Phát triển đô thị theo mô hình TOD: Giải pháp căn cơ giảm ùn tắc giao thông

(LĐTĐ) Phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD) được định nghĩa là một mô hình phát triển đô thị lấy giao thông công cộng làm trung tâm, tăng khả năng, sự thuận tiện cho người dân tiếp cận các điểm trung chuyển, các ga đường sắt đô thị, qua đó giảm thiểu nhu cầu sử dụng phương tiện cá nhân, khuyến khích người dân sử dụng giao thông công cộng và tạo ra các khu đô thị bền vững, thân thiện với môi trường. Tại Thủ đô Hà Nội, việc phát triển TOD có tầm quan trọng đặc biệt, góp phần đồng bộ hóa giao thông, là giải pháp căn cơ để giảm thiểu ùn tắc.
Tìm giải pháp phát triển đường sắt đô thị Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh Phát triển đường sắt đô thị có tầm quan trọng đặc biệt với Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh Nghiên cứu giải pháp "đột phá" để sớm hoàn chỉnh mạng lưới đường sắt đô thị

Nhận diện những rào cản

Trong Quy hoạch giao thông vận tải Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn 2050, tới năm 2030, đường sắt đô thị được kỳ vọng là “xương sống” của mạng lưới giao thông vận tải thành phố. Loại hình này đáp ứng khoảng 30% nhu cầu đi lại của người dân trong đô thị hạt nhân và từ 15% - 25% ở đô thị vệ tinh.

Theo các chuyên gia giao thông nhận định, dân số Hà Nội đến năm 2030 tăng lên khoảng 11,5 triệu người, ùn tắc giao thông diễn biến ngày càng phức tạp, sẽ tiếp tục tạo ra các gánh nặng, kìm hãm sự phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô.

Phát triển đô thị theo mô hình TOD: Giải pháp căn cơ giảm ùn tắc giao thông
Đường sắt đô thị tuyến Nhổn - Ga Hà Nội.

Bởi vậy, phát triển giao thông công cộng, đặc biệt là phát triển đô thị theo định hướng TOD sẽ góp phần căn cơ giải quyết những khó khăn đặt ra. Đặc biệt, khi mạng lưới đường sắt đô thị hoàn thành sẽ trực tiếp gắn kết với xe buýt và các phương thức vận tải công cộng khác, hệ thống đường sắt đô thị không chỉ giúp cho việc đi lại của người dân dễ dàng hơn, giảm ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường, mà còn góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội của các khu vực và đô thị dọc tuyến.

Theo các chuyên gia giao thông, mô hình TOD cho phép huy động được nguồn lực từ tư nhân để cùng đối tác với nguồn vốn từ Nhà nước để xây dựng các dự án đường sắt đô thị. Do vậy, nguồn lực nội sinh sẽ được phát huy. Việc huy động vốn từ khu vực tư nhân cũng sẽ giúp giảm bớt yêu cầu chi từ ngân sách Nhà nước, giảm yêu cầu phải vay nợ, giảm nợ công. Các rủi ro đội giá công trình cũng có thể được kiểm soát tốt hơn. Đồng thời, nguồn lực từ ngân sách Nhà nước mà đáng lẽ ra phải đầu tư cho cơ sở đường sắt có thể được sử dụng cho các mục đích, công trình khác như y tế, giáo dục, văn hoá, khoa học, môi trường.

Đáng chú ý, theo Kết luận số 49-KL/TW của Bộ Chính trị, trong 12 năm tới, Hà Nội phải hoàn thành được gần 405km còn lại của đường sắt đô thị với kinh phí cần bố trí thực hiện là khoảng 850 nghìn tỷ đồng.

Theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Nguyễn Phương Thủy, với giao thông cộng cộng vận tải khối lượng lớn, hiện nay, đường sắt đô thị vẫn lợi thế nhất. Bên cạnh đó, đường sắt đô thị còn định hình, phân bố lại dân cư, tạo nên bộ mặt mới cho đô thị, thuận lợi cho người dân, thu hút đầu tư… “Đây là vấn đề khó, mới mẻ với Việt Nam. Tuy nhiên, khó không phải là không làm được, cần có các điều kiện thể chế pháp lý, công nghệ, nguồn lực”, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp nhấn mạnh.

