Chiêm ngưỡng bộ sưu tập Gốm Việt Nam tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia

Văn hóa 19/11/2021 18:30 Chia sẻ

Sáng 19/11, Lễ khai mạc trưng bày "Gốm Việt Nam: Một truyền thống riêng biệt - Nhìn từ sưu tập An Biên" được tổ chức tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia (số 1 Tràng Tiền, Hà Nội). Triển lãm trưng bày gần 70 hiện vật gốm men được tuyển chọn từ bộ sưu tập cổ vật An Biên của nhà sưu tập Trần Đình Thăng (Hải Phòng) và một số hiện vật của Bảo tàng Lịch sử quốc gia.

Tinh hoa gốm Việt nhìn từ bộ sưu tập An Biên Để nghề gốm truyền thống có sức sống bền bỉ Bảo tồn giá trị văn hóa làng nghề qua chuỗi hoạt động “Chuyện của gốm”

Chiêm ngưỡng bộ sưu tập Gốm Việt Nam tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia

Lễ cắt băng khai mạc Triển lãm "Gốm Việt Nam: Một truyền thống riêng biệt - Nhìn từ sưu tập An Biên" nằm trong hoạt động chào mừng ngày Di sản Văn hóa Việt Nam - 23/11/2021. Chương trình tổ chức bởi Bảo tàng Lịch sử quốc gia phối hợp với Hội Di sản Văn hoá Việt Nam và Sưu tập An Biên. Triển lãm trưng bày gần 70 hiện vật gốm men đặc sắc gồm các chủ đề: Gốm Việt Nam 10 thế kỷ đầu Công nguyên, Gốm Việt Nam thế kỷ 11-14, Gốm Việt Nam thế kỷ 15-17, Gốm Bát Tràng thế kỷ 18-19.

Trên nền tảng truyền thống gốm Đông Sơn, kỹ thuật làm gốm men được cho là có niên đại cách đây trên 2.000 năm. Mở đầu cho chủ đề “Gốm Việt Nam 10 thế kỷ đầu Công nguyên” là mô hình nhà bằng gốm đất nung, được tìm thấy tương đối nhiều ở trong những ngôi mộ, thuộc vùng Hải Phòng, Quảng Ninh. Đây là những cơ sở, nền tảng để hình thành nên các dòng gốm men phát triển ở các thời kỳ sau đó, đặc biệt là từ thời Lý - Trần.

Trong giai đoạn thế kỷ 1-3, người Việt Nam đã biết làm cốc đốt hương, cốc có quai, hòa - tửu khí thời cổ, dùng để đựng nước pha rượu, bình, hộp đựng lược, bình hình thú,... từ kỹ thuật sản xuất gốm men. Ở thời kỳ này, gốm có hai loại: men chì và men tro. Gốm men chì và men tro thịnh hành đều là các đồ minh khí - vật thu nhỏ tượng trưng cho đồ dùng hằng ngày, người xưa thường chôn theo trong mộ người đã khuất, mà không có các đồ dùng sinh hoạt.

Các hiện vật từ thời xa xưa đã có hình dáng, họa tiết gắn liền với những vật dụng quen thuộc, vẫn được sử dụng cho đến tận ngày nay. Từ đó cho thấy người Việt Nam đã tiếp thu kỹ thuật làm gốm men tiên tiến đương thời của Trung Hoa. Các kỹ thuật như làm khuôn, gắn chắp các thành phần sau đồ khuôn, tráng men và nung với nhiệt độ cao trong lò, phát triển quy mô, tổ chức sản xuất, tạo ra dòng gốm mang sắc thái riêng và đưa Việt Nam trở thành một trong số ít các quốc gia trên thế giới có nghề sản xuất đồ gốm men ra đời sớm và phát triển liên tục.

Bước vào thế kỷ 11-14, các dòng gốm men đã hình thành và phát triển rất phong phú, đa dạng: Gốm men trắng, gốm men ngọc, gốm men xanh lục, gốm men nâu, gốm hoa nâu và cuối thế kỷ 14 xuất hiện gốm hoa lam. Tuy nhiên các mẫu mã gốm trong thời kỳ này lại không đa dạng, chủ yếu tập chung vào sản xuất bát, đĩa, âu, ấm, ổng nhổ.

