Hào hùng “Công đoàn ca”

(LĐTĐ) Ngay từ khi ra đời, bài hát “Công đoàn ca” do nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân sáng tác đã nhanh chóng được phổ biến đến khắp giới công nhân lao động và tổ chức Công đoàn. Đã 20 năm trôi qua, bài hát vẫn là một trong những ca khúc viết về Công đoàn hay nhất, có sức khái quát cao nhất và được phổ biến sâu rộng nhất. Nhân dịp Kỷ niệm 90 năm Ngày thành lập Công đoàn Việt Nam (28/7/1929 - 28/7/2019), phóng viên báo Lao động Thủ đô đã có cuộc trò chuyện với nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân xung quanh quá trình sáng tác bài hát này.
hao hung cong doan ca Nâng cao hiệu quả phong trào thi đua “Lao động giỏi, lao động sáng tạo”
hao hung cong doan ca Những “sân chơi” ý nghĩa, sáng tạo
hao hung cong doan ca Ký kết chương trình phối hợp công tác

PV: Thưa nhạc sĩ, cơ duyên nào khiến ông sáng tác bài Công đoàn ca?

Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân: Tôi còn nhớ năm 1999, nhân dịp kỷ niệm 70 năm Ngày thành lập Công đoàn Việt Nam (28/7/1929-28/7/1999), Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã phát động cuộc vận động sáng tác ca khúc về Công đoàn, công nhân lao động với mục đích ca ngợi những truyền thống tốt đẹp của Công đoàn và sự lao động hăng say, phấn đấu không ngừng nghỉ của công nhân lao động. Lúc đó, Hội nhạc sĩ Việt Nam cùng các cơ quan Đài tiếng nói Việt Nam, Học viện Âm nhạc, Hội Âm nhạc Hà Nội cũng đã hưởng ứng tham gia.

hao hung cong doan ca
Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân

Nói về đề tài công nhân lao động hay Công đoàn thì các nhạc sĩ thường nghĩ ngay đến ngành nghề công nhân xây dựng, điện, mỏ than... Trước đó, có rất nhiều bài hát nổi tiếng về công nhân như bài “Công nhân Việt Nam” của nhạc sĩ Văn Cao gần như đã trở thành bài hát truyền thống của giai cấp công nhân.

Hay bài “Những ánh sao đêm” (Phan Huỳnh Điểu), “Em là thợ quét vôi” (Đỗ Nhuận), “Trên công trường rộn tiếng ca” (Ngô Quốc Tính), “Tự hào giai cấp công nhân Việt Nam” (Phạm Hoàng Long) là những ca khúc giàu truyền cảm, tôn vinh hình ảnh người công nhân lao động trong công cuộc xây dựng đất nước giàu đẹp.

Năm đó, nhân lúc phát động sáng tác ca khúc, tôi điểm qua các đề tài, các ca khúc đã có và tôi nhận thấy thiếu một bài hát mang tính cộng đồng, tập thể. Bản chất của Liên đoàn Lao động hay Công đoàn là liên minh của giới lao động, công nhân, trí thức, nông dân, một tập thể rất lớn.

Chúng tôi ước mơ có một bài hát để có thể cùng nhau hát chung, vỗ tay, phổ biến đến đông đảo người lao động, nôm na giống như ca khúc “Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng” của nhạc sĩ Phạm Tuyên. Tôi tìm tòi theo hướng đó chứ không phải về ngành nghề cụ thể hay của từng giai cấp như ca ngợi người nông dân, công nhân, trí thức trong lao động cuộc sống.

Tôi nảy sinh ra ý tưởng một bài hát có hình thức ngắn gọn, dễ hát, mang tính đại chúng. Tránh những quãng âm nhạc khó, mà âm nhạc phải mang tính phổ thông, dễ nghe, dễ thuộc. Hình tượng trong ca từ phải kết hợp được các tiêu chí, tư tưởng của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là kết đoàn dưới ngọn cờ của Đảng, phấn đấu xây dựng đất nước giàu mạnh, xã hội dân chủ công bằng văn minh.

