Ràng buộc trách nhiệm nhà xuất bản để chống đạo văn

Vấn nạn đạo văn, vi phạm tác quyền đang tiếp tục hoành hành, gây ảnh hưởng xấu đến đời sống văn hóa, văn nghệ, hoạt động xuất bản. Vậy cần phải yêu cầu cao hơn về vai trò của các đơn vị xuất bản như thế nào?
rang buoc trach nhiem nha xuat ban de chong dao van Lùm xùm nghi án đạo văn, thơ
rang buoc trach nhiem nha xuat ban de chong dao van
Các nxb cần tích cực hơn trong cuộc chiến chống đạo văn, vi phạm bản quyền.

Sách đạo văn ra từ… nhà xuất bản!

Đặt vấn đề như trên có thể dễ gây bức xúc với những NXB chưa “dính” vào vụ việc đạo văn, hay NXB có sách bị xác định có đạo văn nhưng hành vi đó là do tác giả thực hiện, còn NXB cấp phép mà không biết, không kịp, không đủ khả năng kiểm chứng hết.

Tất nhiên, cũng không phải không có trường hợp có NXB cố tình in sản phẩm đạo văn, vi phạm bản quyền, hoặc biết có sự vi phạm bản quyền mà vẫn cấp giấy phép, tổ chức in ấn, phát hành cho tác phẩm. Nhưng khoan nói đến những đơn vị là “tòng phạm, đồng phạm” ấy.

Có thể thấy ở nhiều trường hợp không vi phạm, không biết, thì NXB vô tội, thậm chí còn là nạn nhân, khi bị vạ lây, ảnh hưởng đến uy tín, hình ảnh, thương hiệu, thậm chí thiệt hại về kinh tế khi sản phẩm phải thu hồi. Tuy nhiên, dù là nạn nhân, thì những sản phẩm không trung thực, vi phạm đạo đức nghề nghiệp, chứa đựng hành vi phạm pháp, cũng đã ra đời từ chính NXB đó, qua khâu thẩm định, cấp phép của NXB mà có cơ hội lan ra thị trường, tiếp cận người đọc.

Vậy, vai trò, trách nhiệm được gánh trên vai là rất lớn khi NXB chính là người gác cánh cửa thẩm định, phê duyệt rất quan trọng này. Và như vậy, các biện pháp phòng chống việc xuất bản sản phẩm đạo văn, vi phạm bản quyền ngay từ NXB, cần phải được chú trọng hơn và nghiên cứu cách làm hiệu quả.

Cũng phải chịu trách nhiệm nhất định

rang buoc trach nhiem nha xuat ban de chong dao van
Giúp bạn đọc không mua phải sách đạo văn, cần có trách nhiệm lớn hơn của NXB.

Thực tế hiện nay, những nội dung thỏa thuận, hợp đồng theo kiểu "tác giả tự chịu trách nhiệm về bản quyền tác phẩm" chưa đề cao và đòi hỏi trách nhiệm của cơ quan xuất bản. Bởi nếu NXB không chịu trách nhiệm một phần nào, thì ý thức đề phòng, cảnh giác sẽ rất thấp, dễ nảy sinh tâm lý coi nhẹ sự việc, rằng nếu xuất bản phẩm đó có đạo văn, thì tác giả của nó bị phê phán, bị tố cáo, kiện tụng, bồi thường, chịu xử lý của pháp luật. Còn NXB bất quá cũng chỉ là một người bị lừa, có thể trả lời: “chúng tôi không biết”, là xong.

Vì thế, để bảo vệ uy tín, hình ảnh, thương hiệu của mình, NXB cần chủ động có thỏa thuận với tác giả khi cung cấp bản thảo, về việc cam kết rằng tác phẩm này không vi phạm tác quyền. Đồng thời không chỉ cam kết không, nên bổ sung việc bắt buộc tác giả bồi thường thiệt hại về vật chất và uy tín cho NXB nếu sản phẩm bị phát hiện có đạo văn, vi phạm bản quyền. Đây là hình thức hợp lý, vì xét ra, tác giả đạo văn không chỉ xâm phạm đến tác quyền của người bị đạo văn, mà còn lừa dối, gây ảnh hưởng đến đơn vị xuất bản. Bởi vậy, không chỉ phải bồi thường cho người bị xâm phạm tác quyền, mà “thủ phạm” sẽ còn phải bồi thường cho đơn vị xuất bản. Việc tăng thêm “độ nặng” xử lý này, sẽ cảnh báo mạnh mẽ hơn với những ai có ý định, hành vi đạo văn, vi phạm tác quyền của người khác.

Hình thức xử phạt này, bước đầu có thể đưa vào hợp đồng giữa NXB với các tác giả. Lâu dài hơn, có thể đưa vào quy định của pháp luật về xuất bản, làm cơ sở xử lý những hành vi xấu.

