Chuyện về những “chiến sĩ” lặng thầm trong phòng mổ

Kỳ 1: "Cầu gôn trận đấu” trong mỗi ca phẫu thuật

(LĐTĐ) Bác sĩ gây mê hồi sức (GMHS), những người thường chỉ được nhắc tên nếu ca mổ… không may xảy ra sự cố. Còn khi ca mổ thành công, họ lại là những người lặng lẽ lui về “hậu trường”. Và ít ai thấu được công việc lặng thầm của họ sau cánh cửa phòng mổ - nơi được coi là lằn ranh giữa sự sống và cái chết.
ky 1 cau gon tran dau trong moi ca phau thuat Phẫu thuật tạo hình cho bệnh nhân 10 năm bí tiểu do hẹp niệu đạo
ky 1 cau gon tran dau trong moi ca phau thuat BV Nhi Trung ương: Kỷ lục 3 ngày phẫu thuật thành công 2 ca ghép gan

Nhiều người nghĩ rằng, các bác sĩ làm việc trong phòng mổ hàng ngày đối diện với máu và những cái chết của người bệnh nên cảm xúc cũng “chai sạn”. Nhiều khi họ trở nên vô tình với nỗi đau của người khác. Song có mặt trong phòng mổ, chứng kiến các y, bác sĩ, đặc biệt là các bác sĩ GMHS “thắt” tim, tập trung cao độ để giành lại sự sống cho người bệnh mới thấy được phần nào những áp lực của người thầy thuốc mỗi khi bước vào ca phẫu thuật.

Mỗi ca gây mê là một cú kích tim

Dù đã nhiều lần được vào phòng mổ, với suy nghĩ bình thường như bao người khác, tôi chỉ chăm chú quan sát bàn tay của bác sĩ phẫu thuật viên. Nhưng khi để ý, tôi nhận ra rằng, phía sau tấm vải toan che bệnh nhân đang “ngủ ngon giấc” là cả một ê kíp GMHS giống như những chiến sĩ thầm lặng, song hành, hỗ trợ phẫu thuật viên làm nên thành công của ca mổ.

ky 1 cau gon tran dau trong moi ca phau thuat
Bác sĩ Nguyễn Viết Nghĩa, Phó trưởng Khoa GMHS, Bệnh viện Phổi Trung ương

Tôi may mắn được trò chuyện với bác sĩ Nguyễn Viết Nghĩa, Phó trưởng Khoa GMHS, Bệnh viện Phổi Trung ương ngay sau khi anh thực hiện xong một ca mổ. Sau hơn 20 năm khoác áo Blouse trắng, bác sĩ Nghĩa như đã tích lũy cho riêng mình một phong thái điềm đạm, bình tĩnh lạ thường sau một ca bệnh khó vừa phẫu thuật.

Chia sẻ công việc hàng ngày với chúng tôi, bác sĩ Nghĩa cười hiền khi được hỏi: Có buồn không khi bệnh nhân ít khi biết tới vai trò của bác sĩ GMHS? Bác sĩ Nghĩa từ tốn trả lời: “Đó là công việc của chúng tôi, không có gì phải buồn hay suy nghĩ vì chuyện đó cả. Điều chúng tôi hướng tới là thành công của ca mổ. Thực sự, chúng tôi luôn mong bệnh nhân sau mỗi ca phẫu thuật nên quên mình đi, như vậy có nghĩa là ca phẫu thuật đó đã diễn ra tốt đẹp”.

Có lẽ, chỉ những người trong nghề mới thấu hiểu vai trò của các bác sĩ gây mê hồi sức quan trọng như thế nào trong mỗi ca phẫu thuật. Theo bác sĩ Nghĩa, bác sĩ gây mê giống như người thủ môn giữ gôn trong mỗi trận đấu bóng.

