Đề xuất nâng tuổi nghỉ hưu lên 65: Không phù hợp với lao động trực tiếp

Không phù hợp với lao động trực tiếp

Trong phiên thảo luận về tình hình kinh tế xã hội tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, đại biểu Nguyễn Thiện Nhân (đoàn Thành phố Hồ Chí Minh) đề xuất nâng tuổi nghỉ hưu lên 65 với kỳ vọng có thêm 5 triệu lao động phục vụ mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số. Đề xuất này ngay lập tức thu hút sự quan tâm của dư luận.

Từ góc độ công nhân lao động làm việc trực tiếp, không ít người lo ngại cho rằng đề xuất này không hợp lý vì ở tuổi 65, sức khoẻ của người lao động làm việc trực tiếp, nhất là lao động làm việc trong lĩnh vực nặng nhọc, độc hại không còn đáp ứng được yêu cầu công việc.

Anh Đặng Văn Tiến - Công ty TNHH Canon Việt Nam chia sẻ: “Ở góc độ cá nhân, lĩnh vực tôi đang làm khó đảm đương công việc đến 65 tuổi do yếu tố sức khỏe, phải mang vác vật nặng, đòi hỏi độ chính xác cao khi thao tác. Với nghề này, đến tầm lớn tuổi còn phải tính đến yếu tố an toàn lao động, bởi rất nguy hiểm với những công việc đặc thù. Tôi cho rằng, việc kéo dài tuổi nghỉ hưu lên 65 tuổi không phù hợp với lĩnh vực công việc của tôi”.

Tương tự, anh Hồ Đình Công – công nhân Công ty TNHH Toto Việt Nam cũng bày tỏ: “Với công nhân lao động trực tiếp, làm việc đến tuổi 65 khó đáp ứng được yêu cầu về năng suất, chất lượng. Nhiều khâu trong dây chuyền, nếu không có sức khoẻ thì khó theo được công việc. Do đó, đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu lên 65 không hợp lý. Theo tôi, giữ nguyên như hiện nay là phù hợp”.

Cũng tỏ ra lo ngại trước đề xuất nâng tuổi nghỉ hưu, chị Đinh Thị Bằng - công nhân Công ty TNHH May mặc Thuận Tín cho biết: “Công nhân ngành may làm việc trong môi trường nặng nhọc độc hại, có nhiều bụi, tiếng ổn nên sức khoẻ bị giảm sút nhanh. Không ít người bị đau lưng, mỏi cổ, mắc bệnh về hô hấp và chỉ 50 tuổi đã muốn được nghỉ hưu. Nếu kéo dài thời gian làm việc lên 65 tuổi mới nghỉ hưu thì công nhân ngành may không thể đáp ứng được yêu cầu công việc”.

Ngành may mặc đòi hỏi sự khéo léo, chinh xác, tốc đô làm việc cao, người lao động lớn tuổi sẽ khó bắt kịp yêu cầu công việc. Ảnh minh hoạ

Cho rằng đề xuất kéo dài tuổi nghỉ hưu lên 65 tuổi có khía cạnh tích cực khi tận dụng được chất xám của những lao động trí óc song ông Nguyễn Tràng Huy - Chủ tịch Công đoàn Công ty TNHH MTV Sản Xuất TMVA cũng cho rằng, đề xuất này áp dụng đối với lao động trực tiếp chẳng hạn như trong ngành may mặc thì không phù hợp. Ông Nguyễn Tràng Huy giải thích: Công việc may mặc đòi hỏi sự khéo léo, chính xác, tốc độ làm việc cao và yêu cầu kỹ thuật, chất lượng sản phẩm may mặc càng ngày càng khắt khe hơn để phù hợp với sự thay đổi của thị trường. Khi tuổi tác tăng lên, sức khoẻ giảm sút, mắt mờ, tay chậm, công nhân may khó có thể đáp ứng được yêu cầu công việc.

“Thực tế, tại Công ty tôi, nhiều người lao động 50 - 52 tuổi là đã muốn xin nghỉ hưu. Nếu kéo dài tuổi nghỉ hưu lên 65 chắc chắn đa số người lao động không thể đảm bảo công việc tới tuổi đó sẽ xin nghỉ hưu sớm, trong khi đó, với việc nghỉ hưu sớm khi chưa đủ thời gian làm việc, người lao động bị trừ tỉ lệ lương hưu rất thiệt thòi về quyền lợi. Còn những người 45 - 50 tuổi ứng tuyển vào làm việc tại doanh nghiệp thì chắc chắn không có cơ hội, bởi doanh nghiệp chỉ tuyển người 35 tuổi trở xuống. Theo tôi, với đề xuất này, đại biểu Nguyễn Thiện Nhân nên nói rõ là áp dụng đối với những nhà khoa học, chuyên gia kỹ thuật, công chức, viên chức nên tiếp tục cống hiến cho đất nước phát triển thì việc tăng tuổi nghỉ hưu lên 65 tuổi sẽ khả thi hơn” - ông Nguyễn Tràng Huy nói.

