Hành trình giữ gìn bản sắc và khát vọng vươn xa

(LĐTĐ) Trong dòng chảy lịch sử hào hùng của dân tộc Việt Nam, văn hóa luôn đóng vai trò như một sợi chỉ đỏ xuyên suốt, kết nối quá khứ với hiện tại, hun đúc khát vọng vươn tới tương lai. Từ những ngày đầu độc lập năm 1945 đến nay, hành trình giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc của Việt Nam là một bức tranh đa sắc màu, phản ánh sự kiên trì, sáng tạo và bản lĩnh của một dân tộc trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc: Sứ mệnh và trách nhiệm Tiếp tục hoàn thiện việc xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc

Văn hóa soi đường quốc dân đi

Ngay từ buổi đầu của nền độc lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhận thức sâu sắc về vai trò của văn hóa. Người từng nói: "Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi." Câu nói giản dị mà sâu sắc này đã trở thành kim chỉ nam cho sự phát triển văn hóa Việt Nam suốt nhiều thập kỷ qua. Nó không chỉ khẳng định vị trí quan trọng của văn hóa mà còn gợi mở về một tầm nhìn xa rộng: văn hóa không đơn thuần là sản phẩm của quá khứ cần được bảo tồn, mà phải là ngọn đuốc soi sáng con đường phát triển của dân tộc.

Kế thừa và phát triển tư tưởng của Bác, các thế hệ lãnh đạo tiếp theo của Đảng và Nhà nước Việt Nam đã không ngừng hoàn thiện đường lối về văn hóa. Từ việc xác định vai trò của văn hóa trong xây dựng chủ nghĩa xã hội (Đại hội III, 1960) đến việc đề ra nhiệm vụ xây dựng nền văn hóa mới (Đại hội IV, 1976), từ khởi xướng công cuộc đổi mới văn hóa (Đại hội VI, 1986) đến việc xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc (Đại hội IX, 2001), mỗi bước đi đều thể hiện sự thích ứng linh hoạt của chính sách văn hóa với bối cảnh lịch sử cụ thể của đất nước.

Hành trình giữ gìn bản sắc và khát vọng vươn xa
Việt Nam đang chú trọng phát triển công nghiệp văn hoá trong giai đoạn hiện nay.

Hội nghị Văn hóa toàn quốc diễn ra vào tháng 11/2021 đánh dấu một cột mốc quan trọng trong hành trình phát triển văn hóa của Việt Nam. Tại đây, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã đưa ra những nhận định sâu sắc về vai trò của văn hóa:"Văn hóa là hồn cốt của dân tộc, nói lên bản sắc của dân tộc. Văn hóa còn thì dân tộc còn. Văn hóa mất thì dân tộc mất. Văn hóa suy thì dân tộc suy". Lời khẳng định này không chỉ tiếp nối mà còn làm sâu sắc thêm tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Nó nhấn mạnh rằng văn hóa không chỉ là một khía cạnh của đời sống xã hội mà còn là yếu tố quyết định sự tồn vong của cả một dân tộc. Điều này đặc biệt có ý nghĩa trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, khi ranh giới giữa các nền văn hóa ngày càng trở nên mờ nhạt.

Nhìn về phía trước, con đường phát triển văn hóa của Việt Nam hứa hẹn nhiều triển vọng nhưng cũng đầy thách thức. Việc tiếp tục giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, đồng thời mở rộng giao lưu, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, sẽ là chìa khóa để Việt Nam xây dựng một nền văn hóa vừa đậm đà bản sắc dân tộc, vừa hiện đại và hội nhập.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng đề ra 5 quan điểm chỉ đạo về phát triển văn hóa, trong đó nhấn mạnh vai trò của văn hóa như một nguồn lực nội sinh và động lực đột phá cho sự phát triển. Điều này cho thấy một cách tiếp cận toàn diện và hiện đại về văn hóa, không chỉ xem văn hóa là di sản cần bảo tồn mà còn là động lực để phát triển đất nước.

