Những quy định mới về tuổi nghỉ hưu của nhà giáo

Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Nhà giáo 2025 vào ngày 16/6/2025, chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026. Đây là một đạo luật quan trọng, mang đến nhiều thay đổi đáng chú ý trong các quy định liên quan đến đội ngũ nhà giáo, đặc biệt là về chế độ tuổi nghỉ hưu.

Theo Luật Nhà giáo 2025, nếu có nguyện vọng, giáo viên mầm non có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện bình thường, nhưng không quá 5 tuổi. (Ảnh minh họa).

Theo Điều 26 của Luật Nhà giáo 2025, tuổi nghỉ hưu của nhà giáo sẽ được thực hiện theo quy định của Bộ luật Lao động và các quy định pháp luật liên quan khác. Điều này có nghĩa là, về cơ bản, nhà giáo sẽ áp dụng lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu chung như các ngành nghề khác.

Tuy nhiên, Luật Nhà giáo 2025 đã thể hiện sự quan tâm đặc biệt đến tính chất công việc của từng đối tượng nhà giáo, thể hiện rõ qua các trường hợp ngoại lệ được quy định cụ thể.

Đáng chú ý, Khoản 2 Điều 26 của Luật Nhà giáo 2025 quy định một điều kiện rất nhân văn dành cho nhà giáo trong cơ sở giáo dục mầm non. Cụ thể, nếu có nguyện vọng, giáo viên mầm non có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện bình thường, nhưng không quá 5 tuổi. Điều này được xem là một sự ghi nhận đối với đặc thù công việc nặng nhọc, đòi hỏi nhiều sức khỏe và sự kiên nhẫn của giáo viên mầm non.

Một điểm đặc biệt quan trọng giáo viên mầm non cần lưu ý là trong trường hợp này, nếu giáo viên mầm non có đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên, sẽ không bị giảm tỷ lệ phần trăm hưởng lương hưu do việc nghỉ hưu trước tuổi. Đây là một chính sách ưu đãi thiết thực, đảm bảo quyền lợi cho những người đã cống hiến lâu năm cho sự nghiệp giáo dục mầm non.

Bên cạnh quy định về tuổi nghỉ hưu sớm cho giáo viên mầm non, Điều 27 của Luật Nhà giáo 2025 còn đề cập đến chế độ nghỉ hưu ở tuổi cao hơn đối với nhà giáo trong cơ sở giáo dục công lập. Quy định này nhằm giữ chân và tận dụng tối đa kinh nghiệm, trí tuệ của những nhà giáo có trình độ chuyên môn cao hoặc làm việc trong các lĩnh vực đặc thù.

Cụ thể, đối tượng có thể hưởng chế độ nghỉ hưu ở tuổi cao hơn bao gồm nhà giáo có chức danh giáo sư, phó giáo sư hoặc có trình độ tiến sĩ và nhà giáo làm việc trong ngành, lĩnh vực chuyên sâu đặc thù.

Điều này cho thấy sự linh hoạt trong quản lý và sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao trong ngành giáo dục. Việc kéo dài thời gian công tác của các chuyên gia đầu ngành sẽ góp phần quan trọng vào việc đào tạo, nghiên cứu khoa học và phát triển chung của ngành.

Chế độ nghỉ hưu ở tuổi cao hơn sẽ được thực hiện khi đáp ứng đủ các điều kiện sau: Cơ sở giáo dục có nhu cầu; nhà giáo có đủ sức khỏe; nhà giáo tự nguyện; nhà giáo đáp ứng tiêu chuẩn, điều kiện của cơ sở giáo dục.

Những điều kiện này đảm bảo rằng việc kéo dài thời gian công tác là dựa trên sự đồng thuận giữa nhà giáo và cơ sở giáo dục, đồng thời phải đảm bảo về sức khỏe và năng lực chuyên môn của nhà giáo.

Về thời gian nghỉ hưu ở tuổi cao hơn, Luật quy định cụ thể như sau:

Không quá 5 tuổi đối với nhà giáo có trình độ tiến sĩ.

Không quá 7 tuổi đối với nhà giáo có chức danh phó giáo sư.

Không quá 10 tuổi đối với nhà giáo có chức danh giáo sư.

Tuy nhiên, Luật cũng có một quy định quan trọng là: "Trong thời gian thực hiện chế độ nghỉ hưu ở tuổi cao hơn theo quy định tại khoản 3 Điều này, nhà giáo không giữ chức vụ quản lý."

Để đảm bảo các quy định về tuổi nghỉ hưu được triển khai một cách đồng bộ và hiệu quả, Luật Nhà giáo 2025 cũng giao trách nhiệm cho Chính phủ quy định chi tiết quy trình, thủ tục nghỉ hưu ở tuổi cao hơn, cũng như việc nghỉ hưu ở tuổi cao hơn đối với nhà giáo ở ngành, lĩnh vực chuyên sâu đặc thù.

Nhìn chung, Luật Nhà giáo 2025 đã mang đến những thay đổi quan trọng và tích cực về chế độ tuổi nghỉ hưu cho nhà giáo. Từ việc linh hoạt trong tuổi nghỉ hưu sớm cho giáo viên mầm non đến việc khuyến khích kéo dài thời gian cống hiến cho các nhà giáo có trình độ cao, tất cả đều hướng tới mục tiêu tối ưu hóa nguồn lực con người, nâng cao chất lượng giáo dục và đảm bảo quyền lợi chính đáng cho đội ngũ nhà giáo Việt Nam.

Việc Luật Nhà giáo 2025 chính thức có hiệu lực từ đầu năm 2026 hứa hẹn sẽ tạo ra những động lực mới, góp phần vào sự phát triển bền vững của ngành Giáo dục.