Chung tay kiểm soát ô nhiễm môi trường không khí của Hà Nội

Chất lượng không khí ở mức xấu

Theo hệ thống quan trắc của Cục Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, 7h ngày 4/12, trạm đo ở cổng Đại học Bách khoa Hà Nội trên đường Giải Phóng ghi nhận chỉ số AQI ở mức 125. Đến 8h, AQI tăng lên 127. Tại trạm 556 Nguyễn Văn Cừ lúc 7h sáng nay, chỉ số AQI là 114. Lúc 8h, ghi nhận chỉ số AQI tăng lên 119. Trạm đo Công viên Nhân Chính - Khuất Duy Tiến, chỉ số AQI lúc 7h là 97. Đến 8h, chỉ số AQI là 99.

Cùng thời điểm đó, trên bản đồ của IQAir, nhiều điểm đo ở Hà Nội cũng ghi nhận chất lượng không khí ở ngưỡng đỏ. Trong đó khu vực Quảng Khánh ghi nhận AQI 191, Trấn Vũ AQI 183, Ciputra AQI 181 và xã Đồng Trúc, huyện Thạch Thất (nay là xã Hạ Bằng) AQI 181.

Trên thực tế, những ngày qua, chất lượng không khí tại Hà Nội liên tục ở mức xấu và rất xấu, nhiều thời điểm chạm ngưỡng nguy hại, gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người dân. Tại nhiều thời điểm, chỉ số AQI tại nhiều điểm đo lên mức xấu, rất xấu, thậm chí có thời điểm chạm ngưỡng nguy hại, mức ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người. Hiện tượng sương mù quang hóa và lớp bụi mịn dày đặc khiến nhiều tuyến phố chìm trong màu xám mờ, tầm nhìn giảm, không khí nặng mùi, gây khó chịu ngay cả với người khỏe mạnh.

Hà Nội đang trong thời điểm cao điểm ô nhiễm không khí khi các điều kiện thời tiết không thuận lợi cho việc khuếch tán chất ô nhiễm như lặng gió, nghịch nhiệt...

Theo các chuyên gia khí tượng, môi trường, nguyên nhân ô nhiễm năm nay có tính chất phức tạp hơn, do kết hợp cả yếu tố thời tiết bất lợi và lượng phát thải tăng cao trong nội đô. Thời điểm cuối năm trùng với mùa hanh khô, độ ẩm thấp, gió lặng, nghịch nhiệt khiến bụi mịn PM2.5 không thể phát tán lên tầng cao mà bị “giam” sát mặt đất. Điều này khiến chất ô nhiễm tích tụ trong nhiều ngày liên tiếp, tạo nên mức suy giảm chất lượng không khí khó cải thiện trong ngắn hạn.

Nguồn phát thải trong nội thành tiếp tục là “gánh nặng lớn”, chủ yếu từ hoạt động giao thông với mật độ lên tới hàng triệu phương tiện lưu thông mỗi ngày. Xe máy cũ không đạt chuẩn khí thải chiếm tỷ lệ cao, trong khi các công trình xây dựng vẫn ghi nhận tình trạng che chắn chưa đầy đủ. Các khu vực sản xuất nhỏ lẻ, làng nghề ven đô và hoạt động đốt rác tự phát cũng góp phần phát tán bụi mịn, hợp chất hữu cơ dễ bay hơi và các khí độc như SO₂, NOx.

Áp dụng các biện pháp cấp bách

Trong bối cảnh ô nhiễm không khí ngày càng gia tăng, việc loại bỏ các nguyên nhân gây ô nhiễm không khí là vấn đề cấp bách, tại Công văn số 6356/UBND-NNMT ngày 01/12/2025, UBND Thành phố yêu cầu các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và đơn vị thực hiện dịch vụ vệ sinh môi trường tăng cường các biện pháp cấp bách về kiểm soát ô nhiễm môi trường không khí trên địa bàn Thành phố.

UBND thành phố giao Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì cập nhật thông tin về chất lượng không khí, theo dõi chỉ số VN_AQI tại các trạm quan trắc không khí trên địa bàn Thành phố tại website:https://moitruongthudo.vn/. Phối hợp với các đơn vị của Bộ Nông nghiệp và Môi trường tăng cường sử dụng hệ thống theo dõi, giải pháp công nghệ và năng lực kỹ thuật giám sát từ xa để kiểm soát và xử lý nghiêm hoạt động đốt mở (đốt rác, đốt rơm rạ, phụ phẩm nông nghiệp) trên địa bàn.

