Sức sống mới từ nông thôn mới

Nhân dân là chủ thể hưởng thụ

Triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, Hà Nội gặp không ít thách thức do đặc thù địa bàn rộng, dân số đông, nhiều xã vùng sâu, vùng xa còn khó khăn về hạ tầng, sản xuất và đời sống dân sinh. Với sự quyết tâm, đến nay khu vực nông thôn Hà Nội như được “thay áo mới” với rất nhiều thành tựu, cả về diện mạo lẫn đời sống vật chất và tinh thần của người dân.

Diện mạo làng quê thay đổi ngày càng khang trang, sạch đẹp.

Về những vùng ven của Thủ đô, tất thảy mọi người đều dễ dàng cảm nhận được sự khác biệt và đổi thay theo chiều hướng tích cực. Sự phát triển mang tính bứt phá của các xã ngoại thành đã xoá dần đi những hình ảnh khó khăn của những vùng nông thôn, miền núi với trung tâm Thủ đô.

Câu chuyện của xã Yên Bài là minh chứng điển hình. Trước kia, nơi đây là mảnh đất miền núi còn nhiều khó khăn. Với sự đầu tư của Thành phố về mọi mặt, đến nay diện mạo nông thôn thay đổi, cơ sở hạ tầng dần đồng bộ với quy mô đạt chuẩn. Các thôn cũng được đầu tư xây dựng nhà văn hóa để thuận tiện cho sinh hoạt văn hóa cộng đồng.

Bà Nguyễn Thị Duyên (thôn Muồng Phú Vàng, xã Yên Bài) chia sẻ: “Gia đình tôi là dân tộc Mường đã sống nhiều đời ở mảnh đất này, chứng kiến bao sự đổi thay của địa phương. Ngày nay dân trí được mở mang nhiều hơn, với các chính sách về phát triển kinh tế miền núi, khi xuất hiện các công ty du lịch, quê tôi trở thành điểm đến hút khách, từ đó đời sống người dân khấm khá hơn, biết cách buôn bán để có nhà cửa to đẹp như bây giờ. Chúng tôi cũng được Thành phố đầu tư, có nhiều chính sách ưu tiên cho đồng bào dân tộc hơn”.

Về phát triển kinh tế nông thôn, Yên Bài là một trong các xã có số lượng đàn bò sữa lớn. Nghề này mang lại nguồn thu ổn định, thậm chí có nhiều hộ đã vươn lên làm giàu. Tiêu biểu là mô hình chăn nuôi bò sữa của gia đình chị Tạ Thị Năm (thôn Mồ Đồi). Mô hình chăn nuôi bò sữa của gia đình chị Năm rộng hơn 1.200m2, chị đang có đàn bò sữa gần 100 con. Với sự mạnh dạn, kinh nghiệm trong chăn nuôi, chị Năm chủ động ứng dụng khoa học, kỹ thuật, công nghệ để nâng cao năng suất, chất lượng, đến nay trang trại của gia đình chị cho năng suất trung bình đạt 1 tấn sữa/ngày. Năm 2024, chị Năm vinh dự là một trong số 63 nông dân Việt Nam xuất sắc được Trung ương Hội Nông dân Việt Nam tôn vinh.

“Gia đình tôi đã từng chăn nuôi bò sữa từ năm 2004, tuy nhiên vì nhiều lý do nên bị gián đoạn. Khi quay trở lại với nghề, gia đình tôi đã có kinh nghiệm và được tạo nhiều điều kiện, cơ hội hơn. Thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới, đường xá thuận lợi để nông sản, sữa đi được nhiều nơi, đến các thị trường khác nhau. Môi trường chăn nuôi có nhiều thay đổi tích cực, từ chăn nuôi nhỏ lẻ thành chăn nuôi quy mô lớn, tập trung hơn, hình thành chuỗi các hộ chăn nuôi cùng nhau phát triển”, chị Năm cho hay.

Cũng là một trong những địa phương được đánh giá là có nhiều thay đổi, xã Phúc Sơn được thành lập trên cơ sở hợp nhất 5 xã: Mỹ Xuyên, Phúc Lâm, Đồng Tâm, Thượng Lâm và Tuy Lai (thuộc huyện Mỹ Đức cũ). Đến nay, dù mới đi vào hoạt động chưa đầy một tháng, nhưng Đảng ủy, chính quyền và nhân dân xã Phúc Sơn đã khẩn trương ổn định tổ chức, bắt tay ngay vào triển khai các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, từng bước phát huy tiềm năng, thế mạnh để xây dựng xã mới theo hướng bền vững, hiện đại và giàu bản sắc.

