Để không còn tình trạng bạo lực, xâm hại phụ nữ và trẻ em

Kỳ 2: Những “khoảng trống” chính sách cần lấp đầy

(LĐTĐ) Thông qua nhiều hình thức, việc chủ động phòng, chống bạo lực, xâm hại đối với phụ nữ và trẻ em đang được các cấp, ngành, địa phương tích cực triển khai. Tuy nhiên, trên khía cạnh pháp lý, khi bảo vệ các nạn nhân nhiều chuyên gia cho rằng, hiện vẫn còn những bất cập và “khoảng trống” ở các văn bản quy phạm pháp luật cần sớm tháo gỡ.
ky 2 nhung khoang trong chinh sach can lap day Kỳ 1: Hãy cùng nhau hành động!
ky 2 nhung khoang trong chinh sach can lap day Chủ động phòng, chống bạo lực, xâm hại phụ nữ và trẻ em

Những bất cập cần tháo gỡ

Từ thực tế nảy sinh ở các vụ việc cho thấy, tại những nơi công cộng, phụ nữ và trẻ em thường là đối tượng gặp nhiều nguy cơ, trong đó, quấy rối tình dục là vấn đề đáng lo ngại nhất. Đơn cử như, đầu tháng 3/2019, chị P.H.V., sinh viên một trường đại học ở Hà Nội bị đối tượng Đỗ Mạnh Hùng sàm sỡ trong thang máy của chung cư Golden Palm (quận Thanh Xuân).

Vụ việc chưa kịp lắng xuống, những ngày đầu tháng 4/2019, dư luận lại bức xúc trước vụ việc bé gái khoảng 7 tuổi bị đối tượng Nguyễn Hữu Linh có hành vi ứng xử thiếu chuẩn mực khi cùng đi thang máy tại chung cư Galaxy 9. Cùng thời điểm, chị Hồ Thị L. huyện Nghi Lộc (tỉnh Nghệ An) đang điều khiển xe máy trên đường, thì bất ngờ bị một đối tượng lạ mặt dùng hung khí khống chế, rồi xâm hại...

ky 2 nhung khoang trong chinh sach can lap day
An toàn cho phụ nữ và trẻ em là hạnh phúc, bình an của mỗi gia đình, góp phần phát triển bền vững đất nước. Ảnh Giang Nam

Theo kết quả khảo sát của Tổ chức ActionAid Việt Nam (Tổ chức quốc tế chống đói nghèo) tại các thành phố lớn như Hà Nội và Hồ Chí Minh, cũng cho thấy hơn 80% trẻ em gái được hỏi đều khẳng định từng bị quấy rối tình dục ở những nơi công cộng. Tình trạng tương đồng trên cũng được thể hiện trong thống kê của Cục trưởng Cục Trẻ em (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) với trung bình mỗi năm, cả nước phát hiện khoảng 2.000 trường hợp trẻ em bị bạo lực, xâm hại, trong đó xâm hại tình dục chiếm hơn 60%.

Phần lớn vụ việc được phát hiện đều có tính chất nghiêm trọng, trong đó có cả những vụ xảy ra ở nơi công cộng. Đối với phụ nữ, nghiên cứu của Quỹ Dân số Liên hợp quốc tại Việt Nam chỉ rõ, khoảng 30% phụ nữ Việt Nam từng bị bạo lực tình dục, đa số phụ nữ từng bị quấy rối ở nơi công cộng.

Tuy nhiên, theo luật sư Nguyễn Văn Tú – Giám đốc Công ty Luật Fanci, qua hệ thống văn bản pháp luật như: Bộ luật Hình sự 2015, Luật lao động, Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Bình đẳng giới, Luật Trẻ em, Luật Phòng chống bạo lực gia đình… với 1 vụ việc phải có các hành vi như đụng chạm cơ thể thì mới xử lý được.

Nói cách khác, hệ thống pháp lý đang can thiệp ở khía cạnh quan hệ tình dục có xâm lấn. Đây là khoảng trống trong các văn bản quy phạm, đơn cử như quấy rối tình dục tấn công vào tư tưởng nạn nhân.