Gốm men nâu thời Lý - Trần cũng chủ yếu là các loại hình ấm, bát (trản), bình, lọ phục vụ cho việc thưởng thức trà. Điều đó cho thấy, thời kỳ này cũng rất thịnh hành kiểu uống trà giống như thời Tống, các sản phẩm gốm men nâu Lý - Trần rất được ưa chuộng và xuất khẩu sang Nhật Bản phục vụ các nghi thức trà đạo. Đồ gốm Việt Nam thời Lý - Trần đã phát triển mang tính độc lập, tạo nên một trong những trang sử rực rỡ nhất của truyền thống sản xuất gốm sứ Việt Nam với loại hình phổ biến là: liễn, ấm, đài sen, âu, bát, đĩa.... được sản xuất phục vụ sinh hoạt, tiêu dùng từ cung đình đến dân gian.

Các loại ấm, bát men,... làm từ gốm hoa nâu được xem như một đặc trưng nổi trội nhất trong truyền thống gốm Việt Nam. Loại hình gốm hoa nâu thời Lý có kích thước nhỏ, trang trí tinh xảo, mềm mại, uyển chuyển; sang thời Trần, gốm hoa nâu thường có kích thước lớn hơn, trang trí phong phú, phóng khoáng, khỏe khoắn và mang nhiều yếu tố tả thực hơn. Đặc trưng kỹ thuật khiến cho hoa văn trang trí gốm hoa nâu vô cùng phong phú, sinh động và mang tính đơn nhất, giá trị thẩm mỹ cao.

Đồ gốm tráng men thời Lý - Trần ở cuối thế kỷ 14 được cho là điểm đặc sắc nhất của triển lãm: “Gốm Việt Nam: Một truyền thống riêng biệt - Nhìn từ sưu tập An Biên”. Các sản phẩm này có hình dáng và hoa văn trang trí khá giống với đồ gốm thời Tống ở miền Nam Trung Quốc, tuy nhiên có những loại hình và hoa văn mang đậm văn hóa Việt Nam như các loại bát, đĩa khắc, in khuôn hoa sen, hoa cúc, dây lá,…

Gốm Việt Nam thế kỷ 15-17 là thời kỳ phát triển mạnh mẽ mối quan hệ giao lưu thương mại giữa Việt Nam và nhiều nước trên thế giới. Đồ gốm trở thành mặt hàng xuất khẩu quan trọng, được sản xuất nhiều chủng loại có trình độ kỹ thuật cao.

Các loại hình chủ yếu của gốm Việt Nam trong thế kỷ 15-17 là đồ dùng sinh hoạt, đồ thờ (bát, đĩa, âm, ang, hộp lư hương, tượng nghệ, chân đèn...), dòng men tiêu biểu là hoa lam, nhiều màu, lam xám, với đề tài trang trí chủ yếu là rồng, phượng, mây,... Một số trung tâm sản xuất gốm sứ nổi tiếng thời kỳ này: Thăng Long, Bát Tràng (Hà Nội), Nam Sách, Bình Giang (Hải Dương),...

Thế kỷ 15-16 xuất hiện các loại gốm men nhiều màu. Đến thế kỷ 16-19, gốm men nặng lửa hòa sắc (chảy trộn vào nhau) được ưa chuộng dùng làm các loại đồ thờ như lư hương, chân đèn, tượng nghê, long đình,…

Gốm Bát Tràng thế kỷ 18 – 19 chủ yếu là đồ dùng sinh hoạt, đồ thờ, đồ trang trí, đồ đặt hàng phù hợp thị hiếu người dùng đương thời như: lư hương, ấm, bình vôi, tượng nghê... Các dòng men của gốm Bát Tràng thời này là men rạn, rạn lam...

