Xây dựng đường sắt đô thị theo mô hình TOD tạo ra không gian phát triển mới

Chiều 17/1, trong khuôn khổ Hội thảo khoa học phát triển hệ thống đường sắt đô thị Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, các chuyên gia, đại biểu tiếp tục thảo luận, đóng góp ý kiến tại Phiên thảo luận chuyên đề Quy hoạch TOD.
Phát triển đô thị theo mô hình TOD: Giải pháp căn cơ giảm ùn tắc giao thông Để đường sắt đô thị phát triển nhanh, cần "cởi bỏ chiếc áo" cơ chế chật hẹp

Phát triển TOD hài hòa với bảo tồn các không gian văn hóa

Đề xuất quy hoạch hệ thống TOD - Thủ đô Hà Nội, TS. KTS Lê Chính Trực, Phó Viện trưởng Viện Quy hoạch Xây dựng Hà Nội nhận định, TOD phát triển nhằm tối ưu hóa 3 chức năng chính của đô thị là: Nơi ở, nơi làm việc và giải trí, trong khu vực có khả năng đi bộ và được hỗ trợ bởi hệ thống giao thông công cộng.

Theo đó, 6 đặc điểm cơ bản của vùng TOD bao gồm: Sử dụng tối đa tiềm năng của vùng đô thị hiện tại; Giảm thiểu sự xâm lấn của đô thị hóa; Liên kết chặt chẽ đất đô thị và giao thông; Giảm thiểu giao thông cá nhân; Giảm thiểu ô nhiễm môi trường; Đảm bảo đa dạng hiệu quả kiến trúc nhà ở; Thiết kế đô thị.

Xây dựng đường sắt đô thị theo mô hình TOD tạo ra không gian phát triển mới
Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Dương Đức Tuấn phát biểu tại Hội thảo.

Ông Lê Chính Trực thông tin, Hà Nội hiện có diện tích tự nhiên 3359,8km2 với quy mô dân số dự kiến năm 2045 là 14,6 triệu người sẽ hình thành đô thị cực lớn. Với đô thị như Hà Nội, việc phát triển mô hình TOD sẽ tăng hiệu quả sử dụng đất, hiệu quả kinh tế, xã hội môi trường; Giảm khoảng cách đi lại giữa nơi ở với nơi làm việc, các cửa hàng; Giảm đô thị hóa tràn lan. Bảo vệ tài nguyên đất đai; Giảm ùn tắc, tai nạn giao thông, Định hướng cho phát triển đô thị ra bên ngoài…

Để việc phát triển TOD đạt được hiệu quả cao, ông Lê Chính Trực đưa ra một số điều kiện như: Hạn chế phát triển đô thị mới khu vực nội đô lịch sử và bảo tồn các giá trị lịch sử văn hóa, đã xây dựng hiện hữu. Phát triển TOD có tính chất hạn chế nhà cao tầng, ưu tiên phát triển không gian ngầm, các điểm TOD theo tiêu chí tái thiết cải thiện điều kiện cảnh quan, môi trường.

Đồng thời, đảm bảo về phân bổ dân số, khả năng đáp ứng hạ tầng xã hội. Tổ chức không gian TOD hiện đại, gắn với phát triển bền vững cần giải quyết về phương thức trung chuyển, bãi đỗ xe.

Xây dựng đường sắt đô thị theo mô hình TOD tạo ra không gian phát triển mới
TS. KTS Lê Chính Trực nhận định, TOD phát triển nhằm tối ưu hóa 3 chức năng chính của đô thị.

Phát triển nhà ở dạng shop-house, khai thác các dịch vụ, du lịch… gắn với đi bộ và hoạt động "kinh tế vỉa hè". Tổ chức không gian theo hình thái đô thị từng khu vực. Đối với khu vực phát triển mới: Phát triển bền vững, đảm bảo mật độ, không gian mở, tạo không gian cộng đồng. Bố trí đủ các công trình công cộng: trường học, nhà trẻ, văn hóa theo chỉ tiêu. Bố trí chợ dân sinh gần khu vực ga…

Chia sẻ kinh nghiệm triển khai TOD tại Nhật Bản, bà Tomoko ABE (General Planning Division, Overseas Department, ALMEC Corporation) cho rằng TOD là công cụ để phát triển đô thị bền vững. Hà Nội cần nghĩ cách phát triển đô thị và đường sắt công cộng, tăng tính kết nối nhà ga trung tâm với ga tại các quận, huyện xung quanh. Đồng thời sử dụng hợp lý đất công để tăng hiệu quả.

