Tạo điều kiện cho nhà giáo được phát triển nghề nghiệp suốt cuộc đời

Thảo luận tổ tại Kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XV về dự thảo Luật Nhà giáo, ngày 9/11, Tổng Bí thư Tô Lâm (Đại biểu Quốc hội Đoàn thành phố Hà Nội) đặt ra vai trò chiến lược của giáo dục và đào tạo.

Trong đó việc đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, nhà giáo được xác định là một nhiệm vụ trọng tâm và có ý nghĩa chiến lược. Người thầy được coi là chủ thể quan trọng trong quá trình giáo dục và đào tạo.

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu thảo luận tổ.

Tổng Bí thư cũng đề nghị dự thảo Luật cần phải quy định rõ ràng về mối quan hệ giữa thầy và trò, bảo đảm sự tương tác và hợp tác hiệu quả. Việc phổ cập giáo dục các cấp cũng đòi hỏi sự cân đối giữa số lượng thầy và số lượng trò.

Bên cạnh đó, nhà giáo cần phải là những nhà khoa học, có trình độ chuyên môn sâu rộng, đáp ứng được các yêu cầu về nghiên cứu và giảng dạy. Cần có sự kết nối giữa nhà giáo, nhà khoa học, trung tâm nghiên cứu, doanh nghiệp và Nhà nước.

Tổng Bí thư Tô Lâm cũng đề nghị dự thảo Luật cần phải đề cập đến vấn đề hội nhập quốc tế trong lĩnh vực giáo dục, đặc biệt là yêu cầu về trình độ ngoại ngữ (tiếng Anh) của đội ngũ nhà giáo; cần có những chính sách đặc thù, ưu đãi đối với vùng sâu, vùng xa, vùng kinh tế - xã hội khó khăn để thu hút và giữ chân đội ngũ nhà giáo;

Đáng chú ý, Tổng Bí thư cho rằng, cần tạo điều kiện cho nhà giáo được học tập, bồi dưỡng và phát triển nghề nghiệp suốt cuộc đời, không bị hạn chế bởi tuổi tác hoặc các quy định về thời gian công tác; cần có chính sách khuyến khích sự tham gia của xã hội vào hoạt động giáo dục, đặc biệt là trong các môi trường đặc thù như trường ở vùng sâu, vùng xa, trại giam.

Đại biểu Hoàng Văn Cường phát biểu thảo luận tổ.

Thảo luận về các quy định cụ thể, đại biểu Hoàng Văn Cường (Đại biểu Quốc hội đoàn thành phố Hà Nội) cho rằng, quy định về nghĩa vụ, trách nhiệm của nhà giáo cần yêu cầu cao hơn để trở thành chuẩn mực, mẫu mực. Nhà giáo không chỉ mẫu mực trong nghề nghiệp mà còn trong mọi hoạt động xã hội; đối xử tôn trọng, công bằng với người học là điều đương nhiên mà còn khuyến khích người học, tất cả ý kiến người học cần được đánh giá cao để bảo đảm tư duy sáng tạo; nghĩa vụ tham gia nghiên cứu khoa học của nhà giáo cũng cần được xã hội tạo điều kiện về nguồn lực, kinh phí…

Đại biểu Nguyễn Thị Lan (Đại biểu Quốc hội đoàn thành phố Hà Nội Hà Nội) nhận định, việc ban hành Luật Nhà giáo đã thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng về vị trí, vai trò của đội ngũ nhà giáo trong sự nghiệp phát triển đất nước; hoàn thiện hệ thống pháp luật về nhà giáo, đồng thời có chính sách đặc thù để xây dựng và phát triển nhà giáo; khắc phục các bất cập trong quản lý nhà nước về nhà giáo hiện nay, kiến tạo các chính sách đột phá để phát triển đội ngũ nhà giáo…

Bên cạnh việc cơ quan soạn thảo đề xuất không công khai thông tin về sai phạm của giáo viên khi chưa có kết luận chính thức, đại biểu Đoàn Hà Nội đề xuất, cần nghiêm cấm những hành vi không tôn trọng và xúc phạm nhà giáo… Đồng thời đề nghị, giống như lực lượng vũ trang, cần quy định nhà giáo là đối tượng được ưu tiên thuê - mua nhà ở xã hội.

