Tìm ngọc trong di sản văn chương Việt

(LĐTĐ) “Tìm ngọc trong di sản văn chương Việt” là cuốn sách được xem lại tập đại thành của nhà sử học, tiến sĩ Đinh Công Vỹ (Viện nghiên cứu Hán Nôm). Cuốn sách bao gồm nhiều thể loại biên khảo đến sáng tác và phê bình văn học của cả một đời cầm bút. Báo Lao động Thủ đô có cuộc trò chuyện với nhà sử học về thành tựu khoa học khảo sát văn học đáng chú ý này.
Sáng tạo văn học nghệ thuật vì sự phát triển bền vững của Thủ đô và đất nước
Sáng tác những tác phẩm văn học, nghệ thuật xứng tầm
Lịch sử trong văn chương, hư cấu nhưng không được sai lệch
Tìm ngọc trong di sản văn chương Việt
Tiến sĩ sử học Đinh Công Vỹ

PV: Thưa tiến sĩ, ở nhiều tác phẩm sử học của ông cho thấy ông là nhà khoa học làm việc hết sức nghiêm túc và say mê, cẩn trọng tìm ra những góc nhìn mới, phân tích kỹ lưỡng, sâu sắc, hấp dẫn nhằm làm sáng tỏ thân thế, sự nghiệp của nhiều doanh nhân Việt Nam qua các thời kỳ. Ở tác phẩm “Tìm ngọc trong di sản văn chương” dường như bố cục và nội dung có nhiều mới lạ hơn những nghiên cứu trước đó. Xin ông chia sẻ thêm về thành tựu này?

Tiến sĩ sử học Đinh Công Vỹ: Cuốn sách có xu hướng thiên về văn chương nên cách bố cục chia thành năm mục lớn: “Tìm trong các thể loại thơ văn truyền thống”; “Tìm trong các tác gia văn học tầm vóc”; “Tìm trong bè bạn bốn phương: Tựa đề, phẩm bình, giới thiệu”; “Tìm trong trung tâm tâm thơ, các câu lạc bộ thơ văn, nói chuyện, báo cáo”; và cuối cùng là “Các bài chúc văn tụng đọc trong các ngày lễ trọng thể”.
Ở phần một - “Tìm trong các thể loại thơ văn truyền thống”, tác phẩm đi sâu vào khảo sát và nghiên cứu khá kỹ các thể loại câu đối, sắc phong, thơ Đường, ký, truyện, tiểu thuyết và kịch lịch sử. Ở phần này, ngoài việc đề cập đến giá trị lịch sử, giá trị văn chương của câu đối và thơ Đường. Hiện nay, người đọc rất quan tâm đến mảng phê bình tác phẩm tiểu thuyết lịch sử.

Phần hai của cuốn sách - “Tìm trong các tác gia văn học có tầm vóc”, là những nghiên cứu sâu, bình luận để làm sáng tỏ chân dung các vị vua: Trần Nhân Tông, Lê Thánh Tông; các danh nhân văn hóa của đất nước như ba vị Đại vương Nguyễn Quý Đức, Nguyễn Quý Ân, Nguyễn Quý Kính; các danh nhân Nguyễn Hy Quang, Lê Quý Đôn, Nguyễn Du, Hồ Xuân Hương, Cao Bá Quát, Nguyễn Văn Lý, Vũ Phạm Hàm, Đào Nguyên Phổ, Phan Bội Châu, Nguyễn Hữu Cầu, Thiều Chửu, các tác gia họ Đặng, Ngân Giang.

Mỗi bài viết là một công trình nghiên cứu, một tiểu luận đã được trình bày tại các hội thảo khoa học, nhằm làm rõ thân thế sự nghiệp, những đóng góp của các vị vua, các danh nhân cho đất nước quê hương, góp phần xây dựng một quốc gia Văn hiến như Nguyễn Trãi đã từng viết trong bài Bình Ngô đại cáo: “Như nước Đại Việt ta từ trước/ Vốn xưng nền văn hiến đã lâu”. Các vị tiếp nối truyền thống lịch sử, bồi đắp văn hóa cho dòng chảy văn hóa nước nhà được tiếp mãi.

Nếu phần một và hai của cuốn sách chuyên sâu nghiên cứu những vấn đề văn hóa cổ, danh nhân cổ, cận đại, thì phần ba“Tìm bè bạn trong bốn phương tựa đề, bình phẩm, giới thiệu” lại là những bài viết giản dị, mộc mạc, gần gũi giới thiệu các tập thơ của Câu lạc bộ Di sản - Thơ Văn truyền thống và Hán Nôm Việt Nam, là một tổ chức thành viên của Hội Di sản Văn hóa Việt Nam. Phần bốn của cuốn sách - “Tìm trong các Trung tâm thơ, các câu lạc bộ thơ” là sáng tác thơ của những tác giả, nhà nghiên cứu trong câu lạc bộ “Di sản - Thơ Văn truyền thống và Hán Nôm Việt Nam”, một tổ chức thành viên của Hội Di sản Văn hóa Việt Nam. Phần năm - “Các bài chúc văn tụng đọc trong các ngày lễ trọng thể” là thể loại chúc văn của doanh nhân thời xưa đọc trong các đại lễ trọng đại.

