Hào hùng “Công đoàn ca”

(LĐTĐ) Ngay từ khi ra đời, bài hát “Công đoàn ca” do nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân sáng tác đã nhanh chóng được phổ biến đến khắp giới công nhân lao động và tổ chức Công đoàn. Đã 20 năm trôi qua, bài hát vẫn là một trong những ca khúc viết về Công đoàn hay nhất, có sức khái quát cao nhất và được phổ biến sâu rộng nhất. Nhân dịp Kỷ niệm 90 năm Ngày thành lập Công đoàn Việt Nam (28/7/1929 - 28/7/2019), phóng viên báo Lao động Thủ đô đã có cuộc trò chuyện với nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân xung quanh quá trình sáng tác bài hát này.
hao hung cong doan ca Nâng cao hiệu quả phong trào thi đua “Lao động giỏi, lao động sáng tạo”
hao hung cong doan ca Những “sân chơi” ý nghĩa, sáng tạo
hao hung cong doan ca Ký kết chương trình phối hợp công tác

PV: Thưa nhạc sĩ, cơ duyên nào khiến ông sáng tác bài Công đoàn ca?

Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân: Tôi còn nhớ năm 1999, nhân dịp kỷ niệm 70 năm Ngày thành lập Công đoàn Việt Nam (28/7/1929-28/7/1999), Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã phát động cuộc vận động sáng tác ca khúc về Công đoàn, công nhân lao động với mục đích ca ngợi những truyền thống tốt đẹp của Công đoàn và sự lao động hăng say, phấn đấu không ngừng nghỉ của công nhân lao động. Lúc đó, Hội nhạc sĩ Việt Nam cùng các cơ quan Đài tiếng nói Việt Nam, Học viện Âm nhạc, Hội Âm nhạc Hà Nội cũng đã hưởng ứng tham gia.

hao hung cong doan ca
Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân

Nói về đề tài công nhân lao động hay Công đoàn thì các nhạc sĩ thường nghĩ ngay đến ngành nghề công nhân xây dựng, điện, mỏ than... Trước đó, có rất nhiều bài hát nổi tiếng về công nhân như bài “Công nhân Việt Nam” của nhạc sĩ Văn Cao gần như đã trở thành bài hát truyền thống của giai cấp công nhân.

Hay bài “Những ánh sao đêm” (Phan Huỳnh Điểu), “Em là thợ quét vôi” (Đỗ Nhuận), “Trên công trường rộn tiếng ca” (Ngô Quốc Tính), “Tự hào giai cấp công nhân Việt Nam” (Phạm Hoàng Long) là những ca khúc giàu truyền cảm, tôn vinh hình ảnh người công nhân lao động trong công cuộc xây dựng đất nước giàu đẹp.

Năm đó, nhân lúc phát động sáng tác ca khúc, tôi điểm qua các đề tài, các ca khúc đã có và tôi nhận thấy thiếu một bài hát mang tính cộng đồng, tập thể. Bản chất của Liên đoàn Lao động hay Công đoàn là liên minh của giới lao động, công nhân, trí thức, nông dân, một tập thể rất lớn.

Chúng tôi ước mơ có một bài hát để có thể cùng nhau hát chung, vỗ tay, phổ biến đến đông đảo người lao động, nôm na giống như ca khúc “Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng” của nhạc sĩ Phạm Tuyên. Tôi tìm tòi theo hướng đó chứ không phải về ngành nghề cụ thể hay của từng giai cấp như ca ngợi người nông dân, công nhân, trí thức trong lao động cuộc sống.

Tôi nảy sinh ra ý tưởng một bài hát có hình thức ngắn gọn, dễ hát, mang tính đại chúng. Tránh những quãng âm nhạc khó, mà âm nhạc phải mang tính phổ thông, dễ nghe, dễ thuộc. Hình tượng trong ca từ phải kết hợp được các tiêu chí, tư tưởng của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là kết đoàn dưới ngọn cờ của Đảng, phấn đấu xây dựng đất nước giàu mạnh, xã hội dân chủ công bằng văn minh.

