Bảo tồn trò chơi dân gian truyền thống: Trách nhiệm của cả cộng đồng
![]() | Khám phá thú chơi cà kheo nhún của giới trẻ |
![]() | Trách nhiệm của cả cộng đồng |
Vốn quý bị mai một
Nhiều nhà nghiên cứu chỉ ra rằng, cơ chế thị trường với lối sống thực dụng, chạy theo giá trị đồng tiền là nguyên nhân chính khiến nhiều trò chơi dân gian cũng đang dần biến tướng, trở thành những trò cờ bạc đỏ đen, hình thức kinh doanh mang lại lợi nhuận cao, tiêu biểu như trò chọi gà.
![]() |
Nghệ nhân hướng dẫn các em nhỏ nặn tò he ở Bảo tàng Dân tộc học. Ảnh: P.B |
Đây là trò chơi được cả người lớn và trẻ nhỏ yêu thích bởi nó không chỉ mang lại cho người chơi những giây phút sảng khoái mà còn thể hiện những màn đấu võ kiên cường, đầy tính bất khuất.
Nhưng nay ở hầu hết các hội làng ngoại thành Hà Nội, chọi gà không còn là một trò giải trí như trước mà đã trở thành nơi để ăn thua với giá trị cá cược khá cao có khi lên đến hàng chục triệu đồng. Khi sới gà mở ra, người ta tập trung rất đông để đặt cược, hò hét, văng tục, chửi bậy biến trò chơi dân gian này dần trở thành một thứ phi văn hóa.
Trao đổi với phóng viên báo Lao động Thủ đô, ông Trương Minh Tiến – Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội cho biết, thấy được những giá trị tích cực từ trò chơi dân gian, thành phố đã chỉ đạo Sở tích cực sưu tầm, bảo tồn và phát huy các trò chơi dân gian truyền thống. |
Nhận thức được tầm quan trọng của các trò chơi dân gian, ngành Giáo dục Thủ đô đã sớm có chủ trương đưa các trò chơi dân gian vào trường học. Ngành Văn hoá cũng quan tâm đến các trò chơi dân gian trong lễ hội, tăng cường các trò chơi mang tính cộng đồng, kiềm chế và nghiêm cấm các trò chơi cờ bạc, cá cược, đỏ đen… Phát triển trò chơi dân gian chính là giữ gìn cho đời sau một trong những vốn quý của nền văn hoá Việt Nam truyền thống.
Đẩy mạnh công tác bảo tồn
Trò chơi dân gian thường đơn giản, không tốn kém, dụng cụ dễ tìm, dễ làm, chủ yếu được lấy từ tự nhiên, nên có thể dễ dàng tạo ra nhiều trò chơi khác nhau từ những vật liệu đơn giản như hòn đá, viên sỏi, thanh tre, cùng với một vài người bạn là có thể tạo thành hội chơi hết sức vui vẻ.
Một nét văn hoá độc đáo nữa của các trò chơi dân gian dành cho thiếu nhi là những bài đồng dao gắn với từng trò chơi cụ thể. Đồng dao là một thể văn vần khá độc đáo có thể gieo vần một cách thoải mái, ngắt đoạn tự do, nhiều khi những câu đồng dao không có nghĩa nhưng lại khơi gợi tính tò mò, sáng tạo của trẻ.
Mới đây, tại Bảo tàng Dân tộc học đã diễn ra những hoạt động gắn với tết Trung thu truyền thống như: Nghệ nhân dân gian trực tiếp hướng dẫn làm đồ chơi Trung thu; nặn tò he, nặn hoa quả bằng bột; làm cốm Vòng; làm bánh dẻo; cắt tỉa hoa quả; học bày mâm cỗ Trung thu; hướng dẫn chơi các trò chơi dân gian... Đây là những hoạt động được Bảo tàng tổ chức thường xuyên, nhằm tạo điều kiện cho các bạn trẻ tăng cường hiểu biết về truyền thống văn hóa của dân tộc.
Khoảng một năm trở lại đây, khi phố đi bộ Hồ Gươm được hoạt động vào dịp cuối tuần, không gian trải nghiệm trò chơi – đồ chơi dân gian mà Câu lạc bộ MyHanoi chủ trì luôn là tụ điểm yêu thích của các em nhỏ và du khách quanh Hồ Gươm. Những trò chơi dân gian như ô ăn quan, nhảy dây, đi cà kheo, kéo co, mèo đuổi chuột… mà bấy lâu vắng bóng nơi thành thị đã được tổ chức trong tiếng nói cười, hò reo rộn rã.
