Đại biểu Quốc hội đề nghị gỡ vướng cơ chế tài chính cho báo chí

Chiều ngày 29/5, Quốc hội tiếp tục thảo luận ở hội trường về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2023; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2024; kết quả thực hiện các mục tiêu quốc gia về bình đẳng giới năm 2023; công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2023.

Phát biểu thảo luận, đại biểu Trần Thị Thanh Hương (Đoàn tỉnh An Giang) đề cập đến khó khăn, vướng mắc về cơ chế tài chính đối với các cơ quan báo chí.

Theo đại biểu, Báo cáo số 2418 ngày 7/5/2024 của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục thẩm tra kết quả phát triển kinh tế - xã hội cho thấy, thời gian qua, Chính phủ và Bộ Thông tin và Truyền thông đã chỉ đạo quyết liệt, quan tâm tháo gỡ khó khăn, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của các lĩnh vực báo chí, xuất bản, thông tin truyền thông.

Đại biểu Trần Thị Thanh Hương (Đoàn tỉnh An Giang). Ảnh: Quốc hội.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện các quy định liên quan đến định mức kinh tế - kỹ thuật làm cơ sở xây dựng đơn giá để thực hiện đặt hàng đấu thầu trong lĩnh vực báo chí vẫn còn nhiều vướng mắc.

Hiện, Bộ Thông tin và Truyền thông đang triển khai lấy ý kiến Dự thảo thông tư quy định về quy trình xây dựng, thẩm định và ban hành định mức kinh tế - kỹ thuật, dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách nhà nước trong lĩnh vực báo chí thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Thông tin và Truyền thông.

Có thể nói, trước sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số, truyền thông xã hội trên các nền tảng số xuyên quốc gia đã đặt ra nhiều thách thức và khiến cho doanh thu của các cơ quan báo chí ngày càng sụt giảm.

Trong khi đó, kinh phí sản xuất ngày càng tăng trên tất cả các lĩnh vực, từ thù lao chi trả cho nhân lực, tổ chức sản xuất đến chi phí bản quyền, nhưng định mức tối đa chưa bắt kịp với tình hình thực tế, khiến cho hoạt động của các cơ quan báo chí đã khó khăn nay còn khó khăn hơn.

“Xuất phát từ tình hình thực tế, kiến nghị Chính phủ tăng cường chỉ đạo Bộ Thông tin và Truyền thông và các bộ, ngành liên quan khẩn trương hoàn thiện để ban hành sớm ngày nào tốt ngày đó các Thông tư quy định về định mức kinh tế - kỹ thuật trong lĩnh vực báo chí, đảm bảo tính đúng, tính đủ.

Đồng thời sửa đổi quy định về cơ chế đặt hàng, đấu thầu, cung cấp dịch vụ sự nghiệp công từ nguồn ngân sách nhà nước đối với các cơ quan báo chí. Bên cạnh đó, có lộ trình sửa đổi các quy định về thuế, phí, lệ phí, chế độ nhuận bút trong lĩnh vực báo chí phù hợp với đặc thù hoạt động của từng loại báo chí và xu thế phát triển kinh tế báo chí trong giai đoạn hiện nay”, lời đại biểu.

Đại biểu Trần Thị Thanh Hương nhấn mạnh, đây là một yêu cầu cấp thiết đặt ra để tạo điều kiện cho báo chí Việt Nam ngày càng phát triển, phù hợp với xu hướng truyền thông hiện đại, góp phần hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị và là phương tiện thông tin thiết yếu đối với đời sống xã hội.

Đại biểu Trần Thị Thu Đông (Đoàn tỉnh Bạc Liêu) lại đề cập đến Chương trình hỗ trợ sáng tạo tác phẩm văn học nghệ thuật và tác phẩm báo chí chất lượng cao ở Trung ương và ở địa phương giai đoạn 2021-2025.

Theo đại biểu, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt tại Quyết định số 558 với tổng kinh phí là 382,5 tỷ đồng, phân bổ mỗi năm là 85 tỷ đồng cho 130 đầu mối, gồm các Hội Văn học nghệ thuật chuyên ngành Trung ương, Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, Hội Nhà báo Việt Nam, 63 Hội Văn học nghệ thuật và 63 Hội Nhà báo các tỉnh, thành phố trong cả nước.

Đại biểu Trần Thị Thu Đông (Đoàn tỉnh Bạc Liêu). Ảnh: Quốc hội.

Năm 2021, năm đầu tiên của giai đoạn do dự toán được phê duyệt chậm, nên kinh phí của năm này ngân sách chỉ cấp 50% cho 130 đầu mối; năm 2022 và năm 2023 các hoạt động văn học - nghệ thuật, Hội Nhà báo trung ương và địa phương được cấp kinh phí thuận lợi hơn. Nhưng cũng có cá biệt một số tỉnh tuy đã được cấp kinh phí nhưng do không có văn bản hướng dẫn nên các tỉnh này không chi được, cuối năm phải hoàn trả lại ngân sách.

Năm 2024 đến nay đã là cuối tháng 5, đầu tháng 6, đã gần hết quý 2, nhưng các Hội Văn học nghệ thuật, Hội Nhà báo từ Trung ương đến địa phương lại gặp vướng mắc về cơ chế thực hiện Quyết định 588 của Chính phủ.

Ngày 23/2/2024, Ban Tuyên giáo Trung ương đã có văn bản gửi Văn phòng Chính phủ, có ý kiến nhất trí với đề xuất của Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam và Hội Nhà báo Việt Nam là cho phép thực hiện chương trình này theo cơ chế giao nhiệm vụ như các nhiệm kỳ trước, nhưng đến nay vấn đề này vẫn chưa được giải quyết...

Vì vậy, nữ đại biểu đề nghị Thủ tướng Chính phủ quan tâm, chỉ đạo để các bộ, ban, ngành liên quan nhanh chóng có giải pháp tháo gỡ những khó khăn này, giúp Hội Văn học nghệ thuật, Hội Nhà báo từ Trung ương đến địa phương hằng năm không phải khổ sở chạy đôn, chạy đáo mới có thể nhận được kinh phí hỗ trợ để lo cho hội viên của mình...