Tháng tư năm ấy…

(LĐTĐ) “Tôi và nhiều đồng đội thuộc Sư đoàn 320 vẫn xúc động nhớ về ngày 29/4/1975, ngày mà Sư đoàn chúng tôi tiến công vào căn cứ Đồng Dù (Củ Chi) – cũng là ngày gần 200 đồng đội của chúng tôi ra đi mãi mãi. Đêm đó, khi chôn cất cho đồng đội xong xuôi, nhìn về ánh sáng trung tâm thành phố, tôi thấy thật  xót xa cho người đã ngã xuống hôm nay bởi chỉ ngày mai thôi chiến thắng sẽ về”, Đại tá, nhà văn Khuất Quang Thụy, Tổng Biên tập Báo Văn nghệ, người có mặt tại Dinh Độc Lập ngày 30/4/1975 chia sẻ.
thang tu nam ay Ký ức của người lính xe tăng: Trận đánh trong ngày giải phóng đất nước
thang tu nam ay Gặp pháo thủ số 1 xe tăng húc đổ cổng Dinh Độc Lập
thang tu nam ay Chuyện bây giờ mới kể

Nuôi dưỡng nguồn cảm hứng xứ Đoài

Khuất Quang Thụy được biết đến là người giành cả cuộc đời để viết về đồng đội và đề tài chiến tranh. Điều đặc biệt, văn phong của ông luôn đầy ắp sự trải nghiệm thực tế và vốn sống dày dặn của một người lính từng trực tiếp tham gia chiến trận. Năm 2007, ông vinh dự được nhận Giải thưởng Nhà nước về Văn học - Nghệ thuật cho cụm ba tiểu thuyết: Trong cơn gió lốc, Không phải trò đùa và Góc tăm tối cuối cùng. Ông đã 2 lần được tặng Giải thưởng Văn học Bộ Quốc phòng với tiểu thuyết Không phải trò đùa (năm 1984) và Những bức tường lửa (năm 2004)…

Đó là những “thành tích” mà trước khi đến gặp ông, tôi đã được đọc, được nghe kể, vậy nhưng ngoài đời ông lại là người khá bình dị, chân chất. Đến “đại bản doanh” của Báo Văn nghệ (số 17, Trần Quốc Toản, Hà Nội), vị Tổng Biên tập đang miệt mài với một “núi” bản thảo. Nhưng khi có khách đến, ông gác lại mọi chuyện vui vẻ tiếp tôi bằng nước chè có ướp hoa nhài thơm ngát. Căn phòng giản dị, hầu hết là những cuốn sách về chiến tranh.

thang tu nam ay
Quân giải phóng thần tốc tiến đánh các địa chỉ quan trọng của địch để tiến về thành lũy cuối cùng Dinh Độc lập (ảnh Tư liệu)

Nhấp ngụm chè nóng, nhà văn Khuất Quang Thụy vui vẻ kể, ông vốn sinh ra tại Phúc Thọ - Hà Tây (cũ), một vùng quê nghèo với những triền đề, bãi cỏ, những cánh đồng bát ngát, bao la được ôm trọn bởi dòng sông Đáy hiền hòa, thơ mộng, nên thơ. Như đã thành thói quen, mỗi dịp cuối tuần ông lại rời xa phố phường tấp nập, rời xa công việc bộn bề để được sống thanh thản, bình yên nơi quê nhà. Đó cũng là cách để nuôi dưỡng nguồn cảm hứng sáng tác trong người văn sĩ xứ Đoài này.

Câu chuyện của chúng tôi ngược về kỷ niệm. Tháng 3/1967, chàng thanh niên Khuất Quang Thụy tình nguyện vào chiến trường và được phân công vào Sư đoàn 320 với nhiệm vụ làm lính trinh sát. Tuy nhiên, trong môi trường chiến tranh ác liệt, chứng kiến đồng đội hy sinh đã thôi thúc ông cầm bút để ghi lại cuộc chiến một cách sinh động nhất. Nhờ vậy, ông đã được dự Trại sáng tác của Tổng cục Chính trị.