PV: Ông có thể chia sẻ cho độc giả biết rõ hơn vì đâu ngay từ vào bài đã có những nét nhạc dạo thúc giục, dõng dạc?

Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân: Lúc đầu, khi tôi đưa ra những ca từ đó thì đồng nghiệp góp ý là nghe nó khô cứng quá, mang tính khẩu hiệu, áp phích như tranh cổ động. Lúc đó trong thâm tâm tôi nghĩ âm nhạc cần mang tính truyền cảm. Âm nhạc cần có nghĩa vụ truyền tải những tư tưởng, tín hiệu lớn chứ không phải là những tâm tình cá nhân. Thế nên tôi mạnh dạn xây dựng bài hát mang âm hưởng như thế.

Xuất phát của bài hát là từ một nét nhạc, sau đó nó trở thành nét nhạc dạo cho bài hát. Nét nhạc đó rất dõng dạc, có tính hiệu triệu như là tiếng kèn giục giã. Điểm bắt đầu của bài hát vì thế hơi khác với các bài hát khác.

Nhiều bài hát nhạc sĩ sáng tác ca từ trước sau đó mới ghép nhạc. Cũng có bài hát nhạc sĩ sáng tác nhạc trước sau đó mới chọn ca từ. Còn riêng bài hát này thì xuất phát của nó từ nét nhạc dạo như một tiếng kèn thúc giục. Câu nhạc dạo này nó tồn tại như một phần quan trọng trong tất cả các bản diễn sau này.

PV: Lời bài hát thì sao, thưa ông?

Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân: Về lời bài hát, đó là hình tượng đất nước đang đi lên, đổi mới, như bình minh của đất nước, bình minh của thế kỷ, bình minh của nhân loại. Khẩu hiệu đầu tiên là kết đoàn, toàn dân cùng nhân dân lao động. Cả dân tộc vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ công bằng văn minh. Thành phần có công, nông, binh cùng với trí thức, những con người trung kiên với trái tim thắm đỏ cùng hát vang bài ca Công đoàn.

Đoạn 1 mang mục tiêu lý tưởng của công đoàn, đoạn 2 thì chuyển sang tươi sáng hơn, giọng trưởng mới, là hướng tới tương lai, phấn đấu đồng lòng vững bước đi lên vì Xã hội chủ nghĩa trong thời đại mới dưới ngọn cờ của Đảng. Một cái khó khi sáng tác bài hát này là tôi muốn đưa vào ca từ chữ “Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam”, và được giải quyết bằng cách đưa cả cụm từ này vào đoạn kết.

Chính vì vậy, tôi đắn đo về đặt tên cho bài hát, tiêu đề sẽ là như thế nào. Sau đó tôi quyết định giữ lại tiêu đề một cụm từ gần gũi với người lao động đó là Công đoàn. “Công đoàn” đã thành từ có ý nghĩa lịch sử, truyền thống, nên tôi quyết định đặt tên là “Công đoàn ca” bởi nó có tính quần chúng gần gũi.

PV: Thưa ông, quá trình bài hát được phổ biến rộng rãi như thế nào?

Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân: Lần đầu tiên bài hát được thu thanh bởi các nghệ sĩ của Đoàn ca nhạc Đài Tiếng nói Việt Nam. Sau khi thu thanh thì trong các chương trình ca nhạc Đài Tiếng nói Việt Nam là nơi đầu tiên phát hành bài này trong toàn quốc. Qua sóng của Đài Tiếng nói Việt Nam, bài hát được phổ biến rất rộng rãi. Tôi đi nhiều nơi thì thấy mọi người đều nghe bài hát qua Đài Tiếng nói Việt Nam.

Sau đó thì bài hát được Ban Tuyên giáo Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam chọn là một trong những bài hát của Công đoàn Việt Nam và phổ biến bài hát trong dịp Kỷ niệm 70 năm Ngày thành lập Công đoàn Việt Nam. Từ đó đến nay, tôi theo dõi thì thấy Công đoàn các ngành, đơn vị cũng rất thường xuyên sử dụng bài hát này trong các sự kiện của họ.