Ngược lại, về phía NXB, nếu để lọt sản phẩm đạo văn, vi phạm tác quyền, thì cũng phải chịu những hình thức xử lý nhất định. Thí dụ như phải chịu trách nhiệm thu hồi sản phẩm, nộp phạt. Đó cũng là cách ràng buộc, nâng cao trách nhiệm của NXB trong khâu biên tập, thẩm định, cấp phép đề sớm phòng tránh việc chính mình trở thành nạn nhân.

Còn đương nhiên, với những đơn vị xuất bản là “thủ phạm, tòng phạm, đồng phạm” của việc đạo văn, vi phạm tác quyền, thì việc xử lý phải nặng hơn, có tính đến mức độ đình chỉ xuất bản trong thời gian nhất định. Đó là cách “răn đe” cần thiết, bởi nếu chính cơ quan xuất bản là người cố tình làm sai trái thì hậu quả càng tai hại.

Những cách xử lý đó, nên sớm bổ sung trong quy định pháp luật về xuất bản. Vì hiện nay, vai trò NXB trong vấn nạn đạo văn, vi phạm tác quyền, dường như còn bị xem nhẹ. Bên cạnh các biện pháp nâng cao trình độ, chuyên môn, kinh nghiệm biên tập viên, chất lượng khâu biên tập, thẩm định, cấp phép…, thì những ràng buộc quyền lợi, trách nhiệm có tính pháp lý trên cần được nghiên cứu thực hiện.

Theo Dương Xuân/nhandan.com.vn

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Mỗi học sinh được đăng ký nguyện vọng dự tuyển vào tối đa 3 trường công lập

Mỗi học sinh được đăng ký nguyện vọng dự tuyển vào tối đa 3 trường công lập

(LĐTĐ) Trong kỳ tuyển sinh vào lớp 10 Trung học phổ thông (THPT) công lập không chuyên năm học 2024 - 2025 tại Hà Nội, mỗi học sinh được đăng ký nguyện vọng dự tuyển vào tối đa 3 trường THPT công lập.
Khen thưởng nữ điều dưỡng ép tim cứu du khách nước ngoài

Khen thưởng nữ điều dưỡng ép tim cứu du khách nước ngoài

(LĐTĐ) Chiều 28/3, điều dưỡng Đặng Thị Hạ, 29 tuổi, người ép tim cứu sống du khách nước ngoài bị ngừng tim trong nhà hàng, được lãnh đạo Bệnh viện Bạch Mai khen thưởng.
Tuyển sinh vào lớp 10 tại Hà Nội: Thí sinh thi các môn chuyên vào ngày 10/6

Tuyển sinh vào lớp 10 tại Hà Nội: Thí sinh thi các môn chuyên vào ngày 10/6

Theo Kế hoạch tuyển sinh vào lớp 10 Trung học phổ thông (THPT) năm học 2024 - 2025 của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, ngay sau khi kết thúc hai ngày thi vào các trường THPT công lập không chuyên (ngày 8 - 9/6), các thí sinh đăng ký dự tuyển vào lớp 10 chuyên thuộc các trường THPT chuyên và có lớp chuyên sẽ làm bài thi các môn chuyên vào ngày 10/6.
Yêu cầu thực hiện nghiêm quy định hóa đơn điện tử với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu

Yêu cầu thực hiện nghiêm quy định hóa đơn điện tử với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu

(LĐTĐ) Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên vừa ký ban hành Công điện hỏa tốc số 2036/CĐ-BCT gửi Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT) và Cục QLTT các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc thực hiện nghiêm quy định về hóa đơn điện tử đối với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu.
Liên đoàn Lao động huyện Mỹ Đức trao quyết định thành lập 22 Công đoàn cơ sở

Liên đoàn Lao động huyện Mỹ Đức trao quyết định thành lập 22 Công đoàn cơ sở

(LĐTĐ) Chiều 28/3, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) huyện Mỹ Đức đã tổ chức Hội nghị công bố quyết định giải thể Công đoàn cơ quan Dân Đảng, Công đoàn UBND huyện; trao quyết định thành lập 22 Công đoàn cơ sở (CĐCS).
TP.HCM: 90% chó mèo đã được tiêm phòng bệnh dại

TP.HCM: 90% chó mèo đã được tiêm phòng bệnh dại

(LĐTĐ) TP.HCM là địa phương duy nhất đạt chứng nhận vùng an toàn dịch bệnh động vật đối với bệnh dại ở cấp tỉnh (toàn bộ thành phố, với tỷ lệ tiêm phòng bệnh dại đạt trên 90% tổng đàn chó mèo).
Doanh nghiệp FDI “tố” Cục Thuế Đồng Nai “ngâm” hồ sơ

Doanh nghiệp FDI “tố” Cục Thuế Đồng Nai “ngâm” hồ sơ

(LĐTĐ) Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (FDI) cho rằng, theo quy định của pháp luật trong thời gian 5 ngày cơ quan nhà nước phải giải quyết hồ sơ cho doanh nghiệp (DN) nhưng Cục Thuế Đồng Nai “ngâm” từ 2 đến 3 tháng.

