Hiệu quả trong phân cấp thu - chi ngân sách

	Khi mức chênh lệch thu - chi ngân sách gần tiệm cận nhau
	Bức tranh thu - chi ngân sách Nhà nước: Thu đã khó, chi phải chuẩn

Báo cáo tại kỳ họp, Trưởng ban Kinh tế-Ngân sách Hồ Vân Nga cho biết, qua giám sát cho thấy, các cấp, ngành Thành phố đã nghiêm túc thực hiện các quy định liên quan đến phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi gắn với phân cấp quản lý kinh tế - xã hội (KT-XH), tạo chuyển biến rõ nét trong công tác chỉ đạo, điều hành ngân sách, quản lý KT-XH.

Nhờ phân cấp mạnh việc thu- chi ngân sách mà hạ tầng giao thông nông thôn của Thành phố được đầu tư phát triển (ảnh HNM)

Phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi cụ thể đến 3 cấp ngân sách địa phương (cấp Thành phố - cấp huyện - cấp xã) đã cơ bản đảm bảo nguồn lực cho các cấp chính quyền địa phương chủ động thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn đã được phân quyền, phân cấp, tạo điều kiện nâng cao vai trò, trách nhiệm của các đơn vị cơ sở, đồng thời, đảm bảo sự quản lý tập trung, thống nhất và xuyên suốt từ ngân sách cấp Thành phố đến cấp huyện và cấp xã.

Thu ngân sách nhà nước trên địa bàn toàn Thành phố giai đoạn 2017-2019 đều vượt dự toán Trung ương giao (năm 2017: Đạt 103,8%, năm 2018: Đạt 103,4%, năm 2019: Đạt 102,5%). Đối với thu ngân sách cấp huyện, có nhiều đơn vị hoàn thành vượt dự toán giao. Năm 2017, có 29/30 quận, huyện, thị xã đơn vị có số thu trên địa bàn vượt dự toán được giao; năm 2018, có 23/30 quận, huyện, thị xã; năm 2019, có 17/30 quận, huyện, thị xã.

Chi ngân sách địa phương được quản lý chặt chẽ trên quan điểm thực hiện triệt để tiết kiệm chi thường xuyên từ khâu phân bổ đến tổ chức thực hiện dự toán ngân sách. Trong giai đoạn 2016-2020 đã thực hiện tiết giảm chi thường xuyên 13.031 tỷ đồng để tạo nguồn bổ sung dự toán chi đầu tư phát triển và thực hiện dự toán chi trả nợ các khoản đã huy động cho đầu tư phát triển đến kỳ hạn trả nợ của ngân sách Thành phố, góp phần thực hiện mục tiêu cơ cấu lại các khoản chi ngân sách theo Nghị quyết số 07-NQ/TW, ngày 18/11/2016, của Bộ Chính trị.

Việc thực hiện tỷ lệ phần trăm phân chia nguồn thu theo Nghị quyết HĐND Thành phố đã giúp các địa phương quản lý, khai thác nguồn thu hiệu quả. Việc phân chia cho ngân sách quận, huyện, thị xã tối đa các nguồn thu giao quận, huyện, thị xã quản lý thu đã góp phần nâng cao tính chủ động và trách nhiệm của chính quyền cấp huyện, cấp xã trong việc nuôi dưỡng nguồn thu, quản lý, khai thác các nguồn thu, đảm bảo thu đúng, thu đủ và phấn đấu tăng thu trên địa bàn. Phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi và tỷ lệ phần trăm phân chia nguồn thu giai đoạn 2017-2020 đã nâng số quận tự đảm bảo cân đối ngân sách lên 10 đơn vị (giai đoạn trước số đơn vị tự đảm bảo cân đối là 07 quận); đồng thời, đã tạo nguồn lực cho các quận, huyện, thị xã thực hiện nhiệm vụ đầu tư phát triển hạ tầng KT-XH của địa phương, đảm bảo nguồn lực cho các huyện thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới.