PV: Ông có thể chia sẻ cho độc giả biết rõ hơn vì đâu ngay từ vào bài đã có những nét nhạc dạo thúc giục, dõng dạc?

Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân: Lúc đầu, khi tôi đưa ra những ca từ đó thì đồng nghiệp góp ý là nghe nó khô cứng quá, mang tính khẩu hiệu, áp phích như tranh cổ động. Lúc đó trong thâm tâm tôi nghĩ âm nhạc cần mang tính truyền cảm. Âm nhạc cần có nghĩa vụ truyền tải những tư tưởng, tín hiệu lớn chứ không phải là những tâm tình cá nhân. Thế nên tôi mạnh dạn xây dựng bài hát mang âm hưởng như thế.

Xuất phát của bài hát là từ một nét nhạc, sau đó nó trở thành nét nhạc dạo cho bài hát. Nét nhạc đó rất dõng dạc, có tính hiệu triệu như là tiếng kèn giục giã. Điểm bắt đầu của bài hát vì thế hơi khác với các bài hát khác.

Nhiều bài hát nhạc sĩ sáng tác ca từ trước sau đó mới ghép nhạc. Cũng có bài hát nhạc sĩ sáng tác nhạc trước sau đó mới chọn ca từ. Còn riêng bài hát này thì xuất phát của nó từ nét nhạc dạo như một tiếng kèn thúc giục. Câu nhạc dạo này nó tồn tại như một phần quan trọng trong tất cả các bản diễn sau này.

PV: Lời bài hát thì sao, thưa ông?

Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân: Về lời bài hát, đó là hình tượng đất nước đang đi lên, đổi mới, như bình minh của đất nước, bình minh của thế kỷ, bình minh của nhân loại. Khẩu hiệu đầu tiên là kết đoàn, toàn dân cùng nhân dân lao động. Cả dân tộc vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ công bằng văn minh. Thành phần có công, nông, binh cùng với trí thức, những con người trung kiên với trái tim thắm đỏ cùng hát vang bài ca Công đoàn.

Đoạn 1 mang mục tiêu lý tưởng của công đoàn, đoạn 2 thì chuyển sang tươi sáng hơn, giọng trưởng mới, là hướng tới tương lai, phấn đấu đồng lòng vững bước đi lên vì Xã hội chủ nghĩa trong thời đại mới dưới ngọn cờ của Đảng. Một cái khó khi sáng tác bài hát này là tôi muốn đưa vào ca từ chữ “Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam”, và được giải quyết bằng cách đưa cả cụm từ này vào đoạn kết.

Chính vì vậy, tôi đắn đo về đặt tên cho bài hát, tiêu đề sẽ là như thế nào. Sau đó tôi quyết định giữ lại tiêu đề một cụm từ gần gũi với người lao động đó là Công đoàn. “Công đoàn” đã thành từ có ý nghĩa lịch sử, truyền thống, nên tôi quyết định đặt tên là “Công đoàn ca” bởi nó có tính quần chúng gần gũi.

PV: Thưa ông, quá trình bài hát được phổ biến rộng rãi như thế nào?

Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân: Lần đầu tiên bài hát được thu thanh bởi các nghệ sĩ của Đoàn ca nhạc Đài Tiếng nói Việt Nam. Sau khi thu thanh thì trong các chương trình ca nhạc Đài Tiếng nói Việt Nam là nơi đầu tiên phát hành bài này trong toàn quốc. Qua sóng của Đài Tiếng nói Việt Nam, bài hát được phổ biến rất rộng rãi. Tôi đi nhiều nơi thì thấy mọi người đều nghe bài hát qua Đài Tiếng nói Việt Nam.

Sau đó thì bài hát được Ban Tuyên giáo Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam chọn là một trong những bài hát của Công đoàn Việt Nam và phổ biến bài hát trong dịp Kỷ niệm 70 năm Ngày thành lập Công đoàn Việt Nam. Từ đó đến nay, tôi theo dõi thì thấy Công đoàn các ngành, đơn vị cũng rất thường xuyên sử dụng bài hát này trong các sự kiện của họ.