Thực tế cũng cho thấy, dù có nhiều ưu điểm nhưng việc phát triển TOD tại Việt Nam nói chung và Hà Nội nói riêng vẫn còn những rào cản nhất định. Chẳng hạn, việc chậm triển khai, đội vốn các dự án đường sắt đô thị thời gian qua đã báo hiệu với vấn đề liên quan còn nhiều bất cập cả về nguồn lực và vốn đầu tư. Trong đó, quanh câu chuyện trên còn nổi lên việc thiếu gắn kết với tái cấu trúc không gian đô thị; thiếu kết nối với chính hệ thống giao thông; khó khăn trong việc tiếp cận nhà ga... Nếu không được giải quyết những vấn đề nhãn tiền này sẽ làm giảm đáng kể hiệu quả khai thác và tính ưu việt của loại hình giao thông công cộng khối lượng lớn.

“Gỡ khó” cách nào?

Từ kinh nghiệm thực tiễn trên thế giới, để giải quyết căn cơ vấn đề ùn tắc giao thông thì không còn lựa chọn nào khác ngoài việc nghiên cứu, áp dụng mô hình TOD. Việc phát triển hệ thống đường sắt đô thị nhằm đảm bảo tính tổng thể, tầm nhìn dài hạn của phát triển đô thị theo hướng bền vững, trong đó giao thông công cộng trở thành động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Phát triển đô thị theo mô hình TOD: Giải pháp căn cơ giảm ùn tắc giao thông
Đường sắt đô thị tuyến Cát Linh - Hà Đông khi đưa vào vận hành đã trực tiếp kéo giảm ùn tắc cho Thủ đô.

Quanh vấn đề này, PGS.TS. Vũ Anh Tuấn, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Giao thông Vận tải Việt Đức, Đại học Việt Đức đã nhấn mạnh, các thành phố lớn cần ưu tiên đầu tư phát triển giao thông công cộng và thành phố được thiết kế xung quanh việc sử dụng giao thông công cộng. Tuy nhiên, trên góc độ nghiên cứu về vấn đề này, PGS.TS. Vũ Anh Tuấn cũng chỉ ra, thách thức hiện nay của các đô thị là phụ thuộc vào phương tiện xe ô tô, xe máy, vì vậy tiếp cận bền vững là chìa khóa để phát triển bển vững, cần đổi mới tư duy thay đổi ưu tiên cho đi bộ, xe đạp và giao thông công cộng.

Đưa đến một góc nhìn khác, ông Shin Kimura, Giám đốc Kinh doanh quốc tế, Cơ quan phục hưng đô thị Nhật Bản (UR) cho rằng, hiện các quốc gia phát triển đều hướng đến mục đích xây dựng một thành phố nhỏ gọn, dễ sử dụng phương tiện giao thông công cộng và không phụ thuộc quá nhiều vào phương tiện cá nhân.

Để thực hiện được mục tiêu trên, ông Shin Kimura cho rằng cần nhanh chóng hoàn thiện quy hoạch hệ thống đường sắt đô thị theo mô hình TOD kèm theo cơ chế, chính sách để triển khai mô hình này; Huy động đa dạng nguồn lực đầu tư cho đường sắt đô thị (dự kiến mỗi đô thị lên đến 20 tỷ USD); Xây dựng cơ chế đặc thù để rút ngắn thời gian chuẩn bị đầu tư cũng như xuyên suốt quá trình thực hiện dự án.

