Để Hà Nội thực sự là Thành phố sáng tạo

Theo Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Đỗ Đình Hồng, ngay sau khi trở thành thành viên Mạng lưới các Thành phố Sáng tạo của UNESCO, năm 2020 Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố Hà Nội đã phối hợp với Văn phòng UNESCO tại Việt Nam tổ chức Tọa đàm cấp cao “Tham vấn sáng kiến Hà Nội - Thành phố sáng tạo” nhằm trao đổi với các chuyên gia uy tín trong nước và quốc tế, các nhà đầu tư, doanh nghiệp các ý tưởng và sáng kiến hỗ trợ Hà Nội xây dựng và xác định chiến lược và kế hoạch dài hạn nhằm phát huy hiệu quả, vai trò là Thành phố sáng tạo UNESCO và thu hút sự quan tâm, ủng hộ của cộng đồng trong nước và quốc tế.

Nhiều hoạt động hấp dẫn trong khuôn khổ Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2023 đang được tổ chức.

Sau đó, liên tiếp trong 4 năm 2020 - 2023 Thành ủy, UBND thành phố Hà Nội đã tổ chức 8 cuộc Hội thảo, Tọa đàm trong nước và quốc tế về “Nguồn lực văn hóa trong chiến lược phát triển Thành phố Sáng tạo của Thủ đô Hà Nội”; “Phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thủ đô giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 - Thực trạng và giải pháp”; “Xây dựng Trung tâm Thiết kế Sáng tạo Hà Nội”; “Phát huy các giá trị và nguồn lực văn hóa xây dựng Thủ đô “Văn hiến - văn minh - hiện đại”…

Đáng chú ý, lần đầu tiên các Nghị quyết, cơ chế, chính sách, kế hoạch đã được Thành ủy, Thành phố ban hành để thúc đẩy xây dựng Thành phố Sáng tạo. Ví như, Nghị quyết số 09-NQ/TU ngày 22/02/2022 của Thành ủy về “Phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thủ đô giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” - một trong hai Nghị quyết chuyên đề được xác định trong cả nhiệm kỳ. Đây được coi là bước đột phá trong phát triển văn hóa Thủ đô, nhằm đảm bảo hài hòa giữa bảo tồn và phát triển văn hóa, góp phần quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, gia tăng tỷ trọng đóng góp vào GRDP của Thành phố.

Hay Kế hoạch số 102/KH-UBND ngày 1/4/2022 về Triển khai các sáng kiến tham gia Mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO đến năm 2025; Nghị quyết số 23/2022/NQ-HĐND ngày 08/12/2022 của Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội quy định chế độ đãi ngộ, hỗ trợ đối với “Nghệ sĩ nhân dân”, “Nghệ sĩ ưu tú”; các nghệ nhân, câu lạc bộ tiêu biểu trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể của thành phố Hà Nội.

Từ đó đến nay, Hà Nội đã tổ chức các cuộc thi sáng tạo góp phần tái thiết đô thị, phát triển bền vững cho các tầng lớp nhân dân, tập trung vào thế hệ trẻ như: “Thiết kế Không gian sáng tạo Hà Nội”, “Thiết kế Km số 0”, “Sáng tác về thầy giáo Chu Văn An”, “Ký họa Văn Miếu - Quốc Tử Giám” năm 2020; Cuộc thi “Hà Nội Sáng tạo”, “Thiết kế Nghệ thuật Công cộng Hà Nội” năm 2022…

Đặc biệt, Hà Nội đầu tư phát triển không gian các tuyến phố đi bộ, các không gian sáng tạo văn hóa, nghề thủ công trên địa bàn Thành phố. Nếu như thời điểm nộp hồ sơ ứng cử năm 2019, Hà Nội mới chỉ có 2 Không gian tuyến phố đi bộ hồ Hoàn Kiếm, phố Trịnh Công Sơn thì đến nay đã phát triển thêm 4 không gian khác gồm: Phố đi bộ và đường hoa trong không gian khu đô thị Bắc An Khánh, Phố đi bộ Thành cổ Sơn Tây, Phố ẩm thực đêm và đi bộ đảo Ngọc - Ngũ Xã, Phố đi bộ Trần Nhân Tông - Công viên Thống nhất…

Đặc biệt, quận Hoàn Kiếm đã hoàn thành công tác tu bổ, tôn tạo đưa vào hoạt động Không gian văn hóa nghệ thuật 22 Hàng Buồm và Công ty TNHH gốm sứ Quang Vinh khánh thành Trung tâm tinh hoa Làng nghề Việt tại Bát Tràng, Gia Lâm, Hà Nội…

Song song với đó là tổ chức các Lễ hội văn hóa, Lễ hội Thiết kế Sáng tạo, các sự kiện, tiêu biểu như: Lễ hội “Văn hóa dân gian trong đời sống đương đại” năm 2019, 2020; Lễ hội đường phố; Liên hoan “Sáng tạo và Thiết kế Việt Nam 2020”; Sự kiện “Áo dài của chúng ta 2021”; “Tuần lễ Thiết kế Việt Nam” 2021 - 2022; Tuần lễ “Khơi nguồn Sáng tạo” năm 2021; Lễ hội “Quà tặng du lịch Hà Nội” 2022- 2023 và đặc biệt là “Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội” năm 2022 với chủ đề “Sáng tạo và công nghệ), năm 2023 với chủ đề “Dòng chảy” bao gồm hàng loạt các hoạt động tọa đàm chuyên sâu, triển lãm, trình diễn nghệ thuật, trải nghiệm trò chơi sáng tạo cho giới trẻ…

Hà Nội cũng tham gia Hội nghị, hội thảo, diễn đàn trực tuyến và hoạt động kết nối với các thành phố trong Mạng lưới Thành phố Sáng tạo của UNESCO do các Thành phố Kaunas (Litvia), Santos (Brazil), Sukhothai, Nan (Thái Lan), Singapore… tổ chức trong các năm 2021 - 2022 và gần đây nhất là Diễn đàn Đô thị Châu Á - Thái Bình Dương tại Hàn Quốc vào tháng 10/2023.

Đặc biệt, tại Diễn đàn Mạng lưới các Thành phố sáng tạo khu vực ASEAN mở rộng trong khuôn khổ Lễ hội Thiết kế sáng tạo năm 2023 đang được tổ chức, đã nhận được sự quan tâm của nhiều chuyên gia đến từ các Thành phố Sáng tạo như Singapore, Nhật Bản, Thái Lan và đại diện Văn phòng UNESCO, UN-HABITAT tại Việt Nam, Hội đồng Anh…

Với mục tiêu lấy nguồn lực văn hóa và sáng tạo văn hóa làm nền tảng cho quá trình phát triển đô thị một cách bền vững, việc cụ thể hoá những cam kết xây dựng Thành phố Sáng tạo trong tương lai giúp xác lập mục tiêu phát triển văn hóa mới, truyền cảm hứng sáng tạo và định vị thương hiệu mới cho Hà Nội trên trường quốc tế.

Đây cũng là bước tiến thuận lợi để Thủ đô Hà Nội có điều kiện phát huy sức mạnh tổng hợp, các nguồn lực, đảm bảo thúc đẩy mạnh mẽ việc kế thừa và phát triển dòng chảy văn hóa sáng tạo của Thủ đô ngàn năm văn hiến.

Phương Bùi