Tháng tư năm ấy…

(LĐTĐ) “Tôi và nhiều đồng đội thuộc Sư đoàn 320 vẫn xúc động nhớ về ngày 29/4/1975, ngày mà Sư đoàn chúng tôi tiến công vào căn cứ Đồng Dù (Củ Chi) – cũng là ngày gần 200 đồng đội của chúng tôi ra đi mãi mãi. Đêm đó, khi chôn cất cho đồng đội xong xuôi, nhìn về ánh sáng trung tâm thành phố, tôi thấy thật  xót xa cho người đã ngã xuống hôm nay bởi chỉ ngày mai thôi chiến thắng sẽ về”, Đại tá, nhà văn Khuất Quang Thụy, Tổng Biên tập Báo Văn nghệ, người có mặt tại Dinh Độc Lập ngày 30/4/1975 chia sẻ.
thang tu nam ay Ký ức của người lính xe tăng: Trận đánh trong ngày giải phóng đất nước
thang tu nam ay Gặp pháo thủ số 1 xe tăng húc đổ cổng Dinh Độc Lập
thang tu nam ay Chuyện bây giờ mới kể

Nuôi dưỡng nguồn cảm hứng xứ Đoài

Khuất Quang Thụy được biết đến là người giành cả cuộc đời để viết về đồng đội và đề tài chiến tranh. Điều đặc biệt, văn phong của ông luôn đầy ắp sự trải nghiệm thực tế và vốn sống dày dặn của một người lính từng trực tiếp tham gia chiến trận. Năm 2007, ông vinh dự được nhận Giải thưởng Nhà nước về Văn học - Nghệ thuật cho cụm ba tiểu thuyết: Trong cơn gió lốc, Không phải trò đùa và Góc tăm tối cuối cùng. Ông đã 2 lần được tặng Giải thưởng Văn học Bộ Quốc phòng với tiểu thuyết Không phải trò đùa (năm 1984) và Những bức tường lửa (năm 2004)…

Đó là những “thành tích” mà trước khi đến gặp ông, tôi đã được đọc, được nghe kể, vậy nhưng ngoài đời ông lại là người khá bình dị, chân chất. Đến “đại bản doanh” của Báo Văn nghệ (số 17, Trần Quốc Toản, Hà Nội), vị Tổng Biên tập đang miệt mài với một “núi” bản thảo. Nhưng khi có khách đến, ông gác lại mọi chuyện vui vẻ tiếp tôi bằng nước chè có ướp hoa nhài thơm ngát. Căn phòng giản dị, hầu hết là những cuốn sách về chiến tranh.

thang tu nam ay
Quân giải phóng thần tốc tiến đánh các địa chỉ quan trọng của địch để tiến về thành lũy cuối cùng Dinh Độc lập (ảnh Tư liệu)

Nhấp ngụm chè nóng, nhà văn Khuất Quang Thụy vui vẻ kể, ông vốn sinh ra tại Phúc Thọ - Hà Tây (cũ), một vùng quê nghèo với những triền đề, bãi cỏ, những cánh đồng bát ngát, bao la được ôm trọn bởi dòng sông Đáy hiền hòa, thơ mộng, nên thơ. Như đã thành thói quen, mỗi dịp cuối tuần ông lại rời xa phố phường tấp nập, rời xa công việc bộn bề để được sống thanh thản, bình yên nơi quê nhà. Đó cũng là cách để nuôi dưỡng nguồn cảm hứng sáng tác trong người văn sĩ xứ Đoài này.

Câu chuyện của chúng tôi ngược về kỷ niệm. Tháng 3/1967, chàng thanh niên Khuất Quang Thụy tình nguyện vào chiến trường và được phân công vào Sư đoàn 320 với nhiệm vụ làm lính trinh sát. Tuy nhiên, trong môi trường chiến tranh ác liệt, chứng kiến đồng đội hy sinh đã thôi thúc ông cầm bút để ghi lại cuộc chiến một cách sinh động nhất. Nhờ vậy, ông đã được dự Trại sáng tác của Tổng cục Chính trị.