Chung quan điểm này, ông Sakaki Shigeyuki - đại diện Ngân hàng thế giới cho rằng, phát triển TOD mở ra cơ hội phát triển mới. Cụ thể là có thể tăng giá trị gia tăng từ đất, qua đó mang lại lợi ích công. TOD cũng trực tiếp giúp thúc đẩy người dân sử dụng giao thông công cộng. Cụ thể, việc hoàn thành các tuyến đường sắt đô thị theo mô hình TOD, và dựa trên nguyên tắc lấy đầu mối giao thông đường sắt đô thị làm điểm tập trung dân cư, kinh doanh dịch vụ thương mại, văn phòng trong khoảng cách đi bộ đến phương tiện giao thông công cộng sẽ không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng đất mà còn mang lại lợi ích trực tiếp cho người dân về việc sử dụng công trình công cộng, sức khoẻ cộng đồng, giảm phương tiện giao thông cơ giới cá nhân, giảm phát thải gây ô nhiễm môi trường, kết hợp với bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa.

Phát triển đô thị theo mô hình TOD: Giải pháp căn cơ giảm ùn tắc giao thông
Cận cảnh sơ đồ tuyến đường sắt đô thị thành phố Hà Nội.

“Phải lồng ghép và phát triển TOD tại Việt Nam ngay bây giờ. Với nghiên cứu của Ngân hàng thế giới, trước hết về thể chế, cần phải có một nghị quyết riêng về TOD, với định hướng liên bộ ngành. Các thành phố sẽ có đại diện các sở ngành tham gia, khu vực tư nhân cũng có thể chia sẻ các ý tưởng về TOD và Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh nên là những nơi thí điểm đầu tiên” - ông Sakaki Shigeyuki nhấn mạnh.

Rõ ràng, TOD có thể xem là một trong những “chìa khóa” để phát triển các đô thị lớn trong đó có Thủ đô Hà Nội. Khi phát triển TOD Hà Nội trở thành đô thị hiện đại, thông minh, đặc biệt là vấn đề ùn tắc giao thông sẽ được giải quyết căn cơ.

Đinh Luyện - Phương Ngân

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Hà Nội: Công bố các Quyết định về thành lập, kết thúc hoạt động các tổ chức Đảng

Hà Nội: Công bố các Quyết định về thành lập, kết thúc hoạt động các tổ chức Đảng

(LĐTĐ) Ngày 12/2, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội tổ chức Hội nghị công bố các Quyết định về thành lập, kết thúc hoạt động các tổ chức Đảng.
Giải cứu gần 30 người vụ cháy tòa nhà CTM số 139 Cầu Giấy

Giải cứu gần 30 người vụ cháy tòa nhà CTM số 139 Cầu Giấy

(LĐTĐ) Vụ cháy xảy ra khoảng 8h sáng 12/2 tại tòa CTM số 139 Cầu Giấy, quận Cầu Giấy, Hà Nội. Lực lượng chức năng đã khẩn trương tổ chức chữa cháy, đồng thời triển khai các mũi tiếp cận tìm kiếm, cứu nạn, cứu hộ. Kịp thời hướng dẫn đưa được gần 30 người di chuyển thoát nạn lên tầng mái và theo lối cầu thang bộ đến khu vực an toàn.
Nữ tân binh nhập ngũ: Viết tiếp thanh xuân tươi đẹp trong màu áo lính

Nữ tân binh nhập ngũ: Viết tiếp thanh xuân tươi đẹp trong màu áo lính

(LĐTĐ) Trẻ trung, xinh đẹp, vừa tốt nghiệp chuyên ngành Quản trị doanh nghiệp Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, khi Tổ quốc gọi, cô gái Đặng Anh Thư đã làm đơn tình nguyện nhập ngũ để thực hiện nghĩa vụ thiêng liêng, viết tiếp thanh xuân tươi đẹp trong màu áo lính.
Chính phủ trình Quốc hội điều chỉnh mục tiêu GDP năm 2025 đạt 8% trở lên

Chính phủ trình Quốc hội điều chỉnh mục tiêu GDP năm 2025 đạt 8% trở lên

(LĐTĐ) Sáng 12/2, sau phiên khai mạc trọng thể Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khóa XV đã nghe Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về Đề án bổ sung về phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 với mục tiêu tăng trưởng đạt 8% trở lên.
Nhiều dự án giao thông trọng điểm tại TP.HCM sẽ hoàn tất thủ tục đầu tư trong tháng 2/2025

