Sửa Luật Giáo dục: Nhà nước cung cấp một bộ sách giáo khoa sử dụng thống nhất toàn quốc

Sáng 22/10, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội đã nghe Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn trình bày Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục.

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số quy định về hệ thống giáo dục quốc dân; cơ sở giáo dục, nhà giáo; quản lý nhà nước về giáo dục; quyền và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động giáo dục.

Tiếp thu ý kiến thẩm tra, dự thảo Luật đã được rà soát, chỉnh lý làm rõ khái niệm văn bằng, chứng chỉ trong hệ thống giáo dục quốc dân trên cơ sở kế thừa quy định của Luật hiện hành. Theo đó, văn bằng, chứng chỉ có thể được cấp dưới dạng giấy, điện tử hoặc số, với giá trị pháp lý tương đương nhau và tuân thủ quy định của Luật Giao dịch điện tử, Luật Dữ liệu cùng các văn bản pháp luật có liên quan.

Đồng thời, dự thảo Luật đã bỏ quy định cấp bằng tốt nghiệp Trung học cơ s ở, thay bằng việc hiệu trưởng xác nhận hoàn thành chương trình học. Quy định này phù hợp với bối cảnh phổ cập giáo dục đến THCS, đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm áp lực thi cử cho học sinh, đồng thời phù hợp với thông lệ quốc tế khi nhiều quốc gia phát triển không cấp bằng tốt nghiệp THCS mà chỉ xác nhận hoàn thành chương trình để phân luồng hoặc xét học tiếp.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn trình bày Tờ trình. (Ảnh: VPQH)

Ngoài ra, dự thảo cũng làm rõ quy định về chứng chỉ trong hệ thống giáo dục quốc dân, giao Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định cụ thể về quản lý, văn bằng, chứng chỉ. Đối với một số ngành đào tạo chuyên sâu, đặc thù, dự thảo Luật cho phép quy định văn bằng trình độ tương đương, bảo đảm phù hợp với yêu cầu thực tiễn và đặc thù quản lý chuyên ngành.

Dự thảo Luật giao thẩm quyền cho Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định các trường hợp học sinh được học vượt lớp, học ở độ tuổi cao hơn tuổi quy định để phù hợp với chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước về giáo dục.

Giao cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân (UBND) cấp tỉnh tổ chức biên soạn tài liệu giáo dục địa phương, hội đồng thẩm định cấp tỉnh thẩm định; chuyển thẩm quyền phê duyệt tài liệu giáo dục địa phương từ Bộ trưởng Bộ GD-ĐT thành thẩm quyền của Chủ tịch UBND cấp tỉnh nhằm nâng cao trách nhiệm quản lý nhà nước của địa phương trong việc tổ chức thực hiện chương trình giáo dục phổ thông.

Đáng quan tâm, dự thảo Luật sửa đổi theo hướng quy định Nhà nước cung cấp một bộ sách giáo khoa sử dụng thống nhất trong phạm vi toàn quốc. Đồng thời, Chính phủ quy định việc miễn phí sách giáo khoa cho học sinh; thực hiện các giải pháp xã hội hóa phù hợp về sách giáo khoa, bảo đảm tính bền vững và đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng giáo dục, bảo đảm phù hợp với chủ trương của Đảng và Nhà nước.

Bên cạnh đó, dự thảo Luật không quy định Hội đồng trường cơ sở giáo dục công lập, chỉ quy định hội đồng trường của trường dân lập, tư thục. Đây là tổ chức quản trị nhà trường để thực hiện nhiệm vụ điều tiết, hài hòa quan hệ, đảm bảo lợi ích giữa các bên có liên quan, nhu cầu thu lợi nhuận của nhà đầu tư với mục tiêu phát triển giáo dục, tránh thương mại hóa giáo dục.

Qua thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hoá và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, Ủy ban tán thành sự cần thiết, mục tiêu và quan điểm sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đã nêu tại Tờ trình của Chính phủ.

Các đại biểu tại nghị trường. (Ảnh: VPQH)

Tán thành việc hoàn thiện hệ thống giáo dục quốc dân theo hướng tăng liên thông giữa giáo dục phổ thông với đào tạo nghề. Việc bổ sung mô hình trung học nghề xuất phát từ yêu cầu của thực tiễn nhằm tạo điều kiện cho học sinh sau trung học cơ sở có thêm lựa chọn, vừa được tiếp tục học chương trình trung học phổ thông, vừa được học kỹ năng nghề, góp phần nâng cao hiệu quả phân luồng học sinh.

Tuy nhiên, đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo xác định rõ vị trí trung học nghề trong hệ thống giáo dục quốc dân và trong 8 bậc của khung trình độ quốc gia; căn cứ để trung học nghề là cấp học tương đương trung học phổ thông; làm rõ tiêu chí, chuẩn đầu ra của trung học nghề.

Ủy ban thẩm tra cũng tán thành việc bỏ quy định cấp bằng tốt nghiệp trung học cơ sở, chỉ quy định xác nhận học bạ hoàn thành chương trình trung học cơ sở do hiệu trưởng trường trung học cơ sở thực hiện. Đồng thời, đề nghị làm rõ tiêu chuẩn và cách thức cấp bằng tốt nghiệp trung học nghề để khẳng định cơ sở xác định tương đương với bằng tốt nghiệp trung học phổ thông.

“Ủy ban tán thành với quy định Nhà nước cung cấp một bộ sách giáo khoa sử dụng thống nhất toàn quốc, nhằm thể chế hóa chủ trương của Đảng về sách giáo khoa giáo dục phổ thông.

Đối với tài liệu giáo dục địa phương, Ủy ban tán thành quy định theo hướng giao thẩm quyền tổ chức biên soạn cho cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, hội đồng thẩm định cấp tỉnh thẩm định, chuyển thẩm quyền phê duyệt tài liệu giáo dục địa phương cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh để bảo đảm quyền chủ động cho các địa phương”, ông Nguyễn Đắc Vinh nói.

Bên cạnh đó, Ủy ban Văn hoá và Xã hội cũng tán thành cần có Quỹ học bổng quốc gia nhằm thể chế hóa Nghị quyết số 71-NQ/TW. Tuy nhiên, đề nghị làm rõ mối quan hệ của Quỹ với Quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách theo các quy định tại Luật Ngân sách nhà nước.