Theo ông Hiroshi Nishimaki (CEO Công ty ExeIdea Ltd), chìa khóa thành công trong phát triển TOD cần 3 tập trung yếu tố: Tập hợp, thu hồi nguồn đất có chiến lược; có kế hoạch quy hoạch năng động cho khu vực; nắm bắt giá trị tăng thêm từ đất

Tiến sỹ Quy hoạch đô thị Trần Mai Anh (Đại học Kiến trúc thành phố HCM) nhìn nhận, TOD đã thành công triển khai ở nhiều nước như Mỹ, các quốc gia Châu Âu, Nhật Bản, Singapore... Tuy nhiên khi triển khai tại Việt Nam, khái niệm về TOD đang được nhìn nhận, hiểu và áp dụng chưa thực sự phù hợp.

Nguyên tắc quy hoạch và triển khai TOD là thúc đẩy khu vực chuyển đổi giao thông công cộng trở thành các điểm nút quan trọng và duy trì khả năng phát triển. Bên cạnh đó, thúc đẩy khu vực xung quanh ga trở thành trung tâm TOD sôi động và đáng sống cho mọi tầng lớp xã hội. Tăng cường phát triển lấy con người làm trung tâm và bù đắp lợi ích cá nhân từ việc tăng giá trị đất để phân phối lại cho dịch vụ công thông qua thu hồi giá trị gia tăng từ đất…

Xây dựng đường sắt đô thị theo mô hình TOD tạo ra không gian phát triển mới
Toàn cảnh phiên chuyên đề Quy hoạch TOD.

Kỳ vọng thay đổi diện mạo đô thị

Kết luận ngày làm việc đầu tiên của Hội thảo, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Dương Đức Tuấn cho biết: “Thủ đô Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh là 2 đô thị đặc biệt trên toàn quốc, có quy mô lớn về diện tích, dân số và tốc độ tăng trưởng cao. Đồng thời, có vai trò là trung tâm, động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - đô thị cho các vùng miền xung quanh”.

Theo Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội, tại 2 thành phố đã và đang có những bước chuyển mình mạnh mẽ trong lĩnh vực đầu tư xây dựng và phát triển đô thị. Trong đó, hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông, đặc biệt là đường sắt đô thị trong nhiều năm qua đã và đang được quan tâm, chú trọng triển khai.

Tuy nhiên, qua quá trình phát triển, còn nhiều khó khăn về điều kiện kinh tế, việc đầu tư phát triển cho hệ thống giao thông, đặc biệt là đường sắt đô thị còn chậm, cơ chế chính sách và nguồn lực thực hiện còn hạn chế.

Trong khi đó, với tốc độ phát triển kinh tế xã hội tại các thành phố lớn như Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, tốc độ đô thị hóa cao, dân số tăng nhanh, nhu cầu đi lại và số lượng phương tiện cá nhân ngày càng nhiều, đòi hỏi phải hoàn chỉnh, bổ sung hệ thống hạ tầng giao thông và phương tiện giao thông công cộng.

“Thủ đô Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, đã sớm xây dựng các đồ án quy hoạch đô thị có chất lượng và tầm nhìn xa đảm bảo cho sự phát triển dài hạn. Trong đó, hệ thống đường sắt đô thị được xem như xương sống của hạ tầng giao thông vận tải. Việc đẩy mạnh đầu tư xây dựng mạng lưới đường sắt đô thị được kỳ vọng không chỉ thay đổi diện mạo đô thị, giải quyết triệt để các vấn đề về ùn tắc giao thông, mà còn thay đổi được thói quen sử dụng phương tiện công cộng và văn hóa giao thông của người dân. Hướng tới giảm thiểu phương tiện cá nhân và ô nhiễm môi trường”, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Dương Đức Tuấn cho biết thêm.