Trong đó, thủ môn vẫn được đánh giá như người nắm giữ 50% chiến thắng của đội bóng, vì đó là vị trí trọng yếu trên sân. Và tương tự, trong ca mổ cũng vậy, bác sĩ gây mê là người nắm giữ vận mệnh của bệnh nhân và nếu không may bệnh nhân tử vong, thì ngoài nguyên nhân khách quan từ mức độ trầm trọng của người bệnh, còn phần nhiều là do những lỗi bất cẩn của đội ngũ gây mê.

ky 1 cau gon tran dau trong moi ca phau thuat
Các bác sĩ Bệnh viện Phổi Trung ương đang thực hiện gây mê hồi sức cho bệnh nhân.

Nhưng nghịch lý giữa thủ môn và bác sĩ gây mê, thủ môn là chốt chặn cuối cùng không cho trái bóng đi vào khung thành, làm tốt nhiệm vụ đó, thủ môn trở thành những người hùng được mọi người tung hô ca ngợi. Nhưng đối với bác sĩ GMHS, khi ca phẫu thuật thành công họ lại lặng lẽ và âm thầm lui về “hậu trường” và ít được mọi người nhắc đến. Và trước nay, thường tên họ chỉ được nhắc đến khi có tai biến y khoa xảy ra. Bởi vậy, khi đã lựa chọn làm bác sĩ GMHS thì những người làm trong lĩnh vực này tự mặc định mình sẽ phải chấp nhận phần vinh quang thì ít mà trọng trách lại nhiều.

Nhiều người vẫn nghĩ, ê kíp phẫu thuật GMHS chỉ cần giữ cho bệnh nhân ngủ sâu và không đau hàng giờ để phẫu thuật viên thao tác thuận tiện. Nhưng thực sự, công việc của họ không đơn giản như thế. Chia sẻ về công việc của mình, bác sĩ Nghĩa tâm sự: Nếu một ca mổ, phẫu thuật viên có thể đảm bảo thực hiện được, nhưng trên nền bệnh nhân có quá nhiều bệnh nội khoa kèm theo thì bác sĩ gây mê là người cuối cùng cân nhắc, quyết định mổ sao cho đảm bảo an toàn.

Lúc này, vai trò bác sĩ GMHS phải tiên lượng, điều chỉnh, đề ra phương pháp gây mê, gây tê, thời gian phẫu thuật hợp lý. Đặc biệt, trong lúc mổ, các bác sĩ gây mê phải luôn theo dõi sát bệnh nhân với tất cả các dấu hiệu sinh tồn, thông qua hệ thống máy theo dõi và những diễn biến bất thường trong quá trình mổ. Đồng thời, bác sĩ gây mê sẽ phối hợp với phẫu thật viên đưa ra các quyết định phù hợp nhất dựa vào tình trạng diễn biến thực tế của bệnh nhân trong ca mổ.

Đối với bác sĩ gây mê thì sự thận trọng phải đặt lên hàng đầu, việc lựa chọn phương pháp gây mê, gây tê hay lựa chọn phối hợp các loại thuốc, liều lượng phù hợp với từng ca bệnh là then chốt cho sự an toàn, thành công của mỗi ca mổ, bởi thuốc mê là thuốc ít nhiều có những độc tính với cơ thể, nhưng đa phần bệnh nhân buộc phải dùng tới mỗi khi lên bàn mổ.

Theo PGS.TS Công Quyết Thắng, Chủ tịch Hội gây mê Việt Nam, trong mỗi ca phẫu thuật, trách nhiệm của bác sĩ GMHS là rất quan trọng và nặng nề. Trong đó, trước mổ bác sĩ GMHS phải thăm khám, sàng lọc và hiểu rõ bệnh lý của người bệnh cũng như hiểu rõ những kỹ thuật mà phẫu thuật viên sẽ thực hiện trong ca mổ. Trong quá trình mổ, bác sĩ phải làm gây mê, gây tê,… hạn chế những tác động bệnh lý để bệnh nhân có “giấc ngủ ngon” cho phẫu thuật viên thực hiện nhiệm vụ.