Nhìn lại chặng đường hơn 75 năm qua, Việt Nam có thể tự hào về nhiều thành tựu đáng kể trong lĩnh vực văn hóa. Từ việc bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể, xây dựng hệ thống thiết chế văn hóa trên cả nước, đến việc phát triển đa dạng các loại hình nghệ thuật và nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân. Đặc biệt, hình ảnh đất nước và con người Việt Nam ngày càng được biết đến rộng rãi trên trường quốc tế, góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trên bản đồ văn hóa thế giới.

Tiếp tục phát triển đáp ứng thời kỳ mới

Tuy nhiên, con đường phía trước vẫn còn nhiều thách thức. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và cách mạng công nghiệp 4.0, việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc đối mặt với không ít khó khăn. Sự xâm nhập của các sản phẩm văn hóa ngoại lai, khoảng cách phát triển văn hóa giữa các vùng miền, và việc bảo tồn văn hóa các dân tộc thiểu số là những vấn đề cấp bách cần được giải quyết.

PGS. TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa và Giáo dục Quốc hội chia sẻ: "Chúng ta cần lưu ý rằng, trong văn hóa có cả yếu tố tích cực và tiêu cực. Chúng ta thường hay nhấn mạnh đến những yếu tố tích cực của văn hóa để cổ vũ, động viên mọi người, tuy vậy, trong văn hóa cũng có nhiều yếu tố tiêu cực, cản trở sự phát triển kinh tế - xã hội. Lấy ví dụ những ngày Tết, nhiều phong tục Tết rất đáng quý, giúp chúng ta trải nghiệm, nhớ lại những giá trị văn hóa độc đáo của dân tộc. Tuy nhiên, nhiều thói quen ngày Tết rất nên bỏ trong bối cảnh xã hội đã thay đổi như tụ tập rượu chè, tâm lý chây ì, nghỉ ngơi quá nhiều. Hay vẫn còn hiện tượng mê tín dị đoan, lễ hội phản cảm, tập quán lạc hậu…"

Hành trình giữ gìn bản sắc và khát vọng vươn xa
Ảnh minh hoạ

Cũng theo PGS.TS Bùi Hoài Sơn, trong bối cảnh xã hội hôm nay càng cần phát huy hơn nữa vai trò của văn hóa để hình thành nên hệ điều tiết cho sự phát triển kinh tế - xã hội, tạo ra hành trang, bản lĩnh và sự tự tin để đất nước hội nhập tốt hơn vào một thế giới toàn cầu hóa sâu rộng, ở đó, như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh trong bài phát biểu tại Hội nghị văn hóa toàn quốc năm 2021 “Văn hóa là hồn cốt của dân tộc. Nói lên bản sắc của dân tộc. Văn hóa còn thì dân tộc còn”. Vì văn hóa liên quan đến toàn bộ xã hội, nên những nguyên tắc dân tộc hóa, khoa học hóa, đại chúng hóa cần phải được thẩm thấu vào trong toàn bộ hệ thống luật pháp, trong các chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của cả đất nước và từng địa phương.

Nhìn về phía trước, con đường phát triển văn hóa của Việt Nam hứa hẹn nhiều triển vọng nhưng cũng đầy thách thức. Việc tiếp tục giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, đồng thời mở rộng giao lưu, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, sẽ là chìa khóa để Việt Nam xây dựng một nền văn hóa vừa đậm đà bản sắc dân tộc, vừa hiện đại và hội nhập. Quan điểm xem văn hóa như một nguồn lực nội sinh và động lực phát triển mở ra một hướng đi mới, trong đó văn hóa không chỉ là đối tượng cần được bảo vệ mà còn là công cụ để thúc đẩy sự phát triển toàn diện của đất nước. Điều này đòi hỏi một cách tiếp cận linh hoạt và sáng tạo, biết kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, giữa bản sắc dân tộc và tinh hoa nhân loại.