Năm 1971, ông được điều về làm tờ tin của Sư đoàn và sau ngày hòa bình lập lại, ông được cử đi học khóa 1 Trường Viết văn Nguyễn Du (nay là Đại học Văn hóa). Sau khi tốt nghiệp ông về công tác tại Tạp chí Văn nghệ Quân đội lần lượt trải qua các chức vụ biên tập viên, Trưởng Ban Văn xuôi rồi Phó Tổng Biên tập… Hết tuổi quân ngũ, được sự tín nhiệm của Hội Nhà văn Việt Nam, ông về giữ chức Tổng Biên tập Báo Văn nghệ cho đến nay.

Kỷ vật quý giá

Có lẽ cuộc đời viết văn, làm báo của nhà văn Khuất Quang Thụy vinh dự nhất là được có mặt tại Dinh Độc Lập ngày 30/4/1975. Ông kể, thời điểm Tổng thống Dương Văn Minh tuyên bố đầu hàng, ông đã ở cửa sau Dinh. Dù đã có lệnh ngừng bắn nhưng vẫn vấp phải sự kháng cự của lính Việt Nam Cộng hòa khiến một vài đồng đội của ông bị thương ở ngã tư Bảy Hiền và ngay trước cửa Dinh.

Ông cùng Sư đoàn tiến vào hậu Dinh theo hướng Tây Bắc từ rất sớm. Sau khi cắm lá cờ lên cổng sắt, Sư đoàn 320 liền tập trung đào giao thông hào quanh ngọn đồi phía sau Dinh để chuẩn bị ngăn địch phản kích cho đến khi nghe tin Tổng thống Dương Văn Minh đầu hàng.

thang tu nam ay
Nhà thơ Khuất Quang Thụy

“Lúc đó cánh nhà báo trong và ngoài nước kéo đến rất đông nhưng bị đồng chí Tiểu đoàn phó giải tán. Bởi với người lính trận, lúc ấy vẫn còn chiến sự. Đã vào cổng hậu lại không có dù chỉ một bức ảnh để chứng minh nhưng lính Trung đoàn 64, Sư đoàn 320 cũng tự hào rằng, họ là những người lưu được nhiều kỷ vật của Dương Văn Minh nhất.

Từ mấy thứ quà tặng nho nhỏ tới vài chiếc bật lửa, hay chiếc radio loại nhỏ. Tiểu đoàn phó còn rộng tay phát cho mỗi người một chiếc ra radio. Nhưng sau lãnh đạo Sư đoàn xuống thu lại toàn bộ những kỉ vật đó nên chúng tôi nói vui với nhau: Đây là loại đài vừa phát vừa thu”, nhà văn Khuất Quang Thụy nhớ lại.

Cũng tại thời khắc lịch sử ấy, qua trò chuyện với một số đồng nghiệp ở Thông tấn xã Việt Nam, cánh anh em nhà báo đã nhận ra Khuất Quang Thụy, tác giả của nhiều bút ký, truyện ngắn được đăng trên Tạp chí Văn nghệ Quân đội, Báo Văn nghệ. Biết ông đi từ hướng Đồng Dù tiến vào, một đồng nghiệp ở Thông tấn xã Việt Nam khẩn thiết đề nghị ông tường thuật cuộc hành quân.

Thế là ông về hậu Dinh, vào văn phòng Phủ Tổng thống Việt Nam Cộng hòa lấy luôn tập giấy tiêu đề còn nguyên mấy chữ Đổng lý văn phòng Phủ Tổng thống Việt Nam Cộng hòa đầu trang để viết bài lược thuật trận Đồng Dù. Sợ đồng nghiệp khó đọc ông đã cố tình viết chữ rất to.

