Hướng tới xây dựng cộng đồng số không ai bị bỏ lại phía sau

Tổ Chuyển đổi số cộng đồng - cầu nối giữa chính quyền và người dân

Từ khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, phường Bạch Mai triển khai “Điểm bình dân học vụ số lưu động” tại 108 tổ dân phố, song hành cùng hiệu quả hoạt động của 108 Tổ Chuyển đổi số cộng đồng. Mỗi tổ gồm 15 thành viên có nhiệm vụ trực tiếp hướng dẫn, hỗ trợ người dân thực hiện các dịch vụ công và kỹ năng số cơ bản.

Các thành viên Tổ Chuyển đổi số cộng đồng của phường Bạch Mai hỗ trợ người dân cài đặt các ứng dụng trên điện thoại.

Tại “điểm học vụ số” của tổ dân phố số 69, Bí thư Chi đoàn tổ dân phố Vũ Phương Lộc - thành viên Tổ Chuyển đổi số cộng đồng có mặt từ rất sớm để hỗ trợ người dân. Anh cho biết, phần lớn bà con đến nhờ hướng dẫn cài đặt VNeID, eTax Mobile và nộp thuế sử dụng đất phi nông nghiệp qua điện thoại. “Nhiều người lớn tuổi chưa quen thao tác nên chúng tôi hỗ trợ từng bước một, thậm chí ghi mật khẩu ra giấy để bà con ghi nhớ và tự thực hiện được sau này”, anh chia sẻ. Từ kinh nghiệm thực tiễn, anh Lộc cho rằng, việc duy trì các tổ tại khu dân cư là hết sức cần thiết để người dân nhanh chóng tiếp cận công nghệ, thuận lợi trong giải quyết thủ tục hành chính hằng ngày.

Theo Phó Trưởng phòng Văn hóa - Xã hội phường Bạch Mai Thạch Bảo Khôi, lực lượng thành viên ở cơ sở luôn theo phương châm “đi từng ngõ, gõ từng nhà, hướng dẫn từng người dân”. Ngoài các buổi trực tiếp tại Nhà văn hóa, tổ còn phát tờ rơi, cung cấp QR code, gửi file hướng dẫn qua Zalo để người dân tự tra cứu. Mô hình giúp bất kỳ ai có nhu cầu đều có thể tiếp cận chuyển đổi số một cách dễ dàng và hiệu quả.

Tương tự, những ngày gần đây, tại các Nhà văn hóa Tổ dân phố Thượng 2, Trung 6, Hạ 9, Nguyên Xá 2, Phúc Lý 2, Ngọa Long 2 (phường Tây Tựu)…, người dân được hướng dẫn miễn phí các thao tác như kê khai, nộp hồ sơ trên Cổng Dịch vụ công quốc gia, cài đặt và sử dụng các ứng dụng VNeID, iHanoi, Etax mobile, VssID, hay khai thác nền tảng “Bình dân học vụ số”. Chỉ sau thời gian ngắn triển khai, đã có hàng nghìn lượt người dân được hỗ trợ, nhiều hồ sơ trực tuyến được xử lý ngay tại chỗ, tạo thay đổi rõ rệt trong thói quen sử dụng dịch vụ công trực tuyến tại cộng đồng dân cư.

Lực lượng đoàn viên thanh niên phường Hà Đông hướng dẫn người dân sử dụng các nền tảng số.

Tại Tây Tựu, những buổi hướng dẫn cũng thu hút đông đảo người dân, trong đó có nhiều người lớn tuổi. Gần 80 tuổi, bà Nguyễn Thị Dêu (Tổ dân phố Thượng 1) thao tác điện thoại thuần thục sau khi được cán bộ phường hỗ trợ. “Nhờ các cháu chỉ dẫn cặn kẽ, tôi đã biết cách tra cứu thông tin bảo hiểm xã hội ngay tại nhà”, bà chia sẻ.

Chị Nguyễn Thị Thảo - chuyên viên Phòng Văn hóa - Xã hội phường Tây Tựu cho hay: “Người dân hứng thú hơn chúng tôi tưởng rất nhiều. Họ quan tâm sâu đến nộp thuế điện tử, đăng ký chữ ký số. Buổi nào cũng có bác, cô chủ động nhắn tin hỏi thêm. Sự nhiệt tình của người dân khiến đội ngũ cán bộ rất xúc động và có thêm động lực”.

