Ngân hàng không hỗ trợ lãi suất, doanh nghiệp bất động sản "thở oxy"

Ngân hàng "lạnh nhạt" với bất động sản

Tháng 7/2021, Ngân hàng Thương mại Cổ phần Công thương Việt Nam (VietinBank) có thông báo giảm lãi suất cho vay lên tối đa 1%/năm, đồng loạt đối với tất cả các khoản dư nợ hiện hữu của khách hàng chịu ảnh hưởng bởi dịch Covid-19. Đến giữa tháng 8/2021, VietinBank tiếp tục thông tin về việc tung ra gói tín dụng bổ sung cho vay đối với khu vực phía Nam có quy mô lên tới 20.000 tỷ đồng, với lãi suất cho vay chỉ từ 4%/năm. Như vậy, tổng quy mô của các gói hỗ trợ lãi suất lên tới 150.000 tỷ đồng.

Các đơn vị được ưu đãi hoạt động trong những ngành nghề bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi đại dịch như dệt may, da giày, dược, vật tư y tế, thương mại phân phối, bán lẻ; lúa gạo, thủy sản, vật tư nông nghiệp; vận tải; hàng tiêu dùng thiết yếu…

Tháng 8/2021, ngân hàng Vietcombank thông báo giảm lãi suất tới 0,5%/năm cho toàn bộ dư nợ vay của khách hàng tại thành phố Hồ Chí Minh và Bình Dương; giảm lãi suất 0,3%/năm cho toàn bộ dư nợ vay của khách hàng tại 17 tỉnh, thành phố phía nam khác. Thời gian đến ngày 31/12/2021. Mức lãi suất giảm này không áp dụng với các khoản vay chứng khoán, kinh doanh bất động sản, vay cầm cố giấy tờ có giá…

Không chỉ 2 "ông lớn" trên, hàng loạt ngân hàng khác cũng liên tục thông báo giảm lãi suất cho vay và bổ sung gói tín dụng lãi suất ưu đãi hỗ trợ khách hàng bị ảnh hưởng do dịch Covid-19. Tuy nhiên, điều dễ thấy là các ngân hàng lớn đều lần lượt “bỏ” lĩnh vực bất động sản ra ngoài đối tượng ưu tiên.

Ông Lê Ngọc Ninh - Tổng Giám đốc Công ty CP Rich Real Holdings chia sẻ, không phải mới bây giờ mà từ lâu nay các ngân hàng luôn có sự “dè chừng” nhất định với các doanh nghiệp bất động sản.

Mặc dù bất động sản đóng góp rất nhiều cho sự phát triển của nền kinh tế, nhưng các doanh nghiệp thời gian qua lại khó tiếp cận với các gói tín dụng. Nguyên nhân được các ngân hàng đưa ra là do không chứng minh được nguồn thu nhập ổn định, cũng như tính pháp lý của các dự án.

Mặc dù liên tục tung gói hỗ trợ cho doanh nghiệp, nhưng Vietcombank lại không áp dụng cho lĩnh vực chứng khoán, bất động sản,...

“Mặc dù bất động sản góp phần xây dựng lại bộ mặt đô thị từ thành phố đến nông thôn, cũng như đóng góp thuế cho Nhà nước nhưng các dự án lại khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn để xây dựng các dự án từ giai đoạn đầu. Đa số doanh nghiệp khi hoàn thành tương đối thì các ngân hàng mới cấp tín dụng”, ông Ninh cho biết.

Theo ông Ninh, trong đại dịch Covid-19, bất động sản không phải mặt hàng thiết yếu, cũng không nằm trong danh sách những mặt hàng xuất nhập khẩu, do vậy đã làm tê liệt hoàn toàn doanh thu. Nhiều doanh nghiệp bất động sản không xoay được dòng tiền trong những tháng vừa qua, nhưng vẫn phải chi tiền thường xuyên để nuôi nhân viên và đóng các loại thuế.

“Trong đợt dịch này doanh nghiệp như chúng tôi hết sức khó khăn về dòng tiền, do tất cả nguồn tiền thu về từ khách hàng đã bị chặn đứng hoàn toàn. Khách hàng không thanh toán theo lịch, chúng tôi phải kiếm nguồn tài chính bổ sung từ bên ngoài để duy trì tối thiểu hoạt động của công ty, đồng thời tiếp tục phát triển các dự án và chi trả các nguồn vay. Trong thời gian tới chúng tôi rất cần nguồn vốn ổn định từ ngân hàng để tiếp tục phát triển hoàn thành các dự án đang triển khai”, ông Ninh nói.

