Chấn hưng những giá trị tốt đẹp văn hóa dân tộc

(LĐTĐ) Làm thế nào để gìn giữ những giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc? Làm thế nào xây dựng con người Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dộc tộc? Nói không với những giá trị văn hóa lệnh chuẩn; hoặc lợi dụng tín ngưỡng để thực hiện hành vi mê tín dị đoan… là những nội dung mà Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch trao đổi với báo chí trước ngày diễn ra phiên chất vấn của các đại biểu Quốc hội với ông.
chan hung nhung gia tri tot dep van hoa dan toc Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa khu phố cổ Hà Nội
chan hung nhung gia tri tot dep van hoa dan toc Đình Tường Phiêu – nơi lưu giữ những giá trị văn hóa xứ Đoài
chan hung nhung gia tri tot dep van hoa dan toc Những giá trị văn hóa tâm linh sẽ về đúng bản ngã

Kiên quyết bài trừ mê tín dị đoan

Về nội dung không ít nơi lợi dụng tín ngưỡng tôn giáo để thực hiện các hành vi mê tín dị đoan, Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện cho hay: Theo Khoản 4, Điều 3, Thông tư số 04/2009/TT-BVHTTDL ngày 16.12.2009 quy định chi tiết thi hành một số qui định tại Quy chế hoạt động văn hóa và kinh doanh hoạt động văn hóa công cộng ban hành kèm theo Nghị định số 103/2009/NĐ-CP ngày 6.11.2009: “Hoạt động văn hóa và dịch vụ văn hóa có nội dung mê tín dị đoan là những hoạt động làm mê hoặc người khác, trái với tự nhiên, gây tác động xấu đến nhận thức”.

chan hung nhung gia tri tot dep van hoa dan toc
Trò chơi Cờ người tại Lễ hội Cổ Loa. Ảnh: MQ

Mê tín dị đoan là niềm tin thái quá của con người về một điều gì đó và việc thể hiện niềm tin này gây ra những ảnh hưởng tiêu cực cho bản thân, gia đình, cộng đồng và xã hội về sức khoẻ, thời gian, tài sản, tính mạng.

Cũng theo Khoản 4, Điều 3, Thông tư số 04/2009/TT-BVHTTDL: “Hoạt động văn hóa và dịch vụ văn hóa có nội dung mê tín dị đoan bao gồm: Cúng khấn trừ tà ma, chữa bệnh bằng phù phép, lên đồng phán truyền, xem bói, xin xăm, xóc thẻ, truyền bá sấm trạng, phù chú, cầu lợi cho mình, gây hại cho người khác bằng cách yểm bùa, đốt đồ mã ở nơi công cộng và các hình thức mê tín dị đoan khác” .

Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam là hành trình vinh quang nhưng cũng rất nhiều thách thức. Để đi đến đích “phát triển toàn diện, đáp ứng nhu cầu phát triển bền vững của đất nước” cần có cộng đồng trách nhiệm, sự chung tay, đồng lòng của các bộ, ngành, các cấp chính quyền; sự vào cuộc, ủng hộ, hưởng ứng của các tầng lớp nhân dân để văn hóa lan tỏa trong mọi lĩnh vực của đời sống, góp phần ổn định xã hội, phát triển kinh tế…

Tất cả những quan tâm của Quốc hội sẽ tạo điều kiện phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước.

Vì vậy, theo Bộ trưởng, những biểu hiện trên có thể xuất phát từ những nguyên nhân sau: Do trình độ dân trí, nhận thức của một bộ phận người dân chưa cao, chưa lý giải được nhiều hiện tượng bí ẩn của cuộc sống từ góc nhìn khoa học, nên bị lệ thuộc vào các thế lực thần bí, siêu nhiên; do nhầm lẫn, đánh đồng giữa hành vi thực hành tín ngưỡng, tôn giáo với các hiện tượng mê tín dị đoan; do sự tác động mặt trái của cơ chế thị trường trong việc chạy theo những giá trị chức quyền, của cải, tiền tài, vật chất, từ đó nảy sinh ham muốn cầu xin thần thánh mang lại lợi ích cho bản thân.

Bên cạnh đó, sự lan truyền nhanh chóng những hành vi lệch lạc trong thực hành tín ngưỡng qua các phương tiện truyền thông đã gây bất ổn trong gia đình và xã hội; một số kẻ xấu lợi dụng sự mê muội để trục lợi tâm linh, “buôn thần, bán thánh”; công tác phòng chống mê tín dị đoan chưa đạt hiệu quả như mong muốn, việc thực thi pháp luật không nghiêm.

