Đảm bảo tính “ưu tiên” để Thủ đô phát triển xứng tầm

(LĐTĐ) Một trong những nguyên nhân làm cho nhiều nội dung đặc thù của Luật Thủ đô năm 2012 khó triển khai, không thi hành được là do không có quy định về việc áp dụng tính đặc thù của Luật như thế nào trong trường hợp có sự chồng chéo. Từ thực tế này, nhằm tạo cơ chế, chính sách thực sự đột phá, vượt trội cho Hà Nội, Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) đã đề xuất cơ chế ưu tiên áp dụng Luật Thủ đô.
Đề xuất Thủ đô thu hút nhân tài không phụ thuộc vào bằng cấp chuyên môn, thủ khoa xuất sắc Nâng cao năng lực, tính chuyên nghiệp và hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân dân Sửa Luật Thủ đô: Cần làm rõ các nguyên tắc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất

“Ưu tiên” Luật Thủ đô

Luật Thủ đô được Quốc hội thông qua ngày 21/11/2012 và có hiệu lực từ ngày 1/72013. Sau 10 năm triển khai thực hiện, các cơ chế, chính sách đặc thù được quy định tại Luật Thủ đô đã mang lại những kết quả tích cực trong việc xây dựng và phát triển Thủ đô Hà Nội. Tuy nhiên, trong bối cảnh ở trong và ngoài nước có những thay đổi lớn và xuất phát từ những hạn chế, bất cập trong quá trình triển khai Luật Thủ đô thời gian qua, thành phố Hà Nội đã đề xuất sửa đổi toàn diện Luật Thủ đô để tháo gỡ những điểm nghẽn và tạo điều kiện thuận lợi hơn trong việc phát triển Thủ đô.

Theo Tiến sĩ Lê Văn Hùng - Phó Viện trưởng phụ trách Viện Nghiên cứu Phát triển bền vững vùng, hiện nay, Luật Thủ đô (sửa đổi) vẫn chưa được Quốc hội thông qua, tuy nhiên dự thảo Luật đã thể hiện tinh thần phân cấp, phân quyền mạnh mẽ hơn cho thành phố Hà Nội nhằm tạo sự chủ động, sáng tạo trong điều hành, quản lý nền kinh tế. Điều này đặc biệt có ý nghĩa trong bối cảnh thành phố Hà Nội đang trong quá trình xây dựng quy hoạch Thủ đô thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Đảm bảo tính “ưu tiên” để Thủ đô phát triển xứng tầm
Hà Nội cần có thêm những cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện chức năng Thủ đô.

“Thành phố Hà Nội không đơn thuần là một đơn vị hành chính cấp tỉnh mà giữ vị trí, trọng trách là “Thủ đô của một quốc gia”, là “trung tâm chính trị - hành chính quốc gia”, là “trái tim của cả nước”. Vì thế, Thành phố cần có thêm những cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện chức năng Thủ đô mà không địa phương nào có bên cạnh những chính sách chung giống các tỉnh, thành phố khác”, Tiến sĩ Lê Văn Hùng nhấn mạnh.

Nhiều ý kiến cũng thống nhất rằng, trong Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) có nêu rõ quy định về áp dụng Luật Thủ đô tại điều 4, đây là quy định mới, chưa có trong Luật Thủ đô năm 2012. Theo đó, Khoản 1 Điều 4 Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) quy định rõ nguyên tắc ưu tiên áp dụng quy định của Luật Thủ đô về cùng một vấn đề. Trường hợp Luật Thủ đô không có quy định thì áp dụng quy định của pháp luật hiện hành.

Còn trong Khoản 2 Điều 4 quy định trường hợp Luật, Nghị quyết khác của Quốc hội ban hành sau ngày Luật Thủ đô có hiệu lực có quy định cơ chế, chính sách thuận lợi hơn cho xây dựng, phát triển, bảo vệ Thủ đô thì việc áp dụng do Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội quyết định.

Theo báo cáo thẩm tra của Ủy ban Pháp luật của Quốc hội thì cơ chế phối hợp mới, đặc thù này giữa chính quyền thành phố Hà Nội với các bộ, cơ quan ngang bộ được giao chủ trì soạn thảo luật, nghị quyết của Quốc hội, vừa phát huy giá trị và hiệu lực của Luật Thủ đô vừa bảo đảm nguyên tắc về hiệu lực của văn bản quy phạm pháp luật theo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, không phá vỡ tính ổn định, thống nhất của hệ thống pháp luật.

Tuy nhiên, các quy định này còn có các hạn chế. Trong đó, chưa bao quát hết các “trường hợp có quy định khác với quy định của Luật Thủ đô” tại Khoản 2 Điều 4, cụ thể là mới chỉ xử lý trường hợp có quy định thuận lợi hơn so với Luật Thủ đô, chưa đề cập trường hợp có quy định nghĩa vụ cao hơn, chế tài xử lý vi phạm nghiêm khắc hơn trong các lĩnh vực mà Thủ đô cũng rất cần áp dụng.

