Stress lâu ngày sẽ có hành vi tự hủy hoại bản thân

Cảm thấy thỏa mãn, giải tỏa tâm lý sau khi tự cứa tay, tự tát, cào cấu da thịt mình... , nhiều bệnh nhân, nhất là lứa tuổi thanh thiếu niên đang mắc phải hội chứng tự ngược đãi bản thân khi bị stress lâu ngày. Theo các bác sĩ, gia đình và người thân cần hết sức chú ý các triệu chứng để giúp người bệnh thoát khỏi tình trạng tự hủy hoại bản thân.
stress lau ngay se co hanh vi tu huy hoai ban than 17 cách đơn giản để giảm stress
stress lau ngay se co hanh vi tu huy hoai ban than Truy tìm nguyên nhân gây stress ở từng nhóm tuổi
stress lau ngay se co hanh vi tu huy hoai ban than Stress - "Phòng cháy hơn chữa cháy"
stress lau ngay se co hanh vi tu huy hoai ban than 7 cách dễ dàng để cuộc sống bớt căng thẳng hơn
stress lau ngay se co hanh vi tu huy hoai ban than 8 thắc mắc hay gặp nhất về lo âu và stress
stress lau ngay se co hanh vi tu huy hoai ban than
TS, BS Dương Minh Tâm mô tả hành động tự hủy hoại bản thân của nhiều bạn trẻ hiện nay.

Tự ngược đãi bản thân bằng cứa dao vào cổ tay

TS, BS Dương Minh Tâm, Trưởng phòng Điều trị các rối loạn do stress, Viện Sức khỏe Tâm thần cho biết, tự ngược đãi bản thân là một hình thức tự làm đau về cả thể chất và tinh thần với mục đích loại trừ bản thân hay loại trừ những bất lợi. Biểu hiện lâm sàng của người bệnh là có hành vi tự gây tổn hại; trạng thái ức chế cảm xúc đi kèm; stress tâm lý; nét nhân cách dễ bị tổn thương và phô trương…

Vừa qua, Viện điều trị cho một bệnh nhân nữ 21 tuổi - sinh viên năm hai đại học, con thứ hai trong gia đình. Nữ sinh viên này có tính cách hiền lành, dễ xúc động, thiên về xã hội và luôn bộc lộ mong muốn đi nước ngoài du học. Tuy nhiên, vì gia đình không đủ điều kiện nên khao khát đi du học chỉ dừng ở mong muốn. Bệnh nhân rơi vào trạng thái trăn trở, tâm trạng luôn ức chế, không thoải mái với hoàn cảnh hiện tại.

Tình trạng này kéo dài hai năm khi nữ sinh này bắt đầu vào cổng trường đại học. Vì thế, bệnh nhân mệt mỏi, mất ngủ hay hồi hộp, tức ngực, cảm giác ngộp thở không thể chia sẻ cùng ai. Từ đó, bệnh nhân xuất hiện ý tưởng cắt tay bằng dao lam.

Khi nhập viện, các bác sĩ thấy 16 vết cắt, nông, đủ rỉ máu trên cổ tay. Khi hỏi, bệnh nhân mô tả không thấy đau, ngược lại còn thấy lòng nhẹ nhàng hơn khi tự hành hạ bản thân như thế.

Trong thời gian điều trị tại viện, khi được gia đình quan tâm, bệnh nhân không còn tiếp tục cắt tay được nữa nhưng lại rơi vào những cơn rối loạn vận động phân ly. Bệnh nhân được làm liệu pháp tâm lý, uống thuốc chống trầm cảm và giải lo âu. Sau ba tuần, bệnh nhân đỡ gần như hoàn toàn, tiếp tục củng cố điều trị tâm lý ngoại trú.

Sáng 9/8, ngay tại phòng khám có một nữ bệnh nhi 9 tuổi có biểu hiện rất đặc biệt là tự nhổ tóc, cấu da, thậm chí nhổ hết cả một mảng tóc ở trên đỉnh đầu. Bác sĩ Tâm cho biết, cháu bé học hành giỏi nhưng lại thích điện thoại, thích máy tính. Cách đây một năm, khi bị bố mẹ cấm chơi điện thoại, máy tính thì rơi vào trạng thái căng thẳng, bức xúc, thấy ngứa đầu là nhổ tóc. Khi không được nhổ tóc thì cháu bé cấu chân. Mặc dù, gia đình cũng đã cho cháu đi chơi nhiều hơn, tập yoga, vui chơi, học tiếng Anh… làm giảm tình trạng tự hành hạ bản thân của cháu, nhưng thỉnh thoảng vẫn cấu da ở bàn chân. Cháu bé cũng chia sẻ, khi thấy cấu vào da, cháu bé không thấy đau mà còn thoải mái. Khi không được cấu, nhổ tóc thì cháu biểu hiện bồn chồn, bẻ chân tay.

