Hòa giải ở cơ sở: Giải quyết mâu thuẫn ngay trong cộng đồng dân cư

	Hòa giải ở cơ sở: Góp phần giải quyết mâu thuẫn mới phát sinh
	Hoạt động giám sát giải quyết khiếu nại, tố cáo được triển khai hiệu quả
	Quận Ba Đình: Phổ biến Bộ Luật hình sự và công tác hòa giải ở cơ sở

Nâng cao hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật

Mới đây, Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội (UBND TP) đã tổ chức tổng kết 5 năm thi hành Luật Hòa giải ở cơ sở trên địa bàn Thành phố. Qua tổng kết cho thấy kể từ khi Luật Hòa giải ở cơ sở có hiệu lực thi hành, công tác tổ chức và hoạt động của các tổ hòa giải ở cơ sở trên địa bàn Thành phố đã có nhiều chuyển biến tích cực. Tỷ lệ hòa giải thành của Thành phố hàng năm đều tăng, tỷ lệ hòa giải thành trong 5 năm đạt 82%, đặc biệt năm 2018 tỷ lệ hòa giải tăng cao: 86,3%. Trong 6 tháng đầu năm 2019, tỷ lệ hòa giải thành đạt 83,37% cao hơn cùng kỳ, năm 2018 là 82,45%.

Hòa giải ở cơ sở góp phần hạn chế khiếu nại, khiếu kiện. Ảnh: PV

Vị trí, vai trò của các tổ hòa giải, hòa giải viên trong đời sống xã hội ngày càng được khẳng định và được đón nhận trong cộng đồng dân cư. Hoạt động hòa giải ở cơ sở đã đi vào nề nếp, thống nhất và hiệu quả, góp phần giải quyết có hiệu quả các tranh chấp, mâu thuẫn, vi phạm pháp luật ngay tại cơ sở; củng cố, duy trì, phát triển khối đoàn kết, đạo lý truyền thống tốt đẹp, thuần phong, mỹ tục của dân tộc; thực hiện dân chủ ở cơ sở; nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của Nhân dân; giảm khiếu nại, tố cáo đến cơ quan nhà nước.

Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Lê Hồng Sơn – Chủ tịch Hội đồng Phổ biến giáo dục pháp luật Thành phố cho biết: “Trong những năm qua, đặc biệt là từ sau khi Luật Hòa giải ở cơ sở có hiệu lực thi hành, tỷ lệ hòa giải thành của Thành phố hàng năm đều tăng. Điều quan trọng đây là tỷ lệ thực chất chứ không phải báo cáo thành tích”.

Theo Phó Chủ tịch Lê Hồng Sơn, “cấp ủy chính quyền từ thành phố đến quận, huyện, thị xã đã quan tâm củng cố kiện toàn đội ngũ làm công tác hòa giải, hỗ trợ kinh phí, động viên khen thưởng đội ngũ hòa giải viên ở cơ sở. Công tác hòa giải ở cơ sở đã góp phần quan trọng vào việc giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội để Thủ đô xứng đáng là Thủ đô bình yên, thành phố vì hòa bình, điểm đến hấp dẫn và thân thiện của bạn bè quốc tế và nhân dân cả nước”.

Nhìn chung, ở nhiều địa phương, nhờ phát huy vai trò của các tổ hòa giải mà các vụ việc vi phạm pháp luật, tranh chấp đất trên địa bàn thành phố ít xảy ra, hạn chế đơn thư khiếu nại vượt cấp. Các hoạt động hòa giải ở cơ sở đã góp phần nâng cao hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao nhận thức mỗi cá nhân về chấp hành pháp luật, gắn kết tình làng nghĩa xóm.

Giảm khiếu nại, tố cáo đến cơ quan nhà nước

Thực hiện Luật Hòa giải ở cơ sở và sự chỉ đạo của UBND thành phố, trong năm qua, Sở Tư pháp đã chỉ đạo các sở, ngành, đoàn thể thành phố và các quận huyện, thị xã, rà soát, đánh giá việc thực hiện các biện pháp hòa giải ở cơ sở trong xử lý các vụ bạo lực gia đình đối với phụ nữ. Tổ chức hướng dẫn các quận, huyện, thị xã, xã, phường, thị trấn tăng cường chỉ đạo, hướng dẫn, bố trí kinh phí chi trả cho công tác hòa giải ở cơ sở. Việc củng cố, kiện toàn, thành lập mới tổ hoà giải, tổ trưởng và các hòa giải viên ở cơ sở đã được các địa phương triển khai thực hiện theo quy định.

