Nông nghiệp - Nông thôn: Làm giàu từ hướng đi mới

	Liên minh Công - Nông: Chung sức xây dựng nông thôn mới
	Xã Hoà Nam hoàn thành 100% tiêu chí xây dựng nông thôn mới

Với số lượng trái phật thủ nhiều, chất lượng đẹp hơn, không khí tại các vườn phật thủ năm nay sôi động hơn thị trường năm trước. Cùng với đó, để nâng giá trị của quả phật thủ, một số hộ dân làng Đắc Sở, huyện Hoài Đức đã áp dụng khoa học kỹ thuật, xử lý cho cây ra hoa muộn hơn để phật thủ luôn cho trái xanh đẹp trong dịp Tết.

Làm giàu từ loài cây khó tính

Phật thủ là loại quả ngày càng được nhiều người ưa chuộng và không thể thiếu trên bàn thờ tổ tiên mỗi gia đình dịp Tết đến xuân về do có mùi thơm, chơi được lâu và mang đậm tín ngưỡng Phật giáo. Tới Đắc Sở vào những ngày cuối năm, nơi được mệnh danh là thủ phủ của loại quả ý nghĩa này, không khí thu hoạch quả tấp nập, rộn ràng. Trên các cánh đồng bạt ngàn phật thủ, nhiều hộ dân thường xuyên túc trực tại vườn để chuẩn bị cho vụ thu hoạch chính và vận chuyển phật thủ đi khắp nơi nhằm phục vụ thị trường dịp giáp Tết.

Tới thăm vườn phật thủ hơn 3 năm tuổi của ông Tạ Đăng Hiền xã Đắc Sở (Hoài Đức) nổi tiếng khắp vùng bởi vườn cho quả đẹp và sai trĩu. Ông Hiền cho biết, dịp Tết này, gia đình ông xuất bán ra thị trường vài nghìn quả phật thủ đem lại nguồn thu nhập khấm khá cho gia đình. Năm nay vườn có nhiều quả đẹp, hình dáng độc, lạ nên bán được giá cao, có quả lên tới vài triệu đồng. Để nâng giá trị của quả phật thủ, tránh tình trạng dội hàng vào tháng Tết, mấy năm gần đây, ông và một số hộ trong vùng đã áp dụng khoa học kỹ thuật, xử lý cho hoa ra muộn hơn để phật thủ luôn cho trái xanh đẹp, bán được quanh năm.

Xã Đắc Sở có đông đảo người dân trồng phật thủ với diện tích lớn, mỗi vườn có diện tích bình quân hơn 1ha với hàng trăm gốc cây. Ảnh: P.N

Theo ông Hiền, thị trường những năm gần đây, quả phật thủ vàng không được nhiều khách hàng ưa chuộng như trước mà khách chuyển sang chơi những quả xanh. Với những trái phật thủ với màu xanh tự nhiên sẽ đẹp, quả có độ bền cao, khách chơi được lâu hơn, giữa miền Bắc và miền Nam có những cách chơi phật thủ khác nhau.

Phật thủ cho trái vào quanh năm nhưng vào tháng Giêng là chính vụ, tuy nhiên dịp đó giá phật thủ không cao. Từ tháng 5, tháng 6 người trồng phải dùng kỹ thuật, tiện cây, tạo sâu, hãm lộc, hãm rễ để cuối tháng 6, đầu tháng 7 ép cây ra hoa bán quả vào dịp Tết. Theo những người trồng phật thủ lâu năm, đó là những công đoạn quan trọng, người trồng phải tính toàn kỹ lưỡng, bởi nếu hoa ra quá sớm thì quả chín vàng còn hoa ra sau non hơn một chút thì không bị ảnh hưởng quá nhiều. Tuy nhiên điều mà người trồng lo sợ nhất khi hoa ra quá muộn thì sẽ trượt mùa, cả năm đó người trồng mất trắng vụ thu hoạch quả Tết.

Phật thủ vốn là cây khó tính trong số các loại cây có quả. Những ai có đủ chuyên môn, kỹ thuật có đủ sự tư vấn, hỗ trợ mới đem lại vườn phật thủ cho thu hoạch đạt như mong đợi. Tùy theo cây yếu, cây khỏe, phát quả đúng tầm mỗi cây phật thủ sẽ cho 50 - 60 quả nhưng thường chỉ để 30 - 40 quả để cây được khỏe, quả được to, đẹp hơn. Với thời tiết quá nắng không được bảo quản thì sẽ rám quả, trời lạnh phật thủ sẽ không bị ảnh hưởng quá nhiều, nếu gặp sương giá thì ngón phật thủ sẽ bị hỏng, cho ra những trái quả xấu.

Nói rõ hơn về những khó khăn trong trồng loại cây ý nghĩa này, ông Hiền cho hay: “Người trồng phật thủ phải yêu và hiểu nó mới gắn bó được, chỉ đơn giản từ việc bón phân cũng phải theo định kỳ, không bón ồ ạt. Từ tháng Giêng sau khi thu hoạch quả, người trồng phải vệ sinh và bón xới vườn, bón phân cân đối để cây có sức sống khỏe, quá trình chăm sóc cây đòi hỏi nắm chắc kỹ thuật”.