Tìm ngọc trong di sản văn chương Việt
Tác phẩm “Tìm ngọc trong di sản văn chương Việt” của tiến sĩ sử học Đinh Công Vỹ

Trong phần một của tác phẩm ông có nhiều bình luận về các tác phẩm văn học lịch sử. Xin ông cho biết ý kiến về một vài tác phẩm ấn tượng mà ông đã nghiên cứu?

Có thể nói, tiến sỹ Đinh Công Vỹ đã ở tuổi “xưa nay hiếm” nhưng ông vẫn miệt mài, cần mẫn đi sâu nghiên cứu, và là người chăm chỉ viết và in những cuốn sách có giá trị cho nền văn hóa nước nhà trong những năm ông nghỉ hưu. Nhiều người biết đến Đinh Công Vỹ qua những cuốn sách đã được phát hành dưới những cái tên hấp dẫn khách đọc như: “Các chuyện tình vua chúa hoàng tộc Việt Nam”,“Bí sử một vương triều”, “Thảm án các bậc khai quốc công thần”, hay “Chuyện tình kẻ sĩ Việt Nam”... và diễn đạt đúng nhất có lẽ như cái tên của một trong những cuốn sách đã xuất bản là “Bên lề chính sử”... và giờ là cuốn “Tìm ngọc trong di sản văn chương Việt”. Đó là những đóng góp khoa học của tiến sĩ Đinh Công Vỹ cho nền học thuật và văn chương nước nhà. Sắp tới ông sẽ cho ra mắt cuốn sách tiếp theo: “Việt sử nói gì? qua truyền thuyết, phả học, dòng họ…”. (Nhà nghiên cứu văn hóa Phùng Hoàng Anh – Hội Văn nghệ Dân gian Việt Nam)

Với tiểu thuyết lịch sử, tôi đọc rất kỹ và có quan điểm rõ ràng. Ví dụ, ở tiểu thuyết “Hồ Quý Ly” của Nguyễn Xuân Khánh, những tình huống dù sử đã nhắc tới phần nào những chưa hẳn đã rõ ràng như vụ sát hại vua Trần, vụ thảm án Đốn Sơn...qua ngọn bút của Nguyễn Xuân Khánh đã trở nên rõ ràng hơn với hai hướng có thể chấp nhận: Phản ánh lịch sử đúng hoàn toàn như tư liệu và phản ánh lịch sử dù có hư cấu nhưng vẫn đi đúng hướng có thể có, dễ chấp nhận.

Nhưng dù là hư cấu, tác giả vẫn là cất ánh trên hiện thực hoặc gián tiếp có liên hệ với tư liệu, không dựng nên một nhân vật hư cấu 100%”. Ở tiểu thuyết Hồ Quý Ly, những trang tác giả viết về tình yêu và người đẹp là những trang sinh động, gây ấn tượng nhất. Ta nhớ mãi nàng công chúa Huy Ninh với cặp mắt buồn và cuộc đời nhân đạo, thanh khiết như một cành mai đã làm dịu đi và phong phú hơn trái tim vốn đã chai sạn vì những mưu đồ chính trị (...) Nhạc có cung điệu, tình yêu cũng có cung điệu, sắc thái không trộn lẫn, mỗi đối tượng một vẻ phong phú như: Tình yêu của Thanh Mai tự nhiên tràn trề sức sống dân gian, khác với tình yêu của Quỳnh Hoa là quý tộc trong chậu cảnh thanh mảnh, yếu ớt, thể hiện cho một vương triều đi xuống....

Còn với bộ tiểu thuyết “Bão táp triều Trần” của nhà văn Hoàng Quốc Hải đã chứng tỏ, từ sự thực lịch sử, bằng trí tưởng tượng đúng đắn, bằng tri thức và sự nghiên cứu công phu, Hoàng Quốc Hải đã bù đắp lịch sử thăng hoa thành sự thực nghệ thuật. Tác phẩm của anh mang tính chất sử thi khi phác vẽ nên bức tranh hoành tráng của triều đại Đông A từ buổi bình minh tới buổi hoàng hôn gần 200 năm, có một không gian rộng lớn, từ đời sống cung đình tới đời sống dân dã Đại Việt (...) Đó vừa là thiên anh hùng ca chống ngoại xâm, vừa là thiên tình ca, áng bi hận tình của thời đại cách đây 700 năm.

Xin cảm ơn tiến sĩ!

