Nâng cao nếp sống văn hóa từ mô hình di tích lịch sử kiểu mẫu

Những mô hình tiêu biểu

Đến đền Hữu Vĩnh (xã Hồng Quang, huyện Ứng Hòa) thời gian này, dễ dàng nhận thấy cảnh quan của ngôi đền xanh, sạch, đẹp, cộng đồng dân cư ở đây thân thiện hơn, sẵn sàng hỗ trợ bất cứ du khách nào có nhu cầu. Trong khuôn viên của ngôi đền, Quy tắc ứng xử nơi công cộng được niêm yết trang nghiêm, dễ nhìn thấy. Đền Hữu Vĩnh hay còn gọi là đền Đức Thánh Cả, thờ vị tướng thời Vua Lý Nam Đế. Ngôi đền nhìn ra dòng sông Đáy, tựa lưng vào dãy núi Hàm Long, có tổng diện tích lên đến khoảng 20.000 m2.

Từ năm 2024, ngôi đền được Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Ứng Hòa và chính quyền xã Hồng Quang triển khai thực hiện mô hình "Di tích lịch sử kiểu mẫu trong thực hiện Quy tắc ứng xử nơi công cộng". Triển khai mô hình này, Hội Liên hiệp Phụ nữ đã lắp đặt bảng tuyên truyền Quy tắc ứng xử nơi công cộng, được cụ thể hóa bằng hình ảnh dễ nhìn, dễ hiểu. Hội cũng xây dựng, lắp đặt ngôi nhà xanh trong khuôn viên đền để vừa thu gom phế liệu, phân loại rác, bảo vệ cảnh quan, vệ sinh trong đền, vừa gây quỹ tặng hội viên, trẻ em có hoàn cảnh khó khăn.

Bảng tuyên truyền Quy tắc ứng xử nơi công cộng được đặt ở vị trí du khách, người dân dễ nhìn thấy.

Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Ứng Hòa Phạm Thúy Hòa cho biết, mô hình được triển khai với mục đích giúp cán bộ, hội viên phụ nữ trên địa bàn, phụ nữ kinh doanh tại các điểm di tích lịch sử đã xếp hạng và cả du khách thập phương tới đền được tuyên truyền, thay đổi hành vi, ứng xử văn minh, thanh lịch.

Đáng chú ý, nhóm nòng cốt tuyên truyền thực hiện quy tắc ứng xử nơi thờ tự cũng được thành lập, có nhiệm vụ tuyên truyền vận động nhân dân, phật tử, khách thập phương khi đến cơ sở thờ tự trên địa bàn mặc đúng trang phục, không nói tục chửi bậy, không mang vàng mã vào chùa, không xả rác bừa bãi ở khuôn viên nơi thờ tự…

“Mô hình có ý nghĩa thiết thực, vừa góp phần tạo sự văn minh trong ứng xử cho những người quản lý di tích cũng như người dân, du khách đến chiêm bái, đồng thời vừa thể hiện sự trân trọng với các di tích lịch sử, góp phần làm tăng giá trị đích thực của di tích”, bà Phạm Thúy Hòa chia sẻ.

Xung quanh đình Hạ Yên Quyết, các tiểu thương buôn bán trật tự, giữ gìn cảnh quan môi trường sạch đẹp.

Tương tự, tại đình Hạ Yên Quyết, Yên Hòa, Cầu Giấy, xác định việc hình thành nét văn hóa ứng xử văn minh trong di tích vừa góp phần tạo sự văn minh cho những người quản lý di tích, người dân đến chiêm bái nhưng đồng thời vừa thể hiện sự trân trọng với các di tích lịch sử, góp phần làm tăng những giá trị đích thực của di tích trong cộng đồng; Hội Liên hiệp Phụ nữ quận Cầu Giấy đã xây dựng được mô hình "Phụ nữ tham gia xây dựng Khu di tích lịch sử kiểu mẫu thực hiện Quy tắc ứng xử nơi công cộng" tại di tích đình Hạ Yên Quyết. Đến ngày 29/7/2024, mô hình chính thức hoàn thiện và ra mắt.

Ông Quản Xuân Trường - Trưởng tiểu ban Quản lý di tích đình Hạ Yên Quyết chia sẻ: "Chúng tôi luôn xác định được vai trò, trách nhiệm của mình trong việc bảo tồn là phát huy giá trị di sản văn hóa của dân tộc, luôn bám sát sự chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp để thực hiện tốt việc quản lý di tích, tổ chức cho nhân dân trên địa bàn và khách thập phương đến thực hành tín ngưỡng, đảm bảo các quy định về quản lý di sản văn hóa. Chung tay xây dựng hình ảnh di tích thực sự là di tích lịch sử - văn hóa kiểu mẫu, điểm đến an toàn, hấp dẫn cho nhân dân địa phương và du khách thập phương".