Nhiều dự án giao thông trọng điểm tại TP.HCM sẽ hoàn tất thủ tục đầu tư trong tháng 2/2025

(LĐTĐ) Hàng loạt công trình giao thông trọng điểm tại Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) sẽ cơ bản hoàn thành về mặt thủ tục đầu tư trong tháng 2/2025 để kịp khởi công xây dựng, nhằm chào mừng 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025).
Đền Quán Thánh rộn ràng hoạt động văn hóa tâm linh đầu Xuân Ất Tỵ

Đền Quán Thánh rộn ràng hoạt động văn hóa tâm linh đầu Xuân Ất Tỵ

(LĐTĐ) Đền Quán Thánh, một trong "Thăng Long tứ trấn" xưa, đã được công nhận là Di tích quốc gia đặc biệt vào tháng 8/2024. Được xây dựng từ thời nhà Lý và trải qua nhiều lần trùng tu, ngôi đền tọa lạc bên Hồ Tây không chỉ là công trình kiến trúc có giá trị về mặt lịch sử mà còn là trung tâm sinh hoạt tín ngưỡng văn hóa nổi tiếng của người dân Thăng Long - Hà Nội.
TP.HCM: Đào tạo nghề cho hơn 4.000 lao động nông thôn

TP.HCM: Đào tạo nghề cho hơn 4.000 lao động nông thôn

(LĐTĐ) Trong năm 2025, Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) sẽ đào tạo nghề cho 4.170 lao động nông thôn gồm 1.648 người học nghề nông nghiệp và 2.522 người học nghề phi nông nghiệp; phấn đấu tỷ lệ có việc làm sau khi học nghề tối thiểu đạt 85%.

Tin khác

Nhiều dự án giao thông trọng điểm tại TP.HCM sẽ hoàn tất thủ tục đầu tư trong tháng 2/2025

Nhiều dự án giao thông trọng điểm tại TP.HCM sẽ hoàn tất thủ tục đầu tư trong tháng 2/2025

(LĐTĐ) Hàng loạt công trình giao thông trọng điểm tại Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) sẽ cơ bản hoàn thành về mặt thủ tục đầu tư trong tháng 2/2025 để kịp khởi công xây dựng, nhằm chào mừng 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025).
Khi bị tai nạn giao thông phải xử lý thế nào cho đúng luật

Khi bị tai nạn giao thông phải xử lý thế nào cho đúng luật

(LĐTĐ) Theo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, người điều khiển phương tiện gây ra tai nạn giao thông và người liên quan đến vụ tai nạn giao thông phải dừng ngay phương tiện, cảnh báo nguy hiểm, giữ nguyên hiện trường, trợ giúp người bị nạn và báo tin cho cơ quan Công an, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh hoặc Ủy ban nhân dân nơi gần nhất.
Từ tháng 3/2025, Hà Nội thí điểm hạn chế ô tô trên 16 chỗ hoạt động trong khu vực hồ Gươm, phố cổ

Từ tháng 3/2025, Hà Nội thí điểm hạn chế ô tô trên 16 chỗ hoạt động trong khu vực hồ Gươm, phố cổ

(LĐTĐ) Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố Hà Nội chấp thuận phương án thí điểm hạn chế xe ô tô trên 16 chỗ hoạt động trong khu vực phố cổ và khu vực xung quanh hồ Hoàn Kiếm theo đề xuất, kiến nghị của Sở Giao thông vận tải. Thời gian thí điểm là 6 tháng, triển khai thực hiện từ tháng 3/2025.
TP.HCM: Tạm đình chỉ công tác cảnh sát giao thông có lời lẽ không chuẩn mực với người dân

TP.HCM: Tạm đình chỉ công tác cảnh sát giao thông có lời lẽ không chuẩn mực với người dân