Viện trưởng Sức khỏe Tâm thần Nguyễn Doãn Phương cho biết, ông từng khám cho một trường hợp 3-4 tuổi. Cháu bé được gia đình nuông chiều nhưng sau đó gia đình không cho đi chơi, từ đó dẫn đến hành vi lăn lộn và tự hành hạ bản thân, cấu da, tay cả ngày. Tình trạng đó diễn ra 3- 4 ngày thì đến khám tại viện và được giải quyết tâm lý.

Nhân cách và stress là nguyên nhân chính

TS Nguyễn Doãn Phương cho biết, triệu chứng tự ngược đãi bản thân không liên quan đến tuổi. Trước đây, bệnh rối loạn phân ly chỉ là gặp ở nữ giới và ít gặp ở nam giới nhưng giờ gặp cả ở nam, nữ, người già, trẻ nhỏ khi đòi hỏi, đáp ứng không được. Vì thế, họ tự hành hạ bản thân để gây sự chú ý, để đạt được mục đích tự thỏa mãn.

Bệnh nhân với hành vi ngược đãi bản thân là triệu chứng chứ không phải bệnh, nên hiện nay, Viện Sức khỏe tâm thần không có số liệu thống kê. Tại Viện Sức khỏe tâm thần, có rất nhiều bệnh nhân có triệu chứng này được điều trị nhưng đa số điều trị ngoại trú.

Bệnh nhân mắc triệu chứng này thường dùng bất kể vật gì để tự hủy hoại bản thân như mảnh sành, dao lam, sứ tự rạch vào da thịt cho chảy máu hoặc giật tóc, tát vào má mình để được thỏa mãn. Tuy nhiên, dụng cụ phổ biến nhất mà các bệnh nhân hay sử dụng là dao lam với những vết cắt nông, rỉ máu để thỏa mãn bản thân mà không gây nguy hại cho tính mạng.

BS Tâm nhấn mạnh "Với các bệnh nhân này, sau mỗi lần làm tổn hại bản thân, bệnh nhân thấy tâm trạng thoải mái hơn nên có xu thế tái diễn hành động để giải phóng sự ức chế. Có những bệnh nhân nhập viện với vài chục vết cứa trên tay và chân, chủ yếu bằng dao lam".

Ngoài hành vi tự hủy hoại, bệnh nhân còn có trạng thái cảm xúc ức chế như buồn, chán nản, mệt mỏi, dễ cáu giận, rối loạn giấc ngủ, cảm xúc ức chế, lo âu… Những triệu chứng này tưởng chừng như rất giống trầm cảm. Nhưng bác sĩ Tâm cho biết, với những bệnh nhân này, khi được thỏa mãn (tự làm hại bản thân) và đáp ứng thì triệu chứng giảm đi rất nhanh trong khi trạng thái cảm xúc của trầm cảm kéo dài nhiều giờ, nhiều tháng.

Trẻ vị thành niên là đối tượng hay gặp những triệu chứng này nhất vì nhà trường chủ yếu là giáo dục về tri thức và vẫn nặng về kỷ luật. Gia đình cũng tạo áp lực để uốn nắn con cái làm ảnh hưởng tới sở thích, đam mê hoặc lối sống của trẻ vị thành niên với những suy nghĩ có phần lệch lạc, bi quan, bế tắc.

TS Nguyễn Văn Tuấn, Viện phó Viện SKTT cho biết, nguyên nhân chính của triệu chứng này là do nhân cách và stress, rối loạn nhân cách do sang chấn tâm lý. Bệnh nhân trong trạng thái ức chế tâm lý kéo dài mà không được giải tỏa sẽ có xu thế muốn loại trừ. Đáng ra, người bệnh phải tìm cách để loại trừ stress thì lại tìm cách loại trừ bản thân mình. Đặc biệt, những người có nhân cách nghệ sĩ; hay cầu toàn, đòi hỏi; phô trương hoặc hay lo lắng... dễ gặp triệu chứng bệnh lý này.

Do đó, theo bác sĩ Tuấn, muốn can thiệp với những bệnh nhân này phải tác động cả vào nhân cách và stress. Phải bồi dưỡng nhân cách cho người bệnh vững chãi, giúp người bệnh giảm stress trong cuộc sống.