Đã có nhiều người tìm thấy được ký ức tuổi thơ, khoảng thời gian thư giãn êm đềm khi hòa mình vào những trò chơi ấy... Anh Ngô Quý Đức – Chủ nhiệm Câu lạc bộ MyHanoi cho biết, việc tổ chức các trò chơi dân gian với mong muốn làm sống lại những trò chơi tuy đơn giản nhưng đầy thú vị của các thế hệ trước đang dần bị mất đi trong cuộc sống hiện đại ngày nay.
Đây cũng là cơ hội để các em nhỏ rời bỏ những chiếc điện thoại với những trò chơi điện tử vô bổ để hòa mình vào các trò chơi, qua đó những bài học về văn hóa, về lịch sử qua những trò chơi dân gian được lưu giữ lại trong chính tuổi thơ của các em.
Với những người lớn, đây là cơ hội để họ được sống lại trong một không gian tràn đầy ký ức tuổi thơ và với những người bạn nước ngoài, rất nhiều người lần đầu tiên được trải nghiệm các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc ta qua những trò chơi dân gian… điều đó giúp quảng bá một phần văn hóa của Việt Nam đến với bạn bè quốc tế.
Trao đổi với phóng viên báo Lao động Thủ đô, ông Trương Minh Tiến – Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội cho biết, thấy được những giá trị tích cực từ trò chơi dân gian, Thành phố đã chỉ đạo Sở tích cực sưu tầm, bảo tồn và phát huy các trò chơi dân gian truyền thống.
Bên cạnh đó, từ năm 2008 thực hiện phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội cũng đã có chủ trương đưa các trò chơi dân gian vào trong các trường phổ thông, đặc biệt là các cấp tiểu học và mẫu giáo để các em nhỏ Thủ đô có những hình thức giải trí lành mạnh, góp phần vào việc hình thành nhân cách toàn diện sau này.
Ông Tiến cũng cho biết: “Không riêng gì phố đi bộ Hồ Gươm hay ở Bảo tàng Dân tộc học, Thành phố đã chỉ đạo ở các địa phương, xã, phường, khu dân cư, thôn xóm đều phải dành một khu vui chơi cho cộng đồng, đặc biệt là thiếu nhi.
Việc đó cần phải khuyến khích và giao cho các tổ chức như đoàn thanh niên từ các cơ sở, khu dân cư phụ trách… Sở cũng có những nghiên cứu để bảo tồn các trò chơi truyền thống. Ví như kéo co ở Sóc Sơn, Long Biên được công nhận là trò chơi di sản văn hóa cấp quốc gia và đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại”.
Hà Nội là nơi hội tụ tinh hoa văn hóa dân tộc cùng với quá trình giao lưu tiếp biến văn hóa, các trò chơi dân gian đặc sắc của mọi miền tổ quốc đã tụ họp về đây làm phong phú văn hóa dân gian của Thủ đô.
Từ việc làm tích cực của Hà Nội, những địa phương khác, đặc biệt là vùng nông thôn nơi các trò chơi dân gian còn tương đối phong phú đa dạng, cần có biện pháp tích cực hơn nữa để bảo tồn và phát huy vốn văn hóa dân tộc độc đáo này ngay từ giờ trước khi quá muộn.
Phương Bùi
Có thể bạn quan tâm
Nên xem
![Thông cáo báo chí Kỳ họp thứ 43 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/quocdai/072024/16/22/e1baa2nh20ok20240716223710.3944710.jpg?rt=20240716224008?240716105626)
Thông cáo báo chí Kỳ họp thứ 43 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương
![Đã thông qua nghị quyết về thu hồi đất tái định cư liên quan Quốc lộ 6](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/21/croped/5cm20240716215919.jpg?240716102900)
Đã thông qua nghị quyết về thu hồi đất tái định cư liên quan Quốc lộ 6
![Cụm thi đua số 1 MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội: Thi đua sôi nổi, đạt được nhiều kết quả tốt](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/21/croped/mt20240716215318.jpg?240716102538)
Cụm thi đua số 1 MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội: Thi đua sôi nổi, đạt được nhiều kết quả tốt
![Dấu ấn Hội khỏe CNVCLĐ, lực lượng vũ trang và sinh viên quận Cầu Giấy năm 2024](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/21/hoi-khoe-cong-nhan-vien-chuc-lao-dong-luc-luong-vu-trang-va-sinh-vien-quan-cau-giay-nam-2024-20240716211137.jpg?rt=20240716211357?240716102145)
Dấu ấn Hội khỏe CNVCLĐ, lực lượng vũ trang và sinh viên quận Cầu Giấy năm 2024