Bảo Thoa (thực hiện)

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

LĐLĐ quận Hoàn Kiếm bàn giao Công đoàn cơ sở

LĐLĐ quận Hoàn Kiếm bàn giao Công đoàn cơ sở

(LĐTĐ) Chiều ngày 4/11, tại Hội trường Tổng Công ty Du lịch Hà Nội, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) quận Hoàn Kiếm phối hợp với Công đoàn Tổng Công ty Du lịch Hà Nội tổ chức Hội nghị chuyển giao và tiếp nhận Công đoàn Công ty TNHH MTV Điện ảnh Hà Nội.
Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam hội đàm cấp cao với Trung tâm Những người lao động Brazil

Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam hội đàm cấp cao với Trung tâm Những người lao động Brazil

(LĐTĐ) Chiều nay (5/11), ông Nguyễn Đình Khang - Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam chủ trì Hội đàm cấp cao với Trung tâm Những người lao động Brazil (CTB) do ông Adilson Gonçalves de Araújo - Chủ tịch Trung tâm làm Trưởng đoàn.
Gần 300 đoàn viên, người lao động ngành NN&PTNT dự hội thao ở Đắk Lắk

Gần 300 đoàn viên, người lao động ngành NN&PTNT dự hội thao ở Đắk Lắk

(LĐTĐ) Công đoàn ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đắk Lắk vừa tổ chức Hội thao công chức, viên chức, người lao động năm 2024. Hội thao diễn ra sôi nổi, thành công và mang lại không khí vui tươi, phấn khởi trong đoàn viên.
Những điều người dân cần lưu ý trước khi mua nhà đất

Những điều người dân cần lưu ý trước khi mua nhà đất

(LĐTĐ) Trước khi mua nhà đất, người mua cần lưu ý nhiều vấn đề quan trọng sau để giao dịch được suôn sẻ, tránh phát sinh tranh chấp.
Bầu cử Tổng thống Mỹ tác động như thế nào đến tỷ giá, lãi suất?

Bầu cử Tổng thống Mỹ tác động như thế nào đến tỷ giá, lãi suất?

(LĐTĐ) Theo dự báo của nhiều chuyên gia và công ty chứng khoán, tỷ giá USD/VND sẽ vẫn chịu áp lực tăng sau cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, đặc biệt nếu ông Trump đắc cử. Ngược lại, có ý kiến cho rằng tỷ giá sẽ “hạ nhiệt” dù ai là người bước chân vào Nhà Trắng...
Khi nào có kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024?

Khi nào có kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024?

(LĐTĐ) Cuộc bỏ phiếu cuối cùng để bầu ra Tổng thống Mỹ tiếp theo diễn ra vào ngày 5/11, nhưng vẫn còn nhiều người nhầm lẫn về thời điểm công bố kết quả.
Để giá nhà chung cư không “nóng”

Để giá nhà chung cư không “nóng”

(LĐTĐ) Liên quan đến vấn đề giá bất động sản, đặc biệt giá nhà chung cư tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh liên tục tăng cao, thậm chí tăng bất thường, Lao động Thủ đô từng có một số bài phản ảnh, bình luận nội dung này. Và nội dung này lại được làm nóng nghị trường khi kỳ họp thứ 8, Quốc hội thảo luận tại về Báo cáo của Đoàn Giám sát và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về kết quả giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản (TTBĐS) và phát triển nhà ở xã hội (NOXH) từ năm 2015 đến hết năm 2023”.

Tin khác

Hà Nội sẵn sàng cho Liên hoan phim quốc tế Hà Nội HANIFF VII

Hà Nội sẵn sàng cho Liên hoan phim quốc tế Hà Nội HANIFF VII

(LĐTĐ) Sáng 5/11, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp cùng Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội chỉ đạo Cục Điện ảnh chủ trì, phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao thành phố Hà Nội tổ chức họp báo giới thiệu Liên hoan phim quốc tế Hà Nội HANIFF VII.
Sắc màu hầu đồng trong nghệ thuật trang điểm

Sắc màu hầu đồng trong nghệ thuật trang điểm

(LĐTĐ) Hầu đồng là một nghi lễ trong tín ngưỡng thờ Mẫu tam phủ, cuối năm 2016, "Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu tam phủ của người Việt" đã được UNESCO vinh danh là di sản văn hóa phi vật thể. Với tình yêu mãnh liệt đối với văn hóa, tín ngưỡng của người Việt, Makeup Artist Trần Quỳnh Hoa đã thổi hồn vào từng nét cọ, mang đến cho khán giả một cái nhìn đầy màu sắc về nghệ thuật hầu đồng.
Bông mua tím