Theo Thu Phạm/Báo Nhân dân

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Mối đe dọa từ những vật lạ rơi xuống từ nhà cao tầng

Mối đe dọa từ những vật lạ rơi xuống từ nhà cao tầng

(LĐTĐ) Những đồ vật bất ngờ rơi từ ban công các căn hộ chung cư là nỗi ám ảnh của không ít cư dân. Từ điếu thuốc, tờ giấy, đến bát đũa, thậm chí cả dao, thùng các-tông,… những "vật thể lạ" này không chỉ gây phiền toái mà còn tiềm ẩn nguy cơ tai nạn nghiêm trọng, khiến người dân sống trong lo lắng mỗi lần đi dạo dưới chân các tòa chung cư cao tầng.
Đặc sắc các sản phẩm tại Hội chợ trái cây, nông sản an toàn các tỉnh, thành phố năm 2024

Đặc sắc các sản phẩm tại Hội chợ trái cây, nông sản an toàn các tỉnh, thành phố năm 2024

(LĐTĐ) Thời gian qua, thành phố Hà Nội đã tích cực hỗ trợ các địa phương trong hoạt động quảng bá, giới thiệu, kết nối trái cây, nông sản, đặc sản tại thị trường Hà Nội thông qua trên 70 hoạt động giao thương, hội chợ, tuần hàng...
Tự động hóa quy trình chi trả quyền lợi bảo hiểm với công nghệ OCR thế hệ mới

Tự động hóa quy trình chi trả quyền lợi bảo hiểm với công nghệ OCR thế hệ mới

(LĐTĐ) Công ty TNHH Bảo hiểm Nhân thọ Prudential Việt Nam vừa chính thức giới thiệu công nghệ OCR thế hệ mới (nhận dạng ký tự quang học tích hợp AI tạo sinh) vào quy trình thẩm định và xét duyệt hồ sơ yêu cầu giải quyết quyền lợi bảo hiểm trực tuyến.
Tứ kết UEFA Nations League: Mong chờ cuộc đối đầu giữa Đức và Italy

Tứ kết UEFA Nations League: Mong chờ cuộc đối đầu giữa Đức và Italy

(LĐTĐ) Chiều tối ngày 22/11, UEFA đã tổ chức lễ bốc thăm vòng tứ kết Nations League tại Nyon (Thụy Sĩ).
“Manifest” được chọn là từ của năm 2024

“Manifest” được chọn là từ của năm 2024

(LĐTĐ) Mới đây, từ điển Cambridge đã công bố “manifest” (tạm dịch: biểu minh) là từ của năm 2024, nhờ sự phổ biến của từ này trên mạng xã hội và truyền thông toàn cầu.
Bảo tồn và phát huy di sản văn hóa quận Bắc Từ Liêm

Bảo tồn và phát huy di sản văn hóa quận Bắc Từ Liêm

(LĐTĐ) Tối 22/11, quận Bắc Từ Liêm tổ chức Hội nghị kỷ niệm Ngày Di sản văn hóa Việt Nam (23/11); tổng kết công tác quản lý di sản văn hóa năm 2024; hưởng ứng các hoạt động Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội năm 2024 tại di tích đình Tây Tựu, phường Tây Tựu.
Cụm thi đua số 7 LĐLĐ thành phố Hà Nội: Làm tốt công tác đại diện, bảo vệ người lao động

Cụm thi đua số 7 LĐLĐ thành phố Hà Nội: Làm tốt công tác đại diện, bảo vệ người lao động

(LĐTĐ) Làm việc với các đơn vị trong Cụm Thi đua số 7, lãnh đạo Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) thành phố Hà Nội đề nghị, từ nay đến cuối năm, các đơn vị cần nắm chắc tình hình tư tưởng, đời sống, việc làm của người lao động, tập trung chăm lo tốt đời sống vật chất, tinh thần cho đoàn viên, người lao động, nhất là khi Tết Nguyên đán Ất Tỵ đang tới gần.

Tin khác

Kháng thuốc đang đe dọa nghiêm trọng sức khỏe cộng đồng

Kháng thuốc đang đe dọa nghiêm trọng sức khỏe cộng đồng

(LĐTĐ) Sáng 22/11, Bộ Y tế với sự hỗ trợ của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các đối tác quốc tế cùng phối hợp tổ chức Tuần lễ nâng cao nhận thức về kháng thuốc (AMR) (từ 18-24/11/2024) với chủ đề “Giáo dục, vận động, hành động ngay”, nhằm mục đích đẩy nhanh các nỗ lực nâng cao nhận thức và hành động đối phó với mối đe dọa ngày càng tăng của kháng thuốc.
Nam bệnh nhân mất 1/2 lượng máu trong cơ thể vì sốt xuất huyết

