Loay hoay giải pháp xử lý xe tự chế

Những ”hung thần” đường phố

Hàng ngày, người dân không khó để bắt gặp những chiếc xe cơ giới ba bánh, xe tự chế lưu thông trên đường phố, từ thành thị tới nông thôn. Đa số xe tự chế hoạt động trên đường đều gắn mác “thương binh”. Lực lượng này chở thuê bất cứ thứ gì và nhiều người không ngần ngại thừa nhận không phải là thương binh mà chỉ có quan hệ với thương binh để tiện bề kiếm sống.

Lực lượng chức năng xử lý hành vi điều khiển xe 3 bánh, xe tự chế chở hàng cồng kềnh.

Do đặc điểm nhỏ gọn, những chiếc xe ba bánh có thể dễ dàng len lỏi qua các ngõ ngách trong thành phố. Nhiều người dân tỏ ra bức xúc bởi xe ba gác chở hàng đi rất ẩu, không quan sát, thường xuyên lạng lách, leo vỉa lè, vượt đèn đỏ… làm gia tăng hiểm họa tai nạn giao thông. Điển hình như mới đây, hình ảnh những thanh sắt thép dài được chở trên xe ba bánh chọc thẳng vào cabin xe buýt số 88 chạy tuyến Mỹ Đình - Xuân Mai trên đường Nguyễn Trãi hướng về Hà Đông đã khiến người xem phải run sợ. Bó thép đâm qua kính chắn gió, xuyên vào buồng lái đến ghế ngồi của tài xế. May mắn, người lái xe buýt chỉ bị thương nhẹ.

Không may mắn như người lái xe buýt, nhiều người đã gặp phải những tổn thương về thể chất, hoặc mất mạng do va chạm với xe tự chế chở hàng cồng kềnh.

Mặc dù Luật Giao thông đường bộ quy định rõ: "Nghiêm cấm đưa xe cơ giới không bảo đảm tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật vào hoạt động trên đường bộ”, nhưng tình trạng “cấm cứ cấm, chạy cứ chạy” vẫn diễn ra. Dư luận xã hội bấy lâu nay thực sự lo lắng về tình trạng xe tự chế hai, ba bánh gây mất trật tự an toàn giao thông, mất mỹ quan đô thị và là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến một số vụ tai nạn giao thông.

Anh Phạm Khánh Huy (quận Hà Đông, Hà Nội) bức xúc nói, xe đã mang hình thù kỳ dị, cách lưu thông lại không kém lạ lùng, hở chỗ nào chui vào chỗ đó, lấn làn, chèn ép những phương tiện xung quanh, thậm chí vượt đèn đỏ, dừng đỗ ngay trên lòng đường hướng ngược chiều đã thành thói quen, nếp xấu. Người dân khi đi bên cạnh những “hung thần” này chỉ biết lắc đầu ngao ngán, tránh xa bởi lo sợ không may trở thành nạn nhân. Nhưng tiếc thay, việc xử lý những vấn nạn này còn rất hạn chế.

Cần giải pháp để loại bỏ xe tự chế

Thực tế, nguyên nhân chủ yếu xe tự chế vẫn có “đất” sống bởi nhu cầu vận chuyển bằng các phương tiện nhỏ trong địa bàn nội đô là rất lớn. Với đặc thù ở Hà Nội có tới hàng ngàn đường ngõ, hẻm nhỏ mà các loại xe tải cỡ nhỏ không vào được thì việc vận chuyển vật liệu xây dựng, hàng hóa bằng xe tự chế vẫn là sự lựa chọn số một của người dân.

Cùng với đó, tất cả các xe tự chế đều được dùng để mưu sinh. Hầu hết người dùng xe tự chế chở hàng thuê đều không có điều kiện kinh tế để mua một chiếc xe tải đàng hoàng. Họ cũng không thể dùng xe máy để chở thuê vì năng suất sẽ thấp, thu không đủ bù chi. Mặt khác, không phải ai cũng lo đủ tiền và có đủ thời gian để đi học lấy bằng lái xe ô tô. Lý do kiếm sống thường được những người vi phạm biện minh cho những việc làm sai trái của mình.

Rất nhiều văn bản quy phạm pháp luật đã được ban hành để xử lý xe ba bánh, xe tự chế có thể kể đến như: Thông tư liên tịch số 32 ngày 28/12/2007 của Bộ Công an, Bộ Giao thông vận tải về hướng dẫn đăng ký, quản lý và lưu hành phương tiện giao thông cơ giới đường bộ dùng cho thương binh và người tàn tật. Theo đó, các loại xe tự chế bị cấm lưu hành từ 1/1/2008 gồm: Xe công nông, xe máy kéo nhỏ phục vụ sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp và xe thô sơ ba bánh, xe bốn bánh, trừ xe ba bánh dùng làm phương tiện của thương binh, xe tự chế cho người tàn tật, có đăng ký, biển kiểm soát... Trường hợp cố tình vi phạm sẽ bị tịch thu xử lý bán phế liệu, sung vào công quỹ.

Hay như gần đây, tại khoản 3 Điều 17 Nghị định 100/2019/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt, xe tự chế bị cấm lưu thông, quy định người điều khiển xe tự chế bị phạt từ 800.000 đồng đến 1 triệu đồng. Trường hợp gây tai nạn ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng của người khác thì người điều khiển phương tiện còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với hình phạt từ 3 - 10 năm tù.

Quy định rõ ràng là vậy, nhưng trong khi mỗi ngày có hàng nghìn người điều khiển xe máy, ô tô bị xử phạt vì vi phạm giao thông thì chủ xe, lái xe tự chế, lại hiếm khi bị phạt. Phải chăng những “hung thần” đường phố này vì yếu tố mưu sinh đã được các cơ quan thực thi pháp luật cho qua? Liệu có phải vì những chiếc xe tự chế này không biển số, không đăng ký nên không có cơ sở quản lý, xử phạt? Hay việc tịch thu xe tự chế, giữ gìn kỉ cương, pháp luật còn khó khăn với lực lượng chức năng? Sự lơi lỏng của lực lượng chức năng chính là một trong những nguyên nhân khiến những “hung thần” đường phố ngày càng xuất hiện nhiều?

Đã đến lúc lực lượng chức năng cần có biện pháp quyết liệt, xử lý triệt để hiện tượng xe tự chế gây mất trật tự, an toàn giao thông. Cần tịch thu và tiêu hủy công khai những chiếc xe này để tạo hiệu ứng răn đe. Bên cạnh đó, cần xử lý nghiêm những đối tượng sử dụng xe tự chế vi phạm Luật Giao thông, gây tai nạn. Cần vận động tuyên truyền sâu rộng đối với người dân tại chính những điểm tập trung xe tự chế như những chợ đầu mối, những điểm tập kết hàng hóa. Nếu không có ai thuê thì tin chắc số xe tự chế sẽ giảm đi đáng kể./.