“Trong các tình tiết về định tội, chúng ta thường quan tâm xem nạn nhân bị thương tổn sức khỏe bao nhiêu phần trăm? Có làm nạn nhân bị ảnh hưởng, có làm nạn nhân có thai hay không…? Đây là chúng ta đang định danh tội phạm dựa trên hệ quả. Tuy nhiên, những ảnh hưởng mà nạn nhân gánh chịu nhiều nhất lại là tâm lý. Nếu có giám định về thần kinh, tâm lý và ảnh hưởng liên quan… thì mới đánh giá hết được hệ quả. Do vậy, cần phải sớm đưa vào áp dụng thực tế trong trong việc định danh khung hình phạt để có hướng xử lý tương xứng” – luật sư Nguyễn Văn Tú chia sẻ.

Cùng quan điểm trên, theo luật sư Lê Thị Ngân Giang – Giám đốc Công ty Luật Hòa An, hiện với quy định về hành vi quấy rối tình dục còn rất mờ nhạt. Hành vi xâm hại là trực tiếp ảnh hưởng đến danh dự và nhân phẩm nạn nhân song đôi khi vụ việc lại bị lái sang khía cạnh ảnh hưởng trật tự công cộng với mức bồi thường rất thấp.

Cần nhiều nỗ lực

ky 2 nhung khoang trong chinh sach can lap day
Vụ "Cưỡng ôm hôn cô gái trẻ trong thang máy" xảy ra tại quận Thanh Xuân (hình ảnh do camera an ninh ghi lại)

Khách quan nhìn nhận, tình trạng bất bình đẳng giới và bạo lực, xâm hại phụ nữ và trẻ em vẫn còn diễn ra ở nhiều khu vực, vùng miền và các thành phần trong xã hội. Phụ nữ, trẻ em không chỉ là nạn nhân chính của bạo lực trong gia đình mà còn là đối tượng bị mua bán, xâm hại tình dục và chịu nhiều hình thức bạo lực ngoài phạm vi gia đình. Các nguyên nhân của tình trạng bạo lực trên cơ sở giới bắt nguồn từ sự bất bình đẳng giới, định kiến giới, coi trọng sự thống trị của nam giới cũng như hạ thấp vai trò, vị trí của phụ nữ và trẻ em.

Trở lại với những vụ xâm hại phụ nữ và trẻ em, những câu hỏi đang được đặt ra ở đây là: Vì sao tình trạng này vẫn liên tục xảy ra? Vì sao gia đình các nạn nhân hay chính bản thân các em không lên tiếng tố giác? Quanh vấn đề này, theo tìm hiểu được biết, có rất nhiều vụ xâm hại tình dục mà đối tượng gây án thường hăm dọa, đánh đập hoặc dùng tiền mua chuộc để các nạn nhân là trẻ em không kể lại với người thân.

Theo báo cáo của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, tính từ ngày 1/1/2015 đến ngày 30/6/2019, trên địa bàn Thành phố có 322 trẻ bị xâm hại với các hình thức khác nhau. Điều đó cho thấy, tình hình xâm hại trẻ em trên địa bàn thành phố diễn biến phức tạp.

Cũng theo báo cáo, thời gian qua, Thành phố Hà Nội đã ban hành 15 văn bản chỉ đạo, liên quan trực tiếp đến công tác phòng, chống xâm hại trẻ em. Thành phố yêu cầu Ủy ban nhân dân các địa phương xảy ra các vụ bạo lực, xâm hại trẻ em nghiêm trọng có trách nhiệm báo cáo ngay sau khi vụ việc xảy ra và báo cáo bằng văn bản về kết quả giải quyết chậm nhất sau 3 ngày vụ việc được phát hiện.

Công tác hỗ trợ, can thiệp khi trẻ có nguy cơ bị xâm hại hoặc bị xâm hại được quan tâm. Trẻ em trong các vụ việc xâm hại đều được đánh giá, xác định mức độ tổn thương, các vấn đề cần can thiệp hỗ trợ và lập kế hoạch can thiệp, hỗ trợ. Đến nay, 30/30 quận, huyện, thị xã; 540/584 xã, phường, thị trấn đã có quyết định thành lập, kiện toàn Ban chỉ đạo công tác trẻ em. Tính đến hết tháng 6/2019, trên địa bàn thành phố Hà Nội có 1.694 cơ sở cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em.

Bên cạnh đó, phần lớn còn do tâm lý e ngại, xấu hổ nên một số gia đình cố tình che giấu thông tin khi có vụ việc xâm hại tình dục xảy ra… Những việc làm này đều gây nhiều khó khăn cho các cơ quan chức năng trong quá trình điều tra, xử lý.

