Kỳ 2: Đến không gian chung cũng bị xà xẻo

Kỳ 1: Khi chất lượng ngày càng xuống cấp

Tràn lan vi phạm

Trên địa bàn TP Hà Nội hiện tại có nhiều khu TĐC có khoảng không gian sinh hoạt chung, đã và đang bị lấn chiếm để sử dụng vào nhiều mục đích khác nhau. Dù đã được phản ánh rất nhiều nhưng sự chuyển biến vẫn chưa tích cực. Theo khảo sát của PV tại các khu TĐC như: Trung Hòa - Nhân Chính (phường Nhân Chính, quận Thanh Xuân); khu 7,2ha Vĩnh Phúc (quận Ba Đình)… phổ biến nhất là việc không gian chung bị lấn chiếm.

Diện tích sân chung ở tòa nhà N5D (Khu Trung Hòa – Nhân Chính) bị lấn chiếm làm bãi đậu xe, kinh doanh quán ăn.

Cụ thể, tại khu Trung Hòa – Nhân Chính thuộc địa bàn phường Trung Hòa (quận Cầu Giấy) và phường Nhân Chính (quận Thanh Xuân) phần lớn diện tích chung, hành lang ở các tòa nhà N5C, N5D, N6A đều được người dân tận dụng để kinh doanh cơm, phở, bún, ốc, nước mía, trà đá…Vào giờ cao điểm, khách đông ngồi tràn đặc kín sảnh hành lang và gầm cầu thang bộ.

Ngoài ra, ở ngay tầng 1, nhà N6E hiện vẫn tồn tại một trung tâm sửa chữa xe máy. Cơ sở sửa chữa xe này hoạt động khiến cả khu vực thường xuyên phải gánh chịu tình trạng ô nhiễm tiếng ồn và nguy cơ cháy nổ. Nhắc chuyện diện tích chung bị xà xẻo, một người dân bức xúc: “Tình trạng trên diễn ra từ lâu nhưng không hiểu sao, diện tích sử dụng chung của khu dân cư vẫn chưa được trả lại”.

Tương tự, khu TĐC Vĩnh Phúc là tập hợp của hơn 20 khối nhà chung cư nằm trên địa bàn phường Vĩnh Phúc (Ba Đình, Hà Nội) với tổng diện tích trên 7,2ha. Được biết, trong suốt giai đoạn từ năm 1998 đến nay, nơi đây là địa điểm cư ngụ mới của hàng ngàn con người thuộc diện di dời, phục vụ các dự án trên địa bàn Cầu Giấy, Ngũ Xã… Theo nhiều ý kiến đánh giá, có thể coi khu TĐC Vĩnh Phúc như một hình mẫu bởi nó được quy hoạch khá ngăn nắp, bố trí hài hòa, có diện tích, không gian cây xanh, đường phố khá rộng rãi, thoáng mát cho cư dân.

Tuy nhiên, theo ghi nhận ngoài việc biến không gian chung thành hàng quán thì tại một số khu vực như sân chơi giáp ranh nhà D và nhà C khu TĐC Vĩnh Phúc trở thành điểm họp chợ, đỗ xe. Tình trạng trên còn xảy ra ở đoạn đường giáp ranh khu nhà G vì ô tô đỗ tràn lan dưới lòng đường. Đáng nói, ngoài việc gây cản trở giao thông cứ mỗi chiều khi vãn chợ, rác thải lại xả ra tràn lan gây ảnh hưởng môi trường.

Trả lại không gian chung

Thực trạng không gian chung ở các khu tập thể, khu TĐC và chủ trương dẹp nạn lấn chiếm đã được đề cập trong rất nhiều văn bản của HĐND và UBND TP Hà Nội. Tuy nhiên, trong quá trình thu thập tư liệu, nhiều đơn vị quản lý cấp địa phương cho rằng, để xử lý triệt để vấn đề trên rất khó vì tồn tại nhiều vướng mắc. Chẳng hạn, nhiều khu vực nhà TĐC chưa được quy hoạch cụ thể diện tích dành cho các mục đích công cộng và khu vui chơi cho trẻ em, hoặc nếu có, chưa đủ đáp ứng được nhu cầu. Ngoài ra, tốc độ đô thị hóa nhanh, mật độ dân cư tăng cao, mưu cầu cuộc sống, thói quen sinh hoạt của người dân cũng là nguyên nhân chính dẫn tới việc lấn chiếm sử dụng diện tích, không gian công cộng vào mục đích kinh doanh, dịch vụ.

Ông Mạc Trung Kiên - cán bộ địa chính UBND phường Nhân Chính, chia sẻ: Trên địa bàn phường Nhân Chính, đặc thù khu N là khu TĐC, tại đây phần lớn cư dân đều không còn nguồn thu nhập. Để đảm bảo sinh kế, nhiều người dân đã chuyển sang buôn bán tại tầng 1 của các tòa nhà. Ngoài ra, việc quản lý còn nhiều tồn tại do chồng chéo. Theo đại điện UBND phường Nhân Chính, từ đế tòa nhà N vào phía trong là do Công ty TNHH MTV Quản lý nhà Hà Nội quản lý, UBND phường không có thẩm quyền vào tòa nhà để xử lý những vi phạm liên quan trừ khi vi phạm nằm ngoài phạm vi đế tòa nhà. UBND phường đã nhiều lần gửi văn bản lên Công ty Quản lý nhà nhưng cho đến nay vẫn không có chuyển biến tích cực.

Thực tế, chính quyền các cấp đã nhiều lần xử lý việc lấn chiếm không gian chung ở các khu tập thể, khu TĐC. Tuy nhiên, thực hiện vẫn chưa quyết liệt, dẫn đến tình trạng tái phạm. “UBND phường đã đề xuất vẫn phải cắt 1 phần khuôn viên để tạo điều kiện cho những người thật sự khó khăn. Có nơi kinh doanh, buôn bán sinh nhai nhưng không làm ảnh hưởng đến sinh hoạt của cộng đồng cư dân tại tòa nhà. Đề án này cũng đã được UBND quận chấp thuận và hiện tại đang thí điểm tại khu C2. Còn lại khu N5, N6, UBND phường đang tiếp tục sắp xếp lại cho có quy củ, trật tự trên cơ sở xem xét những trường hợp thật sự khó khăn” – đại điện phường Nhân Chính chia sẻ.

Rõ ràng, việc sớm xử lý lấn chiếm, trả lại không gian công cộng cho các khu TĐC là hết sức cần thiết. Để đạt được kết quả này, ngoài việc tuyên truyền, nâng cao ý thức chung của người dân, còn cần có sự vào cuộc đồng bộ của các cấp chính quyền, từ đó tìm ra được những giải pháp đồng bộ, lâu dài để xử lý triệt để. Hơn ai hết, người dân sống tại các khu TĐC cũng luôn mong mỏi, các cấp chính quyền TP Hà Nội nghiêm túc rà soát để cải tạo, bổ sung, đồng thời kiên quyết giải tỏa những không gian chung đang bị lấn chiếm, trả lại không gian sinh hoạt chung lành mạnh.

Phạm Thảo – Đinh Luyện