Tiến hành di dời hàng loạt bãi xe dưới gầm cầu vì sự an toàn và bài toán bãi để xe

Việc di dời các bãi xe dưới gầm cầu là cần thiết, nhưng đó chỉ là giải pháp tình thế. Vấn đề căn cơ hơn nằm ở việc xây dựng hệ thống giao thông tĩnh đồng bộ, lâu dài, đủ năng lực đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn của một đô thị đặc biệt như Hà Nội.

Vấn đề cấp bách

Ngày 30/8, dưới gầm cầu Vĩnh Tuy (hướng đi xuống đê Nguyễn Khoái) đã xảy ra một vụ cháy lớn, thiêu rụi hàng trăm xe máy. Sức nóng từ vụ cháy còn ảnh hưởng trực tiếp đến nhánh Ramp CV1C của cầu Vĩnh Tuy, tại hai nhịp cuối (N1, N2) nối vào mố và trụ T2.

Theo các chuyên gia, hiện tại nhánh Ramp CV1C vẫn đảm bảo khai thác theo thiết kế. Tuy nhiên, để bảo đảm an toàn lâu dài cho kết cấu nhịp và trụ cầu, đơn vị chức năng cần sớm triển khai các biện pháp sửa chữa, khắc phục hư hỏng.

Liên quan đến sự việc, nhiều ý kiến cho rằng, vụ cháy không chỉ gây tổn thất về tài sản mà còn tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến độ bền và tuổi thọ của công trình. Do đó, yêu cầu cấp thiết là phải di dời các bãi trông giữ xe ra khỏi gầm cầu cũng như khu vực hành lang bảo vệ hạ tầng đường bộ.

Bãi xe hoạt động dưới chân cầu Thăng Long. Ảnh: Đinh Luyện

Đáng chú ý, tiếp thu những ý kiến liên quan, ngay sau sự cố, từ ngày 4/9, Sở Xây dựng Hà Nội đã cấm xe có tải trọng trên 18 tấn di chuyển qua nhánh cầu Vĩnh Tuy bị cháy; đồng thời yêu cầu rà soát toàn diện việc quản lý, sử dụng hành lang an toàn đường bộ, xử lý nghiêm các trường hợp lấn chiếm, sử dụng trái phép đất giao thông. Đặc biệt, Thành phố cũng ra chỉ đạo di dời toàn bộ các bãi trông giữ xe ra khỏi phạm vi bảo vệ công trình giao thông trước ngày 30/10/2025.

Theo ghi nhận của phóng viên Báo Lao động Thủ đô, chỉ đạo này đã nhanh chóng được triển khai trên thực tế. Nhiều điểm trông giữ xe dưới gầm cầu đã nhanh chóng được rà soát và di dời. Cụ thể, theo ghi nhận đến ngày 12/9, bãi trông giữ xe dưới gầm cầu vượt Ngã Tư Vọng đã hoàn toàn di dời, hàng trăm phương tiện ô tô, xe máy không còn tồn tại tại khu vực này.

Tại gầm cầu Chương Dương, bãi trông giữ cũng trở thành “vườn không, nhà trống”. Một nhân viên trông giữ xe ở khu vực cho biết, doanh nghiệp chấp hành tuyệt đối chỉ đạo của Sở Xây dựng. Tuy nhiên, việc di dời khiến nhiều người dân khu vực phố cổ gặp khó khăn trong tìm điểm gửi xe. Tương tự, bãi xe dưới gầm cầu vượt Mai Dịch hiện chỉ còn bốt bảo vệ, phương tiện đã được di dời toàn bộ.

Dù có nhiều chuyển biến song thực tế, tình trạng trông giữ xe dưới gầm cầu vẫn chưa được xử lý triệt để. Ghi nhận của phóng viên cho thấy, tại một số vị trí như khu vực trụ cầu N6 cầu Thăng Long (gần ngõ 193 đường Tân Xuân), vẫn còn hiện tượng xe được gửi dưới gầm cầu. Dù số lượng xe máy gửi ít song vẫn tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ cao.