Sau đó, là phần hồi sức, hồi tỉnh cho người bệnh hồi phục trở lại. Cuối cùng là bước chống đau cho bệnh nhân. “Điều quan trọng là bác sĩ GMHS giúp bệnh nhân chống đau cả trong và sau quá trình mổ là điều cực kỳ quan trọng. Làm sao để bệnh nhân vào cuộc mổ ngủ ngon êm ái và sau khi ra khỏi phòng mổ thì tỉnh táo như thường”, PGS. Thắng nhấn mạnh.

Người khống chế để thuốc không làm ảnh hưởng tới sức khỏe bệnh nhân chính là bác sĩ gây mê. Không có công thức chung nào để định lượng thuốc gây mê cho tất cả mọi bệnh nhân, chỉ biết sai một ly đi một đời người. Thiếu hoặc thừa một chút thuốc, bệnh nhân có thể đối mặt với nguy cơ tử vong tức thì. Bởi vậy, đối với những bác sĩ GMHS thì mỗi ca gây mê là một cú kích tim.

“Cân não” với những ca gây mê phẫu thuật phổi

Đối với những ca phẫu thuật liên quan đến phổi, là cả một bài toán đặt ra cho những bác sĩ GMHS. Bởi trong Bệnh viện Phổi Trung ương, các ca phẫu thuật chủ yếu là phẫu thuật trên phổi. Trong khi, những bệnh nhân nhập viện, chức năng hô hấp của bệnh nhân rất kém, đa phần là phổi bệnh lý. Với bác sĩ gây mê thì chức năng của tim và phổi được quan tâm hàng đầu, nhưng để tiến hành gây mê trên những bệnh nhân phổi bệnh là một bài toán khó “Gây mê thông thường thì các bác sĩ sẽ thông khí cả hai phổi.

Còn đối với những bệnh nhân phải gây mê để phẫu thuật phổi, bác sĩ chỉ thông khí 1 bên phổi là bên phổi không mổ. Nhưng thậm chí ngay bản thân chức năng bên phổi không mổ của bệnh nhân cũng đã rất kém, có những bệnh nhân chức năng hô hấp chỉ còn 25% đến 30%, nên gây ra rất nhiều những khó khăn cho các bác sĩ gây mê”, bác sĩ Nghĩa phân tích.

Bởi vậy, các bác sĩ gây mê phẫu thuật phổi cần có những chiến lược, sách lược đối với từng ca bệnh trước khi tiến hành ca mổ. Làm sao thông khí đảm bảo duy trì các thông số sống của bệnh nhân ở mức cho phép. Nhiều ca bệnh, các bác sĩ phải cân nhắc xem gây mê được hay không. Bởi thực tế tại Bệnh viện Phổi Trung ương đã có trường hợp bệnh nhân khi thông khí 1 phổi, nhưng không đảm bảo được trao đổi oxy, hô hấp, phải dừng, hoãn mổ. Hoặc không đáp ứng được các yêu cầu gây mê, những bệnh nhân như vậy cần sự hỗ trợ của hệ thống máy tim phổi nhân tạo.

Minh Khuê

Kỳ 2: Những nỗi ám ảnh của bác sĩ gây mê hồi sức

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Hà Nội: 2 trường THPT tuyển sinh lớp 10 chương trình đào tạo song bằng tú tài

Hà Nội: 2 trường THPT tuyển sinh lớp 10 chương trình đào tạo song bằng tú tài

(LĐTĐ) Theo Kế hoạch tuyển sinh vào lớp 10 Trung học phổ thông (THPT) năm học 2024-2025 đã được Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội phê duyệt, để được trúng tuyển vào lớp 10 chương trình đào tạo song bằng tú tài học chương trình THPT quốc gia Việt Nam và tú tài Anh quốc (chứng chỉ A-level), thí sinh sẽ phải trải qua 2 vòng thi tuyển.
Mỗi học sinh được đăng ký nguyện vọng dự tuyển vào tối đa 3 trường công lập

Mỗi học sinh được đăng ký nguyện vọng dự tuyển vào tối đa 3 trường công lập

(LĐTĐ) Trong kỳ tuyển sinh vào lớp 10 Trung học phổ thông (THPT) công lập không chuyên năm học 2024 - 2025 tại Hà Nội, mỗi học sinh được đăng ký nguyện vọng dự tuyển vào tối đa 3 trường THPT công lập.
Khen thưởng nữ điều dưỡng ép tim cứu du khách nước ngoài