PV: Ông có nhận xét gì về các hoạt động nghệ thuật trong công nhân lao động hiện nay?

Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân: Thật ra, nhắc đến công nhân lao động và nhất là khi sáng tác bài hát này, tôi nhớ tới người thân trong gia đình. Ông bà nội tôi ngay từ khi còn trẻ khoẻ đã rời quê hương Hải Dương ra Hải Phòng làm công nhân lao động. Bà nội tôi làm trong nhà máy dệt, còn ông nội tôi xung phong vào đội kèn đồng. Vì vậy, tôi có cảm giác những người công nhân lao động với tôi rất gần gũi, thân thuộc.

Tôi với tư cách là một người làm nghệ thuật, được đi chấm thi tại các hội diễn của các Công đoàn ngành như Tổng Công ty Bưu Điện, Than Quảng Ninh, Điện lực, Hàng không… nhận thấy đội ngũ người lao động hiện nay rất trẻ trung, năng động, nhiệt huyết và sáng tạo.

Các hoạt động nghệ thuật trong giới công nhân lao động nói chung cũng như trong tổ chức Công đoàn đã có sự tiến bộ vượt bậc về chất lượng chuyên môn, nghệ thuật và tính chuyên nghiệp cao. Mỗi tác phẩm, mỗi chương trình, vở diễn là một bản hùng ca với cách tiếp cận và phương pháp diễn đạt nghệ thuật khác nhau có sự đầu tư về không gian sân khấu, cảnh trí, đạo cụ,... thể hiện rõ sự tìm tòi, sáng tạo của các đơn vị tham gia.

Trong thời đại ngày nay, tôi cho rằng muốn thành công thì người lao động làm gì cũng phải có trách nhiệm và nhiệt huyết, nhất là sự sáng tạo. Lực lượng công nhân lao động với sức trẻ, sức khoẻ hãy lao động hết mình, hãy làm những gì tốt nhất cho đất nước, cho dân tộc, đóng góp vào khát vọng của một dân tộc đang vươn lên mạnh mẽ mỗi ngày.

Cảm ơn ông. Xin chúc ông sức khoẻ, thành công!

Phương Bùi (thực hiện)

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Hôm nay bắt đầu phát sóng bộ phim "Không thời gian"

Hôm nay bắt đầu phát sóng bộ phim "Không thời gian"

(LĐTĐ) Sau khi kết thúc bộ phim "Hoa sữa về trong gió", bắt đầu từ hôm nay (25/11), bộ phim "Không thời gian" sẽ được phát sóng vào lúc 21h00 từ thứ 2 đến thứ 6 hàng tuần trên kênh VTV1 (Đài truyền hình Việt Nam).
Giáo viên từ  tỉnh xa về Hà Nội "tầm sư học đạo" về "Hạnh phúc trong giáo dục"

Giáo viên từ tỉnh xa về Hà Nội "tầm sư học đạo" về "Hạnh phúc trong giáo dục"

(LĐTĐ) Hội thảo "Hạnh phúc trong giáo dục 2024" thu hút sự quan tâm đặc biệt của những người làm trong ngành giáo dục. "Tôi đã thu nhận được những kỹ năng và phương pháp thực sự hữu ích, như cách giao tiếp với học sinh làm sao để khơi dậy năng lực tư duy của các em", cô Nguyễn Thị Hồng Nhung, giáo viên trường Marie Curie Hà Nội, hào hứng cho biết ngay sau khi tham gia các chia sẻ chuyên đề tại hội thảo.
Khai mạc Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII

Khai mạc Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII

Sáng 25/11, Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã khai mạc trọng thể tại Thủ đô Hà Nội.
Cháy tầng 3 quán bar Titan, quận Hoàn Kiếm

