẫn đến khó lấy lời khai nạn nhân. Riêng với công tác giám định ban đầu, cá nhân tôi cũng đã có nhiều kiến nghị với cấp trên, đó là đẩy mạnh và sớm có kết quả giám định của cơ quan chuyên môn. Bởi chỉ khi có được kết quả giám định, các bước điều tra và mở rộng vụ việc mới có thể được triển khai” - Trung tá Khổng Ngọc Oanh chia sẻ.

Giang Nam

Còn nữa…

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Nhiều kết quả nổi bật của Công đoàn ngành Công Thương Hà Nội

Nhiều kết quả nổi bật của Công đoàn ngành Công Thương Hà Nội

(LĐTĐ) Sáng ngày 12/1, Công đoàn ngành Công Thương Hà Nội tổ chức Hội nghị tổng kết phong trào công nhân, viên chức, lao động (CNVCLĐ) và hoạt động công đoàn năm 2024, phát động phong trào thi đua năm 2025; đồng thời tổ chức chương trình “Tết sum vầy - Xuân ơn Đảng” với nhiều hoạt động sôi nổi, thiết thực và ý nghĩa với đoàn viên, người lao động (NLĐ) như tặng quà, bốc thăm trúng thưởng, chợ Tết Công đoàn...
Phát bực khi đi đăng kiểm, sửa chữa xe vào những ngày cận Tết

Phát bực khi đi đăng kiểm, sửa chữa xe vào những ngày cận Tết

(LĐTĐ) Cuối năm cũng là lúc các trung tâm đăng kiểm, gara sửa xe đông nghịt khách. Theo nhiều chủ xe có kinh nghiệm, nếu xe cộ đợi đến thời điểm sát Tết mới làm thủ tục đăng kiểm, hoặc chăm sóc, chắc chắn gặp khó khăn, bởi lượng người đến đông, kèm theo đó chất lượng sửa chữa sẽ không chu đáo như các tháng khác trong năm.
Bộ Tài chính vẫn chưa chốt lộ trình đánh thuế bất động sản thứ hai

Bộ Tài chính vẫn chưa chốt lộ trình đánh thuế bất động sản thứ hai

(LĐTĐ) Thông tin từ Bộ Tài chính cho thấy, đến thời điểm này, vẫn chưa đánh thuế bất động sản thứ hai. Hiện Bộ Tài chính đang tiếp tục nghiên cứu, xác định những vướng mắc, bất cập trong quá trình triển khai để báo cáo các cấp có thẩm quyền. Còn theo Bộ Xây dựng, một trong những nguyên nhân đẩy giá bất động sản lên cao là hiện tượng “tạo giá ảo”, “thổi giá” của giới đầu cơ và các cá nhân hành nghề môi giới bất động sản.
NSND Tự Long, ca sĩ Tùng Dương được vinh danh nghệ sĩ tiêu biểu năm 2024

NSND Tự Long, ca sĩ Tùng Dương được vinh danh nghệ sĩ tiêu biểu năm 2024

(LĐTĐ) Tối 11/1, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng tổ chức chương trình "Vinh danh các gương mặt nghệ sĩ tiêu biểu và một số cuốn sách nổi bật lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn, văn học năm 2024".
Cận Tết Nguyên đán Ất Tỵ, giá vé máy bay tăng đột biến

Cận Tết Nguyên đán Ất Tỵ, giá vé máy bay tăng đột biến

(LĐTĐ) Chỉ còn hơn nửa tháng nữa là tới Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, giá vé máy bay nhiều chặng từ Thành phố Hồ Chí Minh đi các tỉnh được các hãng hàng không niêm yết ở mức cao, thậm chí nhiều chặng đã “cháy” vé ở hạng phổ thông.
12 triệu cổ phiếu DDB sẽ giao dịch trên sàn UPCoM ngày 15/1

12 triệu cổ phiếu DDB sẽ giao dịch trên sàn UPCoM ngày 15/1

(LĐTĐ) Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) vừa cho biết, ngày 15/1 tới, sẽ chính thức đưa 12 triệu cổ phiếu DDB của CTCP Thương mại và Xây dựng Đông Dương vào giao dịch trên thị trường UPCoM tại HNX với giá tham chiếu trong ngày giao dịch đầu tiên là 12.300 đồng/cổ phiếu.
Quận Hai Bà Trưng: Nhiều kết quả nổi bật trong hoạt động công đoàn năm 2024