Sau này, ông có nghe nói, bản tin của mình được phát trên sóng của Thông tấn xã Việt Nam ngay ngày hôm sau. Tuy nhiên, tiếc rằng các đồng nghiệp đã không giữ lại bản thảo ấy cho ông, nếu không đó đã là kỷ vật lịch sử vô cùng quý giá với người làm báo Việt Nam…

Chiến tranh đã lùi xa nhưng những ký ức về một thời “mưa bom bão đạn” khi ranh giới giữa sự sống với cái chết quá đỗi mong manh vẫn ám ảnh, khắc khoải ông đến giờ. Và điều đó đã được ông thổ lộ trong những dòng tâm sự mà ông luôn lấy làm “kim chỉ nam” cho sự nghiệp cầm bút của mình: “Khi còn ở chiến trường, tôi chỉ viết vì một khát khao duy nhất, ghi được càng nhiều càng tốt những kỷ niệm, những con người, những cảnh ngộ, số phận éo le do sự khắc nghiệt của chiến tranh đưa đến.

Sau này, khi chiến tranh kết thúc, tôi mới có điều kiện để hiểu ra rằng, dù đã ở ngoài mặt trận, dù đã thấy được cái ác liệt và dù đã viết nhiều trang nhưng có lẽ vẫn chưa nói hết được. Cả đời chỉ loay hoay viết về cuộc chiến ấy, có lẽ là số phận của thế hệ những người cầm bút từng có những năm cầm súng như chúng tôi”.

Trong khoảng thời gian ngắn ngủi được trò chuyện cùng nhà văn Khuất Quang Thụy, tôi cũng thầm hiểu rằng từ tận đáy lòng mình, nhà văn luôn cám ơn chiến trường đã làm nên ông hôm nay. Được hiểu thêm về cuộc sống, chiến đấu của những người cầm bút trong chiến trường. Thế hệ chúng tôi, những người được sinh ra và cầm bút trong hòa bình, sẽ ý thức hơn, trách nhiệm hơn với công việc của mình để xứng đáng với thế hệ cầm bút cha anh đi trước.

Thiên An

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Từ 25/12: Phụ huynh bắt buộc quản lý hoạt động mạng xã hội của trẻ em dưới 16 tuổi

Từ 25/12: Phụ huynh bắt buộc quản lý hoạt động mạng xã hội của trẻ em dưới 16 tuổi

(LĐTĐ) Từ ngày 25/12/2024, trẻ em dưới 16 tuổi tại Việt Nam sẽ không thể tự đăng ký tài khoản mạng xã hội. Theo quy định mới trong Nghị định 147/2024/NĐ-CP, cha mẹ hoặc người giám hộ sẽ phải thực hiện việc này và chịu trách nhiệm giám sát mọi hoạt động của trẻ trên mạng xã hội.
Từ 1/1/2025, ứng dụng ngân hàng không được ghi nhớ mật khẩu đăng nhập

Từ 1/1/2025, ứng dụng ngân hàng không được ghi nhớ mật khẩu đăng nhập

(LĐTĐ) Theo Thông tư 50/2024/TT-NHNN được Ngân hàng Nhà nước ban hành, kể từ ngày 1/1/2025, các ứng dụng ngân hàng sẽ không được trang bị chức năng lưu mật khẩu đăng nhập tài khoản của người dùng.
Bắt đầu chiến dịch kiểm tra vận tải hành khách cuối năm

Bắt đầu chiến dịch kiểm tra vận tải hành khách cuối năm

(LĐTĐ) N gày 22/11, lực lượng chức năng đã khởi động chiến dịch kiểm tra toàn diện việc vận tải hành khách trong dịp cuối năm nhằm đảm bảo an toàn giao thông và trật tự đô thị. Tổ công tác liên ngành bao gồm Đội Cảnh sát giao thông (CSGT) đường bộ số 14 và Công an quận Hoàng Mai đã tiến hành các đợt kiểm tra đột xuất tại Bến xe Giáp Bát, đồng thời thiết lập các chốt kiểm soát xung quanh khu vực.
Tỷ giá USD hôm nay 23/11: Giá USD trên thị trường tự do giảm sâu