![Tập huấn sử dụng tiện ích, tính năng của ứng dụng “Công dân Thủ đô số - iHanoi”](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/21/croped/z5639922738668-2618c2b32a78b248c7dc775c1236245d20240716215901.jpg?240716101301)
Tập huấn sử dụng tiện ích, tính năng của ứng dụng “Công dân Thủ đô số - iHanoi”
![Chuẩn bị tốt nhất cho Lễ kỷ niệm 70 năm Ngày giải phóng Thủ đô](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/21/croped/z5638333070054-93b94a00a122665363386de8fde0b94620240716214236.jpg?240716100503)
Chuẩn bị tốt nhất cho Lễ kỷ niệm 70 năm Ngày giải phóng Thủ đô
![LĐLĐ huyện Hoài Đức kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Công đoàn Việt Nam](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/19/croped/z5639511432491-c76444364dfddbb5044cb1ca7b6fb20620240716195201.jpg?240716093350)
LĐLĐ huyện Hoài Đức kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Công đoàn Việt Nam
Tin khác
![Nhiều chương trình nghệ thuật tri ân các thương binh, liệt sĩ dịp 27/7](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/17/croped/z5634726197718-f0853da03ae679279792556cca473b13-220240716170633.jpg?240716055133)
Nhiều chương trình nghệ thuật tri ân các thương binh, liệt sĩ dịp 27/7
Văn hóa 16/07/2024 17:51
![500 thí sinh tham gia cuộc thi ảnh “Người đẹp Áo dài và Sen” năm 2024](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/16/croped/7373bd920722a57cfc3320240716165453.jpg?240716053005)
500 thí sinh tham gia cuộc thi ảnh “Người đẹp Áo dài và Sen” năm 2024
Xã hội 16/07/2024 17:30
![Hà Nội: Đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền thực hiện các Quy tắc ứng xử](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/052024/25/20/15-quan-huyen-ha-noi-mua-rong-quanh-ho-hoan-kiem156895344720240525205247.jpg?rt=20240716142744?240716041053)
Hà Nội: Đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền thực hiện các Quy tắc ứng xử
Văn hóa 16/07/2024 16:10
![Chiêm ngưỡng những tác phẩm độc đáo tại lễ hội Sen Hà Nội năm 2024](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/13/12/ccfdaeef4c61ee3fb77020240713120528.jpg?rt=20240713121335?240713020300)
Chiêm ngưỡng những tác phẩm độc đáo tại lễ hội Sen Hà Nội năm 2024
Xã hội 13/07/2024 14:03
![Quảng bá, vinh danh nghề làm trà sen Hà Nội tới du khách](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/13/10/f85f03caaa45081b515420240713100103.jpg?rt=20240713100530?240713110410)
Quảng bá, vinh danh nghề làm trà sen Hà Nội tới du khách
Xã hội 13/07/2024 11:04
![Bảo tồn và phát triển hoa sen Việt Nam](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/12/16/7f25ac3e21ba83e4daab20240712160311.jpg?rt=20240712160734?240712073208)
Bảo tồn và phát triển hoa sen Việt Nam
Xã hội 12/07/2024 19:32
![Xác lập 2 kỷ lục tại Lễ hội Sen Hà Nội năm 2024](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/12/11/hai-sen-nam20240712110455.jpg?rt=20240712110458?240712115743)
Xác lập 2 kỷ lục tại Lễ hội Sen Hà Nội năm 2024
Văn hóa 12/07/2024 11:57
![Hà Nội: Tổ chức kiểm tra việc thực hiện 2 Quy tắc ứng xử của Thành phố năm 2024](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/11/15/quy-tac-ung-xu-20240711154336.jpg?rt=20240711154337?240711040617)
Hà Nội: Tổ chức kiểm tra việc thực hiện 2 Quy tắc ứng xử của Thành phố năm 2024
Văn hóa 11/07/2024 16:06
![Lễ hội Kanagawa tại Hà Nội năm 2024, dự kiến diễn ra từ ngày 16-17/11](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/10/21/le-hoi-kanagawa-tai-ha-noi-20240710210946.jpg?rt=20240710210947?240710095002)
Lễ hội Kanagawa tại Hà Nội năm 2024, dự kiến diễn ra từ ngày 16-17/11
Văn hóa 10/07/2024 21:50
![Trưng bày “Thắp ngọn lửa hồng” kỷ niệm 77 năm Ngày Thương binh liệt sĩ 27/7](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/09/11/968391076ad7c88991c620240709111737.jpg?rt=20240709111825?240709123948)
Trưng bày “Thắp ngọn lửa hồng” kỷ niệm 77 năm Ngày Thương binh liệt sĩ 27/7
Văn hóa 09/07/2024 12:39