Xóa chợ cóc, chợ tạm ở Hà Nội: Cần giải pháp đồng bộ, quyết liệt

Thực trạng nan giải của chợ cóc, chợ tạm

Nhiều năm qua, chợ cóc, chợ tạm đã trở thành “điểm trừ” trong diện mạo đô thị Hà Nội. Các tụ điểm này thường mọc lên ngay trước ngõ, bên hông khu tập thể, cạnh cổng chợ chính, hoặc ven các tuyến đường đông dân cư... Tiện cho người mua, dễ cho người bán, nhưng hệ lụy để lại rất lớn: Vỉa hè bị lấn chiếm, lòng đường bị bóp nghẹt, giao thông ách tắc vào giờ cao điểm, môi trường mất vệ sinh, rác thải bừa bãi và nguy cơ mất an toàn thực phẩm luôn rình rập.

Chợ cóc, chợ tạm tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn vệ sinh thực phẩm.

Khảo sát thực tế cho thấy, tình trạng vi phạm diễn ra tràn lan ở nhiều khu vực. Cụ thể như, khu vực chợ cóc ngay đầu ngõ 64 phường Kim Giang, quận Thanh Xuân (cũ), nay là phường Khương Đình (Hà Nội), mặc dù con ngõ này nằm ngay cạnh trụ sở Đảng ủy phường Khương Đình, cạnh khu vực chợ Kim Giang đã được xây dựng kiên cố…, thế nhưng chợ cóc, chợ tạm vẫn hoạt động tấp nập. Hay như khu vực đường Vũ Tông Phan (phường Khương Đình) - trước đây là khu vực giáp ranh giữa quận Thanh Xuân và quận Hoàng Mai; dù có biển “Cấm họp chợ”, nhưng hàng quán vẫn chen chúc, chiếm trọn vỉa hè, lòng đường.

Tại khu vực phường Hà Đông, các tuyến đường Bà Triệu, Phan Đình Giót, Tản Đà… dù cũng nằm ngay cạnh chợ Hà Đông, chợ Bông Đỏ, nhưng nhiều tiểu thương vẫn ngang nhiên lấn chiếm vỉa hè, lòng đường để làm nơi kinh doanh, bán hàng.

Các chợ cóc, chợ tạm mọc lên khắp nơi trên địa bàn phường Hà Đông.

Không ít tuyến phố tại nhiều khu vực có chung cư cao tầng trên địa bàn thành phố Hà Nội cũng được các tiểu thương “hô biến” thành chợ tạm ngay dưới chân tòa nhà, khiến người dân bức xúc. Trong đó có thể kể đến một số chợ cóc, chợ tạm tại các chung cư như Xa La (phường Kiến Hưng ); chung cư Thanh Hà (xã Bình Minh)…

Chị Mai Phương, người dân ở phường Hà Đông, cho biết, các chợ cóc, chợ tạm quanh khu vực chợ Hà Đông, đường Tản Đà hay chợ Bông Đỏ… đã tồn tại từ rất lâu. Việc kinh doanh của các tiểu thương diễn ra hằng ngày, điều này không chỉ hình thành nên các điểm ùn tắc giao thông vào các giờ cao điểm, mà còn tiềm ẩn nguy cơ dịch bệnh do thiếu kiểm soát vệ sinh an toàn thực phẩm.

Chợ cóc, chợ tạm mọc la liệt trên địa bàn phường Kiến Hưng.

“Không chỉ tôi mà nhiều người dân cũng hy vọng, với sự vào cuộc mạnh mẽ của thành phố Hà Nội, các chợ cóc, chợ tạm trên địa bàn Thủ đô sẽ được dẹp bỏ, hoặc thay đổi đáp ứng an toàn vệ sinh thực phẩm. Đặc biệt, mọi người quan tâm hơn cả là cách làm thế nào để không tái diễn cảnh “dẹp hôm trước, hôm sau lại mọc”, chị Phương cho hay.

Giải pháp đồng bộ, quyết liệt mới có thể bền vững

Có thể thấy, điểm nghẽn lớn nhất khiến chợ cóc, chợ tạm khó dẹp triệt để chính là thói quen mua bán. Người bán không tốn phí thuê quầy, không chịu phí vệ sinh, lại dễ tiếp cận khách. Người mua thì chỉ cần xuống ngõ, ra đầu phố là có đồ ăn tươi, giá rẻ, tiện lợi.

Trong khi đó, hạ tầng chợ chính thức nhiều nơi chưa đáp ứng: Chợ xuống cấp, vệ sinh kém, diện tích nhỏ hẹp, hoặc đã bị chuyển đổi công năng. Có nơi, dù đã có chợ dân sinh, nhưng lại xa khu dân cư, bất tiện cho người đi chợ, thậm chí, giá cho thuê các ki ốt trong chợ lại cao, khiến nhiều tiểu thương không mặn mà. Đây chính là “khoảng trống” để chợ cóc có đất tồn tại.

Chợ cóc, chợ tạm mọc lên trước cổng chợ Hà Đông.

Liên quan đến vấn đề chợ cóc, chợ tạm, mới đây, tại buổi làm việc với các sở, ngành, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền đã nhấn mạnh, đây là vấn đề cấp thiết, cần xây dựng kế hoạch để đến năm 2026 sẽ xóa bỏ dứt điểm khi các điểm chợ cóc, chợ tạm hoạt động gây mất mỹ quan đô thị, không kiểm soát được vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm dẫn tới ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe nhân dân.

“Để xây dựng kế hoạch này, chúng tôi đề nghị các đồng chí phải rà soát, phân loại các nhóm chợ theo hướng ưu tiên sự thuận lợi. Những gì khó và phức tạp sẽ cần có lộ trình. Làm việc tới tinh thần quyết tâm nhất, cố gắng trong năm nay, những vấn đề thuận lợi phải giải quyết xong; những vấn đề phức tạp muộn nhất đến năm 2026 phải hoàn thành”, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Nguyễn Mạnh Quyền yêu cầu.

Chợ cóc tại ngõ 64 Khương Đình, ngay sát chợ Kim Giang.

Chợ cóc, chợ tạm tồn tại vì “tiện”, nhưng cũng chính vì sự tiện lợi ấy mà gây ra hàng loạt hệ lụy như: Mất mỹ quan, ùn tắc giao thông, mất an toàn thực phẩm, méo mó hoạt động thương mại. Việc Hà Nội quyết tâm xóa bỏ loại hình chợ này là bước đi đúng đắn và cần thiết.

Tuy nhiên, để xóa không phải là “bắt cóc bỏ đĩa”, giải pháp không chỉ dừng ở việc xử lý vi phạm, mà phải đồng thời cải thiện hạ tầng chợ chính thức, siết trách nhiệm chính quyền cơ sở và yêu cầu sự minh bạch, trách nhiệm từ cơ quan chuyên môn; gắn trách nhiệm chính quyền địa phương. Cùng đó, cần đẩy mạnh tuyên truyền để người dân hiểu rõ tác hại của chợ cóc đối với trật tự đô thị và sức khỏe cộng đồng… Khi những yếu tố này được thực hiện đồng bộ, bài toán chợ cóc, chợ tạm mới có thể được giải quyết tận gốc, góp phần xây dựng một Thủ đô Hà Nội văn minh, hiện đại và đáng sống.