Theo luật sư Lê Ngọc Luân – Giám đốc Công ty Luật Golden Key, một trong những lý do khiến những vụ việc rơi vào “bế tắc” ngay khi manh nha, một phần xuất phát từ chính những điều tra viên thiếu kinh nghiệm khi thu thập lời khai ban đầu của nạn nhân. Lấy ví dụ ngay tại một vụ án mà bản thân đang tiếp nhận, luật sư Lê Ngọc Luân chia sẻ, nạn nhân là cháu bé 3 tuổi, dù cháu đã khai và nhận dạng chính xác nhiều lần nghi can xâm hại tình dục mình.

Các kết quả điều tra cũng ghi rõ điểm này. Tuy nhiên, cơ quan điều tra và Viện kiểm sát lại ra quyết định không khởi tố vụ án, điều này buộc luật sư Lê Ngọc Luân và đồng nghiệp phải khiếu nại lên Viện trưởng Viện kiểm sát. “Rất may, họ đã hủy quyết định không khởi tố vụ án để điều tra lại. Nhưng điều này cho thấy, ở cấp cơ sở, do nhận thức chưa đầy đủ trong quá trình tiếp nhận và điều tra vụ án nên trở thành một tác nhân gây kéo dài các vụ án” - luật sư Lê Ngọc Luân nhấn mạnh.

Trao đổi thêm về vấn đề này, Trung tá Khổng Ngọc Oanh – Trưởng bộ phận Phòng chống xâm hại tình dục trẻ em, Cục Cảnh sát hình sự (Bộ Công an) cho biết, về vấn đề tố tụng, công tác tiếp nhận và giải quyết tin báo, xác minh ban đầu là “chìa khóa” để mở ra các vấn đề quanh vụ việc.

“Chúng tôi chỉ có khoảng 20 ngày để triển khai giai đoạn xác minh tin báo. Tuy nhiên, phải thừa nhận về lĩnh vực này ở một số địa phương, do cơ quan cấp cơ sở như huyện, xã, phường… nơi tiếp nhận thông tin ban đầu chưa được tập huấn nhiều. Nhiều cán bộ còn vô cảm, chưa tin tưởng, chưa có nghiệp vụ dẫn đến khó lấy lời khai nạn nhân. Riêng với công tác giám định ban đầu, cá nhân tôi cũng đã có nhiều kiến nghị với cấp trên, đó là đẩy mạnh và sớm có kết quả giám định của cơ quan chuyên môn. Bởi chỉ khi có được kết quả giám định, các bước điều tra và mở rộng vụ việc mới có thể được triển khai” - Trung tá Khổng Ngọc Oanh chia sẻ.

Giang Nam

Còn nữa…

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Sản xuất công nghiệp quý I/2024 tiếp tục đà tăng trưởng mạnh

Sản xuất công nghiệp quý I/2024 tiếp tục đà tăng trưởng mạnh

(LĐTĐ) Tiếp tục đà tăng trưởng từ cuối năm 2023, quý I/2024, sản xuất công nghiệp trong ước tính tăng 6,18% so với cùng kỳ năm trước (cùng kỳ năm trước giảm 0,73%), đóng góp 2,02 điểm phần trăm vào mức tăng tổng giá trị tăng thêm của toàn nền kinh tế. Qua đó, đưa tổng sản phẩm trong nước (GDP) quý I/2024 ước tính tăng 5,66% so với cùng kỳ.
Vì sao đề xuất doanh nghiệp tự quyết định giá xăng dầu?

Vì sao đề xuất doanh nghiệp tự quyết định giá xăng dầu?

(LĐTĐ) “Nhà nước có vai trò điều tiết, đưa ra công thức, trên công thức đó doanh nghiệp tự tính toán trên cơ sở các chi phí thực tế để đưa ra mức giá phù hợp, nhưng không vượt giá trần”, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân chia sẻ về đề xuất để doanh nghiệp tự quyết định giá xăng dầu.
LĐLĐ Thành phố Hà Nội và LĐLĐ Thành phố Hồ Chí Minh trao đổi kinh nghiệm triển khai công tác công đoàn

LĐLĐ Thành phố Hà Nội và LĐLĐ Thành phố Hồ Chí Minh trao đổi kinh nghiệm triển khai công tác công đoàn

(LĐTĐ) Ngày 29/3, Đoàn công tác của Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Thành phố Hà Nội do đồng chí Phạm Quang Thanh - Ủy viên Đoàn Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam, Thành ủy viên, Chủ tịch LĐLĐ Thành phố Hà Nội làm trưởng đoàn đã đến thăm, học tập, trao đổi kinh nghiệm công tác Công đoàn với LĐLĐ Thành phố Hồ Chí Minh.
Khẩn trương hoàn chỉnh Quy hoạch Thủ đô để trình Bộ Chính trị và Thủ tướng Chính phủ