Lan tỏa rộng khắp

Từ năm 2022, Hội Liên hiệp Phụ nữ Thành phố đã bắt đầu triển khai mô hình điểm “Danh lam thắng cảnh/Di tích lịch sử kiểu mẫu”. Năm di tích đầu tiên được triển khai là: Khu di tích đền - chùa bà Tấm, đền Gióng, làng gốm Bát Tràng (huyện Gia Lâm); đền Sóc, Tượng đài Thánh Gióng (huyện Sóc Sơn). Ngay sau đó, nhận thấy hiệu quả tích cực của mô hình, 100% các quận, huyện, thị xã đã triển khai trên địa bàn mình.

Trong các địa phương xây dựng mô hình Di tích lịch sử kiểu mẫu, huyện Thanh Trì là địa bàn có nhiều mô hình nhất, với việc triển khai tại hàng loạt di tích trên địa bàn như: Khu Văn Chỉ (xã Yên Mỹ), đình thờ Đô Hồ Đại Vương Phạm Tu (xã Thanh Liệt), chùa Đại Lan (xã Duyên Hà), Khu văn chỉ - đình làng Nguyệt Áng (xã Đại Áng)… và nhiều di tích ở thị trấn Văn Điển, xã Ngũ Hiệp, xã Tân Triều...

Ra mắt mô hình "Di tích lịch sử kiểu mẫu" Đình Đăm (phường Tây Tựu, quận Bắc Từ Liêm).

Tại khu vực nội thành, các quận: Ba Đình, Cầu Giấy, Long Biên, Nam Từ Liêm, Bắc Từ Liêm… cũng triển khai sôi nổi. Tại quận Bắc Từ Liêm hiện nay đang nhân rộng mô hình ở nhiều di tích như: Đình Đăm (phường Tây Tựu), đền Bà Chúa (phường Liên Mạc), đền Chèm (phường Thụy Phương), hay chùa Sùng Phúc (phường Thượng Cát). Nòng cốt thực hiện mô hình là Hội Liên hiệp Phụ nữ phường.

Triển khai mô hình này, chị em có nhiệm vụ tuyên truyền, quảng bá, giới thiệu về giá trị văn hóa, lịch sử của di tích; hướng dẫn khách tham quan, khách đi lễ và nhân dân thực hiện nếp sống văn minh nơi thờ tự, nội quy hoạt động của di tích; vận động hội viên phụ nữ, nhân dân, du khách về quy tắc ứng xử nơi công cộng nhằm từng bước hình thành những chuẩn mực văn hóa của cộng đồng khi đến tham quan tại di tích. Cùng với mô hình Di tích lịch sử kiểu mẫu, mô hình di tích lịch sử văn hóa - điểm đến an toàn, hấp dẫn cũng được triển khai.

Du khách thập phương nô nức tới dự hội đình Chèm (phường Thụy Phương, quận Bắc Từ Liêm).

Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Bắc Từ Liêm Lê Thị Thu Hương cho biết, mô hình Di tích lịch sử văn hóa - điểm đến an toàn hấp dẫn sẽ được triển khai tại tất cả di tích trên địa bàn với các tiêu chí cụ thể, gắn với thực hiện quy tắc ứng xử. Quận Bắc Từ Liêm có 133 di tích, trong đó, 58 di tích đã được xếp hạng di tích lịch sử văn hóa, 27 di tích cách mạng kháng chiến, 11 di tích được gắn biển. Nhiều di tích nổi tiếng như đình Chèm, Ðình Ðông Ngạc, Chùa Thượng Cát, Chùa Kỳ Vũ, Miếu Ðồng Cổ, Ðình Ðăm-Tây Tựu… Các di tích đều được đầu tư tu bổ, phát huy giá trị.

Triển khai Nghị quyết số 33-NQ/TW, quận Bắc Từ Liêm đã tổ chức quán triệt nghiêm túc, đầy đủ nội dung tinh thần nghị quyết tại tất cả các tổ chức cơ sở đảng trên địa bàn quận nhằm nâng cao nhận thức, ý thức của cán bộ, đảng viên đối với vấn đề xây dựng văn hóa, con người.

Hằng năm, quận đã ưu tiên dành hơn 20% ngân sách để chi phát triển sự nghiệp giáo dục gắn với phát huy và sử dụng hiệu quả các nguồn lực xã hội hóa. Toàn quận hiện có 66 trường học, trong đó có bảy trường đạt chuẩn quốc gia mức độ 2. Ðối với xây dựng đời sống văn hóa, quận triển khai lồng ghép cuộc vận động toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa do ngành văn hóa chủ trì với cuộc vận động toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh của Mặt trận Tổ quốc. Qua đó, góp phần xây dựng nếp sống văn minh đô thị trên địa bàn quận trở nên bài bản, hiệu quả hơn.