Quốc hội ban hành cơ chế chính sách đặc thù thực hiện các dự án quan trọng trên địa bàn Thủ đô

Căn cứ ý kiến thảo luận của các Đại biểu Quốc hội; ý kiến thẩm tra của Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội; kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; Chính phủ đã rà soát tiếp thu tối đa, giải trình đầy đủ và có báo cáo giải trình, chỉnh lý hoàn thiện các nội dung trong dự thảo Nghị quyết.

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã trình bày tóm tắt báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết thí điểm một số cơ chế chính sách đặc thù để thực hiện các dự án lớn quan trọng trên địa bàn Thủ đô.

Theo Nghị quyết, các dự án được xếp vào nhóm lớn và quan trọng của Hà Nội trước hết là những dự án cần triển khai ngay theo chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Đảng ủy Chính phủ và Ban Chấp hành Đảng bộ Thành phố. Bên cạnh đó, các dự án đầu tư công hoặc dự án PPP đáp ứng tiêu chí dự án quan trọng quốc gia cũng thuộc phạm vi điều chỉnh.

Những dự án sử dụng vốn ngân sách địa phương hoặc các nguồn vốn hợp pháp khác trên địa bàn thành phố với tổng mức đầu tư từ 30.000 tỷ đồng trở lên được xác định là dự án lớn. Đồng thời, các dự án thuộc danh mục thu hút nhà đầu tư chiến lược theo pháp luật về Thủ đô, có quy mô vốn đầu tư từ 30.000 tỷ đồng, cũng nằm trong nhóm này.

Quốc hội nghe trình bày báo cáo và thông qua Nghị quyết thí điểm một số cơ chế chính sách đặc thù để thực hiện các dự án lớn quan trọng trên địa bàn Thủ đô. (Ảnh: Quốc hội)

Nghị quyết còn quy định nhóm dự án cải tạo, chỉnh trang và tái thiết khu vực đô thị, bao gồm việc xây dựng lại các chung cư thuộc diện phải phá dỡ hoặc các dự án cải tạo một hay nhiều ô phố. Ngoài ra, những dự án đầu tư mới hoặc nâng cấp công trình để xử lý các điểm nghẽn cấp bách như ùn tắc giao thông, úng ngập, ô nhiễm môi trường hay vấn đề trật tự đô thị cũng được coi là dự án lớn, quan trọng của Thủ đô.

Một nội dung đáng chú ý của Nghị quyết là việc trao quyền cho UBND thành phố Hà Nội được quyết định biện pháp cưỡng chế trong các trường hợp đã có trên 75% chủ sở hữu nhà hoặc người sử dụng đất - tương ứng ít nhất 75% diện tích khu vực thực hiện dự án - đồng thuận với phương án quy hoạch, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.

Tuy nhiên, liên quan đến quy định này, Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội đề nghị, cần cân nhắc thận trọng và làm rõ mục tiêu chính sách. Cơ quan thẩm tra nhận định cơ chế cưỡng chế trong trường hợp nêu trên có tính chất phức tạp, có thể phát sinh xung đột với Hiến pháp về quyền sở hữu và quyền cư trú hợp pháp của công dân, bởi hoạt động cưỡng chế di dời mang tính chất quan hệ dân sự, kinh tế, không nằm trong phạm vi “lợi ích công” theo nghĩa hiến định.

Theo nghị quyết, dự án lớn, quan trọng trên địa bàn Thủ đô là các dự án:

- Dự án đầu tư công theo quy định của Luật Đầu tư công, dự án PPP theo quy định của Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, dự án đầu tư kinh doanh theo quy định của Luật Đầu tư cần triển khai ngay theo chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng, Đảng ủy Chính phủ, Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố Hà Nội;

- Dự án đầu tư công, dự án PPP đáp ứng tiêu chí dự án quan trọng quốc gia; dự án đầu tư công, dự án PPP sử dụng vốn ngân sách địa phương, nguồn vốn hợp pháp khác của địa phương trên địa bàn Thành phố có quy mô tổng mức đầu tư từ 30.000 tỷ đồng trở lên;

- Dự án đầu tư thuộc danh mục dự án thu hút nhà đầu tư chiến lược theo quy định của pháp luật về Thủ đô có quy mô vốn đầu tư từ 30.000 tỷ đồng trở lên;

- Dự án cải tạo, chỉnh trang, tái thiết khu vực đô thị tại Nghị quyết này là dự án xây dựng lại nhà chung cư thuộc trường hợp phải phá dỡ theo quy định pháp luật về nhà ở; dự án cải tạo, chỉnh trang, tái thiết một ô phố đô thị hoặc nhiều ô phố đô thị;

- Dự án đầu tư mới, cải tạo công trình để xử lý các điểm nghẽn, cấp bách về ùn tắc giao thông, úng ngập, ô nhiễm môi trường, trật tự đô thị.

Việc ban hành Nghị quyết thí điểm một số cơ chế chính sách đặc thù để thực hiện các dự án lớn quan trọng trên địa bàn Thủ đô đã đáp ứng được yêu cầu cần thiết và cấp bách trong giai đoạn hiện nay, nhằm khơi thông các điểm “nghẽn” pháp lý, thu hút đầu tư, tạo đột phá, phát triển nhanh, bền vững hơn, có sức lan tỏa lớn hơn trong phát triển kinh tế vùng Đồng bằng sông Hồng và cả nước.

Nghị quyết có hiệu lực từ ngày 12/12 và được áp dụng trong 5 năm.