Khu phát triển thương mại và văn hóa được thành lập tại các tuyến phố, làng nghề

Cho phép thử nghiệm có kiểm soát hoạt động văn hóa sáng tạo mới

Thực hiện khoản 8 Điều 21 Luật Thủ đô, Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội đã ban hành Nghị quyết số 25/2025/NQ-HĐND về khu phát triển thương mại và văn hóa trên địa bàn thành phố Hà Nội, với nhiều quy định cụ thể, chi tiết, tạo hành lang pháp lý cho việc xây dựng, phát triển các khu thương mại và văn hóa.

Khu phát triển thương mại và văn hóa là một không gian chức năng được thành lập tại khu phố, tuyến phố, làng nghề, điểm dân cư nông thôn hiện hữu để huy động nguồn lực xã hội cho đầu tư phát triển các hoạt động thương mại, văn hóa, du lịch, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa, tạo động lực hình thành hệ sinh thái sáng tạo.

Theo Nghị quyết, khu phát triển thương mại và văn hóa được thành lập tại các khu phố, tuyến phố, làng nghề, điểm dân cư nông thôn hiện hữu có lợi thế về vị trí thương mại, không gian văn hóa. Ưu tiên thành lập các khu phát triển thương mại và văn hóa tại khu vực TOD theo quy định của Luật Thủ đô.

Lễ hội văn hoá đặc sắc thu hút người dân và du khách.

Khu phát triển thương mại và văn hóa được áp dụng các tiêu chuẩn, điều kiện về văn hóa kinh doanh, an ninh, trật tự, vệ sinh an toàn thực phẩm, bảo vệ môi trường tại khu phát triển thương mại và văn hóa cao hơn so với các quy định chung để phát triển các hoạt động văn hóa, sáng tạo gắn với phát triển kinh tế bền vững, bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa và ngành, nghề truyền thống, thu hút, phát triển du lịch trên địa bàn.

Cũng theo Nghị quyết số 25/2025/NQ-HĐND, Thành phố cho phép triển khai thử nghiệm có kiểm soát các ý tưởng, sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh, công nghệ hoặc hoạt động văn hóa sáng tạo mới tại khu phát triển thương mại và văn hóa với khuôn khổ giới hạn không gian, thời gian, đối tượng và trách nhiệm…

PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên là đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách tại Ủy ban Văn hoá và Xã hội của Quốc hội cho rằng, Hà Nội đang thể hiện tinh thần chủ động, cầu thị và rất nghiêm túc trong việc triển khai các chính sách văn hóa được quy định trong Luật Thủ đô 2024. Thành phố đã nhanh chóng cụ thể hóa các quy định của Luật bằng nhiều đề án, chương trình hành động, trong đó có những nội dung thể hiện tư duy rất mới về văn hóa, không chỉ là bảo tồn, giữ gìn, mà còn là phát triển, sáng tạo và lan tỏa.

Theo ông Sơn, khu phát triển thương mại và văn hóa sẽ là không gian để các giá trị văn hóa được "sống", được "tiêu dùng", được "trao đổi" trong dòng chảy của thị trường nhưng vẫn giữ được cốt cách, hồn cốt Thăng Long - Hà Nội…

Đại biểu Dương Minh Ánh, Ủy viên là đại biểu Quốc hội hoạt động kiêm nhiệm của Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội chia sẻ, qua tiếp xúc cử tri, bà nhận thấy cử tri đánh giá rất cao thành phố Hà Nội đang có những bước đi tích cực trong việc thể chế hoá các nội dung của Luật Thủ đô, đặc biệt trong lĩnh vực văn hoá, một lĩnh vực được xem là trụ cột quan trọng trong quá trình xây dựng bản sắc và năng lực cạnh tranh của Thủ đô trong thời kỳ hội nhập sâu rộng.

Việc HĐND thành phố Hà Nội vừa thông qua một loạt Nghị quyết quan trọng liên quan đến phát triển văn hoá như Nghị quyết về khu phát triển thương mại và văn hoá, cho thấy một hướng tiếp cận mới, chuyển từ tư duy quản lý hành chính văn hoá sang tư duy phát triển văn hoá như một ngành kinh tế sáng tạo, có đóng góp trực tiếp vào tăng trưởng bền vững và nâng cao đời sống tinh thần của người dân…

Sự kiện “Sợi chỉ thời gian” trong khuôn khổ Triển lãm “Cửa Nam giao hòa” thu hút nhiều bạn trẻ. Ảnh: P.CN

Thu hút, phát triển du lịch, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa

Các chính sách về khu phát triển thương mại và văn hoá đang được các địa phương trên địa bàn Thành phố tích cực triển khai, tiêu biểu là phường Cửa Nam - địa phương được chọn thí điểm phát triển công nghiệp văn hoá của Thủ đô.