Cùng với phường Bạch Mai, Tây Tựu, nhiều phường xã khác cũng đang đẩy mạnh mô hình “Điểm bình dân học vụ số lưu động” một cách hiệu quả như Láng, Hà Đông, Xuân Mai…

Đưa công nghệ số đến tận nhà dân bằng cách làm sáng tạo

Theo Trưởng phòng Văn hóa - Xã hội phường Tây Tựu Nguyễn Thị Nhinh, vừa qua UBND phường đã triển khai 6 điểm hỗ trợ lưu động tại các tổ dân phố với mục tiêu phổ cập kỹ năng số cho mọi đối tượng. “Đưa điểm hỗ trợ về tận Nhà văn hóa tổ dân phố giúp xóa rào cản công nghệ, nhất là với người lớn tuổi. Chúng tôi muốn việc thực hiện thủ tục trực tuyến không còn là gánh nặng, mà trở thành thói quen thuận tiện cho người dân”, bà Nhinh nhấn mạnh.

Để bảo đảm hỗ trợ hiệu quả, cán bộ phường, Đoàn Thanh niên và thành viên Tổ Chuyển đổi số cộng đồng hướng dẫn theo phương pháp “cầm tay chỉ việc”: Đăng ký tài khoản Cổng Dịch vụ công, cài đặt VNeID, truy cập VssID, thậm chí thực hành nộp thử hồ sơ trực tuyến. Người dân còn được cấp “Cẩm nang Tây Tựu số” để tự học, tạo nền tảng duy trì kết quả sau mỗi buổi hướng dẫn.

Toàn phường Tây Tựu đã thành lập 27 Tổ Chuyển đổi số cộng đồng với 168 thành viên - lực lượng nòng cốt kết nối giữa chính quyền và người dân, sẵn sàng hỗ trợ bất cứ khi nào bà con cần.

Cán bộ phường Tây Tựu tích cực hướng dẫn người dân.

Phó Chủ tịch UBND phường Tây Tựu Nguyễn Sỹ Thắng cho biết, đợt cao điểm “Bình dân học vụ số lưu động” được triển khai đồng bộ khắp các tổ dân phố, mang lại hiệu quả thực chất. “Nhiều người cao tuổi trước đây rất ngại dùng công nghệ, nhưng khi được hướng dẫn tận tình, họ rất hào hứng. Các ứng dụng liên quan đến Dịch vụ công quốc gia, thanh toán không tiền mặt nhận được sự quan tâm lớn”, ông Thắng nói.

Chương trình cũng giới thiệu nền tảng “Bình dân học vụ số” - kho dữ liệu mở giúp người dân tự học kỹ năng số, tìm hiểu trí tuệ nhân tạo (AI), bảo mật dữ liệu, đăng ký các dịch vụ số thiết yếu.

Tại Bạch Mai, lực lượng Công an chính quy cũng đồng hành trong chuyển đổi số. Đại úy Đỗ Bá Long, cảnh sát khu vực địa bàn dân cư số 4, đề xuất cần tiếp tục phổ cập kỹ năng số cơ bản cho người dân, đồng thời phát huy vai trò của đoàn viên, sinh viên có hiểu biết công nghệ trong Tổ Chuyển đổi số cộng đồng, đặc biệt hỗ trợ người yếu thế và người cao tuổi.

Sự tham gia tích cực của người dân trong đợt cao điểm vừa qua tại Bạch Mai và Tây Tựu đã khẳng định hiệu quả thực chất của mô hình. Chỉ trong thời gian ngắn, số người biết và tự làm được dịch vụ công trực tuyến tăng lên đáng kể; nhiều người lần đầu tiên tự nộp thuế điện tử, tự kê khai hồ sơ, tự tra cứu thông tin qua các ứng dụng số.

Quan trọng hơn, mô hình không chỉ dừng ở việc hỗ trợ kỹ thuật, mà đã góp phần hình thành thói quen sống số - yếu tố then chốt trong tiến trình xây dựng công dân số, cộng đồng số văn minh, hiện đại của Thủ đô.

Người cao tuổi hăng hái học cách sử dụng các ứng dụng số.

Nhờ cách làm sáng tạo, chủ động đưa công nghệ đến tận ngõ phố, mô hình “Bình dân học vụ số lưu động” đã làm sống lại tinh thần học tập của “bình dân học vụ” trước đây, nhưng trong một hình hài mới – hiện đại, thiết thực và phù hợp yêu cầu chuyển đổi số.

Thời gian tới, các phường tiếp tục mở rộng mô hình, nâng cao chất lượng các lớp hướng dẫn, củng cố đội ngũ Tổ Chuyển đổi số cộng đồng, từng bước hình thành “công dân số” ngay tại khu dân cư. Đây được xem là bước đi tiên phong trong xây dựng mô hình chính quyền điện tử 2 cấp tại Hà Nội, khẳng định quyết tâm của chính quyền cơ sở trong thực hiện chuyển đổi số toàn diện và bền vững.