Cháy tầng 3 quán bar Titan, quận Hoàn Kiếm

(LĐTĐ) Sáng 25/11, xảy ra vụ cháy tại tầng 3, quán bar Titan (39 Hai Bà Trưng, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội). Thông tin ban đầu, khu vực xảy ra cháy là nhà hàng kinh doanh ăn uống. Ngọn lửa lan nhanh cùng với các vật liệu dễ cháy, khói bốc cao, khiến nhiều người hoảng sợ.
Quốc hội xem xét công tác nhân sự và thông qua nhiều nội dung quan trọng

Quốc hội xem xét công tác nhân sự và thông qua nhiều nội dung quan trọng

(LĐTĐ) Tuần làm việc cuối cùng của Kỳ họp thứ 8 (từ ngày 25-30/11), Quốc hội sẽ xem xét công tác nhân sự theo thẩm quyền và thông qua nhiều luật, nghị quyết quan trọng, trong đó có chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam.
Giá xăng dầu hôm nay (25/11): Dự báo giá xăng dầu thế giới và trong nước sẽ tăng mạnh trong tuần mới?

Giá xăng dầu hôm nay (25/11): Dự báo giá xăng dầu thế giới và trong nước sẽ tăng mạnh trong tuần mới?

(LĐTĐ) Hôm nay (25/11/2024), giá dầu thế giới tuần qua tăng mạnh, dầu WTI tăng 5,5%, dầu Brent tăng 5,8%. Giá xăng dầu trong nước dự báo tăng mạnh kỳ tới. Cụ thể, giá dầu WTI ở mốc 71,18 USD/thùng, tăng 1,63%, giá dầu Brent ở mốc 75,28 USD/thùng, tăng 1,27%
Tỷ giá USD hôm nay 25/11: Tỷ giá trung tâm của đồng Việt Nam với USD hiện ở mức 24.295 đồng

Tỷ giá USD hôm nay 25/11: Tỷ giá trung tâm của đồng Việt Nam với USD hiện ở mức 24.295 đồng

(LĐTĐ) Hôm nay 25/11, Ngân hàng Nhà nước công bố tỷ giá trung tâm của đồng Việt Nam với USD hiện ở mức 24.295 đồng.

Tin khác

Tôn vinh giá trị và vị thế của trẻ em gái, thúc đẩy bình đẳng giới

Tôn vinh giá trị và vị thế của trẻ em gái, thúc đẩy bình đẳng giới

(LĐTĐ) Thời gian qua, các quận, huyện trên địa bàn thành phố đã chú trọng công tác tuyên truyền, thực hiện các giải pháp cụ thể, quan tâm, chăm lo hỗ trợ trẻ em gái, đặc biệt là trường hợp có hoàn cảnh khó khăn để nâng cao vị thế của trẻ em gái, thúc đẩy bình đẳng giới, giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh.
Gen Z mùa deadline cuối năm: Đa nhiệm, stress nhưng vẫn luôn tận hưởng cuộc sống

Gen Z mùa deadline cuối năm: Đa nhiệm, stress nhưng vẫn luôn tận hưởng cuộc sống

(LĐTĐ) Đảm nhiệm nhiều công việc một lúc kèm theo áp lực dồn dập trong 2 tháng cuối năm khiến nhiều người trẻ căng thẳng, mệt mỏi. Làm gì khi vừa chạy deadline mà vẫn giải nhiệt cuộc sống để tận hưởng không khí sôi động những ngày cuối năm là điều nhiều Gen Z quan tâm.
Từ 25/12: Phụ huynh bắt buộc quản lý hoạt động mạng xã hội của trẻ em dưới 16 tuổi

Từ 25/12: Phụ huynh bắt buộc quản lý hoạt động mạng xã hội của trẻ em dưới 16 tuổi

(LĐTĐ) Từ ngày 25/12/2024, trẻ em dưới 16 tuổi tại Việt Nam sẽ không thể tự đăng ký tài khoản mạng xã hội. Theo quy định mới trong Nghị định 147/2024/NĐ-CP, cha mẹ hoặc người giám hộ sẽ phải thực hiện việc này và chịu trách nhiệm giám sát mọi hoạt động của trẻ trên mạng xã hội.
“Manifest” được chọn là từ của năm 2024

