Phát triển kinh tế tri thức để xây dựng đất nước phồn vinh

Trong ngày làm việc thứ 3 Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng diễn ra sáng 27/1, thay mặt Đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh, đồng chí Nguyễn Thành Phong, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh đã trình bày tham luận với chủ đề “Phát triển kinh tế tri thức - Kinh nghiệm quốc tế và thực tiễn từ thành phố Hồ Chí Minh”.
Thảo luận về các dự thảo Văn kiện trình Đại hội XIII của Đảng Đại hội XIII của Đảng khẳng định ý chí kiên cường và quyết tâm đi tới của cả dân tộc Tạo niềm tin, khí thế mới cho đất nước phát triển

Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng gia tăng hàm lượng tri thức

Đúc kết những kinh nghiệm từ thực tiễn thành công của một số quốc gia trong khu vực và trên thế giới, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thành Phong cho biết, thành phố Hồ Chí Minh luôn xác định tầm quan trọng của việc phát triển kinh tế tri thức trong định hướng, chiến lược phát triển.

Thành phố khai thác có hiệu quả lợi thế của một đô thị đặc biệt, một trung tâm lớn về kinh tế, văn hoá, giáo dục đào tạo, khoa học công nghệ vào phát triển kinh tế tri thức, hình thành những nền tảng của kinh tế tri thức, bao gồm đội ngũ trí thức đông đảo, đô thị thông minh, khu công nghệ cao, trung tâm khởi nghiệp sáng tạo, các tập đoàn lớn về công nghệ, các trung tâm nghiên cứu phát triển, hạ tầng công nghệ thông tin trên nền tảng mạng 5G. Trên cơ sở đó, từng bước chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng gia tăng hàm lượng tri thức, tập trung phát triển các ngành công nghệ cao, tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Phát triển kinh tế tri thức để xây dựng đất nước phồn vinh
Đồng chí Nguyễn Thành Phong, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh tham luận tại Đại hội Đảng XIII sáng 27/1.

Trong thời gian qua, thành phố Hồ Chí Minh đã thành lập và phát triển Chuỗi Công viên phần mềm Quang Trung, Khu Công nghệ cao, Khu Nông nghiệp Công nghệ cao, Trung tâm ươm tạo chuyên về trí tuệ nhân tạo, Công viên Khoa học và công nghệ tại Khu Công nghệ cao, Viện Khoa học và Công nghệ tính toán…

Riêng Khu Công nghệ cao đến nay đã thu hút 162 dự án với tổng mức đầu tư hơn 7,65 tỷ USD, giá trị sản xuất sản phẩm công nghệ cao năm 2020 đạt hơn 20 tỷ USD, năng suất lao động bình quân gấp 20 lần bình quân của Thành phố và hơn 60 lần bình quân cả nước, thu hút nhiều tập đoàn đa quốc gia mạnh về công nghệ như Intel, Samsung, Nidec… Đây cũng là địa phương đầu tiên ban hành Chương trình chuyển đổi số nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế số, chính quyền số và xã hội số.

Đặc biệt, thành phố Hồ Chí Minh đang nghiên cứu lập, xây dựng quy hoạch Khu đô thị sáng tạo tương tác cao phía Đông gắn với việc thành lập thành phố Thủ Đức. Khu vực này kỳ vọng góp phần thiết lập chuỗi giá trị gia tăng trên nền tảng công nghệ cao, hạ tầng kỹ thuật và xã hội hiện đại theo chuẩn quốc tế, hỗ trợ tài chính hiệu quả cho doanh nghiệp, là đòn bẩy và góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân; dự kiến sau khi thành lập và đi vào hoạt động thành phố Thủ Đức sẽ đóng góp 30%-35% GRDP của thành phố Hồ Chí Minh và chiếm khoảng 7% GDP cả nước.

Bên cạnh đó, thành phố Hồ Chí Minh cũng ban hành nhiều cơ chế, chính sách thúc đẩy các nghiên cứu khoa học công nghệ gắn với cuộc sống, hoàn thiện hệ sinh thái khởi nghiệp, hệ sinh thái đổi mới sáng tạo - nơi vừa có sự liên kết của các trường, viện nghiên cứu với các doanh nghiệp, vừa có vai trò của chính quyền trong hỗ trợ đầu tư mạo hiểm cho các dự án khởi nghiệp. Điển hình là hình thành Viện công nghệ tiên tiến và Đổi mới sáng tạo, Trung tâm khởi nghiệp sáng tạo, thành lập các Hội đồng phát triển kinh tế ngành với sự tham gia của nhà nước - nhà doanh nghiệp - nhà nghiên cứu và các tổ chức tín dụng.

