Trưng bày chuyên đề "Gan vàng dạ sắt": Kết nối và truyền cảm hứng cho giới trẻ

Trưng bày chuyên đề "Gan vàng dạ sắt" với ba nội dung chính: Những dấu mốc lịch sử, Bản gan vững chí và Ký ức không phai. Phần thứ nhất "Những dấu mốc lịch sử" tái hiện chặng đường 80 năm hình thành và phát triển của Quân đội nhân dân Việt Nam. Sau gần 30 năm bôn ba nước ngoài, đầu năm 1941, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc trở về Việt Nam và chỉ đạo thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân. Ngày 22/12/1944, tại khu rừng Trần Hưng Đạo (Cao Bằng), dưới lá cờ đỏ sao vàng, 10 lời thề danh dự quyết tâm chiến đấu, hy sinh đến giọt máu cuối cùng vì sự nghiệp cách mạng đã vang lên. Chỉ ba ngày sau khi thành lập, Đội đã chiến thắng hai đồn địch là Phai Khắt và Nà Ngần, mở đầu cho những chiến thắng vẻ vang sau này.

Các đại biểu tham quan trưng bày.

Phần thứ hai "Bản gan vững chí" giới thiệu chân dung 9 vị tướng tiêu biểu từng bị thực dân Pháp giam cầm trong các nhà tù. Đó là Đại tướng Võ Nguyên Giáp (1911 - 2013) - sinh tại xã Lộc Thủy, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình. Năm 1930, ông bị thực dân Pháp bắt giam tại Nhà lao Thừa Phủ (Huế) khi tham gia phong trào học sinh yêu nước. Năm 1944, ông được chọn làm Đội trưởng Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân. Trong giai đoạn 1947 - 1954, ông là Tư lệnh kiêm Bí thư Đảng ủy của nhiều chiến dịch lớn, đặc biệt là chiến dịch Điện Biên Phủ. Với tài thao lược xuất chúng và sự sáng tạo trong cách đánh, ông đã góp phần quan trọng vào chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ. Ông được mệnh danh là "Anh cả" của Quân đội nhân dân Việt Nam, vị Tổng Tư lệnh "văn võ song toàn".

Đại tướng Nguyễn Chí Thanh (1914 - 1967) nổi tiếng với phát biểu "Mất đất chưa phải là mất nước; chúng ta chỉ sợ mất lòng tin của dân; có lòng tin của dân là có tất cả". Ông không chỉ là vị tướng của trận mạc, mà còn là người phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước trong nông nghiệp và quân đội. Hay Đại tướng Văn Tiến Dũng (1917 - 2002), ông giữ chức Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam từ 1953 - 1978 và là Tư lệnh chiến dịch Hồ Chí Minh giải phóng miền Nam.

Bên cạnh đó là Thượng tướng Đình Đức Thiện (1914 - 1987), nhiều lần bị giam tại các nhà tù Nam Định và Hỏa Lò từ 1930 - 1941. Ông có công xây dựng ngành vận tải quân sự, đặc biệt là tuyến đường ống xăng dầu Bắc - Nam. Thượng tướng Song Hào (1917 - 2004), ông có nhiều đóng góp cho công tác Đảng, công tác chính trị của Quân đội và sau này là Bộ trưởng Bộ Thương binh - Xã hội. Trung tướng Vương Thừa Vũ (1910 - 1980) là Chủ tịch Ủy ban Quân chính Hà Nội, có nhiều kỷ niệm gắn bó với Thủ đô. Trung tướng Vũ Xuân Chiêm (1923 - 2012) là cán bộ chủ chốt của ngành Hậu cần, ông đã đảm bảo kịp thời về nhân lực, vũ khí, hậu cần cho chiến trường. Thiếu tướng Trần Tử Bình (1907 - 1967), đã tổ chức cuộc vượt ngục thành công tại Hỏa Lò vào tháng 3/1945. Cuối cùng, Thiếu tướng Huỳnh Đắc Hương (sinh năm 1920) có công lớn trong việc vun đắp quan hệ đoàn kết đặc biệt Việt - Lào và là người thực hiện thành công nhiệm vụ quốc tế cao cả theo lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh "Giúp nhân dân nước bạn là mình tự giúp mình".

Những vị tướng kể trên là minh chứng cho tinh thần "Gan vàng dạ sắt" của các chiến sĩ cách mạng, những người đã vượt qua gian khổ của nhà tù đế quốc để tiếp tục cống hiến cho sự nghiệp giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc. Phần thứ ba "Ký ức không phai" cho thấy một khía cạnh khác của các vị tướng. Dù là những người chỉ huy cao cấp nhưng các vị luôn gần gũi, sẻ chia với đồng đội. Giữa chiến trường khốc liệt, các vị tướng vẫn dành thời gian viết thư, gửi quà về cho gia đình, thể hiện tình cảm sâu nặng với người thân.

Trưng bày "Gan vàng dạ sắt" không chỉ có ý nghĩa lịch sử mà còn là cầu nối giữa các thế hệ, thông qua những chia sẻ đầy xúc động từ con cháu các vị tướng và thế hệ trẻ hôm nay. Ông Võ Điện Biên, con trai cả của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, bày tỏ sự xúc động khi xem lại những hình ảnh, tư liệu, kỷ vật của cha và các vị tướng. Ông đánh giá cao sáng kiến tổ chức trưng bày tôn vinh các vị tướng nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân. Ông cũng gửi gắm thông điệp đến thế hệ trẻ rằng nên đến Hỏa Lò để hiểu thêm về lịch sử, từ đó sống có trách nhiệm và xứng đáng với sự hy sinh của thế hệ cha ông.

Trong khi đó, con trai Thiếu tướng Trần Tử Bình, ông Trần Việt Trung, đặc biệt ấn tượng với dấu ấn tinh thần mà Nhà tù Hỏa Lò để lại - điều mà ông nhận thấy rất ít nhà tù trên thế giới làm được. Ông bày tỏ niềm tự hào khi chứng kiến Ban Quản lý Di tích thu hút được đông đảo thanh niên đến tham quan, thể hiện sự quan tâm của thế hệ trẻ với lịch sử dân tộc. Ông cũng xúc động khi thấy thế hệ sau đang tôn vinh những nhà cách mạng, nhà quân sự như cha mình - người có cuộc đời gắn liền với bước đi của cách mạng Việt Nam.

Đại diện cho thế hệ trẻ, chiến sĩ Phạm Tiến Đạt từ Đội nghi lễ, Trung đoàn Cảnh sát cơ động Hà Nội chia sẻ sự xúc động và lòng biết ơn sâu sắc trước những đóng góp, hy sinh to lớn của các vị tướng lĩnh. Anh khẳng định sẽ cùng đồng đội nỗ lực học tập, rèn luyện để góp phần xây dựng lực lượng Công an nhân dân ngày càng vững mạnh, xứng đáng với truyền thống vẻ vang của thế hệ đi trước.

Những chia sẻ chân thành cho thấy triển lãm đã thực sự chạm đến trái tim của người xem, góp phần kết nối các thế hệ và truyền cảm hứng cho giới trẻ hôm nay tiếp bước cha ông trong sự nghiệp bảo vệ và xây dựng đất nước. Triển lãm kéo dài đến hết ngày 28/2/2025 tại Di tích lịch sử Nhà tù Hỏa Lò, số 1 phố Hỏa Lò, phường Trần Hưng Đạo, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội.

Phương Bùi