Tin khác

Sắp ra mắt 2 bộ phim hoạt hình về Chiến thắng Điện Biên Phủ

Sắp ra mắt 2 bộ phim hoạt hình về Chiến thắng Điện Biên Phủ

(LĐTĐ) Hãng Phim hoạt hình Việt Nam đang hoàn thành những công đoạn cuối cùng cho 2 bộ phim hoạt hình cắt giấy "Lời hứa Điện Biên" và "Chiếc xe thồ Điện Biên".
Đêm rơi về phố

Đêm rơi về phố

(LĐTĐ) Đêm giữa phố. Ánh sáng vàng vọt hắt bóng lên những tấm lưng gầy bên những gánh hàng rong. Thứ ánh sáng phiêu linh kì diệu có thể che đi ít nhiều những vết xước, vết hằn từ những mảnh đời thinh lặng. Ta chạy xe qua phố, lướt qua từng mảnh phố, mảnh đời, bỗng thấy vai mình nằng nặng, thấy tim mình chật chội giữa quên nhớ hằn in.
Xây dựng văn minh đô thị từ cơ sở

Xây dựng văn minh đô thị từ cơ sở

(LĐTĐ) Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự tham gia tích cực của các cấp, các ngành và cộng đồng dân cư, việc xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh đô thị được duy trì thường xuyên, liên tục, giúp diện mạo đô thị Thủ đô ngày càng “Xanh - Văn minh - Hiện đại”.
Ưu tiên nguồn lực cho phát triển văn hóa

Ưu tiên nguồn lực cho phát triển văn hóa

(LĐTĐ) Việc bảo vệ và phát triển văn hóa Thủ đô phải xứng tầm với truyền thống nghìn năm Thăng Long - Hà Nội; xây dựng Hà Nội là trung tâm hội tụ, kết tinh văn hóa của cả nước; xây dựng văn hóa người Hà Nội hào hoa, thanh lịch, nghĩa tình, văn minh, tiêu biểu cho văn hóa, lương tri và phẩm giá con người Việt Nam.
Phát huy giá trị di sản trong phát triển kinh tế - xã hội

Phát huy giá trị di sản trong phát triển kinh tế - xã hội

(LĐTĐ) Trước đây, nhiều người luôn nhận định, kinh phí để bảo tồn, trùng tu, gìn giữ di sản là con số không nhỏ, tức là di sản chỉ… tiêu tiền. Thế nhưng, giờ đây khái niệm ấy đã dần thay đổi, bởi di sản chính là một “mỏ vàng” nếu như biết khai thác đúng và trúng. Phóng viên Báo Lao động Thủ đô đã có cuộc trao đổi với Tiến sĩ (TS) Lê Thị Việt Hà, giảng viên bộ môn Văn hóa doanh nghiệp, Viện Quản trị kinh doanh, Trường Đại học Kinh tế (Đại học Quốc gia Hà Nội) xoay quanh vấn đề này.
Làng nghề gốm Bát Tràng chuẩn bị sẵn sàng vào hội

Làng nghề gốm Bát Tràng chuẩn bị sẵn sàng vào hội

(LĐTĐ) Ngày 22/3, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đã tổ chức đoàn kiểm tra công tác tổ chức Lễ hội truyền thống làng nghề Bát Tràng (Gia Lâm, Hà Nội).
Chén trà xuân

Chén trà xuân

(LĐTĐ) Giữa những ngày xuân. Mưa bụi rắc đầy trên hoa lá. Mùi hương hoa hồng quế phả vào cái lành lạnh của đất trời. Bỗng thèm một chén trà ủ ấm tay. Thèm cảm giác hương trà thoảng trên cánh mũi dìu dịu.
Nữ hoạ sĩ vẽ tranh bằng...điều khiển

Nữ hoạ sĩ vẽ tranh bằng...điều khiển

(LĐTĐ) Gần 2 năm theo đuổi bộ môn vẽ tranh thực tế ảo, chỉ với kính thực tế ảo và hai tay cầm điều khiển, chị Đặng Thị Minh Hằng (TP.HCM) đã có nhiều tác phẩm nghệ thuật đặc sắc trong không gian ba chiều giả lập.
Khám phá văn hóa đặc sắc từ “Tết Novruz” của đất nước Azerbaijan

Khám phá văn hóa đặc sắc từ “Tết Novruz” của đất nước Azerbaijan

(LĐTĐ) Lễ hội “Tết Novruz” có nhiều điểm tương đồng với ngày Tết cổ truyền của Việt Nam, tôn vinh các giá trị truyền thống gia đình và biết ơn thiên nhiên.
Hà Nội: Tổ chức hoạt động kỷ niệm Ngày Quốc tế Hạnh phúc 20/3

Hà Nội: Tổ chức hoạt động kỷ niệm Ngày Quốc tế Hạnh phúc 20/3

(LĐTĐ) Ngày 19/3, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội tổ chức Hội nghị nói chuyện chuyên đề “Tư tưởng Hồ Chí Minh về hạnh phúc” và Trưng bày, giới thiệu sách với chủ đề “Hạnh phúc cho mọi người”.
Xem thêm
Phiên bản di động