Đồng thời quan tâm, đầu tư phát triển nguồn nhân lực, đưa nội dung đào tạo công nghệ thông tin, kỹ năng số vào các chương trình đào tạo, bồi dưỡng để xây dựng nguồn nhân lực số, hình thành đội ngũ chuyên gia và kỹ thuật viên đủ chuẩn quốc tế. Xây dựng chương trình đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, trình độ quốc tế ở 08 ngành (công nghệ thông tin - truyền thông, cơ khí - tự động hóa, trí tuệ nhân tạo, quản trị doanh nghiệp, tài chính ngân hàng, y tế, du lịch, quản lý đô thị).

Thành phố cũng không ngừng nâng cao tính hiệu lực hiệu quả của bộ máy chính quyền, xây dựng một nền quản trị công năng động. Tập trung nâng cao năng lực dự báo, phản ứng chính sách của chính quyền thành phố Hồ Chí Minh để hoàn thiện cơ chế, chính sách nhằm quản lý và phát triển kinh tế tri thức, kinh tế số trong điều kiện phát triển mới; nâng cao năng lực của cán bộ, công chức, viên chức đáp ứng yêu cầu quản lý, phát triển kinh tế tri thức.

Một điều quan trọng không thể thiếu là tạo niềm tin trong lòng nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp thành phố. Thực tiễn cho thấy việc tham gia của người dân, cộng đồng doanh nghiệp có ý nghĩa then chốt trong phát triển kinh tế tri thức. Những ứng dụng của công nghệ thông tin vào dịch vụ hành chính công, chính quyền điện tử, phát triển giao thông thông minh, y tế thông minh, giáo dục thông minh, khởi nghiệp sáng tạo,… luôn được người dân và doanh nghiệp đồng tình và tích cực hưởng ứng.

Thành phố Hồ Chí Minh cũng quan tâm ban hành nhiều cơ chế, chính sách thu hút các nhà khoa học, trí thức trong và ngoài nước, kiều bào ở nước ngoài tham gia vào mọi lĩnh vực trong đời sống kinh tế - xã hội của Thành phố, đóng vai trò nòng cốt trong phát triển kinh tế tri thức. Chủ động và đón đầu trong việc ứng dụng những thành tựu của cách mạng công nghiệp lần thứ tư vào phát triển kinh tế dựa trên nền tảng tri thức.

Với những nỗ lực trên, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thành Phong vui mừng cho biết: Những giải pháp trên đã giúp kinh tế thành phố Hồ Chí Minh đạt mức tăng trưởng khá cao, nếu không tính năm 2020 do ảnh hưởng của đại dịch Covid - 19, giai đoạn 2016 - 2019 GRDP của Thành phố Hồ Chí Minh tăng bình quân 7,72%, duy trì vai trò đầu tàu kinh tế của đất nước, đóng góp hơn 22% GDP quốc gia, hơn 26% thu ngân sách cả nước.

Đề xuất 7 giải pháp trọng tâm phát triển kinh tế tri thức

Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thành Phong khẳng định Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX và nhiều văn bản chính thức của Đảng và Nhà nước ta đã khẳng định vị trí, vai trò kinh tế tri thức trong công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở nước ta, rất coi trọng vận dụng các yếu tố của kinh tế tri thức, đặc biệt trong bối cảnh toàn cầu hóa mạnh mẽ và đẩy mạnh tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước hiện nay. Trên tinh thần đó, thành phố Hồ Chí Minh đề xuất 7 giải pháp trọng tâm phát triển kinh tế tri thức trong thời gian tới.

Thứ nhất, đổi mới cơ chế, chính sách, tạo lập một khuôn khổ pháp lý mới phù hợp với sự phát triển nền kinh tế tri thức. Cần thiết xây dựng Chiến lược phát triển kinh tế tri thức giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn 2045. Chiến lược cần đánh giá đúng thực trạng, xác định rõ quan điểm phát triển kinh tế tri thức, chỉ rõ mô hình, mục tiêu, khâu đột phá và định hướng phát triển kinh tế tri thức, đồng thời tổ chức thực hiện có hiệu quả các nội dung đề ra...