Đại biểu Nguyễn Thị Lan cho rằng, đây là Luật mới, quy định về đối tượng, liên quan đến nhiều luật chuyên ngành khác; đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát kỹ lưỡng, bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật, giải quyết những vấn đề xung đột pháp lý nếu phát sinh.

Đại biểu Nguyễn Thị Lan phát biểu thảo luận tổ.

Trong khi đó, đại biểu Nguyễn Thị Lan Anh (Đại biểu Quốc hội đoàn tỉnh Lào Cai) đề nghị, cơ quan soạn thảo xem xét, cân nhắc, bảo đảm có sự thống nhất cho các địa phương. Hiện, địa phương có điều kiện về ngân sách thì ban hành các chính sách riêng hỗ trợ nhà giáo, địa phương không có điều kiện về ngân sách thì không ban hành; điều này chưa bảo đảm sự thống nhất, thiếu công bằng giữa các nhà giáo đang công tác tại các địa phương.

Còn đại biểu Trần Văn Thức (Đại biểu Quốc hội đoàn tỉnh Thanh Hóa) đề nghị cần nghiên cứu bổ sung vào dự thảo Luật Nhà giáo quy định việc bảo lưu một số chính sách như phụ cấp thâm niên nhà giáo... đối với nhà giáo được điều chuyển về công tác tại cơ quan quản lý giáo dục. Quy định này nhằm bảo đảm quyền lợi, ghi nhận quá trình cống hiến và động viên nhà giáo có trình độ chuyên môn giỏi về công tác tại cơ quan quản lý giáo dục.

Để bảo đảm giáo viên, giảng viên đáp ứng vai trò, vị trí của nhà giáo quy định tại dự thảo Luật, đại biểu Trần Văn Tiến (Đại biểu đoàn tỉnh Vĩnh Phúc) đề nghị, bổ sung quy định về tiêu chí, tiêu chuẩn đầu vào đối với nguồn đào tạo giáo viên, giảng viên tại các cơ sở đào tạo nguồn giáo viên, giảng viên nhằm nâng cao chất lượng đầu vào đối với các giáo viên, giảng viên trong tương lai.

Điều đó nhằm tránh tình trạng như nhiều năm qua, việc tuyển sinh đối với nhiều cơ sở đào tạo nguồn giáo viên, giảng viên có đầu vào rất thấp theo tiêu chuẩn xét tuyển so với nhiều ngành, lĩnh vực.

Quang cảnh phiên thảo luận tổ tại Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội.

Nhấn mạnh tầm quan trọng của tinh thần "tôn sư trọng đạo" trong xã hội Việt Nam song đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (Đại biểu Quốc hội đoàn Thành phố Hồ Chí Minh) cũng bày tỏ lo ngại, thời gian qua, ngành Giáo dục đã đối mặt với nhiều khó khăn, khiến tinh thần này bị suy giảm.

Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan mong muốn nghề giáo được khôi phục vị thế cao quý, để thầy, cô giáo nhận được sự tôn trọng xứng đáng từ xã hội.

Về chính sách tiền lương, cho rằng nhiều giáo viên, đặc biệt là giáo viên trẻ và sinh viên sư phạm mới ra trường, chưa thể sống đủ với thu nhập hiện tại, do đó đại biểu đề nghị, cần có thêm các chính sách thu hút sinh viên ngành sư phạm, cũng như hỗ trợ và đãi ngộ giáo viên gắn bó với nghề, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa. Đại biểu mong muốn có chính sách lương hấp dẫn hơn để thu hút nhân tài vào ngành Giáo dục.​