Khẩn trương hoàn chỉnh Quy hoạch Thủ đô để trình Bộ Chính trị và Thủ tướng Chính phủ

(LĐTĐ) Chiều 29/3, sau một ngày làm việc khẩn trương, tập trung, nghiêm túc, dân chủ và hiệu quả, kỳ họp chuyên đề - kỳ họp thứ 15 Hội đồng nhân dân (HĐND) Thành phố đã hoàn thành toàn bộ nội dung, chương trình đề ra và thành công tốt đẹp.
Hà Nội: Ban hành 27 danh mục dịch vụ sự nghiệp công lĩnh vực khoa học và công nghệ

Hà Nội: Ban hành 27 danh mục dịch vụ sự nghiệp công lĩnh vực khoa học và công nghệ

(LĐTĐ) Chiều 29/3, Hội đồng nhân dân (HĐND) thành phố Hà Nội đã thông qua Nghị quyết Ban hành danh mục dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách Nhà nước trong lĩnh vực khoa học và công nghệ (KH&CN) của thành phố Hà Nội.
Nhiều tồn tại trong hoạt động đấu thầu tại Thành phố Hồ Chí Minh

Nhiều tồn tại trong hoạt động đấu thầu tại Thành phố Hồ Chí Minh

(LĐTĐ) Trong Báo cáo 1504 gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Ủy ban nhân dân (UBND) Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) đã chỉ rõ nhiều tồn tại, hạn chế trong công tác đấu thầu trên địa bàn Thành phố trong năm 2023.
Giao ông Nguyễn Đình Hưng phụ trách, điều hành Sở Y tế Hà Nội

Giao ông Nguyễn Đình Hưng phụ trách, điều hành Sở Y tế Hà Nội

(LĐTĐ) Chủ tịch Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh giao ông Nguyễn Đình Hưng, Phó Giám đốc Sở Y tế thành phố Hà Nội phụ trách, điều hành Sở Y tế sau khi bà Trần Thị Nhị Hà được điều động đến nhận công tác tại Ban Dân nguyện, thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Tin khác

Kiểm tra ở Club Track 42M Yên Phụ, Công an phường Trúc Bạch không phát hiện “bóng cười”!?

Kiểm tra ở Club Track 42M Yên Phụ, Công an phường Trúc Bạch không phát hiện “bóng cười”!?

(LĐTĐ) Đêm 28/2, khi phát hiện Club Track 42M Yên Phụ có dấu hiệu kinh doanh “bóng cười”, chúng tôi phản ánh thông tin tới Công an phường Trúc Bạch. 3 ngày sau, lực lượng chức năng Công an phường Trúc Bạch tổ chức kiểm tra cơ sở này tuy nhiên không phát hiện việc kinh doanh bóng cười!?
Ai chủ mưu thu 200.000 đồng/lượt gửi xe ô tô ở Lễ hội ánh sáng Hồ Tây?

Ai chủ mưu thu 200.000 đồng/lượt gửi xe ô tô ở Lễ hội ánh sáng Hồ Tây?

(LĐTĐ) Lễ hội ánh sáng Hồ Tây được tổ chức tại quận Tây Hồ đã nhận được nhiều lời khen nức nở, nhưng sau những lời khen là những tiếng thở dài vì một số người trông giữ xe thu xe máy 50.000 đồng/xe; ô tô 200.000 đồng/xe.
Từ câu chuyện ở Vườn thú Hà Nội: Hãy cảnh giác với các "tin giả" trên mạng xã hội!

Từ câu chuyện ở Vườn thú Hà Nội: Hãy cảnh giác với các "tin giả" trên mạng xã hội!

