TNGT Đường sắt gia tăng: Trách nhiệm thuộc về ai?

	23 tỷ đồng là con số thiệt hại ban đầu sau vụ TNGT đường sắt ngày 10-3
	Ủy ban ATGTQG: Yêu cầu chấn chỉnh ATGT đường sắt

Liên tiếp trong tháng 5 và 2 ngày đầu tháng 6, tai nạn đường sắt nghiêm trọng diễn ra dồn dập, khiến Bộ GTVT phải ban hành quy định siết chặt quản lý đường ngang, ngăn chặn những vụ tại nạn đường sắt dường như được báo trước.

Đường ngang dân sinh cắt qua đường sắt ngày càng nhiều, tai nạn ngày một gia tăng

Mặc dù ngổn ngang công việc, đặc biệt là Dự án xây dựng sân bay Long Thành sẽ được báo cáo trước Quốc hội ngày 4/6, nhưng ngày 2/6/2015 vừa qua, đích thân Bộ trưởng Đinh La Thăng đã phải vào cuộc, chủ trì buổi làm việc với Tổng Công ty Đường sắt VN nhằm ngăn chặn tai nạn giao thông đường sắt.

Tai nạn đường sắt gia tăng, Bộ trưởng Thăng phải vào cuộc

Theo báo cáo của Ủy ban ATGT Quốc gia, 5 tháng đã xảy ra 86 vụ tai nạn giao thông đường sắt, làm chết 76 người, bị thương 24 người. So với cùng kỳ năm 2014, số vụ tăng gần 18% (tương đương 13 vụ), số người chết tăng 8,5% (tương đương 6 người) và số người bị thương tăng 50% (tương đương 8 người).

Qua phân tích cho thấy, TNGT đường sắt xảy ra chủ yếu tại các đường ngang dân sinh (chiếm gần 79%), tại các đường ngang có cảnh báo tự động chiếm hơn 18% và tại các đường ngang có biển báo chiếm gần 3%. Tháng 3 và tháng 4 có số vụ, số người chết và số người bị thương do TNGT đường sắt cao nhất. Cụ thể, tháng 3 tăng 125% số vụ, 200% số người chết và 150% số người bị thương. Tháng 4 tăng 188% số vụ, 186% số người chết và 300% số người bị thương.

Nhiều vụ tai nạn giao thông thương tâm do va chạm giữa tàu hỏa và ô tô

Trước thực trạng TNGT đường sắt ngày một gia tăng, Bộ trưởng Đinh La Thăng đã yêu cầu Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam (VNR) khẩn trương thực hiện nhiều giải pháp cấp bách lập lại trật tự ATGT đường sắt; Tập trung xây dựng lộ trình hành lang đảm bảo ATGT đường sắt; Lựa chọn, trình tự, cái nào ít vốn đầu tư mà hiệu quả ngay làm trước.

“Mỗi cán bộ đường sắt phải thấy đau xót khi hàng ngày nghe tin có người chết vì TNGT đường sắt”, Bộ trưởng Thăng nhấn mạnh và yêu cầu VNR phải phối hợp chặt chẽ với địa phương, trước mắt tập trung các địa phương thường xuyên có tai nạn. Bên cạnh đó, rà soát lại tốc độ từng cung đường, ứng dụng tối đa công nghệ thông tin vào bảo đảm ATGT đường sắt. Các Cục, vụ phải vào cuộc.

Bộ trưởng cũng yêu cầu phải nâng cao năng lực của trung tâm cứu hộ, có phương án cụ thể tại từng điểm, phải diễn tập cứu hộ, cứu nạn đường sắt. Cứu hộ đường sắt hiện rất chậm. Phải thực hiện phương châm cứu hộ 4 tại chỗ: chỉ huy tại chỗ, con người tại chỗ, hậu cần tại chỗ và phương tiện tại chỗ.Triển khai ngay cần chắn tự động, tập trung những "điểm đến" trước.

Trong công tác tuyên truyền, Bộ trưởng cũng yêu cầu đẩy mạnh lại các chương trình như đoàn tàu an toàn, em yêu đường sắt quê em... Nâng cao hiệu quả tuyên truyền.Vụ Tổ chức cán bộ làm công văn xin biệt phái một cán bộ công an sang làm Phó Tổng giám đốc VNR để đẩy mạnh công tác phối hợp đảm bảo ATGT đường sắt. Mục tiêu phải kiềm chế, ngăn chặn TNGT đường sắt từ nay đến cuối năm. Muốn làm được vậy, phải đẩy mạnh hơn nữa các giải pháp đồng bộ, phối hợp chặt chẽ với các địa phương để dần tiến tới xóa bỏ các đường ngang- Bộ trưởng Thăng chỉ đạo.

