Đề xuất thí điểm thành lập Khu thương mại tự do tại thành phố Đà Nẵng

Tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 7, ngày 31/5, Quốc hội nghe trình bày Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng.

Trình bày Tờ trình dự thảo Nghị quyết, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh sự cần thiết phải xây dựng Nghị quyết với những cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý và cơ sở thực tiễn đầy đủ, khoa học.

Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Nghị quyết số 119/2020/QH14 đang chủ yếu tập trung vào thí điểm mô hình chính quyền đô thị, còn thiếu các cơ chế, chính sách đặc thù mang tính vượt trội, đột phá, có tính động lực, lan tỏa. Do đó, cần có thêm các cơ chế, chính sách đặc thù mới để hỗ trợ thúc đẩy phát triển thành phố Đà Nẵng.

Dự thảo Nghị quyết đề xuất tiếp tục thực hiện các chính sách của Nghị quyết số 119/2019/QH14 của Quốc hội đang thực hiện có hiệu quả; bỏ các nội dung, chính sách không còn phù hợp khi thực hiện chính thức tổ chức chính quyền đô thị. Đồng thời, đề xuất cơ chế chính sách đặc thù sửa đổi, bổ sung theo 2 nhóm cơ chế, chính sách đặc thù với 30 chính sách cụ thể.

Toàn cảnh Kỳ họp. Ảnh: Quốc hội.

Liên quan đến tổ chức chính quyền đô thị tại thành phố Đà Nẵng gồm 9 chính sách, trong đó có 7 chính sách tương tự đã áp dụng tại Thành phố Hồ Chí Minh và thành phố Hà Nội, và 2 chính sách đề xuất mới.

Nhóm các chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng đề xuất thực hiện thí điểm gồm 21 chính sách, trong đó có 6 chính sách hoàn toàn tương tự các tỉnh, thành phố đã được Quốc hội cho phép thực hiện tại các Nghị quyết đặc thù, 10 chính sách tương tự có điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp với thực tiễn của Thành phố và 5 chính sách đề xuất mới...

Đáng quan tâm, dự thảo Nghị quyết đề xuất phương án phát triển Khu thương mại tự do Đà Nẵng được xây dựng gồm 3 khu chức năng: Sản xuất; hậu cần cảng - logistics; thương mại - dịch vụ.

Pháp luật hiện hành của Việt Nam chưa có quy định về việc thành lập, hoạt động đối với Khu thương mại tự do, trong khi đó, đây là mô hình kinh tế phổ biến đã có trên 150 quốc gia.

Theo Chính phủ, việc phát triển khu thương mại tự do Đà Nẵng nhằm tạo động lực phát triển mới, giúp đẩy nhanh quá trình phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố, phát huy vai trò là đầu tàu, dẫn dắt phát triển kinh tế của vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải Trung Bộ. Đồng thời, là cơ sở để thí điểm nghiên cứu chính sách mới, làm tiền đề để luật hóa các quy định về Khu thương mại tự do cho cả nước.

Thẩm tra dự thảo Nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh cho rằng, việc Chính phủ trình Quốc hội Dự thảo Nghị quyết thay thế Nghị quyết số 119/2020/QH14 là đủ cơ sở chính trị, căn cứ pháp lý, căn cứ thực tiễn và đúng thẩm quyền.

Về nhóm chính sách đã quy định tại Nghị quyết số 119/2020/QH14 được tiếp tục triển khai, không sửa đổi, Ủy ban Tài chính - Ngân sách cơ bản nhất trí với những chính sách Chính phủ trình.

Liên quan đến nhóm chính sách về tổ chức mô hình chính quyền đô thị, các ý kiến cơ bản nhất trí với những chính sách Chính phủ trình. Đối với một số chính sách cụ thể, đa số ý kiến nhất trí bổ sung thêm nhiệm vụ quyền hạn của Ủy ban nhân dân (UBND) quận, phường như quy định của Dự thảo Nghị quyết, đồng thời bổ sung thẩm quyền Hội đồng nhân dân (HĐND) Thành phố bãi bỏ văn bản của HĐND quận và phường ban hành trước ngày 1/7/2021.

Đối với một số chính sách cụ thể, về thu hút đầu tư chiến lược, Ủy ban Tài chính - Ngân sách tán thành với chủ trương cần có chính sách mạnh mẽ, nhằm thu hút đầu tư, nhất là ở một số lĩnh vực phù hợp đặc thù của thành phố Đà Nẵng.

Tuy nhiên, theo dự thảo Nghị quyết thì đối tượng thu hút là các dự án quy mô vốn trung bình; lĩnh vực, phạm vi ưu tiên thu hút tương đối rộng; điều kiện cần đáp ứng khá đơn giản.

Do vậy, cơ quan thẩm tra đề nghị đánh giá tác động đối với ngân sách Nhà nước để có thêm căn cứ, trình Quốc hội xem xét, quyết định. Đồng thời, đề nghị làm rõ hơn căn cứ xác định quy mô vốn đầu tư tương ứng với từng loại hình, rà soát danh mục ngành nghề ưu đãi, bảo đảm tính hợp lý, thuyết phục.

Về chủ trương thí điểm thành lập Khu thương mại tự do, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Lê Quang Mạnh nêu rõ, đây là chính sách mang tính đột phá, là quyết tâm chính trị, tinh thần đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm của Thành phố và Chính phủ, nếu thực hiện thành công, sẽ tạo tiền đề thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố và của cả vùng.

Vì vậy, đa số ý kiến Ủy ban Tài chính - Ngân sách tán thành với chủ trương thí điểm thành lập Khu thương mại tự do. Tuy nhiên, để triển khai hiệu quả chủ trương này, đề nghị Chính phủ chỉ đạo làm rõ, quy định cụ thể về khái niệm, mô hình tổ chức; chức năng, nhiệm vụ; nguồn lực thực hiện...