Giải quyết tận gốc vấn đề

Những động thái quyết liệt sau vụ cháy cho thấy sự nỗ lực của Thành phố trong việc lập lại trật tự, bảo đảm an toàn cho các công trình giao thông trọng yếu. Tuy nhiên, di dời bãi xe dưới gầm cầu mới chỉ là bước xử lý tình thế, giải quyết phần “ngọn” của vấn đề. Bởi bài toán cốt lõi vẫn nằm ở chỗ Hà Nội thiếu nghiêm trọng quỹ đất và hệ thống bãi đỗ xe theo quy hoạch.

Không khó để thấy, ở câu chuyện cháy bãi xe dưới gầm cầu Vĩnh Tuy, nếu nhìn nhận nguyên nhân sâu xa thì một phần xuất phát từ việc Hà Nội thiếu hạ tầng giao thông tĩnh. Cụ thể, Thành phố đang có khoảng 8,1 triệu phương tiện các loại, cùng với khoảng 1,2 triệu phương tiện từ các tỉnh, thành phố khác lưu thông hằng ngày. Tốc độ tăng trưởng bình quân mỗi năm hơn 10% đối với ô-tô và hơn 3% đối với xe máy.

Trong khi đó, tỷ lệ đất dành cho giao thông trong đô thị mới chỉ tăng khoảng 0,26 - 0,3%/năm, còn diện tích dành cho giao thông tĩnh vẫn ở mức rất thấp, chưa đến 1%.

Chính bởi hạ tầng giao thông tĩnh hạn chế nên có những thời điểm Hà Nội phải tận dụng gầm cầu làm bãi đỗ xe. Chia sẻ quan điểm về vấn đề này, trao đổi với Báo Lao động Thủ đô, TS.KTS Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, nguyên Giám đốc Sở Quy hoạch Kiến trúc Hà Nội cho biết: Hiện tốc độ phát triển các công trình hạ tầng giao thông không theo kịp tốc độ phát triển phương tiện đã gây áp lực rất lớn đến hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông đô thị, nhất là mạng lưới giao thông tĩnh (bãi đỗ xe, điểm đỗ xe…).

Bãi trông giữ xe dưới gầm cầu vượt Ngã Tư Vọng đã hoàn toàn di dời. Ảnh: Đinh Luyện

“Để xử lý tình thế, nhiều giải pháp tạm thời đã được áp dụng như đỗ xe dưới gầm cầu, trong công viên, trong các dự án dở dang… Tuy nhiên, về lâu dài, Thành phố đã có quy hoạch, xác định phải xây dựng thêm hơn 140 điểm đỗ xe, đồng thời có các đề xuất phát triển bãi đỗ xe ngầm. Nhưng hiện nay, do thiếu nguồn lực và chưa hấp dẫn doanh nghiệp nên chưa triển khai được.

Bài toán đặt ra cho Thành phố là phải có chính sách đặc thù, khuyến khích, tạo điều kiện để doanh nghiệp tư nhân tham gia mạnh mẽ hơn. Bởi phát triển hệ thống bãi đỗ xe ngầm là xu hướng tất yếu, cần được cụ thể hóa trong lộ trình phát triển Thủ đô. Trước mắt cần trang bị tốt, quản lý tốt công tác phòng cháy chữa cháy, tránh tái diễn tình trạng như ở khu vực cầu Vĩnh Tuy…” - TS.KTS Đào Ngọc Nghiêm chia sẻ.

Rõ ràng, việc di dời các bãi xe dưới gầm cầu chỉ là bước đi tình thế nhằm giảm thiểu rủi ro mất an toàn, nhưng chưa thể giải quyết tận gốc bài toán giao thông tĩnh của Thủ đô. Với tốc độ gia tăng phương tiện nhanh chóng trong khi quỹ đất dành cho bãi đỗ xe quá hạn hẹp, Hà Nội rất cần một chiến lược tổng thể, đồng bộ, lâu dài từ quy hoạch bãi đỗ xe ngầm, cao tầng, cơ chế xã hội hóa đầu tư, cho đến tăng cường công tác quản lý trật tự đô thị.

Chỉ khi có những giải pháp căn cơ và sự vào cuộc quyết liệt của các cấp, ngành, Thành phố mới có thể vừa bảo đảm an toàn kết cấu hạ tầng giao thông, vừa đáp ứng nhu cầu chính đáng của người dân, hướng tới một đô thị văn minh, hiện đại.