Khen thưởng nữ điều dưỡng ép tim cứu du khách nước ngoài

(LĐTĐ) Chiều 28/3, điều dưỡng Đặng Thị Hạ, 29 tuổi, người ép tim cứu sống du khách nước ngoài bị ngừng tim trong nhà hàng, được lãnh đạo Bệnh viện Bạch Mai khen thưởng.
Tuyển sinh vào lớp 10 tại Hà Nội: Thí sinh thi các môn chuyên vào ngày 10/6

Tuyển sinh vào lớp 10 tại Hà Nội: Thí sinh thi các môn chuyên vào ngày 10/6

Theo Kế hoạch tuyển sinh vào lớp 10 Trung học phổ thông (THPT) năm học 2024 - 2025 của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, ngay sau khi kết thúc hai ngày thi vào các trường THPT công lập không chuyên (ngày 8 - 9/6), các thí sinh đăng ký dự tuyển vào lớp 10 chuyên thuộc các trường THPT chuyên và có lớp chuyên sẽ làm bài thi các môn chuyên vào ngày 10/6.
Yêu cầu thực hiện nghiêm quy định hóa đơn điện tử với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu

Yêu cầu thực hiện nghiêm quy định hóa đơn điện tử với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu

(LĐTĐ) Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên vừa ký ban hành Công điện hỏa tốc số 2036/CĐ-BCT gửi Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT) và Cục QLTT các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc thực hiện nghiêm quy định về hóa đơn điện tử đối với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu.
Liên đoàn Lao động huyện Mỹ Đức trao quyết định thành lập 22 Công đoàn cơ sở

Liên đoàn Lao động huyện Mỹ Đức trao quyết định thành lập 22 Công đoàn cơ sở

(LĐTĐ) Chiều 28/3, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) huyện Mỹ Đức đã tổ chức Hội nghị công bố quyết định giải thể Công đoàn cơ quan Dân Đảng, Công đoàn UBND huyện; trao quyết định thành lập 22 Công đoàn cơ sở (CĐCS).
TP.HCM: 90% chó mèo đã được tiêm phòng bệnh dại

TP.HCM: 90% chó mèo đã được tiêm phòng bệnh dại

(LĐTĐ) TP.HCM là địa phương duy nhất đạt chứng nhận vùng an toàn dịch bệnh động vật đối với bệnh dại ở cấp tỉnh (toàn bộ thành phố, với tỷ lệ tiêm phòng bệnh dại đạt trên 90% tổng đàn chó mèo).

Tin khác

Khen thưởng nữ điều dưỡng ép tim cứu du khách nước ngoài

Khen thưởng nữ điều dưỡng ép tim cứu du khách nước ngoài

(LĐTĐ) Chiều 28/3, điều dưỡng Đặng Thị Hạ, 29 tuổi, người ép tim cứu sống du khách nước ngoài bị ngừng tim trong nhà hàng, được lãnh đạo Bệnh viện Bạch Mai khen thưởng.
TP.HCM: 90% chó mèo đã được tiêm phòng bệnh dại

TP.HCM: 90% chó mèo đã được tiêm phòng bệnh dại

(LĐTĐ) TP.HCM là địa phương duy nhất đạt chứng nhận vùng an toàn dịch bệnh động vật đối với bệnh dại ở cấp tỉnh (toàn bộ thành phố, với tỷ lệ tiêm phòng bệnh dại đạt trên 90% tổng đàn chó mèo).
Tăng cường trao đổi kinh nghiệm thực hiện Đề án 06 trong lĩnh vực y tế

Tăng cường trao đổi kinh nghiệm thực hiện Đề án 06 trong lĩnh vực y tế

(LĐTĐ) Sáng 28/3, tại Bệnh viện Đa khoa (BVĐK) Xanh Pôn đã diễn ra hội nghị trao đổi kinh nghiệm thực hiện Đề án 06 trong lĩnh vực y tế giữa hai thành phố lớn là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh.
Sức khỏe răng miệng: Vấn đề thẩm mỹ được “xếp hạng” sau