Xã Phúc Sơn có lợi thế về nông nghiệp với diện tích sản xuất lớn, đất đai màu mỡ và truyền thống canh tác lâu đời. Cây lúa, cây rau màu và chăn nuôi gia súc, gia cầm là ngành kinh tế chủ lực, được người dân tích cực chuyển đổi theo hướng hàng hóa và an toàn sinh học. Nhiều hộ dân đã tiếp cận các mô hình mới như trồng cây ăn quả theo tiêu chuẩn VietGAP, chăn nuôi theo chuỗi khép kín, từng bước nâng cao giá trị thu nhập.

Phúc Sơn còn có nhiều tiềm năng phát triển du lịch sinh thái và du lịch làng nghề như hồ Tuy Lai, đồi Mo, kết hợp với các làng nghề truyền thống tại thôn Trì và thôn Nội (thuộc xã Thượng Lâm cũ) với các nghề thêu, may, thủ công mỹ nghệ.... Đó là nền tảng để địa phương xây dựng sản phẩm du lịch đặc thù, thu hút du khách về với vùng đất giàu bản sắc.

Tương tự tại xã Thiên Lộc (huyện Đông Anh cũ), nhờ chương trình xây dựng nông thôn mới mà người dân địa phương được hưởng rất nhiều lợi ích thiết thực từ cơ sở hạ tầng của đường làng, ngõ xóm sạch đẹp đến thành quả trong sản xuất nông nghiệp, du lịch... Đời sống của người dân trong xã tiếp tục được nâng lên, phát triển theo hướng văn minh đô thị nhưng vẫn giữ gìn, phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của địa phương,…

Với những thành tích đã đạt được, khi Hà Nội thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, các xã được sắp xếp lại để vận hành hiệu lực, hiệu quả cao hơn, việc tiếp tục xây dựng nông thôn mới cũng cần có hướng đi thích ứng với điều kiện mới.

Theo ông Nguyễn Văn Hợi, Phó Chánh Văn phòng Hội đồng nhân dân - Ủy ban nhân dân xã Thiên Lộc, Thủ đô đang bước sang một giai đoạn phát triển mới, đưa Thành phố tiếp tục tiến nhanh, bền vững trong kỷ nguyên mới. Mỗi địa phương cần tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được trong nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới. Cùng với việc vận hành hiệu quả mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, các địa phương cần tập trung phát triển kinh tế theo hướng bền vững gắn với khai thác hiệu quả các tiềm năng, thế mạnh.

Điểm sáng từ các mô hình kinh tế hiệu quả

Không chỉ tập trung xây dựng cơ sở hạ tầng, thành phố Hà Nội đã triển khai nhiều mô hình kinh tế nông thôn, góp phần nâng cao thu nhập cho nông dân và cải thiện chất lượng đời sống của người dân địa phương. Một ví dụ tiêu biểu là Hợp tác xã Dịch vụ tổng hợp Đông Cao tại xã Mê Linh, chuyên sản xuất rau quả an toàn với diện tích khoảng 200ha, trong đó 10ha được chứng nhận sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP. Sản phẩm của hợp tác xã này được tiêu thụ rộng rãi tại các siêu thị và cửa hàng thực phẩm sạch, mang lại thu nhập từ 200 - 250 triệu đồng/ha/năm.

Hay mô hình trồng hoa lan hồ điệp của anh Ngô Minh Trưởng ở xã Tam Hưng chỉ vỏn vẹn 2.500m2, nhưng mang lại doanh thu hàng tỷ đồng mỗi năm. Lan được trồng trong nhà kính, có hệ thống quan trắc độ ẩm, nhiệt độ, ánh sáng... Mô hình trồng măng tây hữu cơ của anh Vũ Văn Mạnh tại xã Cao Sơn Tiến cho năng suất, hiệu quả cao,…

Với những kết quả đã đạt được, có thể thấy trong quá trình xây dựng nông thôn mới diện mạo làng quê đã thay đổi toàn diện, chất lượng cuộc sống của người dân được nâng cao. Màu xanh bạt ngàn của những vùng sản xuất nông nghiệp theo tiêu chuẩn hữu cơ, những trang trại chăn nuôi, những mô hình trồng hoa chất lượng cao đã cho thấy sự lãnh đạo, chỉ đạo đúng đắn, sự thống nhất giữa ý Đảng, lòng dân trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội. Đây sẽ là những tiền đề vững chắc để thành phố Hà Nội tiếp tục thực hiện tốt hơn nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới trong những năm tiếp theo.