Bộ trưởng Đào Hồng Lan nêu 3 “trụ cột lớn” của Luật Phòng bệnh

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, thực tiễn những năm qua, đặc biệt qua đại dịch Covid-19 đã cho thấy nhiều bất cập trong cơ chế tổ chức, phối hợp và điều hành công tác phòng bệnh, cũng như thiếu một hành lang pháp lý đủ bao quát và hiện đại cho y tế dự phòng.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan phát biểu tại phiên họp. (Ảnh: QH)

Theo Bộ trưởng Đào Hồng Lan, Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm năm 2007 chỉ điều chỉnh một phần hoạt động phòng bệnh, trong khi thực tiễn hiện nay đòi hỏi một đạo luật mang tính tổng thể hơn, bao quát mọi yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe con người, từ bệnh truyền nhiễm đến bệnh không lây nhiễm, rối loạn tâm thần, dinh dưỡng, môi trường, an toàn thực phẩm và lối sống.

Bộ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh, phòng bệnh phải được hiểu theo nghĩa rộng, phòng từ sớm, từ xa, và phòng bệnh suốt đời. Không chỉ trong phạm vi ngành y tế, mà là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội.

Cho biết, dự thảo Luật Phòng bệnh được thiết kế với ba nhóm chính sách trọng tâm, thể hiện tư duy đổi mới và toàn diện trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe dự phòng, Bộ trưởng Đào Hồng Lan nêu rõ: Thứ nhất, phòng, chống bệnh tật và các yếu tố nguy cơ. Luật quy định rõ nguyên tắc, trách nhiệm, chính sách của Nhà nước và người dân trong phòng ngừa, phát hiện sớm, quản lý các yếu tố nguy cơ gây bệnh, không chỉ đối với bệnh truyền nhiễm mà còn bệnh không lây nhiễm, bệnh mạn tính và rối loạn tâm thần.

Thứ hai, chính sách về dinh dưỡng và môi trường sống. Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, dự thảo đã bổ sung chương riêng về dinh dưỡng phòng bệnh, quy định cụ thể trách nhiệm của các bộ, ngành trong bảo đảm vệ sinh, an toàn thực phẩm, nước sạch và môi trường lao động – học tập. Đây là bước cụ thể hóa tinh thần “phòng bệnh gắn với nâng cao thể lực, tầm vóc và chất lượng giống nòi”.

Thứ ba, tổ chức hệ thống y tế dự phòng và cơ chế phối hợp liên ngành. Theo Bộ trưởng Bộ Y tế, Luật xác định rõ mô hình tổ chức hệ thống y tế dự phòng từ Trung ương đến cơ sở, đồng thời quy định cơ chế phân cấp, phân quyền, phối hợp giữa Bộ Y tế, chính quyền địa phương và các ngành liên quan.

Bộ trưởng Đào Hồng Lan khẳng định, đây là những giải pháp căn cơ để khắc phục tình trạng phân tán, thiếu thống nhất trong quản lý và triển khai công tác phòng bệnh hiện nay.

Các đại biểu dự Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV. (Ảnh: QH)

Một trong những điểm được Bộ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh là cách tiếp cận xây dựng Luật Phòng bệnh theo hướng “luật khung - luật gốc”. Bộ Y tế đã rà soát các luật có liên quan, từ Luật Khám bệnh, chữa bệnh, Luật An toàn thực phẩm, Luật Bảo vệ môi trường đến Luật Giáo dục, để bảo đảm tính tương thích, tránh chồng chéo, trùng lặp.

Theo Bộ trưởng Đào Hồng Lan, Luật Phòng bệnh sẽ xác định nguyên tắc, phạm vi và trách nhiệm chung, còn các quy định kỹ thuật, chuyên môn sẽ được cụ thể hóa trong văn bản dưới luật. Cách làm này giúp luật vừa bao quát, vừa linh hoạt, dễ cập nhật theo thực tiễn.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng Bộ Y tế cho rằng, luật phải đủ tầm, đủ độ mở và đủ sức sống, để khi ban hành có thể triển khai hiệu quả, lâu dài và không cần sửa đổi trong ngắn hạn.

Đề cập đến vấn đề nguồn lực cho y tế dự phòng, coi đây là điều kiện tiên quyết để Luật Phòng bệnh đi vào cuộc sống, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, tỷ lệ đầu tư cho y tế dự phòng hiện nay còn thấp, trong khi nhiều quốc gia phát triển dành 25-35% ngân sách y tế cho công tác phòng bệnh.

Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV. (Ảnh: QH)

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan khẳng định sẽ tiếp thu với tinh thần cầu thị cao nhất, để Luật Phòng bệnh không chỉ là văn bản pháp lý, mà trở thành tấm lá chắn thể chế bảo vệ sức khỏe nhân dân, góp phần xây dựng một xã hội khỏe mạnh, an toàn và phát triển bền vững

Bên cạnh đó, Bộ trưởng Bộ Y tế đề nghị Quốc hội và Chính phủ tăng tỷ trọng chi ngân sách cho y tế dự phòng; có chính sách đãi ngộ đặc thù cho đội ngũ cán bộ tuyến đầu, nhằm ổn định nhân lực, nâng cao năng lực ứng phó và phòng bệnh chủ động.

Bộ trưởng Bộ Y tế cũng khuyến khích xã hội hóa công tác phòng bệnh, huy động nguồn lực từ cộng đồng và khu vực tư nhân để giảm gánh nặng cho ngân sách Nhà nước. Đồng thời khẳng định, Bộ Y tế sẽ tiếp thu đầy đủ các ý kiến của đại biểu Quốc hội, đặc biệt về tổ chức hệ thống y tế dự phòng, cơ chế tài chính, chuyển đổi số, sức khỏe tâm thần và dinh dưỡng cộng đồng.