Xây dựng đường sắt đô thị theo mô hình TOD tạo ra không gian phát triển mới
Tiến sỹ Quy hoạch đô thị Trần Mai Anh phát biểu tại Hội thảo.

Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội cho rằng, công tác quy hoạch, xây dựng đô thị gắn kết với hệ thống đường sắt đô thị theo mô hình TOD để tạo ra không gian phát triển mới, nâng cao năng lực cạnh tranh, phát huy hiệu quả trong huy động vốn. Khai thác, vận tải đường sắt nói chung và hệ thống đường sắt đô thị nói riêng là một trong các nhiệm vụ trọng tâm đã được đặt ra trong nhiều chính sách phát triển đô thị, phát triển giao thông của Đảng và Nhà nước trong thời gian qua.

Bộ Chính trị đã đặt ra phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; trong đó có tập trung đầu tư phát triển, đẩy nhanh tiến độ các dự án đường sắt đô thị; phát triển đô thị Hà Nội thông minh, hiện đại. Đồng thời, tập trung hình thành một số cực tăng trưởng mới; từng bước tạo ra chùm đô thị, các đô thị vệ tinh, mô hình phát triển đô thị theo định hướng giao thông TOD.

Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội khẳng định, nội dung được đóng góp tại hội thảo mang tính thực tiễn cao, hữu ích, giúp cho chính quyền 2 thành phố có thêm dữ kiện, thông tin để nghiên cứu, đáp ứng các yêu cầu cấp bách đặt ra đối với việc hoạch định chính sách về quản lý và phát triển đô thị, phát triển hệ thống đường sắt đô thị. Đồng thời, là tiền đề tạo ra những kế hoạch, giải pháp vượt trội trong lĩnh vực tái thiết, phát triển đô thị nói chung và hệ thống đường sắt đô thị nói riêng.

TOD là khu vực đô thị phát triển nhằm tối ưu hóa 3 chức năng chính của đô thị là ở - làm việc - giải trí trong khu vực có khả năng đi bộ và được hỗ trợ bởi hệ thống giao thông công cộng.

Phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD) được định nghĩa là một mô hình phát triển đô thị lấy giao thông công cộng làm trung tâm, tăng khả năng, sự thuận tiện cho người dân tiếp cận các điểm trung chuyển, các ga đường sắt đô thị, qua đó giảm thiểu nhu cầu sử dụng phương tiện cá nhân, khuyến khích người dân sử dụng giao thông công cộng và tạo ra các khu đô thị bền vững, thân thiện với môi trường.

Ngân Phương

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Hà Nội vào mùa hoa ban: Chị em leo thang "săn" khoảnh khắc đẹp

Hà Nội vào mùa hoa ban: Chị em leo thang "săn" khoảnh khắc đẹp

Khi những cánh hoa sưa đã tàn, các chị em Hà Nội lại nô nức rủ nhau “check-in” hàng hoa ban nở rộ trên đường Hoàng Diệu (Ba Đình, Hà Nội). Để có được những bức ảnh lung linh, nhiều người sẵn sàng thuê thợ ảnh và leo cả lên thang để có góc chụp ấn tượng.
Diện mạo hai khu đất xây dựng trường học sau chỉ đạo của Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội

Diện mạo hai khu đất xây dựng trường học sau chỉ đạo của Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội

Sau hơn 10 năm, hai khu đất được Thành phố lựa chọn xây dựng Trường Tiểu học Vietschool Đặng Xá và Trường THCS Vietschool Đặng Xá tại Khu đô thị mới Gia Lâm, huyện Gia Lâm vẫn chỉ là khu đất trống. Tới đây, theo chỉ đạo của Chủ tịch Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố Hà Nội, dự án đầu tư xây dựng hai trường học sẽ được triển khai. Thêm trường học cũng đồng nghĩa với việc thêm môi trường sống và học tập lành mạnh, các em học sinh an toàn hơn mỗi khi tham gia giao thông.
Vinmec là hệ thống y tế số 1 Việt Nam dành cho người nước ngoài