Đây cũng là thói quen truyền thống chưa thay đổi được trong xã hội hiện đại. Việc bài trừ mê tín dị đoan khỏi đời sống xã hội khó có thể giải quyết trong thời gian ngắn nhưng không thể không làm và phải thường xuyên, liên tục đồng thời cần có sự phối hợp, cộng đồng trách nhiệm của toàn xã hội.

Chấn chỉnh lệch chuẩn văn hóa

Về vấn đề lệch chuẩn văn hóa trong đời sống đương đại của một số bộ phận, Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện cho biết: Nghị quyết số 33-NQ/TW là một văn kiện quan trọng đối với sự phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước. Đây là kim chỉ nam cho hoạt động của ngành văn hóa, thể thao và du lịch hiện nay và cả trong những năm sắp tới. Đối với công tác quản lý nhà nước về văn hóa, sau 5 năm thực hiện Nghị quyết, tôi nhận thấy đã có những chuyển biến quan trọng.

Trên thực tế, hệ thống pháp luật ngành được tiếp tục hoàn thiện. Bộ đã tham mưu, trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành 21 nghị định, 8 quyết định liên quan đến cơ chế, chính sách trong lĩnh vực văn hóa, gia đình, thể thao và du lịch; ban hành và phối hợp ban hành theo thẩm quyền 109 thông tư, thông tư liên tịch.

Hoạt động này đã tác động sâu rộng đến đời sống của nhân dân, tích cực thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng về văn hóa, ghi nhận và cụ thể hóa các quyền và nghĩa vụ của nhân dân về văn hóa; đồng thời cũng tạo điều kiện cho nhân dân - những chủ thể của văn hóa tham gia tích cực vào hoạt động sáng tạo và hưởng thụ văn hóa; đóng vai trò là phương tiện để thực hiện chủ trương của Đảng về xã hội hóa hoạt động văn hóa, thu hút đầu tư cho văn hóa, gia đình, từng bước triển khai chủ trương phát triển các ngành công nghiệp văn hóa.

Chuyển biến này đến từ việc cả xã hội đã có ý thức tốt hơn về vị trí và vai trò của văn hóa đối với sự phát triển con người nói riêng, đất nước nói chung. Từ nhận thức đúng đắn hơn, các cấp, các ngành và các địa phương đã đầu tư tốt hơn cho văn hóa. Tất nhiên, bên cạnh những mặt đã làm được, vẫn còn những mặt hạn chế, đáng lưu ý đó là bộ máy tổ chức cồng kềnh, nhiều cơ quan, đơn vị có chức năng, nhiệm vụ tương đồng, do đó không phân định cụ thể trách nhiệm rõ ràng dẫn đến kết quả thực hiện các nhiệm vụ được giao chưa cao; thủ tục hành chính còn rườm rà, năng lực, phẩm chất, ý thức, kỷ cương, kỷ luật của một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức còn hạn chế, yếu kém… Đây là những vấn đề Bộ sẽ quan tâm giải quyết trong thời gian sắp tới nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước về văn hóa.

Văn hóa là một lĩnh vực khó và nhạy cảm, liên quan đến mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Bất cứ một vấn đề gì xảy ra cũng có thể có những lý do xuất phát từ văn hóa. Trong thời gian vừa qua, có nhiều hiện tượng thể hiện sự xuống cấp đạo đức xã hội, cần có tiếng nói của ngành văn hóa, tuy nhiên, ở nhiều trường hợp, ngành văn hóa của các địa phương (và cả Trung ương) chưa vào cuộc kịp thời. Song bất luận thế nào chúng ta cũng phải chấn chỉnh những biểu hiện, khuynh hướng lệch chuẩn văn hóa.

Sớm hoàn thiện cơ chế quản lý nhà nước về văn hóa

Theo Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện, trong những năm gần đây, sự quan tâm của cử tri đối với vấn đề văn hóa ngày càng nhiều hơn. Điều này chứng tỏ, trong quá trình phát triển của đất nước, văn hóa đang xuất hiện những vấn đề nhất định, cũng như thể hiện sự mong mỏi của cử tri cả nước đối với sự phát triển văn hóa, con người Việt Nam.

Nhưng phát triển văn hóa không phải là câu chuyện riêng của ngành văn hóa mà cần có sự chung tay, tổng hòa nỗ lực của cả hệ thống chính trị, xã hội. Chính vì vậy, ngành Văn hóa mong muốn Quốc hội sớm hoàn thiện các công cụ pháp lý bảo đảm cho hoạt động quản lý của ngành như Luật Thư viện, Luật Nghệ thuật biểu diễn, Luật Hiến tặng và bảo trợ hay sửa đổi một số luật đang cần điều chỉnh cho phù hợp hơn với bối cảnh đất nước hiện nay.