Những năm qua ngành Tư pháp Hà Nội luôn chú trọng đến chất lượng hòa giải ở cơ sở (ảnh Sở TP)

Chia sẻ kinh nghiệm triển khai mô hình “Tổ hòa giải 5 tốt” tại phường Thượng Thanh (quận Long Biên), Phó Chủ tịch UBND phường Thượng Thanh Bùi Quang Cự cho rằng, con người là một trong những yếu tố hàng đầu quyết định hiệu quả của công tác hòa giải.

Tại phường Thượng Thanh, mỗi tổ dân phố có một tổ hòa giải, hiện nay phường có 28 tổ hòa giải. Việc kiện toàn hòa giải viên và tổ trưởng tổ hòa giải được thực hiện định kỳ vào tháng 6 và tháng 12 hằng năm. UBND phường phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phường tiến hành rà soát, đánh giá hoạt động của các tổ hòa giải, hòa giải viên; lựa chọn người có uy tín, trách nhiệm, nhiệt tình, được nhân dân tín nhiệm để giới thiệu tại hội nghị nhân dân bầu hòa giải viên theo quy định của Luật Hòa giải ở cơ sở. Quá trình hòa giải luôn lấy tình trước, sau mới đến lý, vận dụng các quy định của pháp luật nên đã hóa giải được nhiều mâu thuẫn trong nhân dân.

Tại quận Thanh Xuân, bà Đào Thị Thạc, Tổ trưởng Tổ dân phố 6, Khu dân cư số 3, phường Kim Giang cho biết, để làm tốt công tác hòa giải ở cơ sở, người làm công tác hòa giải phải nhận thức rõ vai trò, tầm quan trọng của công tác hòa giải, có tinh thần tận tụy với công việc, kiên trì, không ngại khó, ngại khổ, có thái độ khách quan vô tư khi nhìn nhận sự việc và thực hiện hòa giải,… Tuy nhiên, không phải bất cứ việc gì xảy ra ở khu dân cư cũng đưa vào hòa giải mà hòa giải viên cần phải biết vụ việc nào thuộc phạm vi hòa giải, vụ việc nào thuộc thẩm quyền giải quyết của chính quyền, pháp luật,…

Cũng theo bà Thạc, hòa giải viên phải chuẩn bị đầy đủ hồ sơ vụ việc, ý kiến của mọi người, nguyện vọng của các bên mâu thuẫn, các văn bản pháp luật để có phương án hòa giải phù hợp. Chẳng hạn như đối với mâu thuẫn làng xóm cần có tổ đoàn kết; mâu thuẫn gia đình cần có người lớn tuổi đứng đắn, uy tín, kinh nghiệm, có đại diện hội người cao tuổi, đại diện phụ nữ,…

Tương tự, tại huyện Đan Phượng, thành phần tổ hòa giải ở cơ sở gồm trưởng ban công tác mặt trận, trưởng thôn, trưởng các ngành, đoàn thể thôn, người có uy tín trong nhân dân. Trong đội ngũ hòa giải viên có 49 người có trình độ chuyên môn luật, một số hòa giải viên có trình độ chuyên môn khác như nông nghiệp, kinh tế, sư phạm,… đều rất tâm huyết, trách nhiệm, khéo léo kiên trì thuyết phục, vận động người dân, hóa giải các tranh chấp, mâu thuẫn về đất đai, hôn nhân gia đình,...

Theo Phó Trưởng phòng Tư pháp huyện Đan Phượng Nguyễn Khắc Thủy, hoạt động hòa giải ở cơ sở thực sự đã là cầu nối đoàn kết, gắn tình làng nghĩa xóm trong cộng đồng dân cư. Hơn 5 năm triển khai thi hành Luật Hòa giải ở cơ sở, trên địa bàn huyện phát sinh 705 vụ việc, hòa giải thành 599 vụ việc, đạt tỷ lệ 85%, góp phần hạn chế đơn thư khiếu kiện trong nhân dân, tiết kiệm thời gian, chi phí của cơ quan nhà nước và công dân.

Trong thời gian tới, nhiều giải pháp cũng sẽ được thành phố Hà Nội tích cực triển khai nhằm nâng cao chất lượng hòa giải như: Quan tâm bố trí đầu tư kinh phí, cơ sở vật chất, trang thiết bị đáp ứng cho công tác hòa giải ở cơ sở. Tăng cường sự phối hợp tốt giữa chi bộ, Ban công tác Mặt trận cơ sở, tổ chức đoàn thể, tổ dân phố, thôn để theo dõi, hướng dẫn các tổ hòa giải hoạt động tích cực, đúng vai trò, nhiệm vụ nhằm giải quyết triệt để các mâu thuẫn vụ việc xảy ra. Ngoài ra, gắn công tác hòa giải với công tác hội của các tổ chức chính trị - xã hội và các tổ chức khác.

H. Phong