Quy định về sử dụng thiết bị ghi âm, ghi hình: Bảo đảm tối đa quyền riêng tư

Nhà báo, người dân không được dùng thiết bị nguỵ trang ghi âm, ghi hình?

Theo Bộ Công an, trong những năm qua, tình hình kinh doanh thiết bị, phần mềm ngụy trang để ghi âm, ghi hình, định vị diễn ra rất phức tạp, gây bức xúc trong xã hội, tiềm ẩn nhiều nguy cơ đe dọa quốc phòng, an ninh, trật tự của đất nước. Chính vì vậy, nhiều ý kiến đồng tình với việc phải quản lý chặt chẽ việc kinh doanh, buôn bán cũng như việc sử dụng các thiết bị, phần mềm ngụy trang ghi âm, ghi hình. Việc ban hành nghị định trên nhằm mục đích điều chỉnh hoạt động kinh doanh các thiết bị, phần mềm ghi âm, ghi hình, định vị bí mật.

Tình hình kinh doanh thiết bị ngụy trang để ghi âm, ghi hình vẫn phức tạp. (ảnh minh họa)

Theo đó, việc kinh doanh các sản phẩm trên bắt buộc phải có giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự được các cơ quan có thẩm quyền cấp đúng quy định. Dự kiến của dự thảo là chỉ có những cơ sở được cấp phép mới được kinh doanh các sản phẩm đó là hoàn toàn hợp lý. Tuy nhiên, tại điều 4 của dự thảo quy định về nguyên tắc hoạt động và quản lý nêu rõ: “Chỉ cơ quan chuyên trách bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội được sử dụng thiết bị, phần mềm ngụy trang dùng để ghi âm, ghi hình, định vị phục vụ cho hoạt động bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, phòng, chống tội phạm và nhiệm vụ quốc phòng”. Theo một số chuyên gia pháp lý, nếu theo quy định này thì phóng viên, nhà báo, người dân… sẽ không được sử dụng các thiết bị ngụy trang để ghi âm, ghi hình để phát hiện ra các hành vi tiêu cực, tham nhũng.

Theo ông Phan Tuấn Dương (chuyên gia tin học): “Theo quan điểm cá nhân tôi, nếu người sử dụng những thiết bị ngụy trang ghi âm, ghi hình vào mục đích chính đáng và không xâm hại đến quyền lợi của bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào để đảm bảo an toàn cho bản thân, cho gia đình thì đó là điều hợp pháp, không thể cấm đoán. Bên cạnh đó, nếu cấm người dân hay những người làm nghề báo, luật sư… ghi hình, ghi âm lại những hành vi tiêu cực, phạm pháp để cung cấp cho cơ quan điều tra thì rõ ràng đây vô hình chung như “rào cản” trong hoạt động đấu tranh phòng, chống tiêu cực”.

Nhìn nhận dưới góc độ pháp lý, luật sư Trịnh Nam Ninh (Văn phòng luật sư Quốc Thái) cho rằng: Về nội dung dự thảo đã không tuân thủ nguyên tắc của Hiến pháp năm 2013 quy định quyền con người, quyền công dân chỉ có thể bị hạn chế theo quy định của luật (điều 14 Hiến pháp 2013). Việc sử dụng các thiết bị ghi âm, ghi hình trong máy điện thoại thông minh để phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt, đời sống hoặc thực hiện những mục đích tốt trong việc đấu tranh chống tiêu cực, tham nhũng, góp phần xây dựng đất nước là thuộc về quyền con người, quyền công dân. Nếu công dân nào sử dụng các phương tiện này với mục đích xấu, làm ảnh hưởng hoặc xâm hại đến an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội thì luật pháp đã có các chế tài áp dụng xử lý, tùy theo tính chất của hành vi vi phạm. Quy định cấm công dân không được sử dụng các thiết bị đó với mục đích lành mạnh, hợp pháp là một quy định vi hiến. Đặc biệt, đối với đội ngũ nhà báo tác nghiệp báo chí, thì việc thu thập thông tin, tài liệu theo quy định của Luật Báo chí, trong hành nghề sẽ bị cấm đoán bởi quy định đó…

Thiết nghĩ, Bộ Công an nên ghi nhận, xem xét những đóng góp của các chuyên gia, ý kiến của đông đảo tầng lớp nhân dân trong thời gian nghiên cứu dự thảo mới được đưa ra để quy định về việc sử dụng thiết bị, phần mềm ngụy trang dùng ghi âm, ghi hình được ban hành đúng luật, phù hợp với thực tiễn cuộc sống và đặc biệt là góp phần phát triển xã hội. Tuy nhiên, vẫn biết hiện nay các thiết bị ghi hình, ghi âm đang được bày bán tràn lan, do đó việc quy định điều kiện về sử dụng loại hình ghi âm, ghi hình là việc làm cần thiết, song cần tính đến tính đặc thù của một số lĩnh vực.

H.Duy