Chuyển đổi xanh và phát triển bền vững trong kỷ nguyên trí tuệ

AI tăng thêm quyền năng cho con người

Trong khuôn khổ Hội nghị Thượng đỉnh Đối tác vì tăng trưởng xanh và mục tiêu toàn cầu 2030 (P4G) Việt Nam năm 2025, ngày 17/4 đã diễn ra Phiên thảo luận cấp Bộ trưởng với chủ đề: “Công nghệ đột phá chuyển đổi xanh và phát triển bền vững trong kỷ nguyên thông minh”, do Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng chủ trì.

Phát biểu tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh, phát triển xanh là một bước tiến lớn của văn minh nhân loại; lịch sử phát triển của con người từ trước đến nay cơ bản là dựa trên tiêu thụ và làm cạn kiệt tài nguyên, và với tốc độ ngày một cao hơn. Và trong khi tiêu thụ rất nhiều tài nguyên, chất thải tạo ra đã làm ô nhiễm môi trường; nhiều đến mức mà “mẹ thiên nhiên” đã phải lên tiếng.

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu tại phiên thảo luận.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, Việt Nam đã cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 và là một trong những quốc gia đầu tiên xây dựng Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện Chương trình nghị sự 2030 chuyển hướng từ mô hình tăng trưởng truyền thống sang tăng trưởng xanh và kinh tế số.

Đây là những cam kết mạnh mẽ, tạo một áp lực lớn cho chính mình, để kích hoạt trí tuệ Việt Nam, để tìm kiếm đổi mới sáng tạo toàn cầu để giải bài toán phát triển xanh của Việt Nam và nhân loại.

“Chuyển đổi xanh là một chặng đường dài. Bởi vậy, chúng ta cần xây dựng một hệ sinh thái xanh hoàn chỉnh và cân bằng, bao gồm thể chế xanh, hạ tầng xanh, nhân lực xanh, công nghệ xanh, dữ liệu xanh và văn hoá xanh. Trong hệ sinh thái này, công nghệ xanh có vai trò quyết định”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết.

Cũng theo Bộ trưởng, phát triển xanh và bền vững là phát triển dựa trên khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số cũng hướng vào phục vụ phát triển xanh và bền vững. Việt Nam đã đưa bộ 3 này về chung một bộ quản lý nhà nước. Coi khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu.

Về ưu tiên ứng dụng và phát triển các công nghệ mới, với Việt Nam, các công nghệ đột phá có thể tạo ra sự thay đổi căn bản, sự phát triển xanh của nhân loại là hydrogen, pin thế hệ mới, công nghệ carbon thấp, công nghệ tuần hoàn. Các công nghệ số thế hệ mới tạo động lực cho chuyển đổi xanh là AI, IoT, Big Data, Chip bán dẫn. Đó đều là các công nghệ được Chính phủ Việt Nam lựa chọn là các công nghệ chiến lược để ưu tiên phát triển.

Ông khẳng định, cũng như cả thế giới, Việt Nam coi AI là công nghệ cốt lõi nhất của cách mạng công nghệ lần thứ tư. Chuyển đổi số của Việt Nam đang được chuyển thành chuyển đổi AI. Nhưng cách tiếp cận AI của Việt Nam là AI không thay thế con người mà chỉ tăng thêm quyền năng cho con người.

Chuyển đổi xanh và chuyển đổi số là “một cặp song sinh”

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, về chuyển đổi xanh và chuyển đổi số, “xanh và số là một cặp song sinh”, muốn xanh phải số, muốn số phải xanh. Muốn chuyển đổi xanh thì phải có các tiêu chuẩn xanh. Do đó, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng kêu gọi hợp tác về xây dựng bộ tiêu chuẩn xanh toàn cầu.

“Phát triển xanh và bền vững phải trở thành lối sống của từng người dân. Tiêu xài của nhân loại là tổng tiêu xài của gần 9 tỷ người. Lãng phí hay hiệu quả là do từng người dùng, và hàng ngày. Việc tuyên truyền hiệu quả nhất là phát triển một trợ lý ảo 24/7 có thể trả lời mọi vướng mắc và hướng dẫn người dân sống xanh và tiêu dùng xanh.

Chúng tôi kêu gọi hành động toàn cầu, thúc đẩy hợp tác đa phương, sáng tạo những mô hình hợp tác mới, chia sẻ kinh nghiệm, công nghệ và hỗ trợ các nước đang phát triển trong quá trình chuyển đổi xanh”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh.

Phiên thảo luận "Công nghệ đột phá cho chuyển đổi xanh và phát triển bền vững trong kỷ nguyên thông minh" nằm trong khuôn khổ Hội nghị Thượng đỉnh P4G.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đề xuất thành lập trang web để các quốc gia thuộc P4G, các tập đoàn, công ty có thể tiếp cận một cách thuận lợi và nhanh nhất thông tin về các công nghệ, kinh nghiệm trong chuyển đổi xanh. Thành lập “Mô hình đổi mới sáng tạo mở” trong các nước thành viên P4G để hình thành cầu nối giữa các nhà cung cấp giải pháp, công nghệ và các tập đoàn, tổ chức có nhu cầu chuyển đổi xanh.

Ngoài ra, tại phiên thảo luận, các đại biểu tập trung vào 3 nội dung trọng tâm, đó là: Tận dụng xu hướng số hóa và ứng dụng AI trong giảm phát thải và tối ưu tài nguyên; thúc đẩy hợp tác công - tư nhằm tối đa hóa tiềm năng đổi mới sáng tạo trong chuyển đổi xanh; giải pháp khắc phục các rào cản kỹ thuật, hạ tầng và an ninh dữ liệu để thúc đẩy ứng dụng công nghệ.

Các đại biểu cũng gợi mở nhiều hướng tiếp cận mới về phát triển xanh và đều đồng tình cho rằng chỉ có hợp tác toàn cầu thì mới giải quyết được bài toán phát triển xanh.