Vinmec là hệ thống y tế số 1 Việt Nam dành cho người nước ngoài

Ngày 20/3/2025, hệ thống Y tế Vinmec vừa đạt vị trí số 1 Việt Nam trong lĩnh vực "Dịch vụ y tế dành cho người nước ngoài" do Công ty nghiên cứu thị trường hàng đầu trong khu vực Indochina Research Vietnam thực hiện.
6 cán bộ quận Hoàng Mai bị bắt về hành vi "nhận hối lộ"

6 cán bộ quận Hoàng Mai bị bắt về hành vi "nhận hối lộ"

Bùi Thanh Nhã - Chủ tịch UBND phường Hoàng Liệt; Đặng Thanh Tùng - Chủ tịch UBND phường Thanh Trì; Nguyễn Vũ Diêm - Phó Chủ tịch UBND phường Thanh Trì và cán bộ Đội quản lý trật tự xây dựng đô thị quận Hoàng Mai... đã buông lỏng quản lý, lợi dụng chức vụ, quyền hạn để sách nhiễu, tạo cơ chế xin cho, nhận tiền, gây phiền hà cho những người có nhu cầu thi công xây dựng trên địa bàn.
Hơn 34.000 chỉ tiêu tại Phiên giao dịch việc làm trực tuyến kết nối 6 tỉnh, thành phố phía Bắc

Hơn 34.000 chỉ tiêu tại Phiên giao dịch việc làm trực tuyến kết nối 6 tỉnh, thành phố phía Bắc

Ngày 20/3, Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội phối hợp với Trung tâm Dịch vụ việc làm 5 tỉnh tổ chức Phiên giao dịch việc làm trực tuyến kết nối 6 tỉnh, thành phố phía Bắc.
Ngành Công nghiệp chế biến - chế tạo: Khát nhân lực tay nghề cao

Ngành Công nghiệp chế biến - chế tạo: Khát nhân lực tay nghề cao

Ghi nhận thị trường lao động những tháng đầu năm 2025 cho thấy, ngành Công nghiệp chế biến - chế tạo có mức tăng tuyển dụng 41% so với cùng kỳ năm ngoái, song vẫn gặp khó khăn trong việc tìm kiếm lao động có tay nghề.
Bảo đảm chất lượng, tiến độ sửa đổi 3 Luật quan trọng của ngành Giáo dục

Bảo đảm chất lượng, tiến độ sửa đổi 3 Luật quan trọng của ngành Giáo dục

Ngày 20/3, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) Nguyễn Kim Sơn chủ trì phiên họp đầu tiên của Ban Chỉ đạo xây dựng dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, dự án Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) và dự án Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi).

Tin khác

Nhiều tuyến buýt đổi lộ trình khi phá dỡ tòa nhà "Hàm cá mập"

Nhiều tuyến buýt đổi lộ trình khi phá dỡ tòa nhà "Hàm cá mập"

Theo Sở Xây dựng Hà Nội, khu vực quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục hiện có trạm trung chuyển xe buýt, trong đó có 5 tuyến buýt có điểm đầu, cuối tại đây và 10 tuyến buýt có bến dừng kết nối với khu vực hồ Hoàn Kiếm và quảng trường bị ảnh hưởng.
Sửa chữa Vành đai 3 trên cao, phương tiện đi lại thế nào?

Sửa chữa Vành đai 3 trên cao, phương tiện đi lại thế nào?