Đảm bảo tính “ưu tiên” để Thủ đô phát triển xứng tầm
Hà Nội phải đi trước, phát triển cao hơn mức yêu cầu chung.

Cùng đó, mới chỉ quy định trách nhiệm của các bộ, cơ quan ngang bộ mà chưa quy định trách nhiệm của các chủ thể khác được giao chủ trì soạn thảo luật, nghị quyết của Quốc hội (như Tòa án nhân dân Tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao, đại biểu Quốc hội…) trong trường hợp có các quy định khác với Luật Thủ đô. Ngoài ra, chưa quy định rõ cơ quan nào có thẩm quyền quyết định cuối cùng về việc áp dụng luật trong trường hợp cơ quan chủ trì soạn thảo luật, nghị quyết và chính quyền thành phố Hà Nội không thống nhất được ý kiến về việc áp dụng luật.

Đảm bảo tính phù hợp

Góp ý về quy định này trong Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi), đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường (Đoàn Hà Nội) cũng chỉ rõ, thành phố Hà Nội không phải là một tỉnh hay một địa phương mà là Thủ đô của cả nước, là hình ảnh đại diện cho cả quốc gia, mang tính hình mẫu, đóng vai trò dẫn dắt và có sức lan tỏa nhằm thúc đẩy sự phát triển của cả nước. Hà Nội phải đi trước, phát triển cao hơn mức yêu cầu chung của đất nước.

Vì vậy, Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) cần có những cơ chế, chính sách thực sự đặc thù, mang tính riêng, nhằm tạo ra sức hút riêng của Thủ đô để thu hút các nguồn lực cho phát triển. “Về điều kiện áp dụng luật trong Điều 4, tôi rất đồng tình đối với những quy định của luật khác trái với Luật Thủ đô thì phải áp dụng Luật Thủ đô. Nếu sau này khi ban hành những luật mới, nếu trong luật đó có những nội dung đòi hỏi Thủ đô phải tuân thủ thì phải ghi cụ thể vào trong luật mới, còn nếu không chúng ta vẫn áp dụng Luật Thủ đô” - đại biểu Hoàng Văn Cường nêu quan điểm.

Đảm bảo tính “ưu tiên” để Thủ đô phát triển xứng tầm
Đại biểu Hoàng Văn Cường tán thành về điều kiện áp dụng luật trong Điều 4 Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi).

Xoay quanh vấn đề đã nêu, thực tế Báo cáo tổng kết thi hành Luật Thủ đô năm 2012 cũng đã chỉ rõ, một trong những nguyên nhân làm cho nhiều nội dung đặc thù của Luật năm 2012 bị vô hiệu, không thi hành được là do Luật không có quy định về việc áp dụng Luật Thủ đô như thế nào trong trường hợp có sự khác biệt so với quy định về cùng một vấn đề trong các Luật, Nghị quyết khác của Quốc hội khác đang có hiệu lực hoặc ban hành sau.

Từ công tác triển khai Luật Thủ đô năm 2012 cũng cho thấy, nhiều nội dung đặc thù, vượt trội trong Luật được giao cho HĐND, UBND thành phố Hà Nội quy định chi tiết nhưng những văn bản này của địa phương dù đã ban hành cũng không thi hành được vì có chứa các quy định khác hoặc trái với văn bản của Trung ương có hiệu lực cao hơn quy định về cùng vấn đề.

Đặc biệt, nếu áp dụng nguyên tắc chung “Trong trường hợp các văn bản quy phạm pháp luật do cùng một cơ quan ban hành có quy định khác nhau về cùng một vấn đề thì áp dụng quy định của văn bản quy phạm pháp luật ban hành sau” (Khoản 3 Điều 156 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015), có thể thấy trước rào cản pháp lý lớn đối với việc thi hành Luật Thủ đô. Rõ ràng sẽ có nhiều quy định đặc thù, vượt trội của Luật Thủ đô không thể được áp dụng nếu các luật ban hành sau có quy định khác về cùng vấn đề.

Từ những nguyên nhân nêu trên, rõ ràng cần phải có một điều khoản quy định việc áp dung Luật Thủ đô (sửa đổi) trong quan hệ với các luật khác, bao gồm cả luật ban hành trước hay sau Luật Thủ đô, nhằm khắc phục bất cập về hiệu lực thực tế và khả năng thi hành được của các quy định tại Luật Thủ đô.