Năm 1971, ông được điều về làm tờ tin của Sư đoàn và sau ngày hòa bình lập lại, ông được cử đi học khóa 1 Trường Viết văn Nguyễn Du (nay là Đại học Văn hóa). Sau khi tốt nghiệp ông về công tác tại Tạp chí Văn nghệ Quân đội lần lượt trải qua các chức vụ biên tập viên, Trưởng Ban Văn xuôi rồi Phó Tổng Biên tập… Hết tuổi quân ngũ, được sự tín nhiệm của Hội Nhà văn Việt Nam, ông về giữ chức Tổng Biên tập Báo Văn nghệ cho đến nay.

Kỷ vật quý giá

Có lẽ cuộc đời viết văn, làm báo của nhà văn Khuất Quang Thụy vinh dự nhất là được có mặt tại Dinh Độc Lập ngày 30/4/1975. Ông kể, thời điểm Tổng thống Dương Văn Minh tuyên bố đầu hàng, ông đã ở cửa sau Dinh. Dù đã có lệnh ngừng bắn nhưng vẫn vấp phải sự kháng cự của lính Việt Nam Cộng hòa khiến một vài đồng đội của ông bị thương ở ngã tư Bảy Hiền và ngay trước cửa Dinh.

Ông cùng Sư đoàn tiến vào hậu Dinh theo hướng Tây Bắc từ rất sớm. Sau khi cắm lá cờ lên cổng sắt, Sư đoàn 320 liền tập trung đào giao thông hào quanh ngọn đồi phía sau Dinh để chuẩn bị ngăn địch phản kích cho đến khi nghe tin Tổng thống Dương Văn Minh đầu hàng.

thang tu nam ay
Nhà thơ Khuất Quang Thụy

“Lúc đó cánh nhà báo trong và ngoài nước kéo đến rất đông nhưng bị đồng chí Tiểu đoàn phó giải tán. Bởi với người lính trận, lúc ấy vẫn còn chiến sự. Đã vào cổng hậu lại không có dù chỉ một bức ảnh để chứng minh nhưng lính Trung đoàn 64, Sư đoàn 320 cũng tự hào rằng, họ là những người lưu được nhiều kỷ vật của Dương Văn Minh nhất.

Từ mấy thứ quà tặng nho nhỏ tới vài chiếc bật lửa, hay chiếc radio loại nhỏ. Tiểu đoàn phó còn rộng tay phát cho mỗi người một chiếc ra radio. Nhưng sau lãnh đạo Sư đoàn xuống thu lại toàn bộ những kỉ vật đó nên chúng tôi nói vui với nhau: Đây là loại đài vừa phát vừa thu”, nhà văn Khuất Quang Thụy nhớ lại.

Cũng tại thời khắc lịch sử ấy, qua trò chuyện với một số đồng nghiệp ở Thông tấn xã Việt Nam, cánh anh em nhà báo đã nhận ra Khuất Quang Thụy, tác giả của nhiều bút ký, truyện ngắn được đăng trên Tạp chí Văn nghệ Quân đội, Báo Văn nghệ. Biết ông đi từ hướng Đồng Dù tiến vào, một đồng nghiệp ở Thông tấn xã Việt Nam khẩn thiết đề nghị ông tường thuật cuộc hành quân.

Thế là ông về hậu Dinh, vào văn phòng Phủ Tổng thống Việt Nam Cộng hòa lấy luôn tập giấy tiêu đề còn nguyên mấy chữ Đổng lý văn phòng Phủ Tổng thống Việt Nam Cộng hòa đầu trang để viết bài lược thuật trận Đồng Dù. Sợ đồng nghiệp khó đọc ông đã cố tình viết chữ rất to.