Còn rất nhiều các hiện vật được trưng bày tại bảo tàng. Đó không chỉ là công sức thu thập của nhà sưu tập Trần Đình Thăng trong bộ sưu tập cổ vật An Biên mà còn là thành quả của quá trình bảo tồn, gìn giữ các hiện vật của Bảo tàng Lịch sử quốc gia. Từ triển lãm, Bảo tàng Lịch sử quốc gia mong muốn giới thiệu với công chúng trong và ngoài nước một bộ sưu tập gốm men phong phú, có giá trị mỹ thuật cao trải dài trên 2.000 năm phát triển của đồ gốm Việt Nam, từ đó nâng cao ý thức bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa, lịch sử dân tộc. Triển lãm mở cửa bắt đầu từ 19/11 đến hết tháng 12/2021.

Quang Linh

Tags:

Gốm sứ Gốm Bát Tràng Bảo tàng Lịch sử quốc gia bộ sưu tập An Biên Hội di sản văn hóa Việt Nam

Nên xem

Nâng cao năng lực thực thi, xây dựng đội ngũ cán bộ đáp ứng yêu cầu phát triển

Chiều 29/12, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội tổ chức hội nghị tổng kết công tác năm 2025, triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2026. Tại hội nghị, Trưởng Ban Tổ chức Thành ủy Hà Minh Hải đã tham luận với chủ đề “Ngành Tổ chức xây dựng Đảng thành phố Hà Nội đổi mới phương thức lãnh đạo, nâng cao năng lực tổ chức thực thi, xây dựng đội ngũ cán bộ đáp ứng yêu cầu phát triển Thủ đô trong giai đoạn mới”.

Hà Nội bứt tốc chuyển đổi số, kiến tạo hệ sinh thái phục vụ người dân và doanh nghiệp

Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công thành phố Hà Nội Cù Ngọc Trang nhấn mạnh yêu cầu chuyển đổi số phải chuyển từ xây dựng nền tảng sang tạo ra kết quả thực chất, coi mức độ thụ hưởng của người dân và doanh nghiệp là thước đo. Thành phố hình thành hệ sinh thái số thống nhất, vận hành chính quyền trên nền tảng dữ liệu và không gian làm việc số, cùng mục tiêu giảm tối đa thủ tục, đưa chính quyền đến gần dân hơn.

Hà Nội yêu cầu đơn vị tổ chức bảo đảm quyền lợi cho khán giả sau vụ hoãn show “Về đây bốn cánh chim trời”

Liên quan đến chương trình biểu diễn nghệ thuật “Về đây bốn cánh chim trời” bị hoãn vào tối 28/12 tại Cung thi đấu điền kinh trong nhà Hà Nội, Sở Văn hóa và Thể thao đã mời Công ty TNHH Ngọc Việt Education đến làm việc, yêu cầu giải quyết các vấn đề phát sinh và bảo đảm quyền lợi cho khán giả đã mua vé cũng như các tổ chức, cá nhân có liên quan theo đúng quy định.

Hà Nội kiểm tra xe hợp đồng liên quan vụ tai nạn đặc biệt nghiêm trọng tại Lào Cai

Sở Xây dựng Hà Nội vừa có văn bản yêu cầu kiểm tra, xác minh việc chấp hành các quy định về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải hành khách đối với Công ty TNHH Thương mại và Du lịch Đức Linh Anh, đơn vị có phương tiện liên quan đến vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng xảy ra tại Lào Cai.

Ba vận động viên dự SEA Games 33 được tuyển thẳng vào đại học

Không chỉ ghi dấu ấn bằng thành tích thi đấu tại SEA Games 33, một số vận động viên trẻ của Việt Nam còn được các trường đại học ưu tiên tuyển thẳng và trao học bổng, mở ra cơ hội học tập song hành cùng sự nghiệp thể thao, chuẩn bị nền tảng cho tương lai sau thi đấu.

Hà Nội bứt phá với 10 kết quả nổi bật, tạo nền tảng cho giai đoạn phát triển mới

Chiều 29/12, Ban Thường vụ Thành ủy tổ chức hội nghị tổng kết công tác năm 2025, triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2026. Đây là lần đầu tiên hội nghị tổng kết năm được tổ chức trực tiếp kết hợp trực tuyến toàn thành phố, thay thế cho gần 1.600 hội nghị của các cấp, các ngành từ Thành phố xuống cơ sở.