PV: Ông có nhận xét gì về các hoạt động nghệ thuật trong công nhân lao động hiện nay?

Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân: Thật ra, nhắc đến công nhân lao động và nhất là khi sáng tác bài hát này, tôi nhớ tới người thân trong gia đình. Ông bà nội tôi ngay từ khi còn trẻ khoẻ đã rời quê hương Hải Dương ra Hải Phòng làm công nhân lao động. Bà nội tôi làm trong nhà máy dệt, còn ông nội tôi xung phong vào đội kèn đồng. Vì vậy, tôi có cảm giác những người công nhân lao động với tôi rất gần gũi, thân thuộc.

Tôi với tư cách là một người làm nghệ thuật, được đi chấm thi tại các hội diễn của các Công đoàn ngành như Tổng Công ty Bưu Điện, Than Quảng Ninh, Điện lực, Hàng không… nhận thấy đội ngũ người lao động hiện nay rất trẻ trung, năng động, nhiệt huyết và sáng tạo.

Các hoạt động nghệ thuật trong giới công nhân lao động nói chung cũng như trong tổ chức Công đoàn đã có sự tiến bộ vượt bậc về chất lượng chuyên môn, nghệ thuật và tính chuyên nghiệp cao. Mỗi tác phẩm, mỗi chương trình, vở diễn là một bản hùng ca với cách tiếp cận và phương pháp diễn đạt nghệ thuật khác nhau có sự đầu tư về không gian sân khấu, cảnh trí, đạo cụ,... thể hiện rõ sự tìm tòi, sáng tạo của các đơn vị tham gia.

Trong thời đại ngày nay, tôi cho rằng muốn thành công thì người lao động làm gì cũng phải có trách nhiệm và nhiệt huyết, nhất là sự sáng tạo. Lực lượng công nhân lao động với sức trẻ, sức khoẻ hãy lao động hết mình, hãy làm những gì tốt nhất cho đất nước, cho dân tộc, đóng góp vào khát vọng của một dân tộc đang vươn lên mạnh mẽ mỗi ngày.

Cảm ơn ông. Xin chúc ông sức khoẻ, thành công!

Phương Bùi (thực hiện)

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Liên thông kết quả khám để phục vụ người bệnh tốt hơn

Liên thông kết quả khám để phục vụ người bệnh tốt hơn

(LĐTĐ) Tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV đang xem xét sửa đổi Luật Bảo hiểm y tế (BHYT), với nhiều đề xuất sửa đổi, bổ sung quan trọng, nhằm tháo gỡ khó khăn từ thực tiễn, giúp cho chính sách bảo hiểm này thật sự phát huy được hiệu quả trong chăm sóc sức khỏe nhân dân.
Giúp người thu nhập thấp tiếp cận tài chính số

Giúp người thu nhập thấp tiếp cận tài chính số

(LĐTĐ) Thực tế, các quốc gia đang phát triển muốn bao phủ nhanh và hiệu quả dịch vụ tài chính chính thức. Theo đó, cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số để hiện đại hóa các kênh cung ứng dịch vụ tài chính hiện đại. Thời gian qua, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu trong ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số dịch vụ tài chính, song thực trạng bức tranh tiếp cận dịch vụ cho thấy vẫn còn dư địa lớn để cải thiện, đặc biệt là với nhóm thu nhập thấp.
Phối hợp nâng cao chất lượng hoạt động Công đoàn khối Giáo dục

Phối hợp nâng cao chất lượng hoạt động Công đoàn khối Giáo dục

(LĐTĐ) Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) và Phòng Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) huyện Đông Anh đã và đang triển khai hiệu quả chương trình phối hợp công tác. Từ đó, góp phần nâng cao chất lượng hoạt động công đoàn và thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của ngành Giáo dục.
Cần quyết liệt xử lý nạn “quái xế”

Cần quyết liệt xử lý nạn “quái xế”