Bài toán đường ngang vẫn chưa có lời giải

Mỗi khi tai nạn xảy ra, lỗi thông thường đều được đổ cho người dân. Với tai nạn giao thông đường sắt thì điều này dường như đúng 100%. Cần phải nhắc lại rằng, không ở nơi nào trên thế giới đường sắt lại đi song hành với đường dân sinh mà không có rào chắn, không ở nơi nào hơn 1730km đường sắt mà có tới gần 6000 đường ngang dân sinh cắt qua như ở nước ta. Và con số đường ngang dân sinh cứ ngày một mọc lên như nấm sau mưa cùng với sự gia tăng phát triển của đô thị.

Ngay tại Thủ đô, đường ngang dân sinh mọc lên dày đặc

Nhiều năm qua, việc ký phối kết hợp giữa đường sắt với chính quyền địa phương nơi có đường sắt đi qua dường như không phát huy được hiệu quả. Đường sắt đổ lỗi cho địa phương thiếu trách nhiệm, nhưng địa phương lại khẳng định đó là việc của đường sắt. Việc phối kết hợp diễn ra theo kiểu phong trào, vì thế sau trống dong cờ mở đâu lại vào đó, nhu cầu mưu sinh, đường ngang vẫn mở ra ngày một nhiều, tai nạn vì thế cứ gia tăng.

VNR đã triển khai nhiều giải pháp tại các đường ngang, có gác chắn, có cảnh báo tự động, có tín hiệu, còi đèn… nhưng dường như thiếu một cuộc tổng kết đánh giá hiệu quả của từng giải pháp. Còn nhớ cách đây không lâu, tại đường ngang cắt qua chùa Tứ Kỳ, trên trục đường Giải Phóng Hà Nội, sư trụ trì cho biết: " Mấy ông đường sắt lắp cái thiết bị gì mà nó cứ lải nhải điệp khúc" chú ý có tàu" suốt cả ngày lẫn đêm. Bà con quanh đó không chịu nổi phải thốt lên, tàu đi lâu rồi ông đường kêu nữa có được không…" Sau giải pháp này là hàng loạt giải pháp khác, nhưng hiệu quả chẳng được là bao.

Cần sửa đổi Luật Đường sắt để hạn chế TNGT

Luật Đường sắt có hiệu lực từ năm 2016 đã tạo hành lang pháp lý cho hoạt động đường sắt và công tác đảm bảo TTATGT giao thông đường sắt trên phạm vi cả nước. Luật còn tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài đầu tư kinh doanh vào vận tải đường sắt… Tuy nhiên, để Luật Đường sắt thực sự đi vào đời sống, đã đến lúc cần phải sửa đổi.

Một loạt các vụ tai nạn giao thông đường sắt nghiêm trọng xảy ra thời gian gần đây đã gióng lên hồi chuông báo động tới các cơ quan quản lý, cũng như đến ý thức tự giác chấp hành Luật của không ít người dân. Nguyên nhân ở đây có liên quan đến bất cập về luật định và đến nay cần phải sửa đổi bổ sung Luật Đường sắt, đặc biệt là điều lệ về đường ngang.

Đường ngang dân sinh cắt qua đường sắt Thống nhất

Đường sắt nước ta hiện có 5 tuyến chính, với tổng chiều dài 3.172 km, đi qua 33 tỉnh, thành. Và có gần 6.300 đường ngang, trong đó có trên 1.500 đường ngang hợp pháp và gần 5000 đường ngang bất hợp pháp qua đường sắt. Có một thực tế, mỗi khi TNGTĐS xảy ra, nhiều người mới giật mình với câu hỏi: Ai chịu trách nhiệm về tình trạng đường ngang dân sinh cắt qua đường sắt ngày một nhiều? Cơ quan nào có thẩm quyền cho phép mở đường ngang và tại sao không xây dựng đường ngang có rào chắn với người gác…?

Tổng công ty ĐSVN quản lý khai thác các tuyến đường, nhưng việc cấp phép để mở đường ngang và quy định đường ngang nào có người gác, đường ngang nào lắp đặt cảnh báo tự động, đường ngang nào cần phải đóng lại… thì không phải trách nhiệm của Tổng công ty ĐSVN, mà ở đây là do Luật Đường sắt quy định.

Hồ Thu Thủy