Tỷ giá USD hôm nay 23/11: Giá USD trên thị trường tự do giảm sâu

(LĐTĐ) Hôm nay 23/11, các ngân hàng thương mại đều tăng giá chiều mua vào đồng USD, giao dịch chủ yếu ở 25.509 đồng/USD.
Giá xăng dầu hôm nay (23/11): Giá dầu thế giới tăng cao nhất trong hai tuần

Giá xăng dầu hôm nay (23/11): Giá dầu thế giới tăng cao nhất trong hai tuần

(LĐTĐ) Hôm nay (23/11/2024), giá dầu thế giới tăng khoảng 1%, đạt mức cao nhất trong hai tuần, do cuộc xung đột leo thang ở Ukraine làm tăng mức rủi ro địa chính trị. Cụ thể, giá dầu WTI ở mốc 71,25 USD/thùng, tăng 1,64%, giá dầu Brent ở mốc 75,14 USD/thùng, tăng 1,23%.
Giá vàng hôm nay 23/11: Giá vàng miếng SJC, vàng nhẫn đồng loạt tăng cao

Giá vàng hôm nay 23/11: Giá vàng miếng SJC, vàng nhẫn đồng loạt tăng cao

(LĐTĐ) Giá vàng hôm nay 23/11: Giá vàng thế giới nhảy vọt thúc đẩy giá vàng miếng SJC lẫn vàng nhẫn cùng lên mốc cao mới.
Dự báo thời tiết Hà Nội ngày 23/11: Trời nhiều mây, trưa chiều giảm mây trời nắng

Dự báo thời tiết Hà Nội ngày 23/11: Trời nhiều mây, trưa chiều giảm mây trời nắng

(LĐTĐ) Dự báo ngày 23/11, khu vực Hà Nội trời nhiều mây, không mưa, trưa chiều giảm mây trời nắng.

Tin khác

Từ 25/12: Phụ huynh bắt buộc quản lý hoạt động mạng xã hội của trẻ em dưới 16 tuổi

Từ 25/12: Phụ huynh bắt buộc quản lý hoạt động mạng xã hội của trẻ em dưới 16 tuổi

(LĐTĐ) Từ ngày 25/12/2024, trẻ em dưới 16 tuổi tại Việt Nam sẽ không thể tự đăng ký tài khoản mạng xã hội. Theo quy định mới trong Nghị định 147/2024/NĐ-CP, cha mẹ hoặc người giám hộ sẽ phải thực hiện việc này và chịu trách nhiệm giám sát mọi hoạt động của trẻ trên mạng xã hội.
“Manifest” được chọn là từ của năm 2024

“Manifest” được chọn là từ của năm 2024

(LĐTĐ) Mới đây, từ điển Cambridge đã công bố “manifest” (tạm dịch: biểu minh) là từ của năm 2024, nhờ sự phổ biến của từ này trên mạng xã hội và truyền thông toàn cầu.
Nhân lên giá trị tri thức, giá trị văn hóa trong đời sống xã hội

Nhân lên giá trị tri thức, giá trị văn hóa trong đời sống xã hội

(LĐTĐ) Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ VII có nhiều điểm mới, được tổ chức nhằm tiếp tục lan tỏa và nhân lên những giá trị tri thức, giá trị văn hóa trong đời sống xã hội, nâng tầm giá trị cho mỗi cuốn sách đoạt giải tương xứng với sự kỳ vọng của đông đảo bạn đọc; trở thành tài sản tinh thần quý giá trong mỗi gia đình và đất nước.
Phụ nữ Hà Nội chung tay thu hẹp khoảng cách giới

Phụ nữ Hà Nội chung tay thu hẹp khoảng cách giới

(LĐTĐ) Với vị thế Thủ đô, trái tim của cả nước, thành phố Hà Nội luôn quan tâm chỉ đạo thúc đẩy bình đẳng giới và sự tiến bộ của phụ nữ trên các lĩnh vực. Với những vấn đề cấp thiết liên quan đến phụ nữ, trong nhiều năm qua, các cấp Hội phụ nữ Hà Nội đã truyền đi thông điệp bình đẳng giới bằng nhiều cách thức. Qua đó, giúp mọi phụ nữ tự tin, có ước mơ, khát vọng vươn lên; xây dựng gia đình hạnh phúc, xã hội văn minh, tiến bộ, công bằng.
Đượm nồng bếp củi mùa đông