Sức khỏe răng miệng: Vấn đề thẩm mỹ được “xếp hạng” sau

(LĐTĐ) “Với sức khỏe răng miệng, vấn đề về thẩm mỹ được “xếp hạng” sau. Bởi vì, khi có các ổ viêm, nhiễm trùng trong khoang miệng, thì đó là nguy cơ tiềm ẩn sức khỏe toàn thân, nguy cơ của các bệnh khác như: Viêm nội tâm mạc, viêm cầu thận, viêm khớp…”, đó là chia sẻ của GS.TS Trịnh Đình Hải - Trưởng Khoa Răng Hàm Mặt - Trường Đại học Y Dược, Đại học Quốc gia Hà Nội.
Quản lý thuốc lá thế hệ mới: Thiếu hành lang pháp lý đồng bộ

Quản lý thuốc lá thế hệ mới: Thiếu hành lang pháp lý đồng bộ

(LĐTĐ) Việt Nam đã có Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, song do các văn bản quy phạm pháp luật chưa đồng bộ khiến thuốc lá thế hệ mới (thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng) vẫn được lưu hành và bày bán công khai. Đáng nói, loại thuốc lá thế hệ mới lại đang “hút hồn” giới trẻ, trong khi mức độ “nguy hiểm” ra sao chỉ mới dừng lại cấp độ cảnh báo chứ chưa có số liệu cụ thể về độ độc hại.
Trang web lấy số khám bệnh của Viện Tim TP.HCM bị tấn công

Trang web lấy số khám bệnh của Viện Tim TP.HCM bị tấn công

(LĐTĐ) Phát hiện có sự tấn công vào trang web là do ghi nhận bất thường khi lượt truy cập cao hơn rất nhiều so với bình thường - khoảng 5 triệu lượt.
Gia tăng dịch bệnh phức tạp đầu năm 2024

Gia tăng dịch bệnh phức tạp đầu năm 2024

Ngày 27/3, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức “Hội nghị trực tuyến liên ngành tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người năm 2024”. Hội nghị được tổ chức trong bối cảnh tình hình dịch bệnh đầu năm 2024 đang có nhiều diễn biến phức tạp, nhất là một số bệnh lây truyền từ động vật sang người như dại, cúm A(H5N1).
Bảo hiểm xã hội Việt Nam thông tin về thẻ BHYT mẫu mới không ghi ngày hết hạn sử dụng

Bảo hiểm xã hội Việt Nam thông tin về thẻ BHYT mẫu mới không ghi ngày hết hạn sử dụng

(LĐTĐ) Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho biết: Thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) được ban hành trên cơ sở đảm bảo đúng quy định của Luật BHYT; Nghị định số 146/2018/NĐ-CP ngày 17/10/2018 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn biện pháp thi hành một số điều của Luật BHYT và được sự thống nhất của Bộ Y tế.
Thủ tướng chỉ đạo tăng cường phòng, chống bệnh lao

Thủ tướng chỉ đạo tăng cường phòng, chống bệnh lao

(LĐTĐ) Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 25/CĐ-TTg về việc tăng cường công tác phòng, chống bệnh lao.
Chủ động phòng chống bệnh lao từ y tế cơ sở

Chủ động phòng chống bệnh lao từ y tế cơ sở

(LĐTĐ) Hiện tình hình dịch tễ bệnh lao tại Việt Nam tốc độ giảm chậm trong khi kinh phí đầu tư cho công tác phòng, chống còn thấp, bởi vậy, căn bệnh nguy hiểm này luôn tiềm ẩn nguy cơ bùng phát. Để đạt mục tiêu chấm dứt bệnh lao vào năm 2035, thì việc sàng lọc lao chủ động ở những nhóm nguy cơ cao và kiểm soát lao gắn với y tế cơ sở đang được kỳ vọng trở thành đột phá trong việc điều trị và quản lý bệnh lao trong cộng đồng.
Xem thêm
Phiên bản di động