Phát triển kinh tế tri thức để nâng cao tiềm lực, vai trò và vị thế của Việt Nam
Thành phố Hồ Chí Minh giữ vai trò đầu tàu kinh tế của đất nước, đóng góp hơn 22% GDP quốc gia, hơn 26% thu ngân sách cả nước. (Ảnh: TTXVN)

Thứ hai, phát triển mạnh nguồn lao động chất lượng cao, nâng cao dân trí, đào tạo nhân tài. Tập trung đầu tư phát triển giáo dục, cải cách giáo dục theo hướngtăng cường thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn; đàm phán, hợp tác, chuyển giao chương trình đào tạo tiên tiến của các nước trong khu vực và trên thế giới. Tăng nhanh đào tạo đội ngũ cán bộ khoa học - kỹ thuật và công nhân lành nghề, đội ngũ cán bộ quản lý, doanh nhân...

Thứ ba, tăng cường năng lực khoa học - công nghệ quốc gia để có thể tiếp thu, làm chủ, vận dụng sáng tạo các tri thức khoa học - công nghệ mới nhất của thế giới cần thiết cho phát triển của đất nước, từng bước sáng tạo công nghệ đặc thù của đất nước, xây dựng nền khoa học - công nghệ tiến tiến của Việt Nam.

Thứ tư, đầu tư phát triển mạnh mẽ hạ tầng công nghệ thông tin; đẩy mạnh ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin phục vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Công nghệ thông tin là chìa khóa để đi vào kinh tế tri thức. Muốn rút ngắn quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, rút ngắn khoảng cách với các nước, phải khắc phục khoảng cách về công nghệ thông tin.

Thứ năm, ban hành các cơ chế, chính sách để hoàn thiện hệ sinh thái khởi nghiệp, hỗ trợ, khuyến khích, thúc đẩy doanh nghiệp đầu tư cho khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Cơ chế, chính sách phải thực sự vừa khuyến khích nhưng vừa tạo ra sự đòi hỏi các doanh nghiệp phải luôn đổi mới dựa trên công nghệ mới và thúc đẩy nhanh chóng sự ra đời các doanh nghiệp mới, nhất là các doanh nghiệp kinh doanh sản phẩm mới, công nghệ mới; trong đó khâu then chốt là cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp.

Thứ sáu, không ngừng cải cách, đổi mới để đảm bảo vai trò dẫn dắt, quản lý của Nhà nước đối với nền kinh tế. Cần có cơ chế đặc thù để các khu công nghệ cao, khu công viên phần mềm phát huy vai trò là trung tâm đổi mới sáng tạo.

Thứ bảy, tích cực và chủ động hội nhập quốc tế nhằm tranh thủ nguồn ngoại lực, kết hợp nội lực để bắt kịp xu thế phát triển khoa học công nghệ tiên tiến, phục vụ cho mục tiêu hiện đại hóa lực lượng sản xuất của đất nước.

Kết thúc tham luận, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thành Phong nhấn mạnh, trong xu thế toàn cầu hóa và bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, chắc chắn rằng tăng trưởng kinh tế dựa vào nguồn tài nguyên thiên nhiên và lao động rẻ sẽ nhường chỗ cho nền kinh tế tăng trưởng dựa vào hàm lượng công nghệ cao, đa dạng hóa và nâng cao giá trị gia tăng.

Do vậy, để tiếp tục nâng cao tiềm lực, vai trò và vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế, phát triển kinh tế tri thức là xu hướng tất yếu, bảo đảm cho đất nước ta phát triển nhanh và bền vững, hiện thực hóa mục tiêu đến năm 2030, kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng, nước ta là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập Nước, trở thành nước phát triển, thu nhập cao.