Hành trình giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc của Việt Nam là một quá trình liên tục, đòi hỏi sự nỗ lực không ngừng của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân. Từ tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh đến quan điểm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, chúng ta thấy một sợi chỉ đỏ xuyên suốt: Văn hóa luôn được xem là nền tảng tinh thần của xã hội, là động lực cho sự phát triển bền vững của đất nước.Trong bức tranh tổng thể về văn hóa Việt Nam, mỗi nét vẽ đều mang trong mình dấu ấn của một dân tộc kiên cường, sáng tạo và giàu bản sắc.

Hành trình phía trước còn dài, nhưng với nền tảng vững chắc đã được xây dựng và tinh thần "văn hóa soi đường" của Bác Hồ, Việt Nam hoàn toàn có thể tin tưởng vào một tương lai văn hóa rực rỡ, nơi bản sắc dân tộc và tinh hoa nhân loại hòa quyện, tạo nên một Việt Nam vừa hiện đại vừa đậm đà bản sắc, vững bước trên con đường hội nhập và phát triển.

Phương Bùi

Nên xem

Tổng LĐLĐ Việt Nam hỗ trợ 1 tỷ đồng cho đoàn viên, người lao động Thủ đô bị ảnh hưởng bởi bão lũ

Tổng LĐLĐ Việt Nam hỗ trợ 1 tỷ đồng cho đoàn viên, người lao động Thủ đô bị ảnh hưởng bởi bão lũ

(LĐTĐ) Chiều 15/9, Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam Ngọ Duy Hiểu đã trực tiếp đến xã Nam Phương Tiến (Chương Mỹ, Hà Nội) nắm bắt tình hình bị thiệt hại do mưa lũ và trao hỗ trợ cho đoàn viên, người lao động tại địa phương.
Sơn Tây mang Trung thu đến trẻ em vùng lũ

Sơn Tây mang Trung thu đến trẻ em vùng lũ

(LĐTĐ) Ngày 15/9 (13 tháng 8 Âm lịch), Thị ủy - Hội đồng nhân dân - Ủy ban nhân dân - Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thị xã Sơn Tây tổ chức chương trình “Vui Tết Trung thu 2024” cho trẻ em trên địa bàn. Hơn 600 học sinh chăm ngoan, học giỏi đến từ 15 xã, phường trên địa bàn đã có những giây phút thoải mái, vui vẻ với Nghệ sĩ nhân dân Xuân Bắc và Tự Long.
Genesis sẽ đua tại Le Mans với siêu xe hybrid Radical

Genesis sẽ đua tại Le Mans với siêu xe hybrid Radical

(LĐTĐ) Hyundai có kế hoạch tham gia vào phân khúc xe đua hàng đầu với siêu xe Le Mans Daytona h (LMDh) mới thông qua thương hiệu phụ Genesis. Nó sẽ cạnh tranh với các đối thủ bao gồm BMW , Cadillac, Porsche và Lamborghini.
Bảo đảm an toàn tiêm vắc xin sởi cho trẻ em

Bảo đảm an toàn tiêm vắc xin sởi cho trẻ em

(LĐTĐ) Là đơn vị cùng Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh triển khai chiến dịch tiêm vắc xin sởi miễn phí cho trẻ em từ 1-10 tuổi, Hệ thống tiêm chủng VNVC đặt tiêu chí an toàn lên hàng đầu.
Thêm 18 người mất tích tại Làng Nủ được xác minh là còn sống

Thêm 18 người mất tích tại Làng Nủ được xác minh là còn sống

Đầu giờ chiều 15/9, Ban chỉ đạo tìm kiếm cứu hộ tại Làng Nủ ghi nhận thêm 18 người đã cho là mất tích đã được xác minh là còn sống.
Đoàn viên Công đoàn huyện Gia Lâm chung tay khắc phục hậu quả bão lũ