Định mức phân bổ ngân sách đã cụ thể hóa định mức phân bổ ngân sách của Trung ương, phù hợp với điều kiện của Thành phố, đã trên cơ sở kế thừa kết quả đạt được của những định mức phân bổ ngân sách đã có trước đây của Thành phố và cập nhật, bổ sung thêm các yếu tố tác động đến chi ngân sách của các đơn vị (tăng giá tiêu dùng, tăng lương, điều chỉnh, bổ sung các chế độ, chính sách mới của Trung ương và Thành phố ban hành trong thời gian thực hiện định mức). Định mức phân bổ ngân sách là căn cứ để lập và giao dự toán chi thường xuyên hàng năm đối với các đơn vị dự toán thuộc các cấp ngân sách địa phương đã cơ bản đảm bảo mức chi cần thiết để thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng của các cấp chính quyền Thành phố, góp phần vào việc thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu kinh tế-xã hội giai đoạn 2016-2020.

Cũng qua giám sát, Thường trực HĐND TP đã chỉ ra những tồn tại hạn chế và có những kiến nghị, đề xuất và định hướng xây dựng phương án phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi thời kỳ ổn định ngân sách mới.

Cụ thể, đối với Trung ương, đề nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành Trung ương rà soát, trình Quốc hội cho phép Hà Nội áp dụng các cơ chế chính sách đặc thù cả trong phân cấp quản lý KT-XH, phân cấp nguồn thu - nhiệm vụ chi giữa ngân sách Trung ương và ngân sách Hà Nội, định mức phân bổ ngân sách cho Hà Nội cần tính đến yếu tố đặc thù, phù hợp với thực tiễn địa phương trong điều kiện Hà Nội là Thủ đô và triển khai các nhiệm vụ quan trọng liên quan đến thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị, tập trung nguồn lực cho 5 huyện phát triển lên quận theo Đề án đã được Thành phố phê duyệt.

Đối với UBND Thành phố, đề nghị chỉ đạo rà soát, đánh giá tổng thể, toàn diện các quy định phân cấp quản lý KT-XH trên địa bàn, xem xét kịp thời sửa đổi các quy định phân cấp quản lý hiện hành chưa phù hợp và xây dựng phương án phân cấp quản lý làm cơ sở xác định phương án phân cấp nguồn thu - nhiệm vụ chi trong kỳ ổn định ngân sách mới đảm bảo hiệu quả hơn, khắc phục được những bất cập, hạn chế hiện nay.

Đồng thời, trên cơ sở phân cấp quản lý KT-XH, chỉ đạo xây dựng đề án phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi, xác định tỷ lệ phân chia nguồn thu và định mức phân bổ ngân sách thời kỳ ổn định mới đảm bảo các yêu cầu sau: Phân cấp quản lý ngân sách phù hợp phân cấp quản lý KT-XH và mô hình quản lý của chính quyền đô thị. Gắn phân cấp quản lý ngân sách với giao quyền, giao trách nhiệm và tăng cường kiểm tra, giám sát, đảm bảo kỷ cương, kỷ luật ngân sách.

Xây dựng phương án phân chia nguồn thu và định mức phân bổ ngân sách phải có căn cứ khoa học, tiêu chí phù hợp và cụ thể, dễ tính toán, dễ kiểm tra giám sát, phù hợp khả năng nguồn thu của Thành phố. Đảm bảo "việc ở đâu, tiền ở đó, việc đến mức nào thì tiền đến mức đó". Phân loại các quận huyện với đặc điểm phát triển kinh tế-xã hội, yêu cầu phát triển khác nhau để có phương án phân cấp ngân sách và xác định định mức phân bổ chi ngân sách phù hợp; có cơ chế đặc thù đối với các huyện được xác định cần hoàn thành đề án phát triển thành quận; đồng thời, có nguyên tắc xử lý đối với những trường hợp đặc biệt. Tăng cường phân cấp cho cơ sở, đồng thời, với chỉ đạo các ngành Thành phố quan tâm hướng dẫn, kiểm tra và xử lý nghiêm các đơn vị chậm thực hiện, thực hiện chưa nghiêm túc để đảm bảo sự thống nhất trong quản lý nhà nước.

PV