Về nghe sông hát khúc ca “lần đầu”

Sinh ra và lớn lên trên dải đất có dòng sông Cầu vắt ngang, mẹ tôi không chỉ một đôi lần ngẩn ngơ ngắm nhìn dải lụa ấy uốn lượn dưới chân cầu Gia Bảy mà còn ngày ngày gặp gỡ, tháng tháng bên nhau, tình cảm đậm sâu như đôi tri kỷ. Cũng bởi vậy nên mỗi khi về thăm ngoại, mẹ chẳng bao giờ quên tới chào hỏi “cố nhân”. Tôi đã theo chân mẹ mấy lần, thấy lần nào mẹ cũng chỉ ngồi lặng thinh bên bờ cát, chốc chốc lại nhắm mắt thật lâu. Ấy là lúc mẹ đang nghe sông hát những khúc ca “lần đầu”.

Ảnh minh họa

Ai ở nơi này cũng đều có những kỷ niệm đặc biệt với dòng sông. Những kỷ niệm ấy được viết thành khúc ca để mỗi lần gặp lại cố nhân, sông sẽ cất tiếng hát nhắc nhớ. Và sông đang nhắc về những ký ức, những “lần đầu” khắc sâu trong lòng mẹ.

Thuở thiếu thời, bé con cùng đám bạn đi tắm sông, được bạn dạy cho cách thở, cách bơi. Lần đầu người nổi bềnh bồng trên mặt sông như được hàng trăm cánh tay nước nâng, đẩy, thấy việc biết bơi sao kỳ diệu đến thế.

Đến khi lớn lên, cô thôn nữ tuổi “mười bảy bẻ gẫy sừng trâu” lại lần đầu tiên nếm trải sức nặng của việc gánh vác gia đình trên chính dòng sông thơ ấu. Cô gác lại việc học, mỗi sớm tạm biệt đàn em thơ rồi cùng mẹ đi làm cát sỏi. Đông cũng như hè, xuân cũng như thu, sáng sáng chiều chiều cô ngâm mình trong dòng nước. Khúc cạn nước ngang đùi, khúc sâu nước ngang ngực. Chân không ngừng dò tìm, xẻng không ngừng luồn sâu, tay không đừng đãi. Sỏi rơi xuống sảo, cát lọt xuống sàng, rào rào rạt rạt. Cô cùng mẹ nhanh chóng lấp đầy những cái thúng ngồi ngoan trên chiếc bè dập dềnh bên cạnh.

Vãn cát sỏi, anh rể vô tình phát hiện ra vài dấu hiệu nên rủ cô và mẹ lên khúc sông trên đãi vàng. Niềm vui sướng vỡ òa khi ba mẹ con đãi được vàng thật. Tai vách mạch rừng, chẳng mấy chốc mọi người nghe tin mà kéo đến, khúc sông vắng lặng bỗng trở nên đông đúc ồn ào. Anh rể đưa tiền công cho cô, chậm rãi bảo: “Nhà mình nghèo khó, các em thì còn nhỏ, dì nên đưa tiền này cho mẹ, đừng giữ cho riêng mình”. Anh không biết rằng, cô vẫn thường đưa tiền cho mẹ phụ giúp nuôi các em.

Sông vẫn cất cao lời ca tiếng hát, những “lần đầu” lần lượt ùa về như thước phim chầm chậm chiếu trên sông. Trời chiều rắc ánh hoàng hôn hay cô thôn nữ của con đang xúc động mà khóe mi vương một nét hồng.

Hồ Điệp