Thành phố yêu cầu các đơn vị liên quan ban hành hướng dẫn kỹ thuật trong công tác quản lý chất thải rắn, công tác vệ sinh môi trường nhằm giảm thiểu chất thải gây ô nhiễm môi trường. Thường xuyên kiểm tra, giám sát các gói thầu duy trì vệ sinh môi trường theo phân cấp đảm bảo chất lượng vệ sinh tại các tuyến trọng điểm. Tăng cường kiểm tra hoạt động xử lý chất thải tại các khu xử lý chất thải rắn tập trung, đảm bảo vận hành ổn định, không để phát sinh bụi, mùi trong quá trình tiếp nhận, xử lý.

Bụi mịn phủ kín cống thoát nước trên cầu vượt Ngã Tư Sở.

Đôn đốc, giám sát các đơn vị dịch vụ, thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn Thành phố đảm bảo đúng quy trình, quy định. Phối hợp với UBND các phường, xã và lực lượng chức năng trong công tác tuyên truyền và kiểm tra, xử phạt các hành vi vi phạm trong lĩnh vực bảo vệ môi trường theo quy định. Phối hợp với các cơ quan báo chí, truyền hình đăng tải thông tin hiện trạng, dự báo chất lượng môi trường không khí và các giải pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường không khí.

Sở Xây dựng có văn bản yêu cầu và giám sát các chủ đầu tư, nhà thầu thi công xây dựng công trình: Tăng cường giám sát chặt chẽ, yêu cầu 100% các công trường thi công xây dựng phải có biện pháp kiểm soát bụi nghiêm ngặt (che chắn, rửa xe khi ra khỏi công trường, phun sương giảm bụi...); phế thải xây dựng dạng rời phải được bao phủ, che kín hoặc đóng túi kín tại nơi tập kết trong công trường và trong quá trình vận chuyển; đảm bảo không phát tán bụi ra môi trường; bổ sung vật liệu che phủ (cây xanh hoặc vật liệu chuyên dụng) cho 100% các bề mặt đất đang thi công (bao gồm cả gốc cây dọc vỉa hè, khuôn viên trường học, cơ sở hành chính, công ích và các công trình công cộng khác); xây dựng hệ thống giám sát bụi (cảm biến, camera, AI...) tại 100% công trình lớn (>10.000 m2).

Nghiên cứu và thí điểm công nghệ phun sương giảm bụi tại khu dân cư, công viên và đường giao thông. Chủ trì, phối hợp với Công an xã, phường hoặc UBND các xã, phường chủ động tổ chức ra quân để kiểm tra các hoạt động xây dựng và giao thông vận tải trên địa bàn có nguy cơ gây phát tán bụi cao; đình chỉ thi công (nếu cần thiết) đối với các công trình không đảm bảo quy định về bảo vệ môi trường, làm phát sinh bụi bẩn, để bùn đất phát tán ra đường. Không cấp phép thi công đào lòng lề đường, vỉa hè (trừ các trường hợp xử lý sự cố khẩn cấp) trong giai đoạn cuối năm khi chất lượng không khí bị ô nhiễm nghiêm trọng.

Sở Giáo dục và Đào tạo thông báo, hướng dẫn các trường học hạn chế các hoạt động ngoài trời cho học sinh trong các khung giờ và ngày có chất lượng không khí ở mức "Xấu" trở lên. Trường hợp chất lượng môi trường không khí bị ô nhiễm nghiêm trọng (VN_AQI ≥ 301), chỉ đạo các trường học tạm dừng hoặc điều chỉnh thời gian làm việc, học tập.

Trước đó, vào ngày 27/11, Bộ Nông nghiệp và Môi trường yêu cầu các bộ, ngành triển khai biện pháp cấp bách ứng phó ô nhiễm không khí tại Hà Nội và vùng lân cận. Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết sẽ giám sát bằng dữ liệu trực tuyến, vệ tinh và thiết bị bay để phát hiện nguồn phát thải bất thường; lập tổ công tác liên ngành kiểm tra, xử lý và công khai các trường hợp vi phạm.