Kỳ 1: Bát nháo các loại phụ gia thực phẩm

	Những phụ gia thực phẩm có thể ngộ độc cho trẻ
	Điều kiện bảo đảm an toàn thực phẩm đối với phụ gia thực phẩm
	Những phụ gia thực phẩm cần cảnh giác

Chưa bao giờ, tình trạng sử dụng hóa chất, chất phụ gia tràn lan trong thực phẩm lại... loạn như bây giờ. Rất nhiều loại phụ gia thực phẩm đã bị cấm, thậm chí không rõ nguồn gốc vẫn được bày bán tràn lan tại nhiều nơi ở Hà Nội. Phần vì lợi nhuận trước mắt của những người kinh doanh, phần vì buông lỏng kiểm tra của các cơ quan quản lý.

Chất phụ gia thực phẩm không rõ nguồn gốc tràn lan trên thị trường

Phụ gia vẫn bày bán bình thường

Theo ghi nhận của PV, tại một số chợ truyền thống như: Đồng Xuân, Nghĩa Tân, Hà Đông, Đồng Xa, Hôm…có rất nhiều các sản phẩm hóa chất, phụ gia trôi nổi bày bán. Mặc dù, tại các chợ đều treo băng rôn, khẩu hiệu tháng hành động an toàn thực phẩm, chống hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng…tuy nhiên trên thực tế PV vẫn có thể mua được phụ gia thực phẩm không rõ nguồn gốc, thậm chí là phụ gia cấm. Người bán hàng bằng nhiều cách vẫn lén lút bán sản phẩm đến tay người tiêu dùng.

Tại chợ Đồng Xuân, hàng chục sản phẩm phụ gia thực phẩm được bày bán, từ những loại phụ gia phổ biến nhất như mỳ chính, đường hóa học, chất làm nhừ, gia vị lẩu, cho đến những phụ gia độc hại như bột diêm tiêu (hay còn gọi là bột săm pết)...Trên thực tế, từ trước đến nay đã có rất nhiều cảnh báo từ việc sử dụng bột diêm tiêu để làm tươi thịt, cung cấp ra thị trường.

Phụ gia sử dụng trong nướng vịt toàn tiếng Trung Quốc

Các tảng thịt được nhúng vào dung dịch của loại hóa chất này hòa tan vào nước (hoặc dùng dung dịch này quét lên các tảng thịt), sau đó cất vào nơi thoáng mát. Thịt sẽ giữ được màu tươi, sợi thịt se, không có mùi, nói chung có thể giữ “dáng vẻ” không ôi thiu suốt cả tuần. Người tiêu dùng còn lo lắng hơn khi được biết người bán hàng còn dùng hóa chất trôi nổi đó cho các mặt hàng thủy hải sản khác như tôm, cá, mực...

Theo quan sát, đối với một số chất phụ gia cấm trên thị trường như bột diêm tiêu thì việc mua bán không còn diễn ra công khai như trước nữa. Tuy nhiên, nếu có cách thì không khó để có thể mua được loại chất cấm này. Vờ như có người giới thiệu, chúng tôi ghé vào một quầy hàng tại chợ Đồng Xuân để mua bột diêm tiêu.

Người bán hàng cho biết bột diêm tiêu có 2 loại là bột diêm trắng và bột diêm vàng. Trong đó bột diêm trắng với gia 100.000 đồng/kg thì có thể sử dụng làm tươi thịt, giữ màu hồng, đỏ cho thịt. Chất phụ gia này thường được dùng trong làm xúc xích, lạp xưởng, xúc xích, giăm bông… để bảo sản phẩm lâu hơn. Còn bột diêm vàng với giá 60.000 đồng/kg dùng để làm trắng sản phẩm, dùng sấy sản phẩm để đỡ mốc…

Để có thể mua được bột diêm tiêu, những người bán hàng ở đây thường hẹn người mua ở phía ngoài mà không trực tiếp bán trong khu vực quầy hàng. Mặc dù không bày bán công khai tại quầy hàng, tuy nhiên theo chủ quầy hàng, những người mua đều là khách quen nên hàng vẫn bán được thường xuyên.

Nhập nhèm nhãn mác?

