Báo chí Việt Nam trong dòng chảy thời gian
Báo chí Việt Nam vì lợi ích của đất nước và nhân dân | |
Báo chí Việt Nam luôn có mặt nơi đầu sóng ngọn gió | |
Nhà báo nữ - ngoài niềm đam mê là nỗ lực làm việc gấp đôi, gấp ba |
Báo chí Việt Nam thoát thai từ cái nôi của chế độ thuộc địa
Trước khi Pháp xâm lược (1858), Việt Nam đã có các hình thức thông tin “tiền” báo chí nhưng thời điểm đó chưa hội tụ được những điều kiện để hình thành một nền báo chí hiện đại đúng nghĩa. Khi xâm lược miền Nam Việt Nam, người Pháp đã có ý đồ ở lại Việt Nam lâu dài, vì vậy họ có những chính sách, chiến lược hết sức quy mô. Để xây dựng cấu trúc quyền lực ở nước ta, vấn đề ngôn ngữ, văn hóa, báo chí đã được đặt ra ngay từ đầu.
Lịch sử báo chí Việt Nam bắt đầu từ khi tờ Gia Định báo ra mắt. Ảnh tư liệu |
Trong lịch sử báo chí Việt Nam, từ những năm 60 thế kỉ XIX đã có một số báo lần lượt ra đời tại Sài Gòn, Hà Nội và một vài địa phương khác. Lúc này, báo chí với hình thức công báo đến các loại hình báo chí ngày càng phong phú, từ những tờ báo “thời sự” như Gia Định Báo (1865) đến các loại báo chuyên biệt như: Thông Loại Khóa Trình (văn hóa), Nông Cổ Mín Đàm (kinh tế), Phụ nữ Tân Văn (phụ nữ), Con Ong (châm biếm), Cậu Ấm (thiếu nhi),…với nhiều ngôn ngữ, nội dung, hình thức đạt đến trình độ chuyên môn vững vàng.
Đến trước năm 1945, báo chí miền Nam chiếm 75% báo chí cả nước. Báo chí tiến ra miền Bắc chậm so với miền Nam do nhiều hoàn cảnh khách quan. Tờ báo đầu tiên ở miền Bắc là tờ Đại Nam Đồng Văn Nhật Báo (chữ Hán, 1892); các tờ báo chữ Pháp như tờ Tương Lai Bắc Kỳ, Tin Hải Phòng (Courier Hai Phong),…Dù ra đời muộn nhưng báo chí miền Bắc có những lợi thế từ môi trường xã hội như có bề dày văn hóa, có đội ngũ tri thức, nhu cầu sử dụng báo chí làm công cụ đấu tranh văn hóa, chính trị, xã hội rất lớn,… Hứa hẹn cho báo chí phát triển nhanh.
Những năm đầu thế kỷ XX, hàng loạt tờ báo của người Việt Nam được xuất bản, tập hợp nhiều nhà văn, nhà báo, nhà trí thức theo từng nhóm nhỏ nhưng có các khuynh hướng chính trị khác nhau, nên không thể tập hợp vào chung một tổ chức thống nhất. Báo chí Việt Nam từ những năm 1925 đã có sự phát triển khá nhuần nhị về ngôn ngữ, nghiệp vụ. Nghề báo đã thực sự được coi là một nghề ở Việt Nam. Cả nước có khoảng 100 tờ báo, gồm báo chữ Pháp, quốc ngữ, chữ Hán, Anh…
Nhìn chung, báo chí chính thống vẫn nằm trong vòng kiểm soát của chính quyền thực dân là chính. Trên thị trường chủ yếu là báo thân chính quyền và trung lập. Tuy nhiên, có thời điểm đã hình thành dòng báo chí đối lập: khuynh tả. Đó là giai đoạn năm 1925 – 1926, ở Sài Gòn với sự xuất hiện của các nhà chính trị – nhà báo tài giỏi như Nguyễn An Ninh, Phan Văn Trường, Nguyễn Khánh Toàn, Trần Huy Liệu cùng các tờ báo: La Cloche Fêlée (Tiếng Chuông Rè), L’Annam, Người Nhà quê, Đông Pháp Thời Báo,…
Đến ngày 21/6/1925, tại Quảng Châu (Trung Quốc), tờ báo Thanh Niên do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sáng lập đã khởi nguồn cho dòng chảy báo chí, truyền thông cách mạng trở thành một bộ phận gắn bó với sự nghiệp cách mạng, với dân tộc Việt Nam, báo chí cách mạng Việt Nam bắt đầu hình thành.