(LĐTĐ) Thời gian qua, tình trạnh thanh, thiếu niên thường xuyên tụ tập điều khiển mô tô xe gắn máy chạy tốc độ cao, lạng lách, đánh võng, liên tục hò hét đã gây hoang mang, khiếp sợ cho người tham gia giao thông ở Hà Nội. Mới đây nhất, vụ việc nhóm “quái xế” tông tử vong người phụ nữ đang dừng chờ đèn đỏ trên địa bàn quận Hoàn Kiếm, một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo. Nhiều người dân tỏ rõ sự bất bình với hành vi của nhóm đối tượng trên và đề nghị cơ quan chức năng vào cuộc xác minh, xử lý triệt để tình trạng này.
Bông mua tím

Bông mua tím

(LĐTĐ) Con mương xẻ miếng đất của nhà tôi ra làm hai phần. Một nửa kêu là vườn tạp. Bên còn lại thì làm rẫy khóm. Mùa đến, bên này lẫn phía kia đều tím hồng một màu bông mua. Ngoại nói, loại cây này nhiều công dụng, chữa bệnh hay lắm. Nghe vậy nhưng bọn con nít tụi tôi đâu hiểu ý tứ bởi còn mải chơi.
Sức khỏe người lao động là “vốn quý” của doanh nghiệp

Sức khỏe người lao động là “vốn quý” của doanh nghiệp

(LĐTĐ) Thời gian qua, người lao động được các cấp Công đoàn quan tâm, chăm lo về mọi mặt, đặc biệt là việc đảm bảo sức khỏe để ổn định lao động sản xuất. Qua các hoạt động chăm lo đó đã tạo niềm tin đối với người lao động vào tổ chức Công đoàn và giúp người lao động có động lực để gắn bó lâu dài, nỗ lực đóng góp vào sự phát triển chung của doanh nghiệp.
Giữ gìn giá trị truyền thống từ phong trào xây dựng gia đình văn hóa

Giữ gìn giá trị truyền thống từ phong trào xây dựng gia đình văn hóa

(LĐTĐ) Xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh là mục tiêu của Chiến lược phát triển gia đình Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn 2030. Nhận thức sâu sắc điều đó, thời gian qua, Hà Nội đã triển khai phong trào xây dựng Gia đình văn hóa với những cách làm bài bản. Thông qua phong trào, những giá trị tốt đẹp của gia đình truyền thống như hiếu thảo, chung thủy, đoàn kết được duy trì và lan tỏa rộng rãi trong xã hội.

Tin khác

Ngắm nhìn vẻ đẹp của Hà Nội với loạt tranh vẽ bằng bút bi

Ngắm nhìn vẻ đẹp của Hà Nội với loạt tranh vẽ bằng bút bi

(LĐTĐ) Với tình yêu dành cho Hà Nội, họa sĩ Nguyễn Văn Luận (quận Đống Đa, Hà Nội) đã sử dụng bút bi để vẽ lại những khoảnh khắc đời thường một cách chân thực và sống động. Những bức tranh phong cảnh đặc trưng của Hà Nội như hàng hoa, phố cổ,… khiến người xem không khỏi ngạc nhiên vì chúng được vẽ hoàn toàn bằng bút bi, loại bút vốn rất hạn chế về màu.
Hà Nội: Khích lệ tinh thần hiếu học của trẻ em có hoàn cảnh khó khăn

Hà Nội: Khích lệ tinh thần hiếu học của trẻ em có hoàn cảnh khó khăn

(LĐTĐ) Chương trình "Gặp mặt trẻ em Thủ đô tiêu biểu vượt khó học tốt” được tổ chức thường niên là hoạt động có ý nghĩa thiết thực của thành phố Hà Nội nhằm động viên những trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, khích lệ tinh thần hiếu học của các em, động viên các em nỗ lực vươn lên thành con ngoan, trò giỏi.
Tháng 11, cảm xúc và hoài niệm

Tháng 11, cảm xúc và hoài niệm

(LĐTĐ) Tháng 11 mang theo gió lạnh nhưng lại rất ấm áp với những kỷ niệm, niềm vui giản dị và sự kết nối tình thân. Hạnh phúc được là một hành trình khi có lòng biết ơn hiện tại và tận hưởng từng khoảnh khắc bình an.
Phố Hàng Mã rực rỡ sắc màu dịp Halloween