Đầu tư cho văn hóa cũng là đầu tư cho phát triển, tạo hiệu ứng phát triển cho các lĩnh vực khác nhưng ngân sách đầu tư cho lĩnh vực văn hóa hiện nay còn rất khiêm tốn. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tham mưu, trình Chính phủ ban hành Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030. Chúng tôi rất mong QH quan tâm phân bổ nguồn lực cho các chương trình mục tiêu phát triển văn hóa để tạo điểm nhấn cho đầu tư đối với những lĩnh vực trọng điểm.

PV

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Hà Nội: 2 trường THPT tuyển sinh lớp 10 chương trình đào tạo song bằng tú tài

Hà Nội: 2 trường THPT tuyển sinh lớp 10 chương trình đào tạo song bằng tú tài

(LĐTĐ) Theo Kế hoạch tuyển sinh vào lớp 10 Trung học phổ thông (THPT) năm học 2024-2025 đã được Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội phê duyệt, để được trúng tuyển vào lớp 10 chương trình đào tạo song bằng tú tài học chương trình THPT quốc gia Việt Nam và tú tài Anh quốc (chứng chỉ A-level), thí sinh sẽ phải trải qua 2 vòng thi tuyển.
Mỗi học sinh được đăng ký nguyện vọng dự tuyển vào tối đa 3 trường công lập

Mỗi học sinh được đăng ký nguyện vọng dự tuyển vào tối đa 3 trường công lập

(LĐTĐ) Trong kỳ tuyển sinh vào lớp 10 Trung học phổ thông (THPT) công lập không chuyên năm học 2024 - 2025 tại Hà Nội, mỗi học sinh được đăng ký nguyện vọng dự tuyển vào tối đa 3 trường THPT công lập.
Khen thưởng nữ điều dưỡng ép tim cứu du khách nước ngoài

Khen thưởng nữ điều dưỡng ép tim cứu du khách nước ngoài

(LĐTĐ) Chiều 28/3, điều dưỡng Đặng Thị Hạ, 29 tuổi, người ép tim cứu sống du khách nước ngoài bị ngừng tim trong nhà hàng, được lãnh đạo Bệnh viện Bạch Mai khen thưởng.
Tuyển sinh vào lớp 10 tại Hà Nội: Thí sinh thi các môn chuyên vào ngày 10/6

Tuyển sinh vào lớp 10 tại Hà Nội: Thí sinh thi các môn chuyên vào ngày 10/6

Theo Kế hoạch tuyển sinh vào lớp 10 Trung học phổ thông (THPT) năm học 2024 - 2025 của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, ngay sau khi kết thúc hai ngày thi vào các trường THPT công lập không chuyên (ngày 8 - 9/6), các thí sinh đăng ký dự tuyển vào lớp 10 chuyên thuộc các trường THPT chuyên và có lớp chuyên sẽ làm bài thi các môn chuyên vào ngày 10/6.
Yêu cầu thực hiện nghiêm quy định hóa đơn điện tử với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu

Yêu cầu thực hiện nghiêm quy định hóa đơn điện tử với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu

(LĐTĐ) Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên vừa ký ban hành Công điện hỏa tốc số 2036/CĐ-BCT gửi Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT) và Cục QLTT các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc thực hiện nghiêm quy định về hóa đơn điện tử đối với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu.
Liên đoàn Lao động huyện Mỹ Đức trao quyết định thành lập 22 Công đoàn cơ sở

Liên đoàn Lao động huyện Mỹ Đức trao quyết định thành lập 22 Công đoàn cơ sở

(LĐTĐ) Chiều 28/3, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) huyện Mỹ Đức đã tổ chức Hội nghị công bố quyết định giải thể Công đoàn cơ quan Dân Đảng, Công đoàn UBND huyện; trao quyết định thành lập 22 Công đoàn cơ sở (CĐCS).
TP.HCM: 90% chó mèo đã được tiêm phòng bệnh dại

TP.HCM: 90% chó mèo đã được tiêm phòng bệnh dại

(LĐTĐ) TP.HCM là địa phương duy nhất đạt chứng nhận vùng an toàn dịch bệnh động vật đối với bệnh dại ở cấp tỉnh (toàn bộ thành phố, với tỷ lệ tiêm phòng bệnh dại đạt trên 90% tổng đàn chó mèo).