Nam bệnh nhân mất 1/2 lượng máu trong cơ thể vì sốt xuất huyết

(LĐTĐ) Các bác sĩ Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương vừa tiếp nhận và điều trị thành công cho một bệnh nhân sốt xuất huyết nặng. Nam bệnh nhân đã bị mất 1/2 lượng máu trong cơ thể khi bị sốt xuất huyết ở ngày thứ 6.
Thêm giải pháp nâng cao sức khỏe các nhóm yếu thế tại Việt Nam

Thêm giải pháp nâng cao sức khỏe các nhóm yếu thế tại Việt Nam

(LĐTĐ) Sáng 21/11, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tổ chức Lễ khởi động Dự án: "Ứng dụng y tế từ xa nhằm tăng cường tiếp cận dịch vụ y tế cho các nhóm yếu thế tại Việt Nam".
Báo động xu hướng trẻ hóa đối tượng nhiễm HIV

Báo động xu hướng trẻ hóa đối tượng nhiễm HIV

(LĐTĐ) Dịch HIV/AIDS tại Việt Nam đang có nhiều diễn biến phức tạp với sự thay đổi rõ rệt trong hình thái lây nhiễm. Trong đó, nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM) vẫn là nguồn lây chính của dịch HIV trong năm 2024. Đáng lo ngại, đối tượng nhiễm HIV mới tại Việt Nam ngày càng trẻ hóa.
Phát hiện sớm, can thiệp kịp thời các vấn đề liên quan đến thính giác ở trẻ em

Phát hiện sớm, can thiệp kịp thời các vấn đề liên quan đến thính giác ở trẻ em

(LĐTĐ) Với mục tiêu phát hiện sớm và can thiệp kịp thời các vấn đề liên quan đến thính giác ở trẻ em, thời gian qua, Trung tâm Y tế các quận, huyện phối hợp với các trường mầm non trên địa bàn Thành phố tổ chức chương trình khám sàng lọc khiếm thính cho trẻ từ 3 - 4 tuổi.
Mỗi ngày phát hiện 70 ca mắc bệnh sởi tại Đồng Nai

Mỗi ngày phát hiện 70 ca mắc bệnh sởi tại Đồng Nai

(LĐTĐ) Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) tỉnh Đồng Nai, trong tổng số các ca mắc bệnh phần lớn chưa được tiêm đủ 2 mũi vắc xin phòng chống sởi.
Hạnh phúc "nảy mầm" sau 7 năm hiếm muộn

Hạnh phúc "nảy mầm" sau 7 năm hiếm muộn

(LĐTĐ) Gần 7 năm trên hành trình hiếm muộn ròng rã "tìm con", chưa bao giờ chị Bùi Thị Giang (sinh năm 1988, ở Ninh Bình) muốn bỏ cuộc. Gạt đi tất cả những lời gièm pha, những lời nói cay nghiệt "gái độc không con" ngoài xã hội, người phụ nữ ấy vẫn mạnh mẽ đồng hành cùng chồng trên hành trình tìm kiếm con yêu.
Gia tăng tình trạng lây nhiễm HIV ở nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới

Gia tăng tình trạng lây nhiễm HIV ở nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới

(LĐTĐ) Chiều nay (18/11), Cục phòng, chống HIV/AIDS, Bộ Y tế tổ chức gặp mặt báo chí nhân Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS và Ngày thế giới phòng, chống AIDS 1/12.
Quy định mới về tiêu chuẩn sức khoẻ, khám sức khỏe của người lái xe

Quy định mới về tiêu chuẩn sức khoẻ, khám sức khỏe của người lái xe

(LĐTĐ) Bộ Y tế vừa ban hành thông tư quy định về tiêu chuẩn sức khỏe, việc khám sức khỏe đối với người lái xe, người điều khiển xe máy chuyên dùng; việc khám sức khỏe định kỳ đối với người hành nghề lái xe ô tô…
Số ca mắc bệnh sởi tăng cao tại tỉnh Đồng Nai

Số ca mắc bệnh sởi tăng cao tại tỉnh Đồng Nai

(LĐTĐ) Trong số hơn 1.900 ca mắc bệnh sởi của toàn tỉnh nói trên, hiện còn 140 bệnh nhân đang còn điều trị tại bệnh viện, chủ yếu là Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai. Từ đầu năm 2024 đến nay, có 4 bệnh nhân sởi mức độ nặng phải thở máy, chưa có trường hợp tử vong.
Xem thêm
Phiên bản di động