Tuấn Dũng

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Tổ chức tốt đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2025 - 2030

Tổ chức tốt đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2025 - 2030

Đại hội Đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2025 - 2030 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Đây không chỉ là đợt sinh hoạt chính trị to lớn, sâu rộng trong toàn Đảng, toàn dân mà còn là tiền đề để tổ chức thành công Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng. Báo Lao động Thủ đô trân trọng giới thiệu bài viết "Tổ chức tốt đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2025-2030" của Tổng Bí thư Tô Lâm.
Cảnh sát giao thông cho xem hình ảnh vi phạm tốc độ qua iPad có đúng luật?

Cảnh sát giao thông cho xem hình ảnh vi phạm tốc độ qua iPad có đúng luật?

(LĐTĐ) Thiết bị đo tốc độ bao gồm thiết bị đầu cuối là iPad, máy tính bảng chuyên dụng kết nối với máy bắn tốc độ..., có định vị vệ tinh, vị trí phát hiện vi phạm; kết nối trực tiếp với trung tâm dữ liệu của Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an).
8 điểm mới về dạy thêm, học thêm

8 điểm mới về dạy thêm, học thêm

(LĐTĐ) Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) quy định về dạy thêm, học thêm có hiệu lực từ ngày 14/2/2025. Dưới đây là 8 điểm mới của Thông tư 29 so với các quy định hiện hành.
Bảo đảm giải quyết thủ tục hành chính không bị gián đoạn do sắp xếp bộ máy

Bảo đảm giải quyết thủ tục hành chính không bị gián đoạn do sắp xếp bộ máy

(LĐTĐ) Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố Hà Nội Hà Minh Hải đã ký ban hành Công văn số 404/UBND-KSTTHC về việc thực hiện các nội dung liên quan đến công bố, công khai, thực hiện các thủ tục hành chính (TTHC).
Công an Hà Nội phát hiện lỗ hổng bảo mật trên dòng điện thoại Galaxy S24

Công an Hà Nội phát hiện lỗ hổng bảo mật trên dòng điện thoại Galaxy S24

(LĐTĐ) Lỗ hổng bảo mật này cho phép kẻ tấn công thực thi mã từ xa mà không cần sự tương tác của người dùng (Zero-Click). Tính năng tấn công có thể được kích hoạt thông qua ứng dụng Google Messages (trước đây gọi là Android Message) là ứng dụng nhắn tin RCS được phát triển bởi Google cho các hệ điều hành di động Android...
Bất động sản giảm nhiệt chứ chưa giảm giá

Bất động sản giảm nhiệt chứ chưa giảm giá

(LĐTĐ) Trước Tết Nguyên đán, khi “cơn sốt” bất động sản (BĐS) có dấu hiệu “hạ nhiệt”, nhiều người hy vọng sẽ mua được nhà với giá “mềm” hơn sau Tểt. Nhưng cho đến nay, giá BĐS vẫn chưa chịu giảm như kỳ vọng.
Hành lang pháp lý quan trọng bảo đảm an toàn giao thông

Hành lang pháp lý quan trọng bảo đảm an toàn giao thông

(LĐTĐ) Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ số 36/2024/QH15 được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp thứ 7 ngày 27/6/2024 (có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2025) tạo cơ sở pháp lý về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ, bảo đảm an toàn về tính mạng, sức khỏe cho người tham gia giao thông, xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương, an toàn...

Tin khác

Tập trung soạn thảo, ban hành văn bản triển khai thi hành Luật Thủ đô

Tập trung soạn thảo, ban hành văn bản triển khai thi hành Luật Thủ đô

(LĐTĐ) Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố Hà Nội yêu cầu bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện của Thành ủy; sự chỉ đạo thống nhất của Hội đồng nhân dân (HĐND), UBND Thành phố; sự phối hợp chặt chẽ, thường xuyên, hiệu quả giữa các sở, ban, ngành, cơ quan, đơn vị thuộc Thành phố, UBND quận, huyện, thị xã và các cơ quan, tổ chức liên quan trong việc soạn thảo các văn bản triển khai thi hành Luật Thủ đô.
Mô hình thành phố trong Thủ đô: Giải quyết vấn đề về giãn dân ở khu vực trung tâm

Mô hình thành phố trong Thủ đô: Giải quyết vấn đề về giãn dân ở khu vực trung tâm

(LĐTĐ) Luật Thủ đô (sửa đổi) có rất nhiều quy định mới, đặc thù, trong đó mô hình phát triển thành phố trong Thủ đô là một hướng đi khả thi và hợp lý cho thành phố Hà Nội nhằm giảm tải áp lực đô thị hóa, đồng thời phát huy tiềm năng của các khu vực lân cận.
Hướng đến thành phố toàn cầu, xanh - sạch - đẹp