Gần 30.000 suất quà gửi tới người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn nhân dịp Tết Nguyên đán Bính Ngọ năm 2026

Vừa qua, thay mặt Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam, bà Hà Thị Nga, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã ký ban hành Kế hoạch số 96/KH-MTTW-BTT về việc phối hợp thăm, tặng quà người nghèo, công nhân lao động, người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn nhân dịp Tết Nguyên đán Bính Ngọ năm 2026.

Tin khác

Hà Nội yêu cầu đơn vị tổ chức bảo đảm quyền lợi cho khán giả sau vụ hoãn show “Về đây bốn cánh chim trời”

Văn hóa 29/12/2025 17:40

Dừng chân lắng nghe mùa xuân qua âm nhạc tại Vườn hoa Lý Thái Tổ

Văn hóa 28/12/2025 22:43

Vào lúc 15h30 chiều Chủ nhật hàng tuần, chương trình “Âm nhạc cuối tuần” cất lên những âm thanh rộn rã tại Nhà Bát Giác - Vườn hoa Lý Thái Tổ. Dự án tiếp tục mở ra một cuộc hẹn mới với những giai điệu tươi mới của năm mới đang đến gần khiến khán giả không thể không dừng chân và cuốn theo cảm xúc của các nghệ sĩ thông qua từng tiết mục.

Nụ cười của ngoại

Văn hóa 28/12/2025 08:57

Trong tôi có những đoạn ký ức mềm mại như vệt nắng sớm vắt ngang ngôi nhà phủ bụi thời gian. Nơi ấy, có dáng ngoại mỗi buổi sáng tinh mơ lúi húi trong gian bếp nhỏ nấu nước chè đặc. Thấy tôi đứng tần ngần nơi cửa, ngoại cười hiền với hàm răng đen lay láy. Mãi sau này khi ngoại đã có một cuộc viễn du đem luôn cả nụ cười ấy về miền mây trắng thì “thước phim” ghi chép của trí nhớ luôn có khuôn hình ngoại với nụ cười hiền từ vẫn còn trong tôi.

Công bố 10 sự kiện văn hóa, thể thao và du lịch tiêu biểu năm 2025

Văn hóa 27/12/2025 19:44

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch vừa công bố 10 sự kiện văn hóa, thể thao và du lịch tiêu biểu năm 2025, được tổng hợp từ hai hình thức bình chọn trực tiếp và trực tuyến.

Hà Nội rạng rỡ ánh sáng "đánh thức" di sản nghìn năm Thăng Long

Văn hóa 26/12/2025 22:14

Tối 26/12, tại Nhà triển lãm 93 Đinh Tiên Hoàng (Hoàn Kiếm), Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đã khai mạc không gian triển lãm “Hà Nội rạng rỡ - Ánh sáng và Di sản”, mở ra điểm nhấn văn hóa - nghệ thuật đặc sắc trong dịp cuối năm 2025.

Bảo tàng Văn học Việt Nam: “Bức tranh thu nhỏ” của nền văn chương ngàn năm

Media 24/12/2025 18:55

Là một trong số ít các bảo tàng về văn học trong khu vực, cũng như thế giới, đóng vai trò quan trọng trong việc nghiên cứu, sưu tầm, bảo quản, trưng bày, giáo dục về nền văn học của dân tộc - Bảo tàng Văn học Việt Nam là điểm đến lý tưởng cho giới yêu văn chương Việt Nam.

Không thể bỏ lỡ chuỗi chương trình nghệ thuật chào năm mới 2026 tại Hà Nội

Văn hóa 24/12/2025 15:25

Bắt đầu từ tối nay (24/12), chuỗi hoạt động đón chào năm mới 2026 tại Hà Nội, dành cho nhân dân Thủ đô và du khách trong nước sẽ diễn ra với không gian chiếu sáng nghệ thuật hồ Gươm - Tháp Rùa, không gian triển lãm số “Hà Nội rạng rỡ - Ánh sáng và di sản”, Hà Nội Countdown 2026.