(LĐTĐ) Trong quá trình tuần tra, kiểm soát xử lý nồng độ cồn, cán bộ thuộc Trạm Cảnh sát giao thông Tân Túc, Phòng Cảnh sát giao thông (PC08) Công an Thành phố Hồ Chí Minh đã có lời lẽ không chuẩn mực với người vi phạm.
Tai nạn giao thông tại Đồng Nai giảm sâu sau hơn một tháng thực hiện Nghị định 168

Tai nạn giao thông tại Đồng Nai giảm sâu sau hơn một tháng thực hiện Nghị định 168

(LĐTĐ) Sau hơn 1 tháng thực hiện Nghị định 168 của Chính phủ, tình hình tai nạn giao thông (TNGT) tại tỉnh Đồng Nai có chuyển biến tích cực khi chỉ xảy ra 44 vụ TNGT đường bộ, làm chết 31 người, bị thương 17 người. So với cùng kỳ năm 2024, số vụ TNGT giao thông đường bộ giảm 43,58%; số người chết giảm 42,59% và số người bị thương giảm 64,58%.
Vận tải hành khách đảm bảo trong dịp Tết

Vận tải hành khách đảm bảo trong dịp Tết

(LĐTĐ) Nhằm phục vụ nhu cầu đi lại tăng cao của người dân trước, trong và sau Tết Nguyên đán Ất Tỵ, thành phố Hà Nội đã chỉ đạo các đơn vị sẵn sàng chuẩn bị các phương án nhằm phục vụ tốt nhất nhu cầu đi lại của người dân, không được để bất kỳ người dân nào không có xe về quê đón Tết. Nhờ sự chủ động này, trong dịp Tết Nguyên đán, việc đi lại của người dân được đảm bảo thuận lợi, phương tiện vận tải được chuẩn bị chu đáo.
Giải phóng mặt bằng tuyến metro số 2 của TP.HCM đạt hơn 99%

Giải phóng mặt bằng tuyến metro số 2 của TP.HCM đạt hơn 99%

(LĐTĐ) Tính đến hết tháng 1/2025, giải phóng mặt bằng tuyến metro số 2 (Bến Thành - Tham Lương) đã đạt 99,83% (584/585 trường hợp), hiện đang triển khai thi công các hạng mục di dời hạ tầng kỹ thuật.
Đóng 4 đường ngang dân sinh qua đường sắt Bắc Nam trên địa bàn quận Hoàng Mai

Đóng 4 đường ngang dân sinh qua đường sắt Bắc Nam trên địa bàn quận Hoàng Mai

(LĐTĐ) Thông tin từ Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam, đơn vị vừa phối hợp với các lực lượng chức năng hàn khẩu "đóng" 4 lối đi tự mở giao cắt với đường sắt Bắc Nam trên địa bàn quận Hoàng Mai.
Những con số "biết nói" sau 1 tháng thực hiện Nghị định 168

Những con số "biết nói" sau 1 tháng thực hiện Nghị định 168

(LĐTĐ) Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) cho biết, sau 1 tháng thực hiện Nghị định 168/2024/NĐ-CP, điều có thể nhìn thấy rõ ràng nhất là việc xử lý vi phạm đã giảm đáng kể so với thời gian trước liền kề, điều đó cho thấy ý thức chấp hành pháp luật về trật tự an toàn giao thông của người dân đã được nâng cao, tự giác chấp hành ngay cả khi không có lực lượng Cảnh sát giao thông (CSGT)...
Hà Nội kiến nghị Thủ tướng giao xây cầu Ngọc Hồi kết nối Thủ đô với Hưng Yên

Hà Nội kiến nghị Thủ tướng giao xây cầu Ngọc Hồi kết nối Thủ đô với Hưng Yên

(LĐTĐ) Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố Hà Nội vừa có văn bản kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao thành phố Hà Nội là cơ quan chủ quản thực hiện dự án đầu tư xây dựng cầu Ngọc Hồi và đường dẫn hai đầu cầu, kết nối Hà Nội và tỉnh Hưng Yên.
Xem thêm
Phiên bản di động