Báo chí cách mạng Việt Nam qua các thời kỳ
Xuyên suốt lịch sử báo chí cách mạng Việt Nam 1925-1945, ta thấy báo chí luôn là cơ quan ngôn luận của tổ chức cách mạng và đấu tranh mạnh mẽ với những xu hướng tư tưởng đối lập: Đấu tranh với các tư tưởng, quan điểm chính trị, chính sách của chủ nghĩa đế quốc Pháp và bọn tay sai; chống chủ nghĩa quốc gia cải lương, những xu hướng thỏa hiệp, đầu hàng; những sai lầm tả khuynh và hữu khuynh trong nội bộ Đảng và trong các tổ chức quần chúng cách mạng...
Và chính qua đó, đã tuyên truyền cho chủ nghĩa Mác-Lênin, truyền bá tư tưởng cộng sản vào Việt Nam, nâng cao nhận thức chính trị của quần chúng. Từ báo Thanh Niên (1925) đến báo Cờ Giải Phóng (1945), trong 20 năm ấy, báo chí cách mạng từ một tờ báo khổ nhỏ, biên tập và in số lượng ít, từ nước ngoài đưa về nước, đến tháng Tám năm 1945, đã có gần 400 tờ báo và tạp chí in ở trong nước với số lượng lớn.
Hình thức in ấn của báo chí cách mạng cũng rất phong phú đa dạng, từ in thạch đến in li-tô, ty-pô, các số báo của một tờ cũng không đều nhau, loại giấy to, nhỏ, tốt, xấu không thống nhất, kỹ thuật in còn kém, tờ rõ, tờ bị nhoà, báo ra không định kỳ nhưng nhìn chung báo chí cách mạng giai đoạn này đã góp phần to lớn cho những thành quả của thực tiễn cách mạng Việt Nam.
Từ tháng 8/1945 trở đi, dưới chế độ dân chủ nhân dân, báo chí cách mạng xuất bản công khai, in ty-pô với số lượng lớn. Báo Cứu Quốc xuất bản hàng ngày là tờ báo lớn nhất cả nước. Trong làng báo xuất hiện hai cơ quan mới: Đài phát thanh Tiếng nói Việt Nam và Thông tấn xã Việt Nam. Cuối năm 1945, Đảng chuyển vào bí mật, báo Cờ Giải Phóng ngừng xuất bản; báo Sự Thật ra đời với danh nghĩa cơ quan của Hội nghiên cứu chủ nghĩa Mác ở Đông Dương.
Trong năm đầu của chính quyền cách mạng, báo chí phục vụ tích cực cho nhiệm vụ bảo vệ chính quyền non trẻ. Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp lần thứ hai bùng nổ và lan rộng. Báo chí cách mạng có một bộ phận xuất bản công khai ở các vùng tự do và các căn cứ kháng chiến, một bộ phận xuất bản trong vùng địch chiếm. Những văn kiện của Đảng, bài nói và viết của Chủ tịch Hồ Chí Minh và các đồng chí lãnh đạo của Đảng được in trên các báo Trung ương và các báo địa phương. Năm 1951, báo Nhân Dân, cơ quan Trung ương của Đảng bắt đầu xuất bản, tạp chí Cộng sản, tạp chí Sinh hoạt nội bộ, báo Quân đội Nhân dân ra đời.
Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp kết thúc thắng lợi, nước ta tạm thời chia làm 2 miền với 2 nhiệm vụ chiến lược khác nhau nhưng có một nhiệm vụ chung: Đánh đổ đế quốc Mỹ và tay sai, hoàn thành cách mạng giải phóng dân tộc. Báo chí của ta hình thành báo chí tự do ở miền Bắc và báo chí xuất bản bí mật ở vùng địch tạm chiếm ở miền Nam. Trong điều kiện mới, báo chí miền Bắc có những bước tiến vượt bậc. Báo Nhân Dân ra hàng ngày, in với số lượng lớn nhất bằng kỹ thuật tiên tiến.
Trung ương cho ra tạp chí lý luận, lúc đầu là Học tập, sau đổi là tạp chí Cộng sản. Nhiều cơ quan nghiên cứu khoa học, tuyên truyền, lý luận, tổ chức, kỹ thuật và các tỉnh đều xuất bản báo. Ngày 2/6/1950, Hội Nhà báo Việt Nam được thành lập đã đoàn kết rộng rãi các nhà báo trong nước và tháng 7/1950 gia nhập Tổ chức Quốc tế các nhà báo (OIJ).
Sau ngày thống nhất đất nước, báo chí ở nước ta đã phát triển khá nhanh về số lượng và chất lượng, hình thành hệ thống thông tấn, báo chí, phát thanh, truyền hình rộng khắp cả nước.