Bông mua tím

(LĐTĐ) Con mương xẻ miếng đất của nhà tôi ra làm hai phần. Một nửa kêu là vườn tạp. Bên còn lại thì làm rẫy khóm. Mùa đến, bên này lẫn phía kia đều tím hồng một màu bông mua. Ngoại nói, loại cây này nhiều công dụng, chữa bệnh hay lắm. Nghe vậy nhưng bọn con nít tụi tôi đâu hiểu ý tứ bởi còn mải chơi.
Giữ gìn giá trị truyền thống từ phong trào xây dựng gia đình văn hóa

Giữ gìn giá trị truyền thống từ phong trào xây dựng gia đình văn hóa

(LĐTĐ) Xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh là mục tiêu của Chiến lược phát triển gia đình Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn 2030. Nhận thức sâu sắc điều đó, thời gian qua, Hà Nội đã triển khai phong trào xây dựng Gia đình văn hóa với những cách làm bài bản. Thông qua phong trào, những giá trị tốt đẹp của gia đình truyền thống như hiếu thảo, chung thủy, đoàn kết được duy trì và lan tỏa rộng rãi trong xã hội.
Nhiều hoạt động hấp dẫn tại Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội 2024

Nhiều hoạt động hấp dẫn tại Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội 2024

(LĐTĐ) Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội 2024 sẽ được tổ chức từ ngày 29/11 đến hết ngày 1/12/2024, tại Công viên Thống Nhất, với nhiều hoạt động hấp dẫn, qua đó, tăng cường giới thiệu, quảng bá các sản phẩm văn hóa ẩm thực, làng nghề truyền thống địa phương
Xây dựng các trung tâm văn hóa Việt Nam ở nước ngoài: Chỉ xây khi dự kiến thu đủ bù chi

Xây dựng các trung tâm văn hóa Việt Nam ở nước ngoài: Chỉ xây khi dự kiến thu đủ bù chi

(LĐTĐ) Ủng hộ chủ trương xây dựng các trung tâm văn hóa Việt Nam ở nước ngoài, tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Anh Trí (Đoàn thành phố Hà Nội) cho rằng, phải cân nhắc thật kỹ về sự cần thiết và tính hiệu quả.
Tạp chí điện tử Tiếp thị và Gia đình ra mắt bộ nhận diện mới

Tạp chí điện tử Tiếp thị và Gia đình ra mắt bộ nhận diện mới

(LĐTĐ) Được sự cho phép của Bộ Thông tin và Truyền thông và để phụng sự độc giả được tốt hơn, từ ngày 2/11/2024, Tạp chí điện tử Tiếp thị và Gia đình chính thức ra mắt bộ nhận diện mới và thay đổi cơ cấu một số chuyên mục.
Sôi nổi Liên hoan nghệ thuật quần chúng "Hà Nội - Niềm tin và hy vọng" năm 2024

Sôi nổi Liên hoan nghệ thuật quần chúng "Hà Nội - Niềm tin và hy vọng" năm 2024

(LĐTĐ) Trong không khí hân hoan chào mừng kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 - 10/10/2024) và thành công của Đại hội đại biểu toàn quốc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam lần thứ X, nhiệm kỳ 2024 - 2029, tối 1/11, Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội chỉ đạo Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội tổ chức Liên hoan Nghệ thuật quần chúng với chủ đề "Hà Nội - Niềm tin và hy vọng" năm 2024.
"Mùa hè năm ấy bên em là mãi mãi": Áng văn đẹp đẽ về tình yêu và nhân sinh giữa đại dịch

"Mùa hè năm ấy bên em là mãi mãi": Áng văn đẹp đẽ về tình yêu và nhân sinh giữa đại dịch

(LĐTĐ) Sau thành công của tiểu thuyết đầu tay "Tìm em giữa ngàn sao lấp lánh" (2021), tác giả Hồ Điệp Thanh Thanh vừa cho ra mắt tác phẩm thứ hai mang tên "Mùa hè năm ấy bên em là mãi mãi". Đây là một trong số ít tác phẩm văn học Việt Nam viết về đề tài đại dịch, được hoàn thành sau 3 năm ấp ủ và chắt lọc của tác giả.
Festival Ninh Bình lần thứ III năm 2024: Hành trình kết nối "Dòng chảy di sản"

Festival Ninh Bình lần thứ III năm 2024: Hành trình kết nối "Dòng chảy di sản"

(LĐTĐ) Tiếp nối thành công của hai kỳ Festival trước, Festival Ninh Bình lần thứ III năm 2024 sẽ diễn ra từ ngày 24/11 đến ngày 30/11/2024, tại thành phố Ninh Bình và huyện Hoa Lư, với chủ đề "Dòng chảy di sản". Qua đó, không chỉ tôn vinh các giá trị văn hóa, lịch sử của vùng đất cố đô Hoa Lư, mà còn là cơ hội để kết nối, lan tỏa những giá trị di sản văn hóa quốc gia.
Xem thêm
Phiên bản di động