Phương Bùi

Có thể bạn quan tâm

Ý kiến bạn đọc

Nên xem

Công an Hà Nội điều động 6 cán bộ đặc biệt tinh nhuệ sang Myanmar

Công an Hà Nội điều động 6 cán bộ đặc biệt tinh nhuệ sang Myanmar

Công an thành phố Hà Nội điều động 6 cán bộ tham gia Đoàn công tác cứu nạn, cứu hộ thuộc Bộ Công an thực hiện nhiệm vụ hỗ trợ tìm kiếm người bị nạn và khắc phục hậu quả, thiệt hại sau trận động đất tại Myanmar.
Dự báo giá USD tuần tới: Giá USD ngân hàng sẽ neo ở mức cao

Dự báo giá USD tuần tới: Giá USD ngân hàng sẽ neo ở mức cao

Nhiều tổ chức tài chính quốc tế dự báo giá USD sẽ chạm mốc 26.000 đồng, lãi suất duy trì mức thấp trong ngắn hạn để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Dự báo giá xăng, dầu tuần tới có thể tăng nhẹ

Dự báo giá xăng, dầu tuần tới có thể tăng nhẹ

Dự báo trong kỳ điều hành tuần tới (3/4/2025), giá xăng, dầu có thể sẽ tăng nhẹ.
Người phụ nữ bị lừa 150 triệu khi nhận được cuộc gọi chuyển tiền cho con

Người phụ nữ bị lừa 150 triệu khi nhận được cuộc gọi chuyển tiền cho con

Công an thành phố Hà Nội thông tin, mới đây, một người phụ nữ ở quận Đống Đa (Hà Nội) đã bị lừa 150 triệu đồng khi nhận được cuộc gọi chuyển tiền cho con.
Phát huy giá trị cảnh quan không gian hồ Gươm

Phát huy giá trị cảnh quan không gian hồ Gươm

Nhằm phát huy giá trị văn hóa lịch sử, danh lam thắng cảnh di tích quanh hồ Gươm, góp phần tạo không gian sinh hoạt cộng đồng và đẩy mạnh phát triển du lịch, Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố Hà Nội vừa giao các đơn vị liên quan đẩy nhanh việc lập quy hoạch, cải tạo không gian khu vực phía Đông hồ Gươm theo hướng xây dựng quảng trường - công viên đặc biệt. Thành phố cũng sẽ đầu tư cải tạo, chỉnh trang, tái thiết, khu vực Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục.
Phát triển nhà ở xã hội: Quyết tâm cao, nỗ lực lớn

Phát triển nhà ở xã hội: Quyết tâm cao, nỗ lực lớn

Trong nhiều năm qua, Đảng, Nhà nước, cùng các bộ, ngành, địa phương luôn dành sự quan tâm đặc biệt đến phát triển nhà ở xã hội với nhiều chính sách và nguồn lực ưu tiên. Đây cũng được xác định là nhiệm vụ quan trọng của Chính phủ các ngành, địa phương. Để cụ thể hoá các chủ trương này, thành phố Hà Nội đã xây dựng nhiều chính sách đặc thù có đột phá với việc xác định rõ trách nhiệm của Thành phố, của địa phương, của cộng đồng và “cơ hội” đang dần đến nhiều hơn với người dân.
Bộ Tài chính đề xuất miễn thuế hàng dưới 1 triệu đồng nhập qua thương mại điện tử

Bộ Tài chính đề xuất miễn thuế hàng dưới 1 triệu đồng nhập qua thương mại điện tử

Bộ Tài chính vừa thay đổi đề xuất hàng hóa nhập khẩu giao dịch qua thương mại điện tử có trị giá theo từng đơn hàng từ 1 triệu đồng trở xuống được miễn thuế nhập khẩu, thay vì 2 triệu đồng như trước đó.

Tin khác

LĐLĐ quận Long Biên - LĐLĐ tỉnh Hậu Giang chia sẻ kinh nghiệm hoạt động công đoàn

LĐLĐ quận Long Biên - LĐLĐ tỉnh Hậu Giang chia sẻ kinh nghiệm hoạt động công đoàn

Chiều nay (28/3), đoàn công tác của Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) tỉnh Hậu Giang do đồng chí Lê Công Khanh - Ủy viên Ban Chấp hành Tổng LĐLĐ Việt Nam, Tỉnh ủy viên, Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Hậu Giang làm Trưởng đoàn đã có buổi thăm, làm việc, trao đổi kinh nghiệm hoạt động công đoàn tại LĐLĐ quận Long Biên.
Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội đặt mục tiêu tăng cường cơ giới hóa, tăng năng suất

Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội đặt mục tiêu tăng cường cơ giới hóa, tăng năng suất

Việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong sản xuất đã góp phần giúp Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội nâng cao hiệu quả công việc, cải thiện điều kiện làm việc cho người lao động, tiết kiệm chi phí trong công tác sản xuất kinh doanh.
Phát động 2 cuộc thi trong công nhân, viên chức, lao động Thủ đô

Phát động 2 cuộc thi trong công nhân, viên chức, lao động Thủ đô

Ngày 28/3, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) thành phố Hà Nội đã tổ chức phát động Cuộc thi viết “Công nhân lao động Thủ đô suy nghĩ hay, hành động đẹp” và Cuộc thi Ảnh/Video Clip với chủ đề “Công đoàn Thủ đô vững bước vào kỷ nguyên mới”.
Hà Nội: Biểu dương điển hình đạt danh hiệu “Cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa”

Hà Nội: Biểu dương điển hình đạt danh hiệu “Cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa”

Ngày 28/3, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) thành phố Hà Nội đã tổ chức Hội nghị biểu dương điển hình đạt danh hiệu “Cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa”; tập thể, cá nhân xuất sắc trong hoạt động văn hóa - thể thao năm 2024.
Tổ chức đa dạng hoạt động trong Tháng Công nhân năm 2025

Tổ chức đa dạng hoạt động trong Tháng Công nhân năm 2025

Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) thành phố Hà Nội vừa ban hành Kế hoạch về việc tổ chức các hoạt động Tháng Công nhân năm 2025 trong các cấp Công đoàn thành phố Hà Nội.
Công đoàn triển khai đồng bộ các giải pháp ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng, lãng phí

Công đoàn triển khai đồng bộ các giải pháp ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng, lãng phí

Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam vừa ban hành Kế hoạch về thực hiện công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực năm 2025 trong các cấp Công đoàn, trong đó nêu rõ 7 nhóm nhiệm vụ, giải pháp cụ thể.
48 tác phẩm đoạt giải Cuộc thi ảnh "Nét đẹp người lao động Long Biên" lần thứ I năm 2025

48 tác phẩm đoạt giải Cuộc thi ảnh "Nét đẹp người lao động Long Biên" lần thứ I năm 2025

Từ 120 tác phẩm tiêu biểu của 120 Công đoàn cơ sở gửi về, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) quận Long Biên đã quyết định trao giải cho 48 tác phẩm xuất sắc trong Cuộc thi ảnh "Nét đẹp người lao động Long Biên" lần thứ I năm 2025.
Hội nghị người lao động Công ty TNHH May xuất khẩu Đại Nghĩa năm 2025

Hội nghị người lao động Công ty TNHH May xuất khẩu Đại Nghĩa năm 2025

Được sự chỉ đạo của Công đoàn ngành Dệt - May Hà Nội, mới đây, Công đoàn cơ sở Công ty TNHH May xuất khẩu Đại Nghĩa (địa bàn huyện Mỹ Đức, Hà Nội) đã phối hợp với Ban Giám đốc Công ty tổ chức thành công Hội nghị người lao động (NLĐ) năm 2025.
Cải tiến trong công tác vệ sinh môi trường giúp Urenco hoàn thành chỉ tiêu sản xuất kinh doanh

Cải tiến trong công tác vệ sinh môi trường giúp Urenco hoàn thành chỉ tiêu sản xuất kinh doanh

Ngày 27/3, Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Hà Nội (Urenco) tổ chức Hội nghị người lao động năm 2024, triển khai nhiệm vụ 2025; biểu dương điển hình tiên tiến giai đoạn 2020-2025.
Sinh hoạt Câu lạc bộ Nữ khoa học LĐLĐ thành phố Hà Nội kỳ 1 năm 2025

Sinh hoạt Câu lạc bộ Nữ khoa học LĐLĐ thành phố Hà Nội kỳ 1 năm 2025

Ngày 27/3, Câu lạc bộ Nữ khoa học Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) thành phố Hà Nội đã tổ chức sinh hoạt kỳ 1 năm 2025 chuyên đề: Phương pháp chăm sóc da và nghệ thuật trang điểm.
Xem thêm
Phiên bản di động