Với tổng số 23 di tích, trong đó có 10 di tích lịch sử văn hóa - kiến trúc - nghệ thuật (các đình - đền, chùa); 13 di tích cách mạng - kháng chiến (5 đã xếp hạng, 8 đã gắn biển), phường Cửa Nam được xem là nơi hội tụ giá trị văn hóa - lịch sử - cách mạng đặc sắc và phong phú bậc nhất Hà Nội.

Phường Cửa Nam cũng là nơi có nhiều công trình biệt thự nhất Thành phố với 423 biệt thự, trong đó biệt thự nhóm 1 có 76 biệt thự; biệt thự nhóm 2 có 143 biệt thự; biệt thự nhóm 3 có 204 biệt thự. Địa bàn phường cũng là nơi đặt Trụ sở làm việc của 8 Bộ, ngành, các cơ quan ngang bộ quan trọng…

Phó Chủ tịch UBND phường Cửa Nam Trịnh Ngọc Trâm cho hay, phường Cửa Nam có đầy đủ điều kiện để sẵn sàng triển khai thực hiện các Nghị quyết của HĐND Thành phố, chỉ đạo của UBND Thành phố về thực hiện phát triển công nghiệp văn hoá trên địa bàn phường.

Các Khu phát triển thương mại và văn hóa sẽ được thành lập để huy động nguồn lực xã hội cho đầu tư phát triển các hoạt động thương mại, văn hóa, du lịch… tại khu vực có lợi thế về vị trí thương mại, không gian văn hóa, để thu hút, phát triển du lịch, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, thúc đẩy các hoạt động thương mại, phát triển các hoạt động đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh.

Triển lãm "Cửa Nam giao hoà" thu hút nhiều người dân, du khách đến tham quan. Ảnh: P.CN

Đồng thời, tạo ra những điểm nhấn đặc trưng về phát triển kinh tế đêm, khác biệt của phường Cửa Nam, góp phần cải thiện mỹ quan đô thị, tạo và tăng nguồn thu ổn định, nâng cao chất lượng đời sống của người dân; khai thác hiệu quả chức năng sử dụng đất ngoài giờ hành chính.

Bên cạnh đó, kết hợp hài hòa bảo tồn di sản đô thị với yếu tố văn hoá đương đại, tạo bản sắc độc đáo cho du lịch Cửa Nam; đảm bảo an ninh, vệ sinh môi trường, hạ tầng tốt nhằm nâng cao chất lượng sống cho cư dân và trải nghiệm cho du khách; đa dạng hoá hoạt động trải nghiệm (ẩm thực, lễ hội, workshop, mua sắm…) để kéo dài thời gian lưu trú và chi tiêu của khách du lịch.

Để phát triển các khu vực phát triển thương mại văn hoá - BID thành một điểm đến văn hoá sáng tạo hấp dẫn, UBND phường đề xuất một tổ hợp các giải pháp tập trung vào nghệ thuật công cộng, thiết kế không gian, hoạt động văn hoá và trải nghiệm du lịch.

Các giải pháp này được thiết kế đặc thù cho từng không gian, đảm bảo vừa phát huy bản sắc riêng vừa tạo sức hút mới mẻ đối với du khách. Cụ thể: Phát triển nghệ thuật đường phố và không gian sáng tạo; Cải thiện thiết kế cảnh quan và không gian công cộng; Tổ chức các sự kiện văn hoá, lễ hội và hoạt động cộng đồng; Phát triển sản phẩm du lịch đặc trưng và dịch vụ hỗ trợ; Định vị thương hiệu và truyền thông…

Có thể thấy, Luật Thủ đô và Nghị quyết số 25/2025/NQ-HĐND được ban hành đã tạo hành lang pháp lý và cơ chế hoạt động rõ ràng, thúc đẩy sáng tạo, đổi mới trong lĩnh vực văn hóa, từ đó, góp phần phát triển kinh tế dựa trên giá trị văn hóa vốn là thế mạnh của Thủ đô.