Quận Hai Bà Trưng: Nhiều kết quả nổi bật trong hoạt động công đoàn năm 2024

Năm 2024, phát huy truyền thống và phẩm chất vốn có, với tinh thần năng động, sáng tạo, đội ngũ cán bộ Công đoàn, đoàn viên, người lao động quận Hai Bà Trưng đã chung sức, đồng lòng, triển khai hiệu quả các mặt hoạt động. Đáng chú ý, nhiều chỉ tiêu, lĩnh vực Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) quận đã tạo đột phá, hoàn thành và hoàn thành vượt mức kế hoạch đề ra.

Tin khác

Các bến, bãi, trạm trộn bê tông không phép ở Sóc Sơn - Kỳ 4: "Quả bóng" trách nhiệm

Các bến, bãi, trạm trộn bê tông không phép ở Sóc Sơn - Kỳ 4: "Quả bóng" trách nhiệm

(LĐTĐ) Mặc dù các công trình vi phạm trong lĩnh vực sử dụng đất, không có giấy phép hoạt động, không có đánh giá tác động môi trường; xong, khi đề cập đến trách nhiệm thì không chỉ chính quyền địa phương, mà ngay cả các đơn vị liên quan như Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) và Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Hà Nội… cũng có dấu hiệu “né tránh” trách nhiệm.
Kỳ 3: 2 trạm trộn bê tông xả thải ra sông Cầu?

Kỳ 3: 2 trạm trộn bê tông xả thải ra sông Cầu?

(LĐTĐ) Không chỉ để các cá nhân xây dựng bến cảng, bãi chứa, trung chuyển vật liệu xây dựng không phép ở thôn Hòa Bình; tại khu vực này, các cơ quan chức năng còn có dấu hiệu “làm ngơ” để Công ty Cổ phần Thương mại và xây dựng Phong Sơn lấn chiếm hành lang thoát lũ, xây dựng 2 trạm trộn bê tông “chui” gây ô nhiễm môi trường, khiến nhiều người dân bức xúc.
Kỳ 2: Hàng loạt bãi vật liệu xây dựng “ăn theo” cảng Hòa Bình

Kỳ 2: Hàng loạt bãi vật liệu xây dựng “ăn theo” cảng Hòa Bình

(LĐTĐ) Không chỉ cảng Hòa Bình “vô tư” hoạt động không phép, ngay sát khu vực cảng (thôn Hòa Bình, xã Trung Giã, huyện Sóc Sơn), hàng loạt bãi chứa, trung chuyển vật liệu xây dựng cũng ngang nhiên tồn tại “ăn theo” cảng Hòa Bình gây bức xúc dư luận. Đáng nói, các vi phạm này hình thành ngay sát trụ sở UBND xã Trung Giã, tuy nhiên dường như vi phạm không bị xử lý, vì sao?
Các bến, bãi, trạm trộn bê tông không phép ở Sóc Sơn - Bài 1: Cảng Hòa Bình bị phạt vẫn... bình yên

Các bến, bãi, trạm trộn bê tông không phép ở Sóc Sơn - Bài 1: Cảng Hòa Bình bị phạt vẫn... bình yên

(LĐTĐ) Dù không có giấy phép nhưng hàng loạt bãi tập kết vật liệu xây dựng, bến cảng, trạm trộn bê tông vẫn ngang nhiên hoạt động dọc bờ sông Cầu, thuộc xã Trung Giã, Sóc Sơn (Hà Nội), ảnh hưởng nghiêm trọng đến hành lang thoát lũ và môi trường. Đáng nói, những bến, bãi không phép này đã từng bị Ủy ban nhân dân (UBND) huyện Sóc Sơn ra quyết định xử lý vi phạm, nhưng dường như các quyết định không đủ sức răn đe, vi phạm diễn biến ngày càng phức tạp hơn…
Vì sao Chứng khoán Smart Invest bị phạt tiền tỷ?