Tin khác

Sắp ra mắt 2 bộ phim hoạt hình về Chiến thắng Điện Biên Phủ

Sắp ra mắt 2 bộ phim hoạt hình về Chiến thắng Điện Biên Phủ

(LĐTĐ) Hãng Phim hoạt hình Việt Nam đang hoàn thành những công đoạn cuối cùng cho 2 bộ phim hoạt hình cắt giấy "Lời hứa Điện Biên" và "Chiếc xe thồ Điện Biên".
Đêm rơi về phố

Đêm rơi về phố

(LĐTĐ) Đêm giữa phố. Ánh sáng vàng vọt hắt bóng lên những tấm lưng gầy bên những gánh hàng rong. Thứ ánh sáng phiêu linh kì diệu có thể che đi ít nhiều những vết xước, vết hằn từ những mảnh đời thinh lặng. Ta chạy xe qua phố, lướt qua từng mảnh phố, mảnh đời, bỗng thấy vai mình nằng nặng, thấy tim mình chật chội giữa quên nhớ hằn in.
Xây dựng văn minh đô thị từ cơ sở

Xây dựng văn minh đô thị từ cơ sở

(LĐTĐ) Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự tham gia tích cực của các cấp, các ngành và cộng đồng dân cư, việc xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh đô thị được duy trì thường xuyên, liên tục, giúp diện mạo đô thị Thủ đô ngày càng “Xanh - Văn minh - Hiện đại”.
Ưu tiên nguồn lực cho phát triển văn hóa

Ưu tiên nguồn lực cho phát triển văn hóa

(LĐTĐ) Việc bảo vệ và phát triển văn hóa Thủ đô phải xứng tầm với truyền thống nghìn năm Thăng Long - Hà Nội; xây dựng Hà Nội là trung tâm hội tụ, kết tinh văn hóa của cả nước; xây dựng văn hóa người Hà Nội hào hoa, thanh lịch, nghĩa tình, văn minh, tiêu biểu cho văn hóa, lương tri và phẩm giá con người Việt Nam.
Phát huy giá trị di sản trong phát triển kinh tế - xã hội

Phát huy giá trị di sản trong phát triển kinh tế - xã hội

(LĐTĐ) Trước đây, nhiều người luôn nhận định, kinh phí để bảo tồn, trùng tu, gìn giữ di sản là con số không nhỏ, tức là di sản chỉ… tiêu tiền. Thế nhưng, giờ đây khái niệm ấy đã dần thay đổi, bởi di sản chính là một “mỏ vàng” nếu như biết khai thác đúng và trúng. Phóng viên Báo Lao động Thủ đô đã có cuộc trao đổi với Tiến sĩ (TS) Lê Thị Việt Hà, giảng viên bộ môn Văn hóa doanh nghiệp, Viện Quản trị kinh doanh, Trường Đại học Kinh tế (Đại học Quốc gia Hà Nội) xoay quanh vấn đề này.
Làng nghề gốm Bát Tràng chuẩn bị sẵn sàng vào hội

Làng nghề gốm Bát Tràng chuẩn bị sẵn sàng vào hội

(LĐTĐ) Ngày 22/3, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đã tổ chức đoàn kiểm tra công tác tổ chức Lễ hội truyền thống làng nghề Bát Tràng (Gia Lâm, Hà Nội).
Chén trà xuân

Chén trà xuân

(LĐTĐ) Giữa những ngày xuân. Mưa bụi rắc đầy trên hoa lá. Mùi hương hoa hồng quế phả vào cái lành lạnh của đất trời. Bỗng thèm một chén trà ủ ấm tay. Thèm cảm giác hương trà thoảng trên cánh mũi dìu dịu.
Nữ hoạ sĩ vẽ tranh bằng...điều khiển

Nữ hoạ sĩ vẽ tranh bằng...điều khiển

(LĐTĐ) Gần 2 năm theo đuổi bộ môn vẽ tranh thực tế ảo, chỉ với kính thực tế ảo và hai tay cầm điều khiển, chị Đặng Thị Minh Hằng (TP.HCM) đã có nhiều tác phẩm nghệ thuật đặc sắc trong không gian ba chiều giả lập.
Khám phá văn hóa đặc sắc từ “Tết Novruz” của đất nước Azerbaijan

Khám phá văn hóa đặc sắc từ “Tết Novruz” của đất nước Azerbaijan

(LĐTĐ) Lễ hội “Tết Novruz” có nhiều điểm tương đồng với ngày Tết cổ truyền của Việt Nam, tôn vinh các giá trị truyền thống gia đình và biết ơn thiên nhiên.
Hà Nội: Tổ chức hoạt động kỷ niệm Ngày Quốc tế Hạnh phúc 20/3

Hà Nội: Tổ chức hoạt động kỷ niệm Ngày Quốc tế Hạnh phúc 20/3

(LĐTĐ) Ngày 19/3, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội tổ chức Hội nghị nói chuyện chuyên đề “Tư tưởng Hồ Chí Minh về hạnh phúc” và Trưng bày, giới thiệu sách với chủ đề “Hạnh phúc cho mọi người”.
Xem thêm
Phiên bản di động