Muốn thành cường quốc nông nghiệp dân phải giàu được bằng nghề

	Vì sao chất lượng giáo dục đào tạo chưa cao ?
	Kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XIII: Bao giờ mới hết đi vay?
	Kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XIII: Nên đưa cả thu quỹ vào luật

Vẫn điệp khúc được mùa rớt giá

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Cao Đức Phát là người mở màn phiên chất vấn sáng 11/6. Trong kỳ chất vấn này, Bộ trưởng Cao Đức Phát đã trả lời tập trung vào 4 nội dung chính: Tình hình thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới; những tồn tại, hạn chế và giải pháp khắc phục trong thời gian tới. Thực trạng “liên kết 4 nhà” và giải pháp ổn định đầu ra cho sản phẩm nông nghiệp. Giải pháp tiêu thụ sản phẩm và quy hoạch, kế hoạch phát triển bền vững cây công nghiệp ở Việt Nam hiện nay. Giải pháp hỗ trợ ngư dân khai thác nguồn lợi thủy sản, bảo vệ và phát triển ngư trường.

Trước khi Bộ trưởng Cao Đức Phát trả lời chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng nhấn mạnh: “Chiến lược, giải quyết vấn đề nông nghiệp, nông thôn, nông dân không có mục đích gì khác là nhằm bảo đảm lợi ích của trên 70% đồng bào. Giải quyết được vấn đề nông nghiệp, nông dân, nông thôn, vấn đề công nghiệp cho nông thôn là nhằm nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, giảm giá thành, qua đó thu nhập của người dân lợi hơn, đời sống nâng cao hơn”

Bộ trưởng Cao Đức Phát trả lời chất vấn

Trong phiên chất vấn, đa số đại biểu nêu nội dung tuy cũ nhưng lại luôn mới đó là tại sao năm nào vẫn diễn ra điệp khúc được mùa, rớt giá, cạnh đó thị trường đầu ra không ổn định? Tại sao chúng ta đang tập trung phát triển tam nông (nông nghiệp- nông thôn- nông dân) mà đa số người dân đời sống vẫn khó khăn? Trả lời về nội dung này, Bộ trưởng Cao Đức Phát nói: Việt Nam đang thực hiện cơ chế thị trường nên sản xuất cũng phải theo thị trường, nhất là khi Việt Nam đang hội nhập sâu kinh tế thế giới.

Thị trường thì luôn thay đổi, nên để đạt được sự ổn định tương đối thì sản xuất nông nghiệp Việt Nam phải bám sát, phản ứng nhanh nhạy với thị trường cả trong và ngoài nước. Không thể kỳ vọng một thị trường ổn định giá cao, có lợi, mà phải tìm cách thích ứng với thị trường. Kinh nghiệm 20 năm qua cho thấy, phải lựa chọn và phát huy những lợi thế của Việt Nam bằng cách hỗ trợ nông dân làm ra sản phẩm với chất lượng cao hơn, giá thành rẻ hơn. Như vậy thì trong mọi tình huống của thị trường vẫn có thể bán nhiều hơn, được giá có lợi hơn cho nông dân.

Với cách làm này, nông nghiệp Việt Nam đã phát triển trong 20 năm qua. Hiện nay, với diễn biến mới, hội nhập sâu hơn thì vẫn nên tiếp tục cách làm này. Tuy nhiên, phải hỗ trợ nông dân để nâng cao khả năng cạnh tranh của nông sản, hỗ trợ nông dân khi thị trường có biến động bất lợi. Một mặt tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp (DN) tiêu thụ nông sản thuận lợi, mặt khác hỗ trợ nông dân để giá nông sản không bị giảm quá sâu; thực hiện các giải pháp giảm thiểu tổn thất, đơn cử như hỗ trợ cho nông dân vay vốn khi khó khăn… Tập trung áp dụng khoa học- công nghệvào khâu bảo quản, chế biến. Ngày càng hút nhiều DN vào lĩnh vực chế biến sản phẩm phù hợp với thị trường để tiêu thụ hiệu quả. Không ai làm tốt hơn việc này ngoài DN. Đó là những giải pháp giúp ổn định thị trường. Hiện Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã xây dựng đề án, Thủ tướng đã phê duyệt!

Chưa bằng lòng cách trả lời chung chung của Bộ Trưởng Cao Đức Phát, ĐB Lê Công Đỉnh (Long An) chất vấn: “Chúng ta đứng thứ 3 xuất khẩu gạo thì có ý nghĩa gì khi nông dân trồng lúa vẫn khó khăn? Chuỗi giá trị không thể đạt được nếu không tiến hành sản xuất trên cánh đồng mẫu lớn. Giải pháp nào để đột phá?”.

Bộ trưởng Cao Đức Phát trả lời: Chúng ta bảo đảm an ninh lương thực nhưng vẫn phải bảo đảm thu nhập cho người dân. Một hộ trồng lúa để giàu thì phải có ít nhất 2 ha trồng lúa. Nhưng hiện trung bình mỗi hộ chỉ có 0,5 ha. Vì thế lãi thấp, chỉ từ 5-6 triệu đồng. Làm giàu là khó. Năng suất lúa chúng ta gấp 1,5 thế giới, nhưng thu nhập lại thấp. Vẫn còn dư địa để phát triển, nhưng cần có thêm thời gian, nhân lực, nguồn lực.

Cả thị trường lẫn giá đều khó

Liên quan đến nội dung thị trường, Bộ trưởng Công thương Vũ Huy Hoàng cho biết thêm: Trong 5 tháng đầu năm 2015, xuất khẩu nhóm hàng nông, lâm, thủy sản gặp một số khó khăn về thị trường, giá cả, khiến kim ngạch xuất khẩu chung của cả nhóm giảm 9,5% (516 triệu USD) so với cùng kỳ (đạt 8,14 tỷ USD). Nguyên nhân, những tháng đầu năm (thời điểm trước khi điều chỉnh tỷ giá), việc đồng đô la Mỹ lên giá so với nhiều đồng tiền khác trên thế giới, trong đó có những đối thủ cạnh tranh trong xuất khẩu với Việt Nam như Ấn Độ (đối với tôm), Brazil (đối với cà phê),… đã tạo lợi thế cạnh tranh cho hàng hóa xuất khẩu của các nước này sang thị trường Hoa Kỳ và các thị trường khác. Ngoài ra, đối với một số thị trường xuất khẩu lớn của Việt Nam như EU, Nhật Bản, tỷ giá đồng Euro và đồng Yên Nhật giảm nhiều so với đồng đô la Mỹ khiến các nhà nhập khẩu của những nước này phải mua hàng với giá cao hơn, dẫn đến sự cắt giảm nhu cầu hoặc họ yêu cầu giảm giá.

Theo đánh giá của đại biểu Trần Du Lịch (TPHCM), Bộ trưởng Cao Đức Phát trả lời đầy nhiệt huyết và thể hiện quyết tâm của mình, nhưng quan trọng là giải quyết vấn đề căn cơ. Việt Nam duy trì một nền nông nghiệp, đất nước đi lên từ tự cấp, tự túc giải quyết cái nghèo đói sang thị trường và cứ thế ta phát triển mà quên rằng phải tận dụng lợi thế nền nông nghiệp nhiệt đới có ưu thế để tham gia thị trường. Nông nghiệp Việt Nam bán cái mình có chứ không phải bán cái thị trường cần, giá trị cao. Đây là bài toán cần giải quyết.

Lê Hà