Hướng đến thành phố toàn cầu, xanh - sạch - đẹp

(LĐTĐ) Thành phố thông minh, bền vững sẽ giúp tối ưu hóa nguồn lực, bảo vệ môi trường, bảo đảm an ninh, tiện ích cho người dân và phát triển kinh tế - xã hội. Xuất phát từ mục tiêu này, Thủ đô Hà Nội đang từng bước hoàn thiện các tiền đề để hướng tới mục tiêu đến năm 2030 sẽ là thành phố “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”, nơi hội tụ tinh hoa văn hóa, hội nhập quốc tế sâu rộng, thành phố thanh bình, người dân hạnh phúc; đến năm 2050, trở thành đô thị toàn cầu, nơi người dân có mức sống và chất lượng cuộc sống cao.
Luật Thủ đô 2024: Tạo cơ hội cho Hà Nội bước vào kỷ nguyên số, kỷ nguyên xanh

Luật Thủ đô 2024: Tạo cơ hội cho Hà Nội bước vào kỷ nguyên số, kỷ nguyên xanh

(LĐTĐ) Luật Thủ đô (sửa đổi) cho phép thành phố Hà Nội áp dụng cơ chế thử nghiệm có kiểm soát đối với các công nghệ, sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh mới có tính đổi mới sáng tạo trong điều kiện thực tế với phạm vi được giới hạn.
“Đường xuân” rộng mở

“Đường xuân” rộng mở

(LĐTĐ) Một mùa xuân nữa lại về, riêng với Thủ đô Hà Nội, mùa xuân này như tươi vui hơn vì có “chiếc áo pháp lý” mới - Luật Thủ đô 2024. PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội cho rằng, Thủ đô Hà Nội thực sự được mặc một chiếc áo mới, đủ vừa vặn để đẹp đẽ, đủ rộng để vươn tầm phát triển...
Thủ đô “Rồng bay” từ tầm nhìn quy hoạch

Thủ đô “Rồng bay” từ tầm nhìn quy hoạch

(LĐTĐ) Là người chủ trì tham mưu xây dựng Quy hoạch Thủ đô Hà Nội, cũng là người có nhiều đóng góp quan trọng về các vấn đề quy hoạch, cải tạo, chỉnh trang đô thị trong Luật Thủ đô năm 2024, nhân dịp xuân Ất Tỵ, Giáo sư, Tiến sĩ, đại biểu Quốc hội (GS. TS. ĐBQH) Hoàng Văn Cường, Công dân Thủ đô ưu tú năm 2024 đã dành cho phóng viên Báo Lao động Thủ đô cuộc trò chuyện về diện mạo Thủ đô khi triển khai Quy hoạch Thủ đô và Luật Thủ đô mới.
Luật Thủ đô 2024: Cơ chế mới giúp thành phố Hà Nội phát triển đô thị

Luật Thủ đô 2024: Cơ chế mới giúp thành phố Hà Nội phát triển đô thị

(LĐTĐ) Theo ông Đặng Huy Đông, quy định tại Điều 31 của Luật Thủ đô 2024 có điểm nhấn rất lớn làm thay đổi cả về chất và lượng trong phát triển đô thị Hà Nội thời gian tới.
Sớm đưa Luật Thủ đô 2024 vào cuộc sống

Sớm đưa Luật Thủ đô 2024 vào cuộc sống

(LĐTĐ) Sáng 31/12, Báo Kinh tế & Đô thị tổ chức khởi động các sự kiện truyền thông đưa Luật Thủ đô vào cuộc sống, nhân dấu mốc Luật Thủ đô 2024 có hiệu lực từ ngày 1/1/2025.
Từ ngày 1/1/2025: Ngừng cung cấp điện, nước trong một số trường hợp

Từ ngày 1/1/2025: Ngừng cung cấp điện, nước trong một số trường hợp

Để hướng dẫn thi hành khoản 2, khoản 3, Điều 33 Luật Thủ đô năm 2024, Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội đã ban hành Nghị quyết số 33/2024/NQ-HĐND quy định việc áp dụng biện pháp yêu cầu ngừng cung cấp dịch vụ điện, nước trên địa bàn thành phố Hà Nội, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/1/2025.
Từ ngày 1/1/2025, cán bộ, công chức, viên chức Thủ đô được hưởng thu nhập tăng thêm

Từ ngày 1/1/2025, cán bộ, công chức, viên chức Thủ đô được hưởng thu nhập tăng thêm

(LĐTĐ) Theo Luật Thủ đô năm 2024, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2025, cán bộ, công chức, viên chức làm việc trong các cơ quan Nhà nước, tổ chức chính trị xã hội, đơn vị sự nghiệp công lập được ngân sách bảo đảm toàn bộ chi thường xuyên thuộc thành phố Hà Nội quản lý, được hưởng thu nhập tăng thêm căn cứ theo năng lực, hiệu quả công việc.
Xem thêm
Phiên bản di động