Đến nay, cùng với những thành tựu to lớn, toàn diện của đất nước, báo chí nước ta đã có bước phát triển nhanh chóng, mạnh mẽ. Báo chí là cầu nối hữu hiệu giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân trong việc huy động và phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc, thực hiện mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.
Nhiều tác phẩm báo chí có chất lượng tốt, thể hiện bản lĩnh chính trị và trách nhiệm xã hội, kỹ năng nghề nghiệp của người làm báo, tạo được hiệu quả xã hội cao, sức lan tỏa rộng rãi trong nhân dân. Báo chí đã có những đóng góp quan trọng trong công tác thông tin về chủ quyền biển, đảo; thông tin tuyên truyền về đối ngoại; thông tin về những thành tựu trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước; về các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc; đưa hình ảnh đất nước, con người Việt Nam nhân ái, nghĩa tình, thân thiện, hòa bình, hữu nghị đến với các nước; thúc đẩy hội nhập quốc tế, nâng cao vị thế của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới.
Điều đó càng được khẳng định khi Việt Nam bước vào cuộc chiến với đại dịch Covid-19, Việt Nam nổi lên như một hình mẫu về việc chống dịch hiệu quả. Trong đó, vai trò sứ mệnh của báo chí, cơ quan truyền thông là vô cùng to lớn. Các nhà báo đã ở tuyến đầu chống dịch, thông tin nhanh chóng, kịp thời, chính xác giúp người dân nâng cao nhận thức, tin tưởng, đồng hành cùng Đảng, Chính phủ thực hiện các giải pháp phòng, “chống dịch như chống giặc”, góp phần tạo nên thành tích ngoạn mục, được quốc tế ghi nhận, đánh giá cao là quốc gia mà truyền thông được người dân tin cậy trên thế giới. 95 năm truyền thống vẻ vang đã minh chứng tính ưu việt của báo chí cách mạng Việt Nam, ra đời từ yêu cầu của cách mạng, do Đảng và Bác Hồ lãnh đạo, chăm lo, phát triển cùng với sự lớn mạnh của cách mạng Việt Nam; luôn gắn bó máu thịt và phấn đấu hết mình cho lợi ích của Tổ quốc và nhân dân.
Có thể bạn quan tâm
Nên xem
Hé lộ nguyên nhân khiến 7 công nhân tử vong ở Yên Bái
Tăng tỷ lệ kết nối cung - cầu lao động trên địa bàn huyện Thạch Thất
Quy trình sản xuất thông minh, linh hoạt hơn nhờ ứng dụng công nghệ ánh sáng và IoT
Khánh Hoà: Xác định vi khuẩn khiến nhiều học sinh miền núi Khánh Sơn bị ngộ độc thực phẩm
Sơn Tây: Phát động cuộc thi tìm hiểu Ngày giải phóng Thủ đô
Người dân bắt đầu rời Hà Nội về quê nghỉ lễ: Các hướng ra cửa ngõ Thủ đô đông "như nêm"
Agribank - Chi nhánh Cầu Giấy tuyển dụng lao động đợt 1 năm 2024
Tin khác
Hà Nội: Thi trực tuyến tìm hiểu về 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô
Sự kiện 26/04/2024 17:42
Lãnh đạo tỉnh Hưng Yên dâng hương, dâng hoa, viếng các anh hùng liệt sĩ
Sự kiện 26/04/2024 16:27
Đưa hợp tác Hà Nội - Điện Biên ngày càng đi vào thực chất, hiệu quả
Sự kiện 25/04/2024 20:22
Quân và dân Nghệ An đã đóng góp to lớn cho chiến thắng Điện Biên Phủ
Sự kiện 25/04/2024 19:04
Kỷ niệm 120 năm ngày sinh Tổng Bí thư Trần Phú: Tháng Tư trở về An Thổ
Sự kiện 25/04/2024 18:59
TP.HCM: Hạn chế lưu thông phục vụ Giải Việt dã truyền thống 30/4
Sự kiện 25/04/2024 13:55
Cảng HKQT Tân Sơn Nhất tăng chuyến bay phục vụ Lễ 30/4
Sự kiện 25/04/2024 13:49
Phòng chống nắng nóng, xâm nhập mặn tại Thành phố Hồ Chí Minh
Sự kiện 23/04/2024 13:30
Thanh Oai: Nhiều hoạt động ý nghĩa hưởng ứng "Ngày Sách và văn hóa đọc Việt Nam"
Sự kiện 20/04/2024 15:31
Khởi công dự án cấp nước khu vực phía Nam thành phố Hà Nội và tỉnh Hòa Bình
Sự kiện 19/04/2024 06:22