Đoàn viên Công đoàn huyện Gia Lâm chung tay khắc phục hậu quả bão lũ

(LĐTĐ) Ngày 15/9, đông đảo đoàn viên công đoàn, công nhân, viên chức, lao động (CNVCLĐ) các Công đoàn cơ sở trên đia bàn huyện Gia Lâm đã tham gia tổng vệ sinh môi trường, khắc phục hậu quả cơn bão số 3 trên địa bàn huyện.
Hình ảnh ấn tượng tại cuộc thi “Tìm kiếm tài năng Công đoàn - Đoàn Thanh niên Đống Đa 2024”

Hình ảnh ấn tượng tại cuộc thi “Tìm kiếm tài năng Công đoàn - Đoàn Thanh niên Đống Đa 2024”

(LĐTĐ) Sơ khảo cuộc thi “Tìm kiếm tài năng Công đoàn - Đoàn Thanh niên Đống Đa 2024” đã diễn ra sôi nổi, hấp dẫn với 70 tiết mục của 329 đoàn viên đến từ các Công đoàn cơ sở trực thuộc Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) và Quận đoàn Đống Đa .

Tin khác

Cán bộ, nhân dân quận Hai Bà Trưng “tổng lực” vệ sinh môi trường sau bão số 3

Cán bộ, nhân dân quận Hai Bà Trưng “tổng lực” vệ sinh môi trường sau bão số 3

(LĐTĐ) Hưởng ứng phát động tổng vệ sinh môi trường khắc phục hậu quả bão số 3 của thành phố Hà Nội, từ sáng 14/9, tại nhiều cơ quan, đơn vị và toàn bộ 18 phường của quận Hai Bà Trưng đã đồng loạt tổ chức ra quân tổng vệ sinh môi trường, dọn dẹp cây xanh gãy, đổ do bão số 3 và ổn định cuộc sống người dân khu vực ngập lụt do nước sông Hồng.
“Đêm hội Trăng Rằm” năm 2024 đậm nét Tết Trung thu xưa

“Đêm hội Trăng Rằm” năm 2024 đậm nét Tết Trung thu xưa

(LĐTĐ) Nhằm tạo ra một không gian văn hóa có ý nghĩa nhân văn cho thiếu nhi và nhân dân Thủ đô, ngày 15/9 tới đây, UBND quận Tây Hồ phối hợp với Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại, Du lịch thành phố Hà Nội tổ chức khai mạc chương trình “Đêm hội Trăng Rằm” và Hội chợ xúc tiến thương mại gắn kết du lịch, văn hóa địa phương năm 2024.
Hội Chữ thập đỏ TP Hà Nội: Hỗ trợ người dân các địa phương bị thiệt hại do cơn bão số 3

Hội Chữ thập đỏ TP Hà Nội: Hỗ trợ người dân các địa phương bị thiệt hại do cơn bão số 3

(LĐTĐ) Trong 2 ngày (12-13/9), Hội Chữ thập đỏ thành phố Hà Nội thành lập các đoàn công tác tới hỗ trợ người dân chịu thiệt hại do cơn bão số 3 và ảnh hưởng ngập lụt sau bão tại các tỉnh, thành phố: Hải Phòng, Quảng Ninh và Thái Nguyên, Yên Bái và Phú Thọ.
Tăng cường chăm lo gia đình và con đoàn viên, người lao động dịp Tết Trung thu

Tăng cường chăm lo gia đình và con đoàn viên, người lao động dịp Tết Trung thu

(LĐTĐ) Dịp Tết Trung thu năm 2024, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) thành phố Hà Nội đề nghị các cấp Công đoàn tăng cường triển khai công tác gia đình, tổ chức hoạt động chăm lo gia đình và con đoàn viên, người lao động.
Người dân một số vùng bị ngập ở Hà Nội trở về nhà dọn dẹp, khắc phục hậu quả của mưa, lũ