Hướng đi mới đem lại hiệu quả kinh tế cao

Với hiệu quả kinh tế từ trồng cây phật thủ đem lại, tại Đắc Sở số người trồng và diện tích tăng nhanh chóng. Tuy là loại cây mang giá trị kinh tế cao song phật thủ là loại cây trồng rất kén chọn đất. Đất trồng thích hợp với phật thủ phải là loại đất ven sông Đáy, sông Hồng, đất pha cát, phật thủ phải áp dụng luân canh chứ không thể thâm canh. Không chỉ hợp chất đất, để có được những vườn phật thủ cho quả đẹp, nhiều “ngón”, việc chăm sóc cũng yêu cầu người nông dân phải rất tỉ mỉ. Đất trồng phật thủ chỉ được khoảng 5 năm bởi vậy cứ hết mỗi chu kỳ theo vòng đời của cây, người dân xã Đắc Sở phải tìm thuê đất ở các xã xung quanh để tiếp tục trồng.

Ngoài canh tác tại địa phương, người dân trong xã thuê hàng trăm héc ta đất vùng bãi của xã Yên Sở thậm chí thuê vài chục héc ta đất ở các xã khác như Tiền Yên (Hoài Đức), Sài Sơn, Phượng Cách (Quốc Oai) và ở huyện Đan Phượng, huyện Phúc Thọ để trồng loại cây này. Đến nay đã có tới 80% hộ dân trong xã có thu nhập chính từ trồng cây phật thủ.

Theo ông Tạ Đăng Hiền, trong thời gian qua xã Đắc Sở đã có nhiều cơ chế, chính sách khuyến khích tạo điều kiện cho nông dân mở rộng diện tích trồng cây phật thủ. Trong đó, Hội nông dân xã Đắc Sở đã triển khai dự án trồng và chăm sóc cây phật thủ của Hội Nông dân Thành phố bằng việc hỗ trợ cây giống, tập huấn khoa học kỹ thuật, vật tư, thuốc bảo vệ thực vật. Cùng đó, nhiều hộ dân trong vùng được hỗ trợ vay vốn trồng phật thủ; xã Đắc Sở xây dựng đường giao thông ra vùng bãi thuận tiện hơn, tạo liên kết giữa các hộ trồng cây phật thủ trong xã, phát triển giá trị của cây phật thủ trên thị trường,....

Nhờ những sự hỗ trợ đó, trong những năm gần đây, thị trường phật thủ được mở rộng, quả phật thủ của người dân Đắc Sở được tiêu thụ ở hầu khắp các tỉnh, thành trên cả nước. Năm nay thị trường phật thủ sôi động hơn năm trước, cho ra những quả chất lượng hơn, mẫu mã đẹp hơn do đó giá tăng hơn so với vụ Tết năm trước đem lại niềm phấn khởi cho các hộ dân trên địa bàn.

Không chỉ trồng phật thủ thu hoạch quả, những năm gần đây, ngoài nhân rộng diện tích trồng cây phật thủ, một số hộ dân ở xã Đắc Sở còn cắt tỉa, tạo dáng được những chậu phật thủ bonsai nghệ thuật để bán vào dịp Tết. Chủ vườn phật thủ Tâm An cho biết, Đắc Sở có truyền thống trồng phật thủ khoảng từ 15 năm trở lại đây, khi những người đầu tiên mang những cây phật thủ lấy từ ven các con suối ở Cao Bằng về trồng. Cây phật thủ nhanh chóng mang lại những giá trị kinh tế cao cho các nhà vườn nên phật thủ trở thành loại cây chuyên canh phổ biến tại đây.

Tuy nhiên khi mô hình trồng phật thủ lan rộng, sản phẩm cung cấp ra thị trường nhiều lên, với sức cạnh tranh lớn, thu nhập của các chủ vườn cũng bắt đầu giảm. Bên cạnh đó, quá trình trồng phật thủ lâu năm đã khiến đất trở nên bạc màu cho năng suất quả cũng dần kém đi. Theo đó, muốn tìm hướng đi mới, khoảng 3 năm trở lại đây, nhóm ba anh em Tạ Tùy Duy, đều là những nông dân 8X đã cùng nhau xây dựng ý tưởng đưa phật thủ lên chậu, cắt tỉa, tạo dáng, “bắt” cây ra quả theo ý muốn.

Chăm sóc vườn cây một cách chuyên cần, tỉ mỉ nhưng những năm đầu thành công chỉ đạt 2%. Không nản chí, sau 5 năm đến nay trang trại phật thủ bonsai với diện tích 1ha đã cung cấp cho thị trường những sản phẩm độc đáo, mang nhiều ý nghĩa tâm linh với giá bán trung bình từ 2 – 4 triệu đồng, có cây đạt mức giá vài chục triệu đồng. Không chỉ mang lại thu nhập cho cá nhân, trang trại phật thủ của anh Duy đã tạo công việc cho nhiều người dân trong vùng và quan trọng hơn là trang trại đã mở ra hướng đi mới cho cây trồng phật phủ.

Hoa Nguyễn – Phương Ngân