Vì sao nhiều trường đại học dừng xét tuyển học bạ từ năm 2026?

Mới đây, Trường Đại học Kinh tế (Đại học Quốc gia Hà Nội) công bố thông tin tuyển sinh đại học chính quy dự kiến năm 2026 với nhiều thay đổi đáng chú ý. Theo đó, từ năm 2026, nhà trường sẽ không còn sử dụng kết quả học tập bậc THPT (học bạ) trong tuyển sinh đại học chính quy trong nước. Trường tuyển sinh 6 ngành đào tạo với tổng chỉ tiêu khoảng 3.000 sinh viên, quy mô cơ bản giữ ổn định so với năm 2025.

Cùng với việc dừng xét học bạ, Trường Đại học Kinh tế cũng điều chỉnh tổ hợp xét tuyển theo hướng tinh gọn, giảm từ 8 xuống còn 5 tổ hợp và áp dụng thống nhất cho tất cả các ngành đào tạo chính quy trong nước. Các tổ hợp được sử dụng gồm: D01 (toán, ngữ văn, tiếng Anh), C01 (toán, ngữ văn, vật lý), C04 (toán, ngữ văn, địa lý), C03 (toán, ngữ văn, lịch sử) và X01 (toán, ngữ văn, giáo dục kinh tế và pháp luật). So với năm 2025, các tổ hợp A01, D09 và D10 sẽ không còn được áp dụng trong tuyển sinh trong nước.

Theo phương án tuyển sinh mới, các chương trình đào tạo chính quy trong nước của Trường Đại học Kinh tế sẽ sử dụng các phương thức gồm: xét điểm thi tốt nghiệp THPT, xét kết quả kỳ thi đánh giá năng lực HSA do Đại học Quốc gia Hà Nội tổ chức và xét tuyển thẳng theo quy định. Riêng với các chương trình liên kết đào tạo với nước ngoài, nhà trường vẫn duy trì nhiều phương thức xét tuyển, trong đó có xét học bạ hoặc kết hợp học bạ với chứng chỉ tiếng Anh quốc tế.

Ảnh minh họa.

Không chỉ Trường Đại học Kinh tế, nhiều đơn vị khác trong hệ thống Đại học Quốc gia Hà Nội cũng đã công bố chủ trương tương tự. Trường Đại học Công nghệ cho biết sẽ không sử dụng học bạ THPT trong tuyển sinh đại học chính quy từ năm 2026, thay vào đó tập trung vào các phương thức như điểm thi tốt nghiệp THPT, kết quả kỳ thi đánh giá năng lực HSA và xét tuyển dựa trên chứng chỉ quốc tế như SAT đối với một số ngành. Nhà trường đồng thời dự kiến điều chỉnh, loại bỏ một số tổ hợp xét tuyển truyền thống nhằm phù hợp hơn với chương trình đào tạo và yêu cầu chất lượng đầu vào.

Trước đó, Trường Khoa học liên ngành và Nghệ thuật (Đại học Quốc gia Hà Nội) cũng là một trong những đơn vị sớm công bố không sử dụng học bạ THPT để xét tuyển đối với toàn bộ các ngành đào tạo từ năm 2026.

Ngoài khối đại học quốc gia, một số trường khác cũng có động thái tương tự. Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 dự kiến bỏ xét học bạ đối với 17 ngành đào tạo trong năm 2026, chủ yếu là những ngành có mức độ cạnh tranh cao và thu hút đông thí sinh trong các mùa tuyển sinh trước. Trong khi đó, Đại học Bách khoa Hà Nội không loại bỏ hoàn toàn phương thức này nhưng dự kiến tiếp tục thu hẹp vai trò của học bạ. Điểm học bạ từng được sử dụng để tính điểm hồ sơ năng lực trong phương thức xét tuyển tài năng, song từ năm 2026 có thể được thay thế bằng kết quả kỳ thi đánh giá tư duy do nhà trường tổ chức.

Theo thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo, trong mùa tuyển sinh năm 2025, xét tuyển bằng học bạ chiếm khoảng 42,4% tổng số thí sinh trúng tuyển, trong khi xét tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp THPT chiếm 39,1%, phần còn lại thuộc về các phương thức khác như đánh giá năng lực, đánh giá tư duy hoặc xét tuyển bằng chứng chỉ quốc tế.

Tuy nhiên, việc dành tỷ lệ chỉ tiêu lớn cho xét học bạ trong những năm qua đã làm dấy lên nhiều tranh luận. Một số ý kiến cho rằng phương thức này có thể dẫn tới sự thiếu đồng đều về chất lượng đầu vào giữa các trường, đồng thời tiềm ẩn nguy cơ tiêu cực, trong đó có hiện tượng “làm đẹp học bạ”. Trước thực tế đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đưa ra hai hướng lựa chọn: hoặc bỏ hoàn toàn phương thức xét học bạ, hoặc tiếp tục duy trì nhưng kèm theo các điều kiện và cơ chế kiểm soát chặt chẽ hơn nhằm bảo đảm tính công bằng, minh bạch trong tuyển sinh đại học.

P.T (t/h)