Đượm nồng bếp củi mùa đông

(LĐTĐ) Đêm đầu đông. Trăng chếch ngọn lọt vào song thưa, gió se sẽ mang theo hơi lạnh về áp kề từng làn da mỏng. Nhìn ánh lửa bập bùng bên chái bếp, tỏa ánh sáng rực hồng cả gian nhà tranh nhỏ. Nhìn dáng mẹ lui hui thổi lửa, bàn tay gầy đun đẩy từng thanh củi khô. Bóng dáng quê hương muôn năm cũ bỗng nhiên hiển hiện, thấy ấm lòng một miền thương da diết mãi: bếp củi quê nghèo, bếp củi mẹ nhen!
Ngôi nhà nghĩa tình của các thương, bệnh binh

Ngôi nhà nghĩa tình của các thương, bệnh binh

(LĐTĐ) Đến Trung tâm Điều dưỡng Thương binh tỉnh Nghệ An, thực sự xúc động trước những đau thương, mất mát do chiến tranh của các thương, bệnh binh và thêm trân quý sự tận tình, chăm lo cho các bác thương, bệnh binh của đội ngũ cán bộ, nhân viên nơi đây.
30 lời chúc ý nghĩa nhân Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11

30 lời chúc ý nghĩa nhân Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11

(LĐTĐ) Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 là dịp tri ân thầy cô. Những lời chúc chân thành như món quà tinh thần quý giá, thể hiện lòng biết ơn sâu sắc và khích lệ thầy cô tiếp tục sự nghiệp trồng người cao quý.
Liên hoan văn hóa “Phụ nữ dân tộc thiểu số hành động vì bình đẳng giới” năm 2024

Liên hoan văn hóa “Phụ nữ dân tộc thiểu số hành động vì bình đẳng giới” năm 2024

(LĐTĐ) Thiết thực hưởng ứng Tháng hành động vì bình đẳng giới và phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới năm 2024, tối 15/11, tại trụ sở Ủy ban nhân dân xã Vân Hòa, huyện Ba Vì (Hà Nội), Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) Hà Nội tổ chức Liên hoan văn hóa “Phụ nữ dân tộc thiểu số hành động vì bình đẳng giới” năm 2024.
Care For Việt Nam cùng dấu ấn doanh nghiệp vì cộng đồng 2024

Care For Việt Nam cùng dấu ấn doanh nghiệp vì cộng đồng 2024

(LĐTĐ) Với hơn một thập kỷ kinh doanh các sản phẩm chăm sóc sức khỏe chủ động, đặc biệt là chăm sóc hệ miễn dịch, Care For Việt Nam (CFVN) thấu hiểu tầm quan trọng của việc phòng bệnh và chăm sóc sức khỏe từ sớm. Trong đó, dinh dưỡng đóng vai trò là nền tảng xây dựng một cơ thể khỏe mạnh. CFVN cũng xác định tận dụng tối đa những ưu thế, kinh nghiệm và nguồn lực để kiến tạo một cộng đồng người Việt Nam khỏe mạnh.
Cô gái khuyết tật và hành trình mang tri thức đến với các em nhỏ

Cô gái khuyết tật và hành trình mang tri thức đến với các em nhỏ

(LĐTĐ) Trở thành người khuyết tật ở lứa tuổi đẹp nhất, khi mắc căn bệnh xương thủy tinh, Hoàng Thị Dịu (sinh năm 1989, tỉnh Thái Bình) đã không ngừng vươn lên trong cuộc sống. Cô gái 8X kiên cường còn giúp trẻ em xóm làng gieo mầm tri thức, lan tỏa tình yêu đọc sách với các em nhỏ tại địa phương.
Xem thêm
Phiên bản di động