(LĐTĐ) Những ngày qua, mạng xã hội lan truyền với tốc độ chóng mặt về bài viết "Lời khẩn cầu từ vườn thú Hà Nội". Bài viết đã thu hút sự quan tâm của dư luận với hơn 6.000 lượt bình luận và chia sẻ. Đa số các bình luận đều xót xa cho đàn Khỉ, số khác hoài nghi về cách chống rét cho động vật tại vườn thú. Tuy nhiên thực tế sau khi xác minh thông tin, nhiều người mới vỡ lẽ bởi họ quá dễ dàng bị "dẫn dắt" với thông tin trên các diễn đàn mạng xã hội.
Những nơi "chơi bóng cười, bay mất người" ở quận Đống Đa

Những nơi "chơi bóng cười, bay mất người" ở quận Đống Đa

Mặc dù kinh doanh bóng cười trong lĩnh vực giải trí đã bị cấm, nhưng nhiều cơ sở trên địa bàn quận Đống Đa, Hà Nội vì lợi nhuận bất chấp các quy định vẫn bán cho các "Thượng đế". Họ ngang nhiên bày bán bóng cười trái phép như không hề có sự tồn tại của các cơ quan chức năng.
Quận Tây Hồ (Hà Nội): Có làm khó khi giải quyết hồ sơ cấp “sổ đỏ”

Quận Tây Hồ (Hà Nội): Có làm khó khi giải quyết hồ sơ cấp “sổ đỏ”

(LĐTĐ) Gần 9 năm ròng rã bà Nguyễn Thị Ngọc Thảo (ở số 32, khu tập thể F361 An Dương, phường Yên Phụ, quận Tây Hồ, Hà Nội) “ôm đơn” khiếu nại UBND quận Tây Hồ, đề nghị giải thích rõ về nghĩa vụ nộp thuế theo Quyết định 3710/QĐ-UBND quận Tây Hồ về việc, cấp giấy chứng nhận (GCN) quyền sở hữu nhà ở, quyền sở hữu đất ở. Tuy nhiên, đến thời điểm này, nội dung giải quyết khiếu nại vẫn chưa thỏa đáng khiến gia đình bà Thảo mệt mỏi, bức xúc.
Ngăn chặn hàng giả, hàng nhái trên sàn thương mại điện tử: Cần quy trách nhiệm “chủ chợ”

Ngăn chặn hàng giả, hàng nhái trên sàn thương mại điện tử: Cần quy trách nhiệm “chủ chợ”

(LĐTĐ) Để ngăn chặn tình trạng hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng… tràn lan trên các sàn thương mại điện tử (TMĐT) các chuyên gia cho rằng, cần phải quy trách nhiệm đối với các chủ sàn, chủ website TMĐT trong vấn đề bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Quyết liệt xử lý vi phạm trong lĩnh vực môi trường

Quyết liệt xử lý vi phạm trong lĩnh vực môi trường

(LĐTĐ) Thời gian qua, trong quá trình xây dựng địa phương thành điểm du lịch an toàn, quận Tây Hồ, Hà Nội, đã triển khai đồng bộ các biện pháp đảm bảo an ninh trật tự, an toàn thực phẩm, vệ sinh môi trường. Lực lượng Công an quận đã và đang quyết liệt vào cuộc với tinh thần, trách nhiệm cao nhất.
Cẩn trọng với những mánh khóe  lừa đảo mới!

Cẩn trọng với những mánh khóe lừa đảo mới!

(LĐTĐ) Cận Tết Nguyên đán, khi nhu cầu mua sắm của người dân tăng cao, các đơn vị, doanh nghiệp bắt đầu đẩy mạnh các chương trình khuyến mại nhằm kích cầu tiêu dùng. Tuy nhiên, lợi dụng tình hình mua bán tấp nập dịp cuối năm, nhiều đối tượng đã thực hiện lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của người tiêu dùng qua hệ thống trực tuyến với những mánh khóe mới, tinh vi hơn.
Xóa "điểm đen" tiêm chích trước cổng Bệnh viện Bạch Mai

Xóa "điểm đen" tiêm chích trước cổng Bệnh viện Bạch Mai

(LĐTĐ) Qua công tác nắm tình hình địa bàn và nguồn tin báo của người dân, Công an phường Phương Mai, quận Đống Đa, phát hiện tình trạng một số bơm kim tiêm đã qua sử dụng bị vứt xung quanh các gốc cây sát khu vực đường sắt và hàng rào Bệnh viện Bạch Mai, đoạn từ cổng số 4 đến cổng số 3, đường Giải Phóng.
Dự án chậm bàn giao, chậm tiến độ: Người mua nhà khổ đến bao giờ?

Dự án chậm bàn giao, chậm tiến độ: Người mua nhà khổ đến bao giờ?

(LĐTĐ) Có nhà mà không được nhận, lại mặc kẹt trong “vòng xoáy” lãi suất… thực trạng về các dự án chậm tiến độ, chậm triển khai đang là vấn đề gây nhức nhối dư luận, làm ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của người mua và cả hệ lụy về mặt xã hội.
Xem thêm
Phiên bản di động