Người dân một số vùng bị ngập ở Hà Nội trở về nhà dọn dẹp, khắc phục hậu quả của mưa, lũ

(LĐTĐ) Hôm nay (12/9), ở một số khu dân cư như Chương Dương Độ, Phúc Tân (quận Hoàn Kiếm), An Khánh (huyện Hoài Đức), nước đang rút dần. Nhiều hộ dân đã trở về nhà, nỗ lực dọn dẹp để mong sớm quay trở lại cuộc sống thường nhật.
Quận Thanh Xuân phát động ủng hộ đồng bào bị thiệt hại do bão số 3

Quận Thanh Xuân phát động ủng hộ đồng bào bị thiệt hại do bão số 3

(LĐTĐ) Những ngày vừa qua, do ảnh hưởng của cơn bão số 3, các tỉnh, thành phố phía Bắc bị thiệt hại nặng nề. Nhằm chia sẻ khó khăn với đồng bào vùng lũ, ngày 11/9, quận Thanh Xuân đã tổ chức phát động ủng hộ đồng bào bị thiệt hại do bão số 3.
Văn phòng UBND thành phố Hà Nội phát động ủng hộ đồng bào khắc phục hậu quả cơn bão số 3

Văn phòng UBND thành phố Hà Nội phát động ủng hộ đồng bào khắc phục hậu quả cơn bão số 3

(LĐTĐ) Sáng 11/9, Văn phòng Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố Hà Nội đã tổ chức phát động ủng hộ đồng bào khắc phục hậu quả cơn bão số 3.
Đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản của người dân vùng bãi sông Hồng khi nước dâng cao

Đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản của người dân vùng bãi sông Hồng khi nước dâng cao

(LĐTĐ) Từ ngày 9/9 đến đêm 10/9, mực nước sông Hồng liên tục dâng cao khiến nhiều khu dân cư ở quận Ba Đình, Tây Hồ, Hoàn Kiếm, Long Biên… bị ngập. Nhằm đảm bảo an toàn về tính mạng và tài sản của nhân dân, các địa phương nêu trên đã tập trung mọi nguồn lực, tuyên truyền, vận động, hỗ trợ người dân di chuyển khỏi khu vực nguy hiểm.
Chủ tịch HĐND Thành phố Nguyễn Ngọc Tuấn kiểm tra các tuyến đê tại huyện Thường Tín

Chủ tịch HĐND Thành phố Nguyễn Ngọc Tuấn kiểm tra các tuyến đê tại huyện Thường Tín

(LĐTĐ) Chiều 10/9, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân (HĐND) thành phố Hà Nội Nguyễn Ngọc Tuấn đã đi kiểm tra tại tuyến đê Bối, xã Tự Nhiên và đê sông Nhuệ, thôn Phú Lương, xã Tân Minh (huyện Thường Tín).
Hà Nội xây dựng bộ tiêu chí văn hóa có bản sắc riêng

Hà Nội xây dựng bộ tiêu chí văn hóa có bản sắc riêng

(LĐTĐ) Thủ đô Hà Nội đang tích cực triển khai Nghị định số 86/2023/NĐ-CP của Chính phủ về xét tặng các danh hiệu văn hóa. Nghị định mới này, thay thế cho Nghị định 122/2018/NĐ-CP, đặt ra yêu cầu xây dựng tiêu chí chi tiết phù hợp với đặc thù văn hoá và tình hình kinh tế - xã hội của từng địa phương. Đối với Hà Nội, đây là cơ hội để xây dựng bộ tiêu chí vừa đáp ứng yêu cầu chung, vừa thể hiện được bản sắc riêng của người Hà Nội thanh lịch, văn minh, góp phần nâng cao chất lượng phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” trên địa bàn Thủ đô.
Xem thêm
Phiên bản di động