Ông Ninh cho rằng, bất động sản là những ngành nghề đầu tư mang tính lâu dài, bền vững, do vậy ngân hàng nên ưu tiên hơn cho các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này. Ngân hàng thương mại cần thiết có chính sách riêng, hỗ trợ các doanh nghiệp bất động sản vượt qua được cơn khủng hoảng do dịch bệnh, tiếp tục ổn định phát triển và định hướng lâu dài.

Cùng chia sẻ đó, bà Nguyễn Thị Thanh Hương, CEO của Đại Phúc Land cho rằng, ngành bất động sản đóng vai trò trụ cột của nền kinh tế, đóng góp khoảng 11% GDP và có tác động đến hơn 200 ngành nghề khác nhau nhưng lại bị đưa ra khỏi danh sách ngành được ngân hàng hỗ trợ ảnh hưởng dịch bệnh thì không công bằng. Gần đây nhất trong báo cáo khoản thu ngân sách lớn nhất trong 6 tháng đầu năm 2021 chính là từ chứng khoán và bất động sản.

“Các ngân hàng có thể nói rằng việc này để chống đầu cơ bất động sản nhưng theo tôi đó là một đối xử không công bằng với khách hàng”, bà Hương nói.

Nhiều doanh nghiệp nguy cơ gục ngã trên "đống tài sản"

Trước đó, Hiệp hội Bất động sản thành phố Hồ Chí Minh (HoREA) có văn bản gửi Ngân hàng Nhà nước. Theo HoREA, mỗi một ngày qua đi, doanh nghiệp phải chạy đôn chạy đáo vay mượn, thậm chí phải vay nóng trả lương, duy trì hoạt động tối thiểu để trả lãi ngân hàng, nhất là các khoản vay tín dụng đến hạn. Bởi lẽ, theo quy chế hoạt động của ngân hàng, nếu không trả được các khoản vay đáo hạn thì ngay lập tức ngân hàng tự động chuyển sang nợ xấu, hoặc nhóm nợ xấu hơn. Nếu bị xếp loại nợ xấu, nhóm nợ xấu hơn sẽ khiến doanh nghiệp lâm vào bế tắc vì không thể tiếp cận được các khoản vay mới để vượt qua khó khăn.

Các doanh nghiệp đang gặp khó khăn trong việc huy động dòng tiền để duy trì kinh doanh.

"Kẹt tiền, kẹt vốn, bị mất thanh khoản là rủi ro và là nguy cơ lớn nhất của mọi doanh nghiệp phải đương đầu, mặc dù có thể vẫn còn tài sản nhưng do chưa bán được dẫn đến thiếu dòng tiền, nên doanh nghiệp có thể bị chết trên đống tài sản của chính mình.", HoREA nhận xét.

HoREA cho rằng, trong lúc đại dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp, các ngân hàng thương mại chia sẻ, hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp là đạo lý kinh doanh. Trước hết doanh nghiệp rất cần được giảm lãi vay; gia hạn thời gian trả nợ, khoanh nợ đáo hạn, không chuyển sang nợ xấu, hoặc nhóm nợ xấu hơn và tạo điều kiện cho doanh nghiệp được tiếp cận khoản vay tín dụng mới để thực hiện dự án.

Ông Lê Hoàng Châu, chủ tịch HoREA kiến nghị, Ngân hàng Nhà nước cho phép các tổ chức tín dụng, ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được chủ động xem xét quyết định việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ của khách hàng là doanh nghiệp, bao gồm doanh nghiệp bất động sản, hộ gia đình, cá nhân.

Đặc biệt là việc xem xét cho khách hàng được vay vốn mới. “Trên cơ sở lãi suất tiền gửi bình quân hiện nay, Ngân hàng Nhà nước khuyến nghị các ngân hàng thương mại xem xét giảm lãi cho vay khoảng 2%/năm cho các khách hàng là hợp lý hợp tình, đảm bảo hài hòa lợi ích của các bên”, ông Châu nói.

Thống kê mới đây của DKRA Việt Nam cho thấy ngành bất động sản đang bị ảnh hưởng nặng nề từ dịch bệnh. Đặc biệt tại thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội và nhiều tỉnh phía Nam khi việc giãn cách xã hội đã đưa thanh khoản thị trường xuống mức ngoài ngưỡng chịu đựng.

Cụ thể, theo đơn vị này về doanh thu của doanh nghiệp môi giới bất động sản khu vực thành phố Hồ Chí Minh trong 3 tháng gần đây cho thấy, có đến 50% doanh nghiệp có mức doanh thu đạt dưới 10%. Nhóm này được xếp vào nhóm doanh nghiệp có nguy cơ ngưng hoạt động rất cao. Chỉ 10% doanh nghiệp có mức doanh thu 50-70%, trong khi đó chỉ có 10% doanh nghiệp có doanh thu ổn định. Khoảng 30% doanh nghiệp có nguy cơ ngưng hoạt động cao với mức doanh thu từ 30-50%.