Sở Xây dựng Hà Nội vừa thông tin về việc phân luồng tổ chức giao thông phục vụ thi công sửa chữa khe co giãn, bản mặt cầu trên đường Vành đai 3 trên cao, đoạn từ Mai Dịch đến Đại lộ Thăng Long (Giai đoạn 1). Đáng chú ý, trong quá trình thi công, nhiều phương tiện sẽ phải thay đổi lộ trình khi lưu thông trên tuyến.
Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội đôn đốc thực hiện xây dựng dự án cầu Tứ Liên

Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội đôn đốc thực hiện xây dựng dự án cầu Tứ Liên

Lãnh đạo thành phố Hà Nội yêu cầu các Sở, ban, ngành theo chức năng, nhiệm vụ phải chủ động, linh hoạt triển khai các thủ tục, đảm bảo đủ điều kiện khởi công xây dựng cầu Tứ Liên vào dịp 19/5.
Công an xác minh vụ xe tải chèn ép ô tô con trên cầu vượt Bắc Hồng

Công an xác minh vụ xe tải chèn ép ô tô con trên cầu vượt Bắc Hồng

Chiều 18/3, Đội Cảnh sát giao thông (CSGT) đường bộ số 15 (Phòng CSGT Công an Hà Nội) cho biết, đơn vị đang xác minh danh tính tài xế trong đoạn clip xe tải liên tục đánh võng và chèn ép ô tô con khi lưu thông trên cầu vượt Bắc Hồng.
Sau hơn 2 tháng thực hiện Nghị định 168: Vẫn còn tình trạng “nhờn luật”

Sau hơn 2 tháng thực hiện Nghị định 168: Vẫn còn tình trạng “nhờn luật”

Bức tranh giao thông ở các đô thị phố lớn đã có sự thay đổi tích cực, tai nạn giao thông giảm sâu, vi phạm giao thông cũng giảm đáng kể trong 2 tháng đầu năm - đó là những tác động tích cực do Nghị định 168 đem lại, song bên cạnh đó vẫn còn tình trạng “nhờn luật”, cần phải xử lý nghiêm khắc.
Bình Dương: Đẩy nhanh tiến độ dự án Vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh

Bình Dương: Đẩy nhanh tiến độ dự án Vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh

Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Bình Dương cho biết, đơn vị đang đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án Vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh (đoạn qua địa bàn tỉnh Bình Dương).
Đẩy nhanh rà soát bất cập tổ chức giao thông để kéo giảm ùn tắc

Đẩy nhanh rà soát bất cập tổ chức giao thông để kéo giảm ùn tắc

Thời gian qua, trên nhiều trục giao thông của Hà Nội, các cơ quan chức năng đã rốt ráo vào cuộc tổng rà soát, giải quyết bất cập trong tổ chức giao thông, biển báo, đèn tín hiệu. Đáng chú ý, hoạt động này là một bước tiến quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả quản lý giao thông, trực tiếp kéo giảm ùn tắc, qua đó đảm bảo an toàn cho người dân khi tham gia lưu thông trên đường.
Đưa Nhà ga T3 Tân Sơn Nhất vào khai thác trước thời điểm khánh thành 30/4/2025

Đưa Nhà ga T3 Tân Sơn Nhất vào khai thác trước thời điểm khánh thành 30/4/2025

Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất sẽ tổ chức thử nghiệm khai thác thực tế tại Nhà ga hành khách quốc nội T3 trước khi khánh thành vào ngày 30/4/2025 và sẽ khai thác chính thức từ sau giai đoạn cao điểm 30/4 và 1/5/2025.
Đang xác minh danh tính 2 người phụ nữ chụp ảnh trên đường sắt trước mũi tàu vào ga

Đang xác minh danh tính 2 người phụ nữ chụp ảnh trên đường sắt trước mũi tàu vào ga

Chiều 15/3, lãnh đạo Tổng công ty Đường sắt Việt Nam cho biết, lực lượng chức năng địa phương đang xác minh danh tính để xử lý nghiêm về 2 người phụ nữ chụp ảnh trên đường sắt trước mũi tàu vào ga.
Đốc thúc tiến độ cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 28B

Đốc thúc tiến độ cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 28B

Theo Cục Đường bộ Việt Nam (ĐBVN), Bộ Xây dựng, thời gian thực hiện hai gói thầu thuộc dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ (QL) 28B qua tỉnh Bình Thuận và Lâm Đồng đang chậm so với kế hoạch. Việc chậm tiến độ có nguyên nhân chủ quan của Ban Quản lý dự án (QLDA) 5, đại diện chủ đầu tư, tư vấn giám sát và các nhà thầu…
Xem thêm
Phiên bản di động