Bên cạnh bột diêm tiêu, rất nhiều chất phụ gia, phẩm màu công nghiệp cũng được bày bán công khai. Điều đáng nói, trong rất nhiều các chất phụ gia này đều thuộc dạng “3 không”: không nguồn gốc, không nhãn mác, không hạn sử dụng. Thậm chí, có một số loại gia vị hạn sử dụng đã hết nhưng vẫn được bán cho người tiêu dùng. Một chủ bán hàng ở chợ Đồng Xuân cho biết, để giò, chả giòn và săn thì chắc chắn phải cho hàn the, dưa chua muối vàng cũng vậy, nếu không cho phụ gia thì thực phẩm sẽ không bắt mắt và không thu hút người tiêu dùng.

Lấy lý do là sắp mở cửa hàng ăn, PV tiếp tục đi qua các sạp bán đồ khô tại chợ này để hỏi mua vài loại chất tạo màu, tạo mùi và tăng độ tươi ngon cho thực phẩm. Khi PV thắc mắc tại sao làm đúng quy trình mà đồ ăn, đồ nướng cũng không được ngon, màu sắc không được như những cửa hàng khác. Chủ cửa hàng lập tức “tư vấn” một bài rất hay về cách chọn thực phẩm, cách bảo quản và chế biến và quan trọng là luôn hướng khách hàng vào việc sử dụng những chất mà họ đang bán.

“Em bán hàng vịt quay, muốn có vịt có màu vàng rộm, bóng, ngon mắt, mùi thơm đặc trưng, giữ được lâu mà không bị hỏng thì em phải sử dụng loại bột hương thịt này. Không có loại gia vị này thì không thể làm vịt nướng được. Em chỉ cần ướp một chút bột này vào vịt trong khi ướp thì sẽ không khác gì các hàng bán thông thường khác”, một chủ quầy hàng cho biết.

Nói xong, chủ quầy hàng này nhanh tay mở nắp hộp phụ gia toàn tiếng Trung Quốc cho PV ngửi thử. Cảm nhận đầu tiên là một mùi rất hắc, mang mùi đặc trưng của các loại thịt nướng, đặc biệt loại bột này chỉ dính ra tay một chút nhưng rất lâu bay mùi. Chất lượng và các quy định an toàn ra sao thì không biết thế nào.

Theo như chủ quay hàng cho biết thêm, loại gia vị hương thịt này có 2 loại, một lọai “xịn” với giá 650.000 đồng; một loại khác rẻ hơn với giá 350.000 đồng được nhập lậu. Chủ cửa hàng cho biết loại rẻ hơn cũng có tác dụng y như loại “xịn” nhưng chính người bán không dám chắc về việc đảm bảo an toàn khi sử dụng.

Người bán hàng khuyên, khi mua loại gia vị hương thịt này về tốt nhất không nên bỏ trong hộp mà bỏ sang một hộp khác để dùng, tránh sự chú ý của nhiều người. Qua một hồi giải thích nhiệt tình của chủ cửa hàng, tôi quyết định lấy một hộp hương thịt loại “xịn” với lý do về dùng thử mặc dù về không dám sử dụng vì những phụ gia này không biết có tiềm ẩn nguy cơ gây hại nào đối với sức khỏe hay không?

Bên cạnh bột hương thịt không rõ nguồn gốc, không hạn sử dụng dễ mua bán, tình trạng tương tự cũng được ghi nhận với nhiều chất phụ gia không nhãn mác khác. Điển hình như các loại chất tạo màu với đủ những loại màu sắc khác nhau được chào mời rất nhiệt tình kèm theo những lời tư vấn từ A đến Z của chủ sạp.

Người mua chỉ cần ngỏ ý muốn mua với số lượng lớn, người bán sẵn sàng bán hạ giá. Đặc biệt, có một số chất phụ gia trên nhãn mác, bao bì in những dòng chữ Trung Quốc nên rất khó cho người tiêu dùng trong việc lựa chọn mua và cách sử dụng.

Nhanh có nhanh, tiện lợi có tiện lợi nhưng những chất phụ gia thực phẩm tràn lan trên thị trường vẫn tồn tại nhiều nguy hiểm. Mặc dù một số chất phụ gia thực phẩm có tên, nhãn mác...nhưng có rất ít thông tin, sử dụng nhiều thứ tiếng, nhiều chất dùng tên, công thức hóa học rất khó hiểu hoặc hình ảnh quá nhỏ...khiến người mua cũng không thể biết được sản phẩm sử dụng như thế nào?

K.Tiến

Kỳ cuối: Quyết liệt ngăn chặn chất phụ gia độc hại