Chủ động, thích nghi với “tai biến” khí hậu

Những ngày đầu tháng 10, do ảnh hưởng hoàn lưu bão số 10, các tỉnh miền Bắc, trong đó có Thủ đô Hà Nội bị ảnh hưởng nặng nề bởi mưa lũ; đặc biệt các địa phương như Thái Nguyên, Bắc Ninh, Tuyên Quang, Sơn La, Điện Biên… hứng chịu trận lũ lịch sử. Trước đó, bão số 10 cũng đã gây ảnh hưởng nặng nề với các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh. Dù không trực tiếp ảnh hưởng bão, nhưng tại một số địa phương của tỉnh Ninh Bình lần đầu tiên trong lịch sử thời điểm đó bị lốc xoáy làm sập, hư hỏng rất nhiều nhà. Còn những ngày này, miền Trung đang ngập trong mưa lũ. Cũng thời điểm này, đêm 28/10 lốc xoáy xuất hiện đã thổi bay hàng chục nhà dân ở xã Thanh Tùng (huyện Đầm Dơi cũ) tỉnh Cà Mau.

Một số địa phương các miền Trung bị mưa đặc biệt lớn dẫn đến ngập lụt các nhà khoa học gọi là hiện tượng "tai biến" thời tiết. (Ảnh: VOV)

Thiên tai là phần tất yếu của quy luật tự nhiên. Song từ hàng ngàn năm qua, về cơ bản diễn biến thiên tai vẫn theo quy luật tự nhiên của nó (chu kỳ). Còn nay, có vẻ càng ngày thiên tai càng đi “bất quy luật”. Chính sự “bất quy luật” này càng làm công tác dự báo trở nên khó khăn hơn, hệ quả do thiên tai gây ra càng lớn và trầm trọng hơn. Và nhìn rộng ra, theo ngôn ngữ hiện tại là hệ quả của biến đổi khí hậu.

Như chúng ta đều biết, từ buổi hồng hoang của lịch sử, khi trái đất được hình thành, cũng là thời điểm muôn loài (động vật, thực vật), các tài nguyên khoáng sản đều tồn tại trên bề mặt trái đất, trong lòng đất và dưới đáy đại dương. Chính mỗi loài, mỗi loại tài nguyên là mắt xích để duy trì sự sống của trái đất. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển về quy mô dân số và sự phát triển như vũ bão của nền công nghiệp nặng, khoa học, công nghệ mà nhu cầu khai thác tài nguyên phục vụ cho sự phát triển nói riêng, con người nói chung ngày càng lớn. Hàng triệu héc-ta cánh rừng nguyên sinh bị khai thác, các loại động, thực vật quý hiếm ngày càng bị thu hẹp, trong đó có nhiều loại bị tuyệt chủng, tài nguyên khoáng sản cũng đang dần cạn kiệt; sự phát triển như vũ bão của ngành công nghiệp còn dẫn đến vấn nạn ô nhiêm môi trường. Khai thác tài nguyên bừa bãi chính là một trong những nguyên nhân làm mất cân bằng hệ sinh thái, dẫn đến biến đổi khí hậu.

Và ai cũng biết, hơn 1 thập kỷ qua, những hệ lụy của biến đổi khí hậu làm cho trái đất nóng lên, khiến cho thời tiết ngày càng diễn biến cực đoan, song cũng chưa ai, thậm chí cả các nhà khoa học có thể lường hết sự bất thường đến dị thường đến vậy. Điển hình như mưa lũ đặc biệt lớn, bất thường ở các tỉnh miền Trung hiện tại, khiến các nhà khoa học phải đặt cho cái tên “tai biến” thời tiết.

Chúng ta đã lường trước cái giá của biến đổi khí hậu, chúng ta đã biết thời tiết ngày càng cực đoan. Do đó, điều kiện cần và đủ buộc cả nhân loại, mỗi quốc gia phải chung tay bảo vệ trái đất bằng cách ra sức bảo vệ rừng, hạn chế khai thác tài nguyên, bảo vệ nguồn nước ngầm, hệ thống sông, núi, không phổ biến vũ khí hạt nhân, hạn chế sử dụng nguyên liệu hóa thạch, phát triển nền công nghiệp sạch, ít phụ thuộc vào nguyên liệu hóa thạch… Khi đó mới hạn chế được thiệt hại do biến đổi khí hậu gây ra. Còn tới đây, không riêng gì nước ta, bản thân mỗi quốc gia cũng phải hoạch định chính sách để chủ động, thích nghi với các cú sốc “tai biến” thời tiết.