“Manifest” được chọn là từ của năm 2024

(LĐTĐ) Mới đây, từ điển Cambridge đã công bố “manifest” (tạm dịch: biểu minh) là từ của năm 2024, nhờ sự phổ biến của từ này trên mạng xã hội và truyền thông toàn cầu.
Nhân lên giá trị tri thức, giá trị văn hóa trong đời sống xã hội

Nhân lên giá trị tri thức, giá trị văn hóa trong đời sống xã hội

(LĐTĐ) Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ VII có nhiều điểm mới, được tổ chức nhằm tiếp tục lan tỏa và nhân lên những giá trị tri thức, giá trị văn hóa trong đời sống xã hội, nâng tầm giá trị cho mỗi cuốn sách đoạt giải tương xứng với sự kỳ vọng của đông đảo bạn đọc; trở thành tài sản tinh thần quý giá trong mỗi gia đình và đất nước.
Phụ nữ Hà Nội chung tay thu hẹp khoảng cách giới

Phụ nữ Hà Nội chung tay thu hẹp khoảng cách giới

(LĐTĐ) Với vị thế Thủ đô, trái tim của cả nước, thành phố Hà Nội luôn quan tâm chỉ đạo thúc đẩy bình đẳng giới và sự tiến bộ của phụ nữ trên các lĩnh vực. Với những vấn đề cấp thiết liên quan đến phụ nữ, trong nhiều năm qua, các cấp Hội phụ nữ Hà Nội đã truyền đi thông điệp bình đẳng giới bằng nhiều cách thức. Qua đó, giúp mọi phụ nữ tự tin, có ước mơ, khát vọng vươn lên; xây dựng gia đình hạnh phúc, xã hội văn minh, tiến bộ, công bằng.
Đượm nồng bếp củi mùa đông

Đượm nồng bếp củi mùa đông

(LĐTĐ) Đêm đầu đông. Trăng chếch ngọn lọt vào song thưa, gió se sẽ mang theo hơi lạnh về áp kề từng làn da mỏng. Nhìn ánh lửa bập bùng bên chái bếp, tỏa ánh sáng rực hồng cả gian nhà tranh nhỏ. Nhìn dáng mẹ lui hui thổi lửa, bàn tay gầy đun đẩy từng thanh củi khô. Bóng dáng quê hương muôn năm cũ bỗng nhiên hiển hiện, thấy ấm lòng một miền thương da diết mãi: bếp củi quê nghèo, bếp củi mẹ nhen!
Ngôi nhà nghĩa tình của các thương, bệnh binh

Ngôi nhà nghĩa tình của các thương, bệnh binh

(LĐTĐ) Đến Trung tâm Điều dưỡng Thương binh tỉnh Nghệ An, thực sự xúc động trước những đau thương, mất mát do chiến tranh của các thương, bệnh binh và thêm trân quý sự tận tình, chăm lo cho các bác thương, bệnh binh của đội ngũ cán bộ, nhân viên nơi đây.
30 lời chúc ý nghĩa nhân Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11

30 lời chúc ý nghĩa nhân Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11

(LĐTĐ) Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 là dịp tri ân thầy cô. Những lời chúc chân thành như món quà tinh thần quý giá, thể hiện lòng biết ơn sâu sắc và khích lệ thầy cô tiếp tục sự nghiệp trồng người cao quý.
Liên hoan văn hóa “Phụ nữ dân tộc thiểu số hành động vì bình đẳng giới” năm 2024

Liên hoan văn hóa “Phụ nữ dân tộc thiểu số hành động vì bình đẳng giới” năm 2024

(LĐTĐ) Thiết thực hưởng ứng Tháng hành động vì bình đẳng giới và phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới năm 2024, tối 15/11, tại trụ sở Ủy ban nhân dân xã Vân Hòa, huyện Ba Vì (Hà Nội), Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) Hà Nội tổ chức Liên hoan văn hóa “Phụ nữ dân tộc thiểu số hành động vì bình đẳng giới” năm 2024.
Xem thêm
Phiên bản di động