Cần phân loại và xem xét với từng lĩnh vực

Bày tỏ quan điểm về việc kéo dài tuổi nghỉ hưu của người lao động, bà Hà Phương - Giám đốc một doanh nghiệp dệt may trên địa bàn xã Phú Cát cho biết, đối với lĩnh vực thâm dụng lao động như ngành dệt may thì việc nâng tuổi nghỉ hưu lên 65 tuổi không hợp lý bởi liên quan đến sức khỏe, an toàn lao động. “Đối với ngành may, các kỹ thuật, công nghệ mới liên tục phát triển, lao động cao tuổi khó có thể nắm bắt kịp dẫn tới giảm năng suất làm việc, chất lượng sản phẩm, từ đó việc kéo dài tuổi nghỉ hưu lên 65 tuổi sẽ ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp ngành may. Bên cạnh đó, việc kéo dài tuổi nghỉ hưu của người lao động cũng tăng thêm gánh nặng chi phí cho doanh nghiệp khi phải gia tăng chi phí tiền lương, bảo hiểm xã hội và các phúc lợi khác. Ngoài ra, việc nâng tuổi nghỉ hưu của người lao động cũng làm ảnh hưởng đến cơ hội việc làm của lao động trẻ” - bà Hà Phương nói.

Chia sẻ với phóng viên Tiến sĩ Nguyễn Hữu Dũng - nguyên Viện trưởng Viện Khoa học Lao động và Xã hội - Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (nay là Viện Khoa học Tổ chức Nhà nước và Lao động - Bộ Nội vụ) cho rằng, đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu lên 65 cần phải có phân loại và xem xét đối với người lao động làm việc ở từng lĩnh vực, công việc cụ thể. Ví dụ như lao động kỹ thuật, chuyên gia thì có thể kéo dài tuổi làm việc đến 65. Nhưng đối với lao động phổ thông, những người làm công việc nặng nhọc thì không thể kéo dài tuổi nghỉ hưu tới 65 tuổi. “Không thể tăng tuổi nghỉ hưu đại trà cho người lao động làm việc ở tất cả các ngành nghề, công việc. Cần có nghiên cứu cụ thể từng đối tượng làm việc thì tăng tuổi nghỉ hưu mới khả thi” - ông Nguyễn Hữu Dũng cho hay.

Trao đổi với báo chí, Tiến sĩ Bùi Sỹ Lợi, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội (nay là Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội) cho rằng, cần nhìn thẳng vào thực tế chất lượng nguồn lao động Việt Nam. Hiện nay, đa số người lao động Việt Nam làm việc trong điều kiện lao động chân tay, cường độ cao, môi trường độc hại, áp lực lớn.

Theo khảo sát của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội (nay là Bộ Nội vụ), trung bình 60% lao động nam và 70% lao động nữ cho rằng sức khỏe giảm rõ rệt sau tuổi 55. Nhiều người làm trong các lĩnh vực xây dựng, dệt may, khai khoáng, vận tải… không thể tiếp tục làm việc hiệu quả sau 60 tuổi. Trong khi đó, tuổi nghỉ hưu hiện hành (60 với nam, 55 với nữ) đã và đang được điều chỉnh tăng dần theo lộ trình 3 tháng/năm đối với nam và 4 tháng/năm đối với nữ, hướng tới 62 tuổi với nam và 60 tuổi với nữ vào năm 2035. “Đây là bước đi thận trọng, có cơ sở khoa học và xã hội học. Hiện nay, chúng ta vẫn đang điều chỉnh theo lộ trình này,” ông Bùi Sỹ Lợi cho biết.

Tiến sĩ Bùi Sỹ Lợi cho rằng, vấn đề tăng tuổi nghỉ hưu cần được xử lý linh hoạt và phân loại nghề nghiệp. Theo tinh thần Nghị quyết 28-NQ/TW về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội và Bộ luật Lao động 2019, tuổi nghỉ hưu cần được điều chỉnh theo hướng linh hoạt, phù hợp từng nhóm. Ông phân tích, với nhóm lao động trí óc, khoa học, quản lý, giáo dục, y tế… có thể làm việc đến 65 tuổi hoặc hơn nếu đủ sức khỏe và tự nguyện. Nhóm lao động nặng nhọc, độc hại hoặc làm việc theo dây chuyền công nghiệp nên được nghỉ sớm hơn (50 - 55 tuổi) mà vẫn hưởng đủ quyền lợi bảo hiểm xã hội. Bên cạnh đó, cần cho phép người lao động được quyền lựa chọn nghỉ sớm hoặc muộn trong giới hạn nhất định để bảo đảm công bằng, nhân văn.