Phố Hàng Mã rực rỡ sắc màu dịp Halloween

(LĐTĐ) Phố Hàng Mã (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) những ngày này đã “khoác màu áo mới” với đa dạng các loại phụ kiện, đồ chơi độc lạ chào đón lễ hội hóa trang trong ngày cuối cùng của tháng 10.
Tổ chức khóa học Kỹ năng lãnh đạo cho phụ nữ thành phố Vinh

Tổ chức khóa học Kỹ năng lãnh đạo cho phụ nữ thành phố Vinh

(LĐTĐ) Ngày 30/10, Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) thành phố Vinh phối hợp cùng Trung tâm Đào tạo và Nâng cao năng lực phụ nữ thuộc Học viện Phụ nữ Việt Nam tổ chức khóa học “Kỹ năng lãnh đạo cho phụ nữ”.
Ngày hội "Gia đình trẻ hạnh phúc" năm 2024: Lan tỏa thông điệp ý nghĩa

Ngày hội "Gia đình trẻ hạnh phúc" năm 2024: Lan tỏa thông điệp ý nghĩa

(LĐTĐ) Trong 2 ngày 26 - 27/10/2024, tại Hà Nội đã diễn ra chương trình Ngày hội "Gia đình trẻ hạnh phúc" năm 2024 với chủ đề "Bên nhau, mình là Nhà".
Nhiều tên miền giả mạo nhằm mục đích lừa đảo

Nhiều tên miền giả mạo nhằm mục đích lừa đảo

(LĐTĐ) Theo báo cáo của Trung tâm Internet Việt Nam (VNNIC), từ tháng 1/2021 - 10/2024, có khoảng 12.838 website tên miền bị lạm dụng, được sử dụng để vi phạm pháp luật; các tên miền quốc tế có tỷ lệ lạm dụng cao (81%).
Hà Nội chú trọng chăm sóc sức khỏe người cao tuổi

Hà Nội chú trọng chăm sóc sức khỏe người cao tuổi

(LĐTĐ) Công tác chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi đã được thành phố Hà Nội và các địa phương đặc biệt chú trọng. Đến hết năm 2025, Hà Nội phấn đấu 100% xã, phường, thị trấn triển khai các hoạt động hỗ trợ người cao tuổi được chăm sóc sức khỏe, tham gia các hoạt động văn hóa, thể thao nâng cao sức khỏe tinh thần tại cộng đồng.
Tin bão mới nhất: Bão số 6 quần thảo Biển Đông gây mưa lớn ở khu vực miền Trung

Tin bão mới nhất: Bão số 6 quần thảo Biển Đông gây mưa lớn ở khu vực miền Trung

(LĐTĐ) Theo chuyên gia khí tượng, nhiều khả năng do tương tác với không khí lạnh ở phía Bắc di chuyển vào phía Nam, khiến cho bão số 6 duy trì tương đối lâu trên biển trong thời gian dài, dẫn đến tình trạng khu vực giữa và Nam Biển Đông hình thành một dải hội tụ nhiệt đới gây mưa kéo dài cho khu vực Trung Bộ; một số tỉnh có lượng mưa phổ biến từ 300-500mm trong vòng 3 ngày.
Nâng cao kiến thức pháp luật về an sinh cho đồng bào dân tộc thiểu số

Nâng cao kiến thức pháp luật về an sinh cho đồng bào dân tộc thiểu số

(LĐTĐ) Sáng nay (25/10), Báo Kinh tế & Đô thị, Tổ chức ActionAid Quốc tế tại Việt Nam, Quỹ Hỗ trợ chương trình, dự án an sinh xã hội Việt Nam (AFV) phối hợp tổ chức Chương trình tư vấn chính sách, pháp luật về an sinh xã hội, quyền của đồng bào dân tộc thiểu số cho 200 đồng bào dân tộc thiểu số tại xã Khánh Thượng, huyện Ba Vì, Hà Nội.
Xem thêm
Phiên bản di động