Vì sao Chứng khoán Smart Invest bị phạt tiền tỷ?

(LĐTĐ) Từ đầu năm đến nay, Công ty Cổ phần Chứng khoán Smart Invest (Chứng khoán Smart Invest) liên tiếp bị Cục Thuế thành phố Hà Nội và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) xử phạt. Tổng số tiền mà công ty này phải nộp phạt hơn 1,8 tỷ đồng.
Công an tỉnh Kiên Giang phản hồi đơn tố cáo của bạn đọc báo Lao động Thủ đô

Công an tỉnh Kiên Giang phản hồi đơn tố cáo của bạn đọc báo Lao động Thủ đô

(LĐTĐ) Liên quan đến đơn thư phản ánh của ông Nguyễn Văn Quang, trú tại ấp Thạnh Đông, xã Thanh Đông B, huyện Tân Hiệp (tỉnh Kiên Giang) về việc, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Kiên Giang chậm trễ trong việc trả lời và giải quyết nội dung phản ánh của 20 hộ dân tại ấp Thạnh Đông... Sau khi nhận được nội dung, Công an tỉnh Kiên Giang đã chuyển Công văn của báo Lao động Thủ đô đến Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh Kiên Giang xem xét, giải quyết.
Liên quan đến loạt bài “Xâm phạm hồ Trị An”: Huyện Định Quán mắc mớ gì mà chưa báo cáo?

Liên quan đến loạt bài “Xâm phạm hồ Trị An”: Huyện Định Quán mắc mớ gì mà chưa báo cáo?

(LĐTĐ) Loạt bài "Xâm phạm hồ Trị An" của Báo Lao động Thủ đô đã được Tỉnh ủy, UBND tỉnh Đồng Nai vào cuộc quyết liệt, tuy nhiên một trong những cơ quan phải rà soát, báo cáo nội dung báo phản ánh là UBND huyện Định Quán vẫn thờ ơ....đứng ngoài.
Liên quan đến loạt bài “Xâm phạm hồ Trị An”: Chỉ có Tỉnh uỷ Đồng Nai mạnh mẽ vào cuộc

Liên quan đến loạt bài “Xâm phạm hồ Trị An”: Chỉ có Tỉnh uỷ Đồng Nai mạnh mẽ vào cuộc

(LĐTĐ) Tỉnh ủy Đồng Nai đã có công văn yêu cầu các cấp, các đơn vị liên quan, có trách nhiệm xem xét phản ánh của Báo Lao động Thủ đô để xử lý về tình trạng xâm phạm hồ Trị An.
Cần nghiêm trị những "bảo mẫu" có hành vi xâm phạm đến sức khỏe, tính mạng của trẻ em

Cần nghiêm trị những "bảo mẫu" có hành vi xâm phạm đến sức khỏe, tính mạng của trẻ em

(LĐTĐ) Cơ quan chức năng đã vào cuộc vụ việc bạo hành trẻ trong Mái ấm Hoa Hồng ở Thành phố Hồ Chí Minh. Thế nhưng, nỗi đau về thể xác, những sang chấn về tâm lý sẽ mãi là ký ức đáng sợ trong suy nghĩ của các cháu. Đồng thời, dư luận cũng đề nghị xử lý nghiêm những hành vi hành vi xâm phạm đến sức khỏe, tính mạng của trẻ em.
Công an xã Văn Đức (Gia Lâm): Không có căn cứ để thiết lập hồ sơ theo đơn thư phản ánh

Công an xã Văn Đức (Gia Lâm): Không có căn cứ để thiết lập hồ sơ theo đơn thư phản ánh

(LĐTĐ) Liên quan đến đơn thư phản ánh của bà Đặng Thị Thúy (xã Văn Đức, Gia Lâm) về việc: Có người đã chặt phá vườn hồng và đốt căn lều của gia đình... Công an huyện Gia Lâm vừa có văn bản phúc đáp Báo Lao động Thủ đô và cho biết, sau khi xác minh thông tin, Công an xã Văn Đức không có căn cứ để thiết lập hồ sơ.
Xem thêm
Phiên bản di động