Sau này, ông có nghe nói, bản tin của mình được phát trên sóng của Thông tấn xã Việt Nam ngay ngày hôm sau. Tuy nhiên, tiếc rằng các đồng nghiệp đã không giữ lại bản thảo ấy cho ông, nếu không đó đã là kỷ vật lịch sử vô cùng quý giá với người làm báo Việt Nam…

Chiến tranh đã lùi xa nhưng những ký ức về một thời “mưa bom bão đạn” khi ranh giới giữa sự sống với cái chết quá đỗi mong manh vẫn ám ảnh, khắc khoải ông đến giờ. Và điều đó đã được ông thổ lộ trong những dòng tâm sự mà ông luôn lấy làm “kim chỉ nam” cho sự nghiệp cầm bút của mình: “Khi còn ở chiến trường, tôi chỉ viết vì một khát khao duy nhất, ghi được càng nhiều càng tốt những kỷ niệm, những con người, những cảnh ngộ, số phận éo le do sự khắc nghiệt của chiến tranh đưa đến.

Sau này, khi chiến tranh kết thúc, tôi mới có điều kiện để hiểu ra rằng, dù đã ở ngoài mặt trận, dù đã thấy được cái ác liệt và dù đã viết nhiều trang nhưng có lẽ vẫn chưa nói hết được. Cả đời chỉ loay hoay viết về cuộc chiến ấy, có lẽ là số phận của thế hệ những người cầm bút từng có những năm cầm súng như chúng tôi”.

Trong khoảng thời gian ngắn ngủi được trò chuyện cùng nhà văn Khuất Quang Thụy, tôi cũng thầm hiểu rằng từ tận đáy lòng mình, nhà văn luôn cám ơn chiến trường đã làm nên ông hôm nay. Được hiểu thêm về cuộc sống, chiến đấu của những người cầm bút trong chiến trường. Thế hệ chúng tôi, những người được sinh ra và cầm bút trong hòa bình, sẽ ý thức hơn, trách nhiệm hơn với công việc của mình để xứng đáng với thế hệ cầm bút cha anh đi trước.

Thiên An

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Luật Thủ đô năm 2024: Những đột phá trong phát triển văn hóa, thể thao và du lịch

Luật Thủ đô năm 2024: Những đột phá trong phát triển văn hóa, thể thao và du lịch

(LĐTĐ) Một trong những điểm nổi bật của Luật Thủ đô 2024 là các quy định về phát triển văn hóa, thể thao và du lịch được quy định tại Điều 21. Điều này thể hiện rõ mục tiêu xây dựng và phát triển Thủ đô trở thành "Văn hiến - Văn minh - Hiện đại", đồng thời là trung tâm hội tụ, kết tinh văn hoá của cả nước.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung: Việt Nam phấn đấu top 3 ASEAN về đổi mới sáng tạo toàn cầu

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung: Việt Nam phấn đấu top 3 ASEAN về đổi mới sáng tạo toàn cầu

(LĐTĐ) Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho rằng, bên cạnh việc chú trọng đào tạo nhân lực đại trà, thì phải chú trọng đào tạo nhân lực chất lượng cao gắn liền với đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, phát triển ứng dụng công nghệ, thúc đẩy khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Phấn đấu đến cuối năm 2025, Việt Nam phải nằm trong top 3 các nước dẫn đầu ASEAN về đổi mới sáng tạo toàn cầu.
Nhiều hoạt động hấp dẫn tại Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội 2024

Nhiều hoạt động hấp dẫn tại Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội 2024

(LĐTĐ) Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội 2024 sẽ được tổ chức từ ngày 29/11 đến hết ngày 1/12/2024, tại Công viên Thống Nhất, với nhiều hoạt động hấp dẫn, qua đó, tăng cường giới thiệu, quảng bá các sản phẩm văn hóa ẩm thực, làng nghề truyền thống địa phương
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nói về việc học sinh thi vào lớp 10

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nói về việc học sinh thi vào lớp 10

(LĐTĐ) Giải trình, làm rõ một số vấn đề tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, chiều 4/11, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết, hiện nay học sinh phải đối mặt với sức ép rất lớn khi thi vào lớp 10. Do vậy, đã đến lúc chúng ta cần phải đánh giá một cách đầy đủ sau một thời gian triển khai Quyết định 522/QĐ-TTg 2018, mức độ phù hợp còn đến đâu, bởi đây là căn cứ mà rất nhiều địa phương dựa vào.
Lương khởi điểm của công chức chỉ đủ thuê nhà bình dân và chi tiêu tằn tiện

Lương khởi điểm của công chức chỉ đủ thuê nhà bình dân và chi tiêu tằn tiện

(LĐTĐ) Đại biểu Hà Sỹ Đồng cho rằng, dù lương cơ sở tăng 30%, nhưng một cán bộ, công chức mới được tuyển dụng, dù xuất sắc đến đâu, lương cũng chỉ mới đủ tiền thuê nhà ở mức bình dân, và chi tiêu phải hết sức tằn tiện...
Hơn 1 triệu người đăng ký tài khoản “Công dân Thủ đô số” - iHanoi”

Hơn 1 triệu người đăng ký tài khoản “Công dân Thủ đô số” - iHanoi”

(LĐTĐ) Theo Sở Thông tin và Truyền thông Hà Nội, tính đến ngày 31/10, sau 4 tháng đi vào hoạt động chính thức, ứng dụng “Công dân Thủ đô số” - iHanoi đã có khoảng 14 triệu lượt người dân truy cập khai thác, sử dụng. Tổng số người dùng đăng ký tài khoản trên ứng dụng là 1.043.724.
Đưa kiến thức pháp luật đến với học sinh Thủ đô

Đưa kiến thức pháp luật đến với học sinh Thủ đô

(LĐTĐ) Thời gian qua, công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật trong các trường học trên địa bàn thành phố Hà Nội được đặc biệt chú trọng. Bám sát đặc điểm, điều kiện địa phương, nội dung, hình thức tuyên truyền từng bước được đổi mới theo hướng ngắn gọn, dễ hiểu, sinh động và phù hợp với tâm lý, nhận thức của học sinh.

Tin khác

Hà Nội: Khích lệ tinh thần hiếu học của trẻ em có hoàn cảnh khó khăn

Hà Nội: Khích lệ tinh thần hiếu học của trẻ em có hoàn cảnh khó khăn

(LĐTĐ) Chương trình "Gặp mặt trẻ em Thủ đô tiêu biểu vượt khó học tốt” được tổ chức thường niên là hoạt động có ý nghĩa thiết thực của thành phố Hà Nội nhằm động viên những trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, khích lệ tinh thần hiếu học của các em, động viên các em nỗ lực vươn lên thành con ngoan, trò giỏi.
Tháng 11, cảm xúc và hoài niệm

Tháng 11, cảm xúc và hoài niệm

(LĐTĐ) Tháng 11 mang theo gió lạnh nhưng lại rất ấm áp với những kỷ niệm, niềm vui giản dị và sự kết nối tình thân. Hạnh phúc được là một hành trình khi có lòng biết ơn hiện tại và tận hưởng từng khoảnh khắc bình an.
Phố Hàng Mã rực rỡ sắc màu dịp Halloween

Phố Hàng Mã rực rỡ sắc màu dịp Halloween

(LĐTĐ) Phố Hàng Mã (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) những ngày này đã “khoác màu áo mới” với đa dạng các loại phụ kiện, đồ chơi độc lạ chào đón lễ hội hóa trang trong ngày cuối cùng của tháng 10.
Tổ chức khóa học Kỹ năng lãnh đạo cho phụ nữ thành phố Vinh

Tổ chức khóa học Kỹ năng lãnh đạo cho phụ nữ thành phố Vinh

(LĐTĐ) Ngày 30/10, Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) thành phố Vinh phối hợp cùng Trung tâm Đào tạo và Nâng cao năng lực phụ nữ thuộc Học viện Phụ nữ Việt Nam tổ chức khóa học “Kỹ năng lãnh đạo cho phụ nữ”.
Ngày hội "Gia đình trẻ hạnh phúc" năm 2024: Lan tỏa thông điệp ý nghĩa

Ngày hội "Gia đình trẻ hạnh phúc" năm 2024: Lan tỏa thông điệp ý nghĩa

(LĐTĐ) Trong 2 ngày 26 - 27/10/2024, tại Hà Nội đã diễn ra chương trình Ngày hội "Gia đình trẻ hạnh phúc" năm 2024 với chủ đề "Bên nhau, mình là Nhà".
Nhiều tên miền giả mạo nhằm mục đích lừa đảo

Nhiều tên miền giả mạo nhằm mục đích lừa đảo

(LĐTĐ) Theo báo cáo của Trung tâm Internet Việt Nam (VNNIC), từ tháng 1/2021 - 10/2024, có khoảng 12.838 website tên miền bị lạm dụng, được sử dụng để vi phạm pháp luật; các tên miền quốc tế có tỷ lệ lạm dụng cao (81%).
Hà Nội chú trọng chăm sóc sức khỏe người cao tuổi

Hà Nội chú trọng chăm sóc sức khỏe người cao tuổi

(LĐTĐ) Công tác chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi đã được thành phố Hà Nội và các địa phương đặc biệt chú trọng. Đến hết năm 2025, Hà Nội phấn đấu 100% xã, phường, thị trấn triển khai các hoạt động hỗ trợ người cao tuổi được chăm sóc sức khỏe, tham gia các hoạt động văn hóa, thể thao nâng cao sức khỏe tinh thần tại cộng đồng.
Tin bão mới nhất: Bão số 6 quần thảo Biển Đông gây mưa lớn ở khu vực miền Trung

Tin bão mới nhất: Bão số 6 quần thảo Biển Đông gây mưa lớn ở khu vực miền Trung

(LĐTĐ) Theo chuyên gia khí tượng, nhiều khả năng do tương tác với không khí lạnh ở phía Bắc di chuyển vào phía Nam, khiến cho bão số 6 duy trì tương đối lâu trên biển trong thời gian dài, dẫn đến tình trạng khu vực giữa và Nam Biển Đông hình thành một dải hội tụ nhiệt đới gây mưa kéo dài cho khu vực Trung Bộ; một số tỉnh có lượng mưa phổ biến từ 300-500mm trong vòng 3 ngày.
Nâng cao kiến thức pháp luật về an sinh cho đồng bào dân tộc thiểu số

Nâng cao kiến thức pháp luật về an sinh cho đồng bào dân tộc thiểu số

(LĐTĐ) Sáng nay (25/10), Báo Kinh tế & Đô thị, Tổ chức ActionAid Quốc tế tại Việt Nam, Quỹ Hỗ trợ chương trình, dự án an sinh xã hội Việt Nam (AFV) phối hợp tổ chức Chương trình tư vấn chính sách, pháp luật về an sinh xã hội, quyền của đồng bào dân tộc thiểu số cho 200 đồng bào dân tộc thiểu số tại xã Khánh Thượng, huyện Ba Vì, Hà Nội.
Hỗ trợ các gia đình khó khăn tỉnh Cao Bằng, Bắc Kạn chịu ảnh hưởng bởi bão lũ

Hỗ trợ các gia đình khó khăn tỉnh Cao Bằng, Bắc Kạn chịu ảnh hưởng bởi bão lũ

(LĐTĐ) Trong hai ngày (23-24/10/2024), đoàn công tác của Hội Chữ thập đỏ thành phố Hà Nội phối hợp với Hội Chữ thập đỏ 2 tỉnh Cao Bằng, Bắc Kạn tổ chức các chương trình trao quà hỗ trợ các gia đình có hoàn cảnh khó khăn chịu ảnh hưởng do cơn bão số 3 và hoàn lưu sau bão gây ra trên địa bàn